ARTIKULO BʼA SPAKLAJEL 27
TSʼEBʼOJ 79 Koltay bʼa oj ajyuke tsats
¿Jastal oj koltaxuk jun estudiante bʼa oj stsaʼ oj yaʼteltay ja Jyoba?
«Ajyanik yij ja bʼa skʼuʼajeli [ ...] ajyanik tsats» (1 COR. 16:13).
JA JAS OJ NEBʼXUK
Ja jastal oj jkoltaytik jun estudiante bʼa oj ajyukyuj ja skʼuʼajel sok mi oj xiwuk bʼa oj kʼot jastal jun testigo bʼa Jyoba.
1, 2. a) ¿Jas yuj wa skʼulane dudar jujuntik estudianteʼik ta oj ochuke testigo bʼa Jyoba? b) ¿Jasa oj kiltik ja bʼa artikulo it?
YAJNI wana stsajel ta oj ochan testigo bʼa Jyoba, bʼobʼta ajyi jujuntik jastik bʼa ya kʼul dudar. Bʼobʼta wani la xiw ke jawa mojik aʼtel, jawa wamigoʼik ma jawa pamilya oj yila kontra. Ma bʼobʼta wokolni xa wabʼ skʼuʼajelyi ja jas wa skʼana ja Dyos. Ta jachuk, ojni awabʼ stojol jas yuj ja estudianteʼik mini stsaʼawe oj ochuke testigo bʼa Jyoba.
2 Ja Jesús wani snaʼa ke ja tikʼe xiwel jaw wani xbʼobʼ stim jun kristyano bʼa mini oj kʼiʼuk ja bʼa jastal wa xtax soka Dyosi (Mat. 13:20-22). Pe ja yeʼn mini yaʼakan skoltajel ja matik wa skʼulane dudar ta oj ochuke snochuman bʼa yeʼn ma miyuk. Ta wa xnochotik ja sjejeli ojni bʼobʼ jkoltaytik ja estudianteʼik bʼa 1) yiljel jasa wa xtimjiye bʼa mi oj kʼiʼuke, 2) a-syajtaye mas ja Jyoba, 3) ayaʼe bʼajtan bʼej ja Jyoba, sok 4) jastal oj kuchyujile ja wokolik. ¿Jastal oj bʼobʼ jnochtik ja Jesús sok yajel makunuk ja libro Abʼan stsamalil jawa sakʼanili bʼa skoltajel jun estudiante bʼa oj och jastal testigo bʼa Jyoba?
KOLTAY JAWA WESTUDIANTE BʼA OJ YIL JASA WA XTIMJIYUJ BʼA OJ YAʼTELTAY JA JYOBA
3. ¿Jasa timjiyuj ja Nicodemo bʼa oj och nebʼuman bʼa Jesús?
3 Ja Nicodemo, wajni jun tojwanum jel tʼilan ja bʼa judíoʼik, ja winik it ayni jas timjiyuj bʼa oj och nebʼuman bʼa Jesús. Kechantoni ekʼel 6 ixaw tsaʼan yajni ja Jesús kʼe stulyi ja yaʼteli, ja Nicodemo wanxani snaʼa ke yeʼnani ja Mesiasi (Juan 3:1, 2). Ama jachuk, stsaʼani nakʼul oj loʼilanuk soka Jesús ‹yuja wa xiwyuj ja judíoʼik› (Juan 7:13; 12:42). Bʼobʼta spensaraʼan ja bʼa jas oj xchʼay ta och snebʼuman bʼa Jesús.a
4. ¿Jastal skoltay ja Jesús ja Nicodemo bʼa oj yabʼ stojol jasa wa smajlay ja Jyoba bʼa yeʼna?
4 Ja Nicodemo wani snaʼa sbʼaj lek ja ley bʼa Moisés, pe wani xmakuniyuj ay maʼ oj koltajukyuj bʼa oj yabʼ stojol jasa wa smajlay ja Jyoba bʼa yeʼna. ¿Jastal skoltay ja Jesús? Spilani tyempo bʼa oj skoltay, asta puesto ajyi bʼa oj loʼilanuk soka yeʼn jach bʼa akwal. Chomajkil xcholo yabʼ jaman lek ja jasa tʼilan oj skʼuluk bʼa oj och snebʼuman: snajel malaya soka smuliki, yijel jaʼ sok sjejel ke ayiʼoj skʼuʼajel ja bʼa Yunin ja Dyos (Juan 3:5, 14-21).
5. ¿Jasa oj jkʼuluktik bʼa skoltajel jun estudiante bʼa yiljel jasa wa xtimji bʼa oj yaʼteltay ja Jyoba?
5 Bʼobʼta jun estudiante wa snaʼa sbʼaj lek ja Biblia, pe wani xmakuniyuj ay maʼ oj koltajukyuj yiljel jasa wan timjelyuj bʼa oj yaʼteltay ja Jyoba. Bʼobʼta jel wan spiljelyi tyempo ja yaʼteli ma ja spamilya mi skʼana ke ja yeʼn oj och Testigo. ¿Jastal oj bʼobʼa noch ja sjejel bʼa Jesús? Jani spiljelyi tyempo jawa westudiante. Jun sjejel, ojni bʼobʼa lok waʼel ma yujel kajpe. Ja bʼa jutsʼin jaw bʼobʼta masni pasil oj yabʼ oj xcholawabʼ jastik wokolik wa stʼaspun. Jachuk, oj bʼobʼa koltay bʼa oj yil jasa tʼilan oj skʼuluk sok yajel julyi skʼujol ke ja rason mas tʼilan yuja oj skʼuluki jani bʼa sjejelyi ke wa syajtay ja Jyoba sok mi bʼa weʼn oj ya gustoʼaxan.
6. ¿Jastal oj bʼobʼa koltay jun estudiante bʼa oj ajyukyuj ja ipal wa xmakuniyuj bʼa yajel makunuk ja jas wa snebʼa? (1 Corintios 16:13).
6 Bʼa oj ajyuk yuja ipal bʼa oj ya makunuk ja jas wan snebʼjel jun estudiante, tʼilani oj ajyuk seguro ke oj koltajuk yuja Jyoba bʼa oj ya kʼotuk ja jastik yaʼunej kujlajuk (kʼuman ja 1 Corintios 16:13). ¿Jastal oj bʼobʼa koltay? Pensaraʼan ja yajni wajya ja bʼa eskuela, ¿jas tikʼe maestro mas lek xa wila? Bʼobʼta jani ja bʼa ay spasensya sok wa skoltaya bʼa oja jipa kʼujolabʼaj. Leʼa modo kʼotel jastal ja maestro jaw. Mok kechana jeyi ja jas wa skʼana ja Dyos oj skʼuluk ja estudiante. A-skʼuʼuk ke ojni koltajuk yuja Jyoba bʼa oj stukbʼes ja jastik tʼilan ja bʼa sakʼanili. ¿Jas mas oj bʼobʼa kʼuluk bʼa oja koltay ja estudiante?
KOLTAY JAWA WESTUDIANTE BʼA OJ SYAJTAY MAS JA JYOBA
7. ¿Jastal skoltay ja Jesús ja kristyanoʼik maklajiyuj bʼa oj syajtaye mas ja Jyoba?
7 Ja Jesús wani snaʼa ke ta ja snebʼumanik wa syajtaye ja Dyosi, masni pasil oj yawe makunuk ja jas wa snebʼawe. Ja yuj tikʼanxtani sjeʼayile jastik junuk bʼa oj nikjuke bʼa oj syajtaye mas ja sTate bʼa satkʼinali. Jun sjejel, ya slaj jastal jun winik bʼa wa xyayi jastik lek ja yuntikili (Mat. 7:9-11). Jujuntik ja kristyanoʼik bʼa wa smaklaye ja Jesús, bʼobʼta mi ajyiyujile jun state bʼa yajtajiyeyuj. Pensaraʼan jastal maʼ yabʼye yajni choljiyabʼye sbʼaja sjejel bʼa jun tatal jel snaʼa yajulal bʼa gustoxta skʼulan resibir ja yunin bʼa sutxi skʼujol yuja yiʼaj jun sakʼanil bʼa mi lekuk. Jachuk bʼobʼni yabʼye stojol janekʼto wa syajtay ja Jyoba ja kristyano (Luc. 15:20-24).
8. ¿Jastal oj bʼobʼa koltay jawa westudiante bʼa oj syajtay mas ja Jyoba?
8 Ta waxa chiktesyi lek ja modoʼalik yiʼoj ja Dyos jawa westudiante ojni bʼobʼa koltay bʼa oj syajtay mas ja Jyoba. Yajni waxa kʼulanex estudiar, jeʼayi jastal wa syaka sbʼaj ja jas wan snebʼjel soka syajal skʼujol ja Jyoba. Sok yajni xa paklayex sbʼaja slokʼoli koltay bʼa oj yil ke juni majtanal akʼubʼalyi yuja Dyosi (Rom. 5:8; 1 Juan 4:10). Ta jun estudiante yabʼ stojolil janekʼto wa xyajtajiyuj ja Dyosi, bʼobʼta mastoni oj kʼiʼuk ja yajtanel yiʼoj soki (Gál. 2:20).
9. ¿Jasa koltaji ja Michael bʼa oj stukbʼes ja sakʼanili?
9 La kiltik ja sjejel bʼa Michael, bʼa Indonesia. Ja yeʼn wani snaʼa sbʼaj ja smeranil man xchʼinil pe mini kʼot yi jaʼ. Yajni ayiʼoj 18 jabʼil waj aʼtel bʼa pilan país. Mas tsaʼan, kumxi ja bʼa Indonesia, nupani sok ajyi jun yakʼix. Pe mini yaʼakan aʼtel ja bʼa pilan país bʼa najatni ay soka spamilya. Yajni ekʼ ja tyempo, ja xcheʼum sok ja yakʼixi kʼe skʼuluke estudiar ja Biblia sok stukbʼese ja sakʼanile. Yajni cham ja snan ja Michael stsaʼa oj kumxuk bʼa snaj bʼa oj stalnay ja stati sok kʼe yi jun estudio bʼa Biblia. Yajni kʼotye ja bʼa sjejel 27 ja bʼa libro Abʼan stsamalil jawa sakʼanili, ja jas snebʼa ja bʼa xetʼan «La jnebʼtik mas» kʼotni man skʼujol. Och okʼuk yajni spensaraʼan ja janekʼto yaj yabʼ ja Jyoba yajni yila yiʼaj wokol ja Yunini. Yuja jel xyaʼa tsʼakatal yuja slokʼoli, iji och bʼa oj stukbʼes ja sakʼanili sok yijel jaʼ.
KOLTAY JAWA WESTUDIANTE BʼA OJ YA BʼAJTAN BʼEJ JA JYOBA
10. ¿Jastal skoltay ja Jesús ja bʼajtan snebʼumanik bʼa oj yaʼe bʼajtan bʼej ja Jyoba? (Lucas 5:5-11; cha kʼela ja dibujo).
10 Ja bʼajtan nebʼumanik wegoxtani yaʼa sbʼaje kuenta ke ja Jesús yeʼnani ja Mesiasi. Pe wani xmakuniyujile koltanel bʼa oj yabʼye stojol ke ja xcholjeli jani mas tʼilan oj ajyuk ja bʼa sakʼanile. Ja Pedro sok ja Andrés ayxani jun tyempo ochele snebʼuman Jesús yajni lokjiye bʼa oj yaʼekan spetsanil sok oj snoch-e tsʼikan lek (Mat. 4:18, 19). Ja yeʼnle soka Santiago sok ja Juan ayni yiʼoje jun negosyo bʼa yajel el chay bʼa jel lek wan wajelyujile (Mar. 1:16-20). Yajni ja Pedro sok ja Andrés «yaʼawekan ja yenubʼe» bʼobʼta ayni jas xchapawe bʼa jachuk ja spamilyaʼe oj ajyukyujile ja jas wa xmakuniyujile malan ja yeʼnle teye ekʼ soka Jesús. ¿Jasa koltajiye bʼa oj yaʼe bʼajtan bʼej ja Jyoba? Ja loʼil bʼa Lucas wa xcholo ke ja Jesús skʼulan jun milagro bʼa koltajiye bʼa oj sjip skʼujole ke ojni ajukyile yuja Jyoba ja jas wa xmakuniyujile (kʼuman ja Lucas 5:5-11).
¿Jasa wa xnebʼatik ja bʼa jastal modo skoltay ja Jesús ja snebʼumanik bʼa oj yaʼe bʼajtan bʼej ja Jyoba? (Kʼela ja parrapo 10).b
11. ¿Jasa oj bʼobʼ jkʼuluktik bʼa oj tsatsbʼuk ja skʼuʼajel yiʼoj ja kestudiantetik?
11 Ja keʼntiki mini xbʼobʼ jkʼuluktik milagroʼik jastal ja Jesús, pe wani xbʼobʼ choltikyabʼ ja estudiante ke ja Jyoba wa skoltay spetsanil ja matik wa xyaʼa bʼajtan bʼeji. Jun sjejel, ¿wan maʼ xjula kʼujol jastal skoltaya ja Jyoba yajni ja weʼn kʼe wajan ja bʼa reunionik? Bʼobʼta tʼilan atukbʼes ja janekʼ tyempo wala aʼtiji ja bʼa wa walaj bʼa oj bʼobʼ wajan ja bʼa reunionik. Choloyabʼ jawa westudiante ke yajni kʼe atukbʼes ja jastik jaw awila jastal skoltaya ja Dyosi sok tsatsbʼi ja skʼuʼajela wiʼoj.
12. a) ¿Jas yuj jelni lek oj loktik tuktukil hermanoʼik ja bʼa kestudiotik? b) ¿Jas mas oj bʼobʼ jkʼuluktik bʼa oj jkoltaytik ja kestudiantetik bʼa oj yaʼe bʼajtan bʼej ja Jyoba? Aʼa jun sjejel.
12 Ja estudiante jelni oj cha ya el slekilal smaklajel ja jasa skʼulane tuk hermanoʼik bʼa oj yaʼe bʼajtan bʼej ja Jyoba. Ja yuj ojni bʼobʼa lok tuktukil hermanoʼik ja bʼa wa westudio. Kʼanayi bʼa oj xchol-e jastal snaʼawe sbʼaj ja smeranil sok jasa tʼilan skʼulane bʼa oj yaʼe bʼajtan bʼej ja Jyoba. Chomajkil, jelni lek oja pil tyempo bʼa yiljel soka wa westudiante ja bideoʼik wa xtax ja bʼa xetʼan «La jnebʼtik mas» ma «Leʼa tuk jastik» ja bʼa libro Abʼan stsamalil jawa sakʼanili. Jun sjejel, yajni xa paklayex ja sjejel 37, ojni bʼobʼa chiktes ja rasonik wa xyiʼajan ja bʼa bideo Ja Jyoba oj yakitik ja jas oj makunukujtiki.
KOLTAY JAWA WESTUDIANTE BʼA OJ KUCHYUJ JA WOKOLIK
13. ¿Jastal xchapa ja snebʼumanik ja Jesús bʼa oj kuchyujile ja yajni x-iljiye kontra?
13 Bʼa jitsan ekʼele, ja Jesús yala yabʼ ja snebʼumanik ke ojni iljuke kontra, asta yuja spamilyaʼe (Mat. 5:11; 10:22, 36). Tʼusan bʼajtanto oj chamuk, ja Jesús yalakan yabʼye ke asta xiwela sbʼaj oj ajyuk ja sakʼanile (Mat. 24:9; Juan 15:20; 16:2). Sok bʼa mi oj yaʼekan xcholjel, yala yabʼye ke a-spensaraʼuke lek, a-skʼele lek kʼinal sok mok kʼeʼuke kʼumal soka skontraʼe.
14. ¿Jastal oj bʼobʼ jkoltaytik jun estudiante bʼa oj kuchyuj ja yajni x-ilji kontra? (2 Timoteo 3:12).
14 Jastalni ja Jesús, ojni cha bʼobʼ jkoltaytik ja kestudiantetik bʼa oj kuchyuj ja yajni x-ilji kontra. Jun modo bʼa skʼulajel jani xcholjel yabʼ jasa bʼobʼta oj yal-e ma oj skʼuluke jujuntik ja bʼa smojik aʼtel, ja yamigoʼe ma ja spamilya (kʼuman ja 2 Timoteo 3:12). Bʼobʼta oj kʼulajukyuj burlar jujuntik ja bʼa smojik aʼteli yuja jastalxa wan yijel ja sakʼanil. Asta bʼobʼta oj kʼenajuk yuja spamilya yuja jastik wan skʼuʼajel bʼa ti elel bʼa Biblia. Jelni lek ja ojxa loʼilanan soka wa westudiante ja bʼa jas oj skʼuluk ja yajni x-ilji kontra. Jachuk, yajni x-ekʼi masni chapanxa oj ajyuk sok oj snaʼ jas oj skʼuluk ma jas oj yale.
15. Ta ja spamilya jun estudiante wa x-och iljukyuj kontra, ¿jasa oj jkʼuluktik bʼa skoltajel?
15 Ta ja spamilya jun estudiante wa x-och iljukyuj kontra, tsatsankʼujolan bʼa oj spensaraʼuk jas yuj ja wan iljel kontra. ¿Wan maʼ skʼuʼane ke kechan wan loʼlajel ma kechantayuj mi lek xyilawe ja Testigoʼik? Ja Jesús jachtikni ekʼ sbʼaj. Asta jujuntik ja bʼa spamilya spensarane ke kʼeta slokoʼil (Mar. 3:21; Juan 7:5). Jelni tʼilan ke ja estudiante oj snebʼ oj ajyuk spasensya sok tsamalxta oj skʼumuk ja tuk bʼa tini chʼikan ja spamilya.
16. ¿Jasa oj jkʼuluktik bʼa skoltajel ja estudiante bʼa oj xchol sbʼaja jas wa skʼuʼani?
16 ¿Jas oj bʼobʼ skʼuluk jun estudiante ta june ja bʼa spamilya wa skʼana oj snaʼ mas sbʼaja jas wa skʼuʼani? Ja jas mas lek oj skʼuluki jani mok xcholyabʼ yibʼanal bʼa junta jalon. Pes ta mi jach skʼulan ojni axwuk ja spamilya sok mixa oj skʼan oj snaʼ mas. Tsatsankʼujolan ja estudiante bʼa oj loʼilanuk bʼa jun modo pasil sok bʼa mi jel albʼeluk. Jachuk ja spamilya oj skʼan oj snebʼ mas sbʼaja Biblia bʼa pilan ekʼele (Col. 4:6). Ja estudiante cha ojni bʼobʼ stayi tiʼal ja spamilya sbʼaja sitio jw.org bʼa jachuk ja yeʼnle oj bʼobʼ ochuke ja yajni wa skʼana oj sleʼe mas impormasyon sbʼaja testigoʼik bʼa Jyoba.
17. ¿Jastik yamkʼabʼalik oj bʼobʼ wa makunuk bʼa sjejelyi jawa westudiante bʼa oj ya sjakʼjelik sbʼaja testigoʼik bʼa Jyoba? (Cha kʼela ja poto).
17 Ojni bʼobʼ wa makunuk ja jw.org ja bʼa xetʼan «Sjobʼjelik mas tikʼanik wa x-axi sbʼaja taʼumantiʼik bʼa Jyoba» bʼa sjejelyi jawa westudiante bʼa oj xchap sjakʼjelik bʼa mi wokoluk ja bʼa sjobʼjelik bʼobʼta oj ajukyi yuja spamilya ma yuja smojik aʼtel (2 Tim. 2:24, 25). Ajuluka kʼujol ke ja bʼa xchʼakulabʼil bʼa kada sjejel ja bʼa libro Abʼan stsamalil jawa sakʼanili ay jun recuadro bʼa wa xyoloman «Ja jas wa xyalawe jujuntik». Tsatsankʼujolan jawa westudiante bʼa oj skʼul ensayar ja sjakʼjelik jach mi kʼumubʼaluk. Mok xiwan bʼa oja walyabʼ jasa tʼilan oj stojbʼes ja bʼa jastal oj xchol ja skʼuʼajel yiʼoji. Ja jastik it ojni koltajuk bʼa oj skoltay ja skʼuʼajel yiʼoj sok mini tʼun xiwel.
Xchapjel bʼajtanto soka wa westudiante bʼa oj sta tiʼal sbʼaja skʼuʼajel yiʼoj jelni oj koltajuk. (Kʼela ja parrapo 17).c
18. ¿Jastal oj bʼobʼa tsatsankʼujoluk jawa westudiante bʼa oj ya jastal skʼel sat bʼa elel xcholjel soka kongregasyon? (Mateo 10:27).
18 Ja Jesús skʼanayi ja snebʼumanik bʼa oj xchol-e yabʼ yibʼanal ja kristyano ja lekil rasonik (kʼuman ja Mateo 10:27). Yajni mas wego xkʼe staʼ tiʼal ja estudiante sbʼaja skʼuʼajel yiʼoj, masni wego oj snebʼ oj sjip skʼujol bʼa Jyoba yujni oj yil jastal oj koltajukyuj. ¿Jastal oj bʼobʼa tsatsankʼujoluk jawa westudiante bʼa oj el xcholjel soka kongregasyon? Yajni x-alxi ke ay jun campaña bʼa xcholjel, jani ja sjutsʼinil bʼa loʼilanel soka wa westudiante ja bʼa jas wa xmakuniyuj skʼulajel bʼa oj och choluman. Cholo yabʼ ke masni pasil kʼeʼel xcholjel bʼa jun campaña. Pilan jas oj bʼobʼ koltajukyuj jani skʼulajel sbʼaj matricular bʼa oj ya ekʼ yasignasyonik ja bʼa reunión bʼa yoj semana. Jachuk oj snebʼ xcholjel lek sbʼaja jas wa skʼuʼani.
JEʼAYI JAWA WESTUDIANTE KE WAXA JIPA AKʼUJOL BʼA YEʼN
19. ¿Jastal sjeʼa ja Jesús ke sjipa skʼujol ja bʼa snebʼumanik, sok jastal oj bʼobʼ jnochtik?
19 Bʼajtanto oj chamuk sok oj waj bʼa satkʼinal, ja Jesús yala yabʼ ja snebʼumanik ke ojtoni cha ajyuke lajan. Ja bʼa jutsʼin jaw, ja yeʼnle mini yabʼye stojol ke ja Jesús jani wan stajel tiʼal ja bʼa wajel bʼa satkʼinal, pe ja Jesús jani waj skʼujol ja bʼa jastal toj aye sok mi jaʼuk ja bʼa dudaʼik yiʼoje (Juan 14:1-5, 8). Ja Jesús wani snaʼa ke wa skʼanayujile tyempo bʼa oj yabʼye stojol jujuntik jasunuk, jastal ja smajlajel bʼa wajel bʼa satkʼinal (Juan 16:12). Ja keʼntik cha ojni bʼobʼ jetikyi ja kestudiantetik ke wa xjipatik jkʼujoltik bʼa yeʼn sok ja bʼa jastal wa skʼana oj yaʼteltay ja Jyoba.
Yajni mas wego xkʼe sta tiʼal ja estudiante sbʼaja skʼuʼajel yiʼoj masni wego oj snebʼ oj sjip skʼujol bʼa Jyoba
20. ¿Jastal sjeʼayi ja yestudiante jun hermana bʼa Malaui ke wa sjipa skʼujol bʼa yeʼna?
20 Jelni tʼilan oj jipjkʼujoltik ke ja kestudiantetik wani skʼana oj skʼuluk ja bʼa toji. Jun hermana bʼa Malaui sbʼiʼil Chifundo kʼe yayi estudio jun akʼix katolica, sbʼiʼil Alinafe. Yajni kʼotye ja bʼa sjejel 14 ja bʼa libro Abʼan stsamalil jawa sakʼanili, ja Chifundo sjobʼoyi ja yestudiante jas wa spensaraʼan sbʼaja yajel makunuk imajenik bʼa yajelyi stoyjel ja Dyosi. Ja Alinafe jelni tajki sok sjakʼa: «¡Ja jaw keʼnani oj kile!». Ja bʼa jutsʼin jaw, ja Chifundo spensaraʼan ke ja Alinafe oj yakan skʼulajel estudiar. Pe ajyini spasensya sok mi yaʼakan yajelyi ja estudio bʼa wani smajlay ke yajni x-ekʼ ja tyempo oj yabʼ stojol ke mini lekuk ja yajel makunuk imajenik. Jujuntik ixaw tsaʼan, ja Chifundo yayi ja sjobʼjel wa xtax ja bʼa sjejel 34: «¿Jastal skoltuneja ja skʼulajel estudiar ja Biblia sok snajel sbʼaj mas ja Jyoba, ja Dyos smeranil?». Ja Chifundo wa xcholo: «Ja Alinafe yala jitsan jastik junuk bʼa lek sok june ja bʼa jaw jani ke ja Testigoʼik mini skʼulane jun jasunuk bʼa mi lek xyila ja Biblia». Tʼusan tsaʼan ja ixuk it yaʼakan yajel makunuk ja imajenik sok bʼobʼni yi jaʼ.
21. ¿Jasa oj jkʼuluktik bʼa skoltajel jun estudiante bʼa oj stsaʼ oj yaʼteltay ja Jyoba?
21 Ama wa xnaʼatik ke ja Dyos yeʼnani «ja ma wa xya kʼiʼuki», ja keʼntik cha ojni bʼobʼ jkoltaytik ja estudiante bʼa oj yaʼteltay ja Jyoba (1 Cor. 3:7). Mini kechan wa xjeʼatikyi ja jas wa skʼana ja Jyoba bʼa yeʼna, wani xkoltaytik bʼa oj syajtay mas ja Dyosi. Chomajkil, wa stsatsankʼujolantik bʼa oj sjeʼ ja yajtanel jaw yajel bʼajtan bʼej ja Jyoba sok sjejelyi bʼa oj sjip skʼujol bʼa yeʼna yajni wa stʼaspun wokolik. Yajni wa xjeʼatikyi ja kestudiantetik ke wa xjipa jkʼujoltik bʼa yeʼna, wanotikni skoltajel bʼa oj skʼuʼuk ke ja yeʼn ojni cha bʼobʼ kʼot jun tojil yaʼtijum ja Jyoba.
TSʼEBʼOJ 55 ¡Mok xiwanikyuj!
a Chabʼ jabʼil sok snalan tsaʼan yajni loʼilani soka Jesús, ja Nicodemo kʼoteltoni parte ja bʼa niwan tsome juesik ja bʼa judíoʼik (Juan 7:45-52). Jujuntik paklanumik wa xyalawe ke ja Nicodemo och nebʼuman tsaʼan yajni cham ja Jesús (Juan 19:38-40).
b XCHOLJEL SBʼAJA DIBUJO: Ja Pedro sok ja tuk yama chayi wa xyaʼawekan ja snegosyoʼe bʼa syamjel chay bʼa oj snoch-e ja Jesús.
c XCHOLJEL SBʼAJA POTO: Jun hermana wan sjejelyi xcholjel ja yestudiante.