«Mintala nalakastakwanampara»

1. ¿La limasiyalh chatum aktsu kgawasa pi xkanajla pi talakastakwanat xlikana nakgantaxtu?

CHATUM kgawasa tiku wanikan Matthew kgalhi akgtum xasnun tajatat chu talakaskinit makglhuwa nachukukan. Akxni xkgalhi akgtujun kata, wi tuku lalh nema lu kaks malakawaninan. Akgtum kilhtamaku, xla chu xfamilia xʼakxilhmakgo programa xla JW Broadcasting^®, nema taxtu akgatunu papaʼ. Akxni ksputmaja programa, akxilhkgolh akgtum video musical niku xtasiyakgo makgapitsi natalan tiku xkamakgamakglhtinamakgo xtalilakgapasnikan tiku xnikgonita.b Akxni sputli programa, Matthew kalakgtalakatsuwilh xnatlatni, kamakgachipalh chu kawanilh: «Kintse chu kintlat, ¿akxilhtit pi maski nakni naklakastakwanan? Tlan nakilakgalhkgalhiyaw. Nalaʼakxilhparayaw». Kalilakpuwanti la makgkatsikgolh xnatlatni akxni akxilhkgolh pi xkgawasakan lu tliwakga xkgalhi xtakanajla. Matthew liwana xkatsi pi talakastakwanat xlikana xʼama kgantaxtu.

2, 3. ¿Tuku xlakata xlakaskinka nalilakpuwanaw takgalhkgalhin xla talakastakwanat?

² Talakaskin pi ni xmakgasni nalilakpuwanaw tamalaknun xla talakastakwanat (Juan 5:28, 29). ¿Tuku xlakata? Xlakata ni katsiyaw tuku max nakinkaʼakgspulayan chali. Max kaj lakapala natatatlayaw o kaj lakapala nani chatum tiku lu paxkiyaw (Ecl. 9:11; Sant. 4:13, 14). Takgalhkgalhin xla talakastakwanat tlan nakinkamakgtayayan natayaniyaw umakgolh tuku tuwa (1 Tes. 4:13). Biblia liwana kinkawaniyan pi kinTlatkan xalak akgapun liwana kinkalakgapasan chu lu kinkapaxkiyan (Luc. 12:7). Xlakata Jehová tlan nakinkamaxkiparayan kilatamatkan, talakaskin pi liwana nakinkalakgapasan, chuna tlan nakinkamaxkiparayan tayat nema xkgalhiyaw akxni nina xniyaw chu nawili kkintalakapastaknikan putum tuku titaxtunitaw. Chu xlakata lu kinkapaxkiyan, nakinkamaxkiyan talakaskin nalatamayaw putum kilhtamaku. Asta maski naniyaw, xla nakinkamalakastakwaniyan.

³ Kʼuma artículo nalichuwinanaw tuku xlakata tlan nakanajlayaw pi talakastakwanat xlikana nakgantaxtu. Na natatliwakglha kintakanajlakan akxni naʼakxilhaw tuku lalh akxni Jesús wa tachuwin niku takilhtiyanit uma artículo: «Mintala nalakastakwanampara» (Juan 11:23). Alistalh, naʼakxilhaw tuku tlan natlawayaw xlakata tlakg nakanajlayaw pi talakastakwanat xlikana nakgantaxtu.

¿TUKU XLAKATA TLAN NAKANAJLAYAW PI TALAKASTAKWANAT NAKGANTAXTU?

4. ¿Tuku kilikatsitkan xlakata tlan nalipawanaw pi akgtum tamalaknun namakgantaxtikan? Kawili akgtum liʼakxilhtit.

⁴ Xlakata tlan nalipawanaw pi akgtum tamalaknun namakgantaxtikan, liwana kilikatsitkan pi tiku malaknuma chuna tlawaputun chu kgalhi litliwakga xlakata chuna natlawa. Kalilakpuwaw akgtum liʼakxilhtit. Unisen laktlawalh kinchikkan, chu chatum amigo kinkawaniyan: «Akit nakmakgtayayan natlawaparaya minchik». Katsiyaw pi xlikana tuku wan chu kinkamakgtayaputunan. Nachuna, katsiyaw pi tlan nakinkamakgtayayan xlakata katsini tlawa chiki chu kgalhi liskujni nema talakaskin. Wa xlakata lipawanaw tuku kinkawaniyan. ¿Tuku tlan nawanaw xlakata tamalaknun xla talakastakwanat? ¿Xlikana makgantaxtiputun Dios chu kgalhi litliwakga xlakata chuna natlawa?

5, 6. ¿Tuku xlakata liwana katsiyaw pi Jehová kamalakastakwaniputun tiku nikgonita?

⁵ ¿Xlikana kamalakastakwaniputun Jehová tiku nikgonita? Chuna. Xla kamalakpuwanilh tiku tsokgwilikgolh Biblia pi xlichuwinankgolh xlakata talakastakwanat (Is. 26:19; Os. 13:14; Apoc. 20:11-13). Chu akxni Jehová wi tuku malaknu, ankgalhin makgantaxti (Jos. 23:14). Jehová lu kamalakastakwaniputun tiku nikgonita. ¿Tuku xlakata chuna wanaw?

⁶ Kalilakpuwaw tuku wa Job. Xla liwana xkatsi pi komo xnilh, Jehová lu xʼamapa akxilhputun (Job 14:14, 15, nota). Jehová na lu kaʼakxilhputumpara putum kskujnin tiku nikgonita. Lu kamalakastakwaniputun chu lakaskin pi nialh natatatlakgo chu xatapaxuwan nalatamakgo. ¿Pero tuku natlawa Jehová xpalakatakan tiku nikgolh chu ni lakgapaskgolh? Xapaxkina kinTlatkan xalak akgapun na lu kamaxkiputumpara xlatamatkan (Hech. 24:15). Lakaskin pi xʼamigos nalitaxtukgo chu tlan nalatamakgo putum kilhtamaku kKatiyatni (Juan 3:16). Uma liwana limasiya pi Jehová lu kamalakastakwaniputun tiku nikgonita.

7, 8. ¿Tuku xlakata liwana katsiyaw pi Jehová kgalhi litliwakga xlakata tlan nakamalakastakwani tiku nikgonita?

⁷ ¿Kgalhi Jehová litliwakga xlakata nakamalakastakwani tiku nikgonita? Chuna. Xla wa «tiku kgalhi putum litliwakga» (Apoc. 1:8). Tlan makgatlaja kaxatikawa talatlawana, asta linin tlan makgatlaja (1 Cor. 15:26). Uma lu tlan kinkamamakgkatsiniyan chu kinkamatliwakglhan. Kalichuwinaw tuku titaxtulh chatum tala tiku wanikan Emma Arnold. Xla chu xfamilia lu tuwa tuku titaxtukgolh akxni xlama xliʼAkgtiy Guerra kxLikalanka Katiyatni. Xla tlan xmamakgkatsiniputun xtsumat xlakata lhuwa xtalilakgapasnikan xnikgonit kcampos de concentración nema xkatapakgsini nazis, wa xlakata wanilh: «Komo latamanin tiku nikgonita nialhla nakamalakastakwanikan, linin tlakg tliwakga xlitaxtulh nixawa Dios. Pero uma nichuna». Xlikana pi ni anan atanu tiku tlakg tliwakga nixawa Jehová. Xlakata wa tiku malakatsukilh latamat, kgalhi litliwakga xlakata nakamaxkipara latamat tiku nikgonita.

⁸ Atanu tuku na tlawa pi nakanajlayaw pi Dios xlikana nakamalakastakwani tiku nikgonita, wa pi xla nitu patsankga. Biblia wan pi putum staku kalimapakuwi xtukuwanikan (Is. 40:26). Jehová kalakapastaka putum tiku nikgonita (Job 14:13; Luc. 20:37, 38). Xla lakapastaka putum tuku xkgalhi tiku namalakastakwani, chuna la xlikatsi, la xtasiya, tuku xtitaxtunit kxlatamat chu putum tuku xmakinit kxtalakapastakni.

9. ¿Tuku xlakata kanajlaya wix pi xlikana naʼanan talakastakwanat?

⁹ Chuna la akxilhnitaw, tlan nalipawanaw pi xlikana naʼanan talakastakwanat xlakata Jehová chuna tlawaputun chu kgalhi litliwakga xlakata chuna natlawa. Atanu tuku likatsiyaw pi namakgantaxti xtamalaknun wa pi makgasata kamalakastakwanilh makgapitsi latamanin. Makgasata, Jehová kamaxkilh litliwakga makgapitsi lakchixkuwin, chuna la Jesucristo, xlakata nakamalakastakwani tiku xnikgonita. Kalichuwinaw pulaktum akxni Jesús wi tiku malakastakwanilh. Uma lichuwinankan kxʼevangelio Juan capítulo 11.

NILH CHATUM XʼAMIGO JESÚS

10. ¿Tuku lalh kBetania akxni Jesús xʼanit lichuwinan Dios kʼatanu kachikin, chu tuku laksakli natlawa? (Juan 11:1-3).

¹⁰ (Kalikgalhtawakga Juan 11:1-3). Jesús xkgalhi makgapitsi xʼamigos nema xlamakgo kBetania: Lázaro chu chatiy xnatalan, María chu Marta (Luc. 10:38-42). Akxni ksputmaja kata 32, Lázaro tatatlalh. Xnatalan lu xlilakgaputsamakgo chu malakgachanikgolh tamakatsinin Jesús asta niku xla xlamacha, kxaʼakilhtutu kgalhtuchokgo Jordán, niku akgtiy kilhtamaku xlichankan (Juan 10:40). Lu nitlan, pero Lázaro nilh akxni Jesús aku xlakgchama tamakatsinin. Maski Jesús xkatsi pi xʼamigo aku xninit, tamakgxtakgli aʼakgtiy kilhtamaku chu ni tunkun alh kBetania. Wa xlakata, akxni chalh kBetania, Lázaro akgtatita kilhtamaku la xninit. Jesús tlawaputun tuku nakalimakgtaya xʼamigos chu tuku namalanki Dios (Juan 11:4, 6, 11, 17).

11. ¿Tuku kinkamasiyaniyan xlakata la nakalikatsiniyaw kiʼamigoskan tuku tlawalh Jesús?

¹¹ ¿Tuku kinkamasiyaniyan uma xlakata la nakalikatsiniyaw kiʼamigoskan? Akxni María chu Marta malakgachanikgolh tamakatsinin Jesús, ni skinikgolh pi xʼalh kBetania. Kajwatiya wanikgolh pi xʼamigo xtatatla (Juan 11:3). Akxni Lázaro nilh, Jesús tlan xtimalakastakwanilh maski makgat xlamacha. Pero laksakli naʼan kBetania xlakata akxtum nakatatawila María chu Marta, tiku na xʼamigas xwankgonit. ¿Kgalhiya wix chatum miʼamigo tiku lu makgtayaputunan maski nitu skinipat xtamakgtay? Komo chuna, liwana katsiya pi xla namakgtayayan “akxni naʼanan talakgaputsit” (Prov. 17:17). Komo nastalaniyaw xliʼakxilhtit Jesús, lu tlan amigos nalitaxtuyaw chuna la xla. Kalichuwinamparaw tuku lalh alistalh.

12. ¿Tuku wanilh Jesús Marta, chu tuku xlakata xla tlan xlipawan pi Jesús xʼama makgantaxti? (Juan 11:23-26).

¹² (Kalikgalhtawakga Juan 11:23-26). Akxni Marta makatsinikan pi Jesús lakatsu lama kBetania, lakapala an akxilha chu wani: «Malana, komo unu xtitawila, kintala ni xtinilh» (Juan 11:21). Xlikana pi Jesús tlan xtimapaksalh Lázaro, pero lakapastaknit pi wi tuku natlawa nema tlakg kaks namalakawaninan. Jesús wani Marta: «Mintala nalakastakwanampara». Nachuna, limasiyani pi namakgantaxti tuku malaknuni akxni wani: «Akit talakastakwanat chu latamat». Chuna, Dios maxkinit litliwakga Jesús xlakata nakamalakastakwani tiku nikgonita. Jesús xmalakastakwaninita chatum tsumat tiku aku xninit chu na xmalakastakwaninit chatum kgawasa max watiya kilhtamaku akxni nilh (Luc. 7:11-15; 8:49-55). Pero ¿tlan xmalakastakwanilh tiku akgtatita kilhtamaku xninit chu nema xtsukunita lakxla?

«¡LÁZARO, KATAXTU!»

13. Chuna la wan Juan 11:32-35, ¿la makgkatsi Jesús akxni akxilha pi María chu amakgapitsin latamanin tasamakgo? (Na kaʼakxilhti dibujo).

¹³ (Kalikgalhtawakga Juan 11:32-35). Kaʼakxilhlakachaw tuku lalh. María, atanu xtala Lázaro, lakgtalakatsuwi Jesús chu na watiya wani tuku Marta xwaninit: «Malana, komo wix unu xtitawila, kintala ni xtinilh». María chu amakgapitsin latamanin tiku taʼankgo lu lipuwamakgo. Akxni Jesús akxilha chu kgaxmata la tasamakgo, lu lilipuwan. Xlakata kalakgalhaman xʼamigos, tsuku tasa. Jesús akgatekgsa takatsanajwat nema makgkatsimakgo chu kamapanuniputun xtalipuwankan.

14. ¿Tuku kinkamasiyaniyan xlakata Jehová tuku makgkatsilh Jesús akxni akxilhli pi xtasama María?

¹⁴ Tuku makgkatsilh Jesús akxni akxilhli la xtasama María, kinkamasiyaniyan pi Jehová chatum Dios tiku lu lakgalhamaninan. ¿Tuku xlakata chuna wanaw? Xlakata Jesús liwana limasiyalh la lakpuwan chu la makgkatsi xTlat, chuna la akxilhwi kʼartículo nema titaxtulh (Juan 12:45). Wa xlakata, akxni likgalhtawakgayaw pi Jesús tasalh akxni kaʼakxilhli xʼamigos pi lu xlipuwamakgolh, liwana katsiyaw pi Jehová na lu lipuwan akxni kinkaʼakxilhan pi tasayaw xlakata lu lipuwamaw (Sal. 56:8). ¿Ni xlikana pi uma tlawa pi tlakg natalakatsuwiniputunaw xapaxkina kiDioskan?

15. Chuna la wan Juan 11:41-44, ¿tuku lalh niku xmaknukanit Lázaro? (Na kaʼakxilhti dibujo).

¹⁵ (Kalikgalhtawakga Juan 11:41-44). Jesús chan niku maknukanit Lázaro chu wan pi kamapanuka chiwix nema litalakgatalanit. Pero Marta wani pi max puksamaja. Jesús kgalhti: «¿Ni kwanin pi komo xlikana nakanajlaya xpimpat akxilha xlilanka Dios?» (Juan 11:39, 40). Alistalh Jesús talakayawa kʼakgapun chu tlawa akgtum oración kxlakatinkan latamanin. Lakaskin pi wa Jehová nalimalankikan tuku aku ama tlawa. Alistalh pixlanka wan: «¡Lázaro, kataxtu!». Chu Lázaro taxtulh niku xmaknukanit. Jesús tlawalh tuku makgapitsi xlakpuwankgo pi nikxnila xkgantaxtulh (kaʼakxilhti nota de estudio xla Juan 11:17).

16. ¿La kinkamakgtayayan tuku lichuwinan Juan capítulo 11 tlakg nalipawanaw pi talakastakwanat xlikana nakgantaxtu?

¹⁶ Tuku lichuwinan Juan capítulo 11 kinkamakgtayayan tlakg nalipawanaw pi xlikana naʼanan talakastakwanat. Kalilakpuwaw tuku Jesús wanilh Marta: «Mintala nalakastakwanampara» (Juan 11:23). Chuna la xTlat, Jesús makgantaxtiputun tamalaknun xla talakastakwanat chu tlan chuna natlawa. Xlakata Jesús tasalh limasiyalh pi mapanuputun linin chu talipuwan nema limin akxni wi tiku niy. Akxni malakastakwanilh Lázaro, Jesús limasiyalh pi tlan nakamalakastakwani tiku nikgonita. Na kalilakpuwaw tuku malakapastakalh Marta: «¿Ni kwanin pi komo xlikana nakanajlaya xpimpat akxilha xlilanka Dios?» (Juan 11:40). Putum uma kinkamakgtayayan nakanajlayaw pi Dios nakamalakastakwani tiku nikgonita. Pero ¿tuku kilitlawatkan xlakata tlakg nakanajlayaw pi talakastakwanat xlikana nakgantaxtu?

KALISKUJWI TLAKG NAKANAJLAYAW PI TALAKASTAKWANAT NAKGANTAXTU

17. ¿Tuku kilitlawatkan akxni likgalhtawakgayaw talakastakwanat nema talichuwinan kBiblia?

¹⁷ Kalikgalhtawakgaw kBiblia niku lichuwinankan talakastakwanat chu kalilakpuwaw. Anta kBiblia kalichuwinankan kgalhtsayan latamanin tiku kamalakastakwanika unu kKatiyatni.c Kalikgalhtawakgaw chu kalakputsananiw pulakatunu umakgolh talakastakwanat. Akxni chuna natlawayaw, kalilakpuwaw pi umakgolh lakchixkuwin, lakpuskatin chu kamanan, xlikana latamakgolh. Kaʼakxilhwi tuku kinkamasiyaniyan chu kalilakpuwaw la umakgolh liʼakxilhtit limasiya pi Dios kamaxkiputun latamat tiku nikgonita chu kgalhi litliwakga xlakata chuna natlawa. Chu kalilakpuwaw talakastakwanat nema tlakg xlakaskinka, xla Jesús. Lhuwa ciento latamanin akxilhkgolh Jesús akxni xlakastakwananita, chu uma talakastakwanat wa tuku tlawa pi akinin nakanajlayaw (1 Cor. 15:3-6, 20-22).

18. ¿La tlan nalimaklakaskinaw takilhtlin nema lichuwinankgo talakastakwanat? (Na kaʼakxilhti nota).

¹⁸ Kalimaklakaskiw takilhtlin nema lichuwinankgo talakastakwanat (Efes. 5:19).d Umakgolh takilhtlin matliwakglha kintakanajlakan chu tlawa pi tlakg nalipawanaw takgalhkgalhin xla talakastakwanat. Wa xlakata lu xlakaskinka nakakgaxmataw, nalikilhtliyaw chu nalichuwinanaw tuku kinkamasiyaniyan akxni kakninaniyaw Dios kfamilia. Kalakaniya o de memoria kakatsiniw umakgolh takilhtlin. Chu akxni natitaxtuyaw tuku kalipekua nawili kilatamatkan o nani chatum kintalilakgapasnikan, xʼespíritu Jehová nakinkamakgtayayan nalakapastakaw umakgolh takilhtlin. Umakgolh tlan nakinkamamakgkatsiniyan chu nakinkamatliwakglhan.

19. ¿La tlan naʼakxilhlakachanaw akxni nakgantaxtu talakastakwanat? (Kaʼakxilhti recuadro «¿Tuku xkakgalhskinti?»).

¹⁹ Kaʼakxilhlakachaw. Jehová kinkamaxkinitan kintalakapastaknikan xlakata naʼakxilhlakachanaw la nawan latamat kxasasti kakilhtamaku. Chatum tala puskat wan: «Klimaxtu kilhtamaku xlakata naklilakpuwan pi kwi kxasasti kakilhtamaku chu uma tlawa pi asta nakkgankgawanan xanat nema naʼanan kParaíso». Kalilakpuwaw akxni nakalakgapasaw kskujnin Jehová tiku kalichuwinankan kBiblia. ¿Tiku tlakg lakgapasputuna wix? ¿Tuku xkgalhskinti? Na kalilakpuwaw la nakamakgamakglhtinanaw kintalilakgapasnikan tiku nikgonita. Kalilakpuwanti la napaxuwaya akxni nakaʼakxilhparaya, akxni nakaʼakgpixtiyaya chu tuku nakawaniya.

20. ¿Tuku chuntiya kilitlawatkan?

²⁰ Lu paxtikatsiniyaw Jehová pi kinkamalaknuninitan pi naʼanan talakastakwanat. Liwana katsiyaw pi namakgantaxti xlakata chuna tlawaputun chu tlan chuna natlawa. Xtachuna la xla xkinkawanin: «Mintalalilakgapasni nalatamaparakgo». Chuntiya kaliskujwi xlakata tlakg nakanajlayaw pi talakastakwanat xlikana nakgantaxtu. Komo chuna natlawayaw, tlakg natalakatsuwiniyaw Jehová, tiku kinkamaxkinitan uma lu xastlan takgalhkgalhin.