ARTÍCULO NEMA NATALIKGALHTAWAKGA 27
¿Tuku xlakata kilipekuanitkan Jehová?
«Jehová lu tlan katalalin tiku pekuanikgo» (SAL. 25:14).
TAKILHTLIN 8 Jehová xatlan putatsekgni
TUKU NATALICHUWINANa
1, 2. Chuna la wan Salmo 25:14, ¿tuku kilitlawatkan xlakata tlan natalalinaw Jehová?
¿TUKU tayat lakpuwana pi talakaskin xlakata tlan amigo nalitaxtuya? Max nawana pi xatlan amigos talakaskin nalapaxkikgo chu nalamakgtayakgo. Pero max nikxni katiwanti pi talakaskin nalakgalhinikgo tapekua. Pero chuna la wan texto niku takilhtiyanit uma artículo, tiku tlan talalimputunkgo Jehová talakaskin napekuanikgo (kalikgalhtawakga Salmo 25:14).
2 Maski lhuwa o ni lhuwa kilhtamaku lata lakgapasaw xaxlikana, kimputumkan talakaskin chuntiya nakgalhiniyaw tapekua Jehová. Pero ¿tuku kilhchanima pekuanikan Dios? ¿Tuku nakinkamakgtayayan nakgalhiniyaw tapekua? Chu ¿tuku kinkamasiyaniyan xliʼakxilhtitkan Abdías, Jehoiadá chu mapakgsina Jehoás xlakata la napekuaniyaw Dios?
¿TUKU KILHCHANIMA PEKUANIKAN DIOS?
3. ¿La kinkamakgtayayan tapekua?
3 Kimputumkan lu pekuanaw akxni akxilhaw pi anan tuku nakinkatlawaniyan tuku nitlan. Uma tapekua tlan, xlakata kinkamakgtayayan ni natlawayaw tuku kalipekua nawili kilatamatkan. Kalichuwinaw makgapitsi liʼakxilhtit. Tapekua kinkamakgtayayan ni lu natalakatsuwiyaw niku xtamakgoswi. Komo pekuanaw, natamakgatliniyaw tuku max nakinkatlawaniyan tuku nitlan. Chu xlakata ni makgatsankgaputunaw chatum amigo, ni tlawayaw o ni wanaw tuku namakgalipuwan.
4. ¿Tuku lakaskin Satanás pi kalakpuwaw xlakata Jehová?
4 Satanás lakaskin pi latamanin kapekuanikgolh Jehová pero ni chuna la Jehová lakaskin. Satanás lakaskin pi kakanajlaw tuku Elifaz wanilh Job: pi Jehová chatum Dios tiku tamakgapuspita chu lu xasitsin, tiku nikxnila makgapaxuwakan (Job 4:18, 19). Lakaskin pi lu kapekuaniw Jehová chu asta nialh kaskujnaniw. Xlakata nichuna nakinkaʼakgspulayan, talakaskin nakgalhiniyaw tapekua Dios nema xla laskaskin. Uma tapekua ni wa tuku makgalhpipinan, wata akgtum lu xatlan tayat.
5. ¿Tuku kilhchanima pekuanikan Dios?
5 Tiku pekuani Dios o lu maxki kakni, paxki chu ni tlawaputun tuku nalakxtlawa chuna la talalin. Chatum tiku kinkawilinin lu tlan liʼakxilhtit xlakata «pekuanilh Dios» wa Jesús (Heb. 5:7). Tapekua nema xkgalhini Jehová ni wa tuku makgalhpipinan (Is. 11:2, 3). Jesús lu xpaxki xTlat chu xkgalhakgaxmatputun (Juan 14:21, 31). Akinin na lu maxkiyaw kakni Jehová chu skujnaniyaw xlakata xla chatum Dios tiku kgalhi tapaxkit, liskgalala, xaʼakgstitum chu kgalhi litliwakga. Nachuna, katsiyaw pi lu kinkapaxkiyan chu pi tuku tlawayaw tlan namakgalipuwan o namakgapaxuwa. Komo ni nakgalhakgaxmataw, xla lu lipuwan, pero komo kgalhakgaxmataw, lu paxuwa (Sal. 78:41; Prov. 27:11).
¿TUKU NAKINKAMAKGTAYAYAN NAKGALHINIYAW DIOS TAPEKUA NEMA XLILAT?
6. ¿Tuku tlan natlawayaw xlakata nakgalhiniyaw tapekua Dios? (Salmo 34:11).
6 Tapekua nema kgalhinikan Jehová ni akgtum tayat nema talakachinaw, talakaskin lu naliskujaw xlakata nakgalhiyaw (kalikgalhtawakga Salmo 34:11). Pulaktum tuku tlan natlawayaw xlakata nakgalhiyaw uma tayat wa akxni naʼakxilhaw tamalakatsukin. Akxni akxilhaw «tuku xla tlawanit» chu lilakpuwanaw xliskgalala Jehová, xlitliwakga chu pi lu kinkapaxkiyan, tlakg maxkiyaw kakni chu tlakg paxkiyaw (Rom. 1:20). Chatum tala tiku wanikan Adrienne, wa: «Akxni kakxilha tuku Jehová malakatsukinit chu kakxilha pi xla lu skgalala, tlakg kaks klilakawan chuna la xla likatsi chu tlakg kimakanajli pi xla katsi tuku tlakg tlan kimpalakata». Adrienne lu makgtaya akxni lilakpuwan tamalakatsukin, xla wan: «Nikxni kaktitlawalh tuku natlawa pi naktamakgatlini Jehová, tiku kimaxkilh latamat». ¿Tlan xlimaxtu tsinu kilhtamaku uma semana xlakata nalilakpuwana tamalakatsukin? Uma namakgtayayan tlakg namaxkiya kakni Jehová chu tlakg napaxkiya (Sal. 111:2, 3).
7. ¿La kinkamakgtayayan oración nakgalhiniyaw tapekua Jehová?
7 Atanu tuku nakinkamakgtayayan nakgalhiniyaw tapekua Jehová wa pi ankgalhin natlawaniyaw oración. Akxni tlakg tachuwinanaw Jehová, kinkamakgtayayan nakanajlayaw pi xla xlikana lama. Makgatunu akxni skiniyaw pi kakinkamakgtayan natayaniyaw tuku tuwa titaxtuyaw, lilakpuwanaw la xlilhuwa litliwakga kgalhi. Akxni paxtikatsiniyaw xlakata mastalh xlatamat xKgawasa kimpalakatakan, lakapastakaw la xlilhuwa kinkapaxkiyan. Chu akxni tasaskiniyaw pi kakinkapulalin xlakata natayaniyaw akgtum taʼakglhuwit, tlakg liwana kanajlayaw pi xla lu xaskgalala. Umakgolh oraciones kinkamakgtayayan tlakg namaxkiyaw kakni Jehová chu liwana nalakkaxwiliyaw nikxni natlawayaw tuku nalaktlawa chuna la talalinaw.
8. ¿Tuku kilitlawatkan xlakata chuntiya nakgalhiniyaw tapekua Jehová?
8 Xlakata chuntiya nakgalhiniyaw tapekua Jehová, talakaskin nalikgalhtawakgayaw Biblia chu nalilakpuwanaw xatlan chu nixatlan liʼakxilhtit nema kalichuwinankan anta. Pulana kakalichuwinaw chatiy xlakskujnin Jehová tiku ni makgxtakgkgolh: Abdías, tiku xkuentajtlawa xchik mapakgsina Acab, chu Jehoiadá, sacerdote tiku tlakg xkgalhi limapakgsin. Alistalh nalichuwinanaw xliʼakxilhtit mapakgsina Jehoás xalak Judá, tiku xapulana xkakninani Jehová pero alistalh tamakgatlinilh.
CHUNA LA ABDÍAS KAJWATIYA JEHOVÁ KAPEKUANIW
9. ¿La makgtayalh Abdías tapekua nema xkgalhini Jehová? (1 Reyes 18:3, 12).
9 Xapulana akxni Biblia lichuwinan Abdíasb wan: «Abdías xpekuani Jehová» (kalikgalhtawakga 1 Reyes 18:3, 12). ¿La makgtayalh uma tayat? Pulana, makgtayalh xlakata tlan xlipawanka. Xlakata chuna xlikatsi, mapakgsina lakgayawalh xchik (katamalakxtupi Nehemías 7:2). Nachuna, xlakata xkgalhini tapekua Dios makgtayalh namakgantaxti pulaktum taskujut nema kalipekua xwili xlatamat. ¿Tuku xlakata? Xlakata latamalh akxni xmapakgsinama Acab, tiku «tsukulh tlawa tuku tlakg nitlan kxlakatin Jehová nixawa tiku pulana mapakgsinankgolh» (1 Rey. 16:30). Nachuna, Acab xtamakgaxtokga Jezabel, tiku xkakninani Baal chu xtalamakgasitsin Jehová xlitaxtu, asta xmasputuputun xaskulunku takaknin kʼIsrael, tamapakgsin xalak norte. Chu asta kamamakgnininalh lhuwa xpalakachuwinanin xaxlikana Dios (1 Rey. 18:4). ¡Uma kilhtamaku lu tuwa xwanit naskujnanikan Jehová!
10. ¿La limasiyalh Abdías pi kajwatiya Jehová xpekuani?
10 ¿La limasiyalh Abdías pi kajwatiya Jehová xpekuani? Akxni Jezabel kaputsastalanilh xpalakachuwinanin Jehová xlakata xkamakgnilh, Abdías kamatsekgli 100 palakachuwinanin chu kamapapitsilh, 50 kawililh kʼakgtum lhuku chu 50 kʼalakatanu, chu kamaxkilh kaxtalanchu chu chuchut (1 Rey. 18:13, 14). Komo Jezabel xtikatsilh tuku xtlawanit Abdías, xmakgnilh. Chuna la putum latamanin, Abdías ni xniputun. Pero tapaxkit nema xkgalhini Jehová chu xlakskujnin tlakg lanka xwanit nixawa nalakgmaxtu xlatamat.
Kʼakgtum kachikin niku ni mastakan talakaskin natlawakan kintaskujutkan, chatum tala limasiya pi ni pekuan chu kalini likgalhtawakga natalan (Kaʼakxilhti párrafo 11).d
11. ¿La stalanikgo xliʼakxilhtit Abdías lhuwa xlakskujnin Jehová? (Na kaʼakxilhti dibujo).
11 Lhuwa xlakskujnin Dios lamakgolh kkachikinin niku ni mastakan talakaskin natlawayaw kintaskujutkan. Kamaxkikgo kakni mapakgsinanin, pero chuna la Abdías, kinatalankan maxkikgo takaknin Jehová nema kajwatiya xla lakgchan (Mat. 22:21). Limasiyakgo pi kgalhinikgo tapekua Dios akxni kajwatiya xla kgalhakgaxmatkgo chu ni wa lakchixkuwin (Hech. 5:29). Wa xlakata chuntiya lichuwinamakgolh xalaktlan tamakatsinin chu chuntiya tamakxtumikgo maski tsekg tlawamakgolh (Mat. 10:16, 28). Nachuna, lu liskujkgo xlakata xnatalankan nakgalhikgo tuku maklakaskinkgo kxtakanajlakan. Kalichuwinaw xliʼakxilhtit Henri, tiku lama kʼakgtum país xalak África niku ni xmastakan talakaskin natlawakan kintaskujutkan. Umakgolh kata, Henri xatapaxuwan talaknulh xlakata nakalini likgalhtawakga natalan. Xla tsokgwililh: «Akit lu xamaxana. Wa xlakata liwana kkatsi pi tuku kimakgtayalh ni nakpekuan wa pi lu kmaxki kakni Jehová». Chuna la Henri, akinin tlan ni napekuanaw komo namaxkiyaw kakni Jehová.
CHUNA LA JEHOIADÁ NI KAMAKGXTAKGWI JEHOVÁ
12. ¿La limasiyakgolh Jehoiadá chu xpuskat pi ni xmakgxtakgkgo Jehová?
12 Jehoiadá, sacerdote tiku tlakg xkgalhi limapakgsin, xkgalhini tapekua Jehová, chu uma makgpuwantinilh ni namakgxtakga chu nakamakgpuwantini amakgapitsin nakakninanikgo. Akxni Atalía, xtsumat Jezabel, mapakgsina litaxtulh kJudá maski ni xlakgchan, Jehoiadá limasiyalh pi xkgalhini tapekua Dios. Latamanin xpekuanikgo Atalía. Lu lixkajni xlikatsi, chu xlakata xmapakgsinamputun, asta kamakgnilh xnatanatni, xkamanan mapakgsina, tiku xkalakgchan namapakgsinankgo (2 Crón. 22:10, 11). Pero Jehosabeat, xpuskat Jehoiadá, lakgmaxtulh chatum xkgawasa mapakgsina, chatum aktsu kgawasa tiku xwanikan Jehoás. Xlakan kuentajtlawakgolh chu matsekgkgolh. Chuna makgtayanankgolh xlakata ni xlakgsputtayalh mapakgsinanin tiku xminkgoyacha kxfamilia David. Jehoiadá ni makgxtakgli Jehová, ni pekuanilh Atalía chu ni kajwatiya akxilhli tuku xlama (Prov. 29:25).
13. ¿La limasiyapa Jehoiadá pi ni xmakgxtakga Jehová?
13 Akxni Jehoás xkgalhi akgtujun kata, Jehoiadá amakgtum limasiyapa pi ni xmakgxtakga Jehová. Lakkaxwililh tuku natlawa xlakata Jehoás, tiku xminacha kxfamilia David, mapakgsina xlitaxtulh. Komo tlan xkitaxtulh, Jehoás mapakgsina xlitaxtulh. Pero komo nichuna, Jehoiadá xʼamaka makgnikan. Pero Jehová makgtayalh xlakata tlan xkitaxtunilh. Xanapuxkun laklanka familias chu levitas makgtayakgolh Jehoiadá, tiku mapakgsina limaxtulh Jehoás chu limapakgsinalh pi xmakgnika Atalía (2 Crón. 23:1-5, 11, 12, 15; 24:1). «Alistalh Jehoiadá tlawalh pi kachikin chu mapakgsina xtatlawakgolh akgtum talakkaxlan Jehová. Anta litayakgolh pi chuntiya xkachikin Jehová xʼamakgo litaxtukgo» (2 Rey. 11:17). «Na kayawalh xkuentajtlawananin malakcha kxchik Jehová xlakata ni xtanulh tiku xataxkajwani xwanit» (2 Crón. 23:19).
14. ¿La malankika Jehoiadá xlakata malankilh Jehová?
14 Makgasa, Jehová xwanit: «Akit nakkamalanki tiku kimalankikgo», chu chuna kitaxtulh kxlatamat Jehoiadá (1 Sam. 2:30). Akgtum liʼakxilhtit, lakkaxwililh pi xtatsokgtawilalh kxTachuwin tuku tlawalh uma sacerdote xlakata tlan kstalaniw xliʼakxilhtit (Rom. 15:4). Chu akxni Jehoiadá nilh, makglhtinalh akgtum lanka talakgalhaman: «Maknuka kxKachikin David niku kamaknukanit mapakgsinanin, xlakata xtlawanit tuku tlan kʼIsrael xpalakata xaxlikana Dios chu xchik» (2 Crón. 24:15, 16).
Komo kgalhiniyaw tapekua Jehová chuna la sacerdote Jehoiadá, ni katikamakgxtakgwi kinatalankan chu nakamakgtayayaw (Kaʼakxilhti párrafo 15).e
15. ¿Tuku kinkamasiyaniyan tuku titaxtulh Jehoiadá? (Na kaʼakxilhti dibujo).
15 Xliʼakxilhtit Jehoiadá kinkamakgtayayan tlakg nakgalhiniyaw tapekua Dios. Lakgkgolotsin tlan nastalanikgo xliʼakxilhtit akxni lu naliskujkgo xlakata kuenta natlawakgo xcongregación Dios (Hech. 20:28). Natalan tiku linkgoya kata katsikgo pi komo kgalhinikgo tapekua Jehová chu ni namakgxtakgkgo, xla tlan nakamaklakaskin xlakata namakgantaxti xtalakaskin; xla ni kalakgmakgan. Tiku aku stakmakgo tlan nalilakpuwankgo la likatsinilh Jehová Jehoiadá, chu nakamaxkikgo kakni natalan tiku linkgoya kata, liwaka tiku lhuwata kata skujnanimakgolh Jehová (Prov. 16:31). Chu kimputumkan tlan nalilakpuwanaw xli’akxilhtitkan xanapuxkun xalak laklanka familias chu levitas: talakaskin nakatatayayaw chu nakakgalhakgaxmataw tiku kinkapulalinkgoyan (Heb. 13:17).
NI KALIKATSIW CHUNA LA JEHOÁS
16. ¿La limasiyalh Jehoás pi ni tliwakga xkgalhi xtakanajla?
16 Akxni kgawasaku xwanit, mapakgsina Jehoás liskujli natlawa tuku Jehová lakgati xlakata Jehoiadá wa tiku xmakgpuwantini (2 Rey. 12:2). Pero akxni xninita Jehoiadá, Jehoás kakgalhakgaxmatli príncipes xalak Judá tiku xmakgxtakgkgonit xaxlikana takaknin. Wa xlakata, xla chu kachikin «tsukukgolh kakninanikgo postes nema xasanto xkaliʼakxilhkan chu tatlawamakgxtu» (2 Crón. 24:4, 17, 18). Maski Jehová lu lilipuwa uma, «chuntiya xkamalakgachani palakachuwinanin xlakata xlakgtaspitkgolh». Pero «xlakan ni xkgaxmatputunkgo». Nipara wa Zacarías kgaxmatnikgolh, xkgawasa Jehoiadác, tiku palakachuwina chu sacerdote xlitaxtu, chu na xtapuxnimat Jehoás xwanit. Chu ni kajwatiya uma, Jehoás mamakgnininalh Zacarías, maski xfamilia Zacarías xlakgmaxtuninit xlatamat. ¡Lu lixkajni likatsilh! (2 Crón. 22:11; 24:19-22).
17. ¿La kitaxtunilh Jehoás?
17 Jehoás nitlan kitaxtunilh xlakata nialh kgalhinilh tapekua Dios, akgspulalh chuna la wa Jehová: «Tiku kilakgmakgankgo na nakalakgmakgankan» (1 Sam. 2:30). Alh kilhtamaku, makgapitsi soldados tiku ni lhuwa xwankgonit kamakgatlajakgolh ksoldados Jehoás, tiku lhuwa xwankgonit, chu lu nitlan tuku tlawanika mapakgsina. Akxni sirios taspitkgolh kxkachikinkan, kskujnin Jehoás makgnikgolh xlakata xmakgninit Zacarías. Chu xlakata lu nitlan xlikatsinit, asta ni maknuka niku xkamaknukan mapakgsinanin (2 Crón. 24:23-25).
18. Chuna la wan Jeremías 17:7, 8, ¿tuku kilitlawatkan xlakata ni nalitaxtuyaw chuna la Jehoás?
18 ¿Tuku kinkamasiyaniyan tuku titaxtulh Jehoás? Xla xtachuna xwanit la akgatum kiwi nema ni pulhman aknu xtankgaxekg, chu xmaklakaskin xtastakyaw Jehoiadá xlakata tliwakglh xtayalh. Akxni Jehoiadá nilh chu apóstatas stakyawakgolh Jehoás, xla makgxtakgli Jehová. Uma kinkamasiyaniyan pulaktum tuku lu xlakaskinka: ni kilikgalhinitkan tapekua Jehová kaj xlakata amakgapitsin natalan o kifamiliajkan chuna tlawakgo chu kinkamakgtayakgoyan. Xlakata tliwakga natawila kintakanajlakan, talakaskin namastakayaw tapaxkit nema kgalhiniyaw Jehová chu chuntiya namaxkiyaw kakni. Tlan chuna natlawayaw komo nakgalhtawakgayaw, nalilakpuwanaw tuku likgalhtawakgayaw chu ankgalhin natlawayaw oración (kalikgalhtawakga Jeremías 17:7, 8; Col. 2:6, 7).
19. ¿Tuku lakaskin Jehová pi katlawaw?
19 Jehová ni kinkaskiniyan tuku nila katitlawaw. Xla kajwatiya kinkaskiniyan tuku wan Eclesiastés 12:13, niku wan: «Kapekuani xaxlikana Dios chu kakgalhakgaxpatti xlimapakgsin, xlakata wa uma tuku xlitlawat chixku». Komo kgalhiniyaw tapekua Jehová, tlan natayaniyaw putum tuku tuwa nakinkalakgminan chu ni namakgxtakgaw chuna la ni makgxtakgkgolh Abdías chu Jehoiadá. Komo chuna natlawayaw, nitila katilaktlawalh chuna la talalinaw Jehová.
TAKILHTLIN 3 Wix kimaxkiya litliwakga chu klipawanan
a Anta kBiblia, tachuwin tapekua pulaklhuwa tuku kilhchanima. Min kilhtamaku kilhchanima akxni wi tuku lu makgapekuanan nema asta makgalhpipinan, na kilhchanima akxni wi tiku maxkikan kakni o akxni kaks lilakawankan xlakata tuku tlawa achatum. Uma artículo nakinkamakgtayayan nakatsiniyaw tuku tapekua kilikgalhinitkan kinTlatkan xalak akgapun xlakata naskujnaniyaw chu ni namakgxtakgaw.
b Abdías tiku lichuwinamaw ni wa palakachuwina Abdías, tiku latamalh akglhuwa ciento kata alistalh chu tsokgwililh libro xalak Biblia nema lin xtukuwani.
c Mateo 23:35 wan pi Zacarías xkgawasa Baraquías xwanit xlakata max Jehoiadá akgtiy tukuwani xkgalhi, chuna la amakgapitsin tiku kalichuwinankan kBiblia (katamalakxtupi Mateo 9:9 chu Marcos 2:14). O max Baraquías xtata Zacarías xwanit.
d TUKU TASIYA KDIBUJO: Chatum tala kalinima likgalhtawakga amakgapitsin natalan kʼakgtum kachikin niku ni mastakan talakaskin natlawayaw kintaskujutkan.
e TUKU TASIYA KDIBUJO: Chatum tala tsumat akxilhma la chatum tala tiku lina kata lichuwinama Dios kteléfono xlakata nachuna natlawa. Chatum tala tiku lina kata limasiya pi ni pekuan akxni lichuwinan Dios kcarrito. Chatum tala tiku lhuwata kata skujnanima Jehová kamasiyanima amakgapitsin natalan la nakuentajtlawakgo Pukgalhtawakga.