Watchtower BIBLIOTECA KʼINTERNET
Watchtower
BIBLIOTECA KʼINTERNET
totonaco
  • BIBLIA
  • LIKGALHTAWAKGA
  • TAMAKXTUMIT
  • mwbr18 junio págs. 1-6
  • Referencias xlakata Tuku natalikgalhtawakga Xlatamat chu xtaskujut kstalanina Cristo

Nitu video xlakata tuku laksakti.

Kakilatapatiw, ni liwana tasiya uma video.

  • Referencias xlakata Tuku natalikgalhtawakga Xlatamat chu xtaskujut kstalanina Cristo
  • Referencias xlakata Tuku natalikgalhtawakga Xlatamat chu xtaskujut kstalanina Cristo kata 2018
  • Subtítulos
  • 4-10 XLA JUNIO
  • 11-17 XLA JUNIO
  • 18-24 XLA JUNIO
  • 25 XLA JUNIO ASTA 1 XLA JULIO
Referencias xlakata Tuku natalikgalhtawakga Xlatamat chu xtaskujut kstalanina Cristo kata 2018
mwbr18 junio págs. 1-6

Referencias xlakata Tuku natalikgalhtawakga Xlatamat chu xtaskujut kstalanina Cristo

4-10 XLA JUNIO

TUKU LHUWA XTAPALH XALAK BIBLIA | MARCOS 15, 16

«Tuku xlichuwinankanit nema likgantaxtulh Jesús»

(Marcos 15:24) Chu xtokgowakakgolh kkiwi chu limakankgolh suerte klhakgat xlakata nakatsikgo la namaʼakgpitsikgo.

(Marcos 15:29, 30) Chu tiku xtitaxtukgo lixkajni xwanikgo, xmatsuwikgo xakgxakgakan chu xwankgo: «Wix, tiku xpimpat laktilha templo chu kaj akgtutu kilhtamaku xpimpapara likaxtlawaya, 30 kalakgtaxtu chu katakta kkiwi niku xtokgowakakanita».

nwtsty notas xla takgalhtawakga xlakata Mr 15:24, 29

klhakgat xlakata [...] namaʼakgpitsikgo: Tuku wan Juan 19:23, 24 tlakg lichuwinan tuku ni lichuwinankgo amakgapitsi Evangelios: soldados romanos limakankgolh suerte xlimaktiy xlhakgat chu xlhakgat nema xtampin xwilinit; xlimaktiy klhakgat maktati tlawakgolh, chu chatunu soldado titsunin kalakgchalh, chu komo ni xlakxtitputunkgo xlhakgat nema xwilinit xtampin, limakankgolh suerte. Chuna kgantaxtulh tuku xlichuwinankanit kSalmo 22:18. Katsikan pi soldados tiku xmakgninankgo, xlismanikgo xkatamakgxtakgni klhakgat tiku xmakgnikan. Wa xlakata, akxni wi tiku nina xmakgnikan, xmakglhtikgo klhakgat chu tuku xkgalhi, chu uma xtlawa pi tlakg xmaktujukan tiku xmakgnikan.

xmatsuwikgo xakgxakgakan: Akxni wi tiku xmatsuwi xakgxakga, na wi tuku xwan chu uma xlimasiya pi wi tiku xlikgalhkgamanama chu xlakgmakgama. Tiku titaxtukgolh anta, maski ni katsikgolh makgantaxtikgolh Salmo 22:7.

(Marcos 15:43) milh José xalak Arimatea, chatum tiku xkatatapakgsi xanaPuxkun Jueces chu lu xlakaskinka xliʼakxilhkan, tiku na xkgalhkgalhima xTamapakgsin Dios. Ni pekualh, lakgalh Pilato chu skinilh xmakni Jesús.

(Marcos 15:46) Alistalh tamawalh xatlan lino, maktilh xmakni Jesús, chu limakgchilh, wililh kputaknun nema xlakalhukikanit klanka chiwix; alistalh limalakgachuwalh chiwix anta niku xlaktanukan.

nwtsty nota xla takgalhtawakga xlakata Mr 15:43

José: Xlakata chatunu tiku tsokgkgolh Evangelio tanu tanu la lichuwinankgolh xlakata José limasiya pi xʼakstukan tsokgkgolh. Mateo, xpukina tumin, lichuwinalh pi José chatum chixku «tiku lhuwa tumin xkgalhi». Marcos, tiku kalakapastakli romanos akxni tsokgli xlibro, lichuwinalh pi chatum «tiku xkatatapakgsi xanaPuxkun Jueces chu lu xlakaskinka xliʼakxilhkan» chu na xkgalhkgalhima xTamapakgsin Dios. Lucas, tiku xalakgalhamana makuchina xwanit, lichuwinan pi José «tlan xlikatsi chu xaʼakgstitum xwanit» chu ni makgtanulh akxni tsukuka lakkaxwilikan xlakata namakgnikan Jesús. Chu kajwatiya Juan tiku wan pi «xtamakgalhtawakgen Jesús xwanit, pero niti xkatsi xlakata xkapekuani judíos» (Mt 27:57-60; Mr 15:43-46; Lu 23:50-53; Jn 19:38-42).

Kaputsaw kBiblia tuku lhuwa xtapalh

(Marcos 15:25) Kamakgnajatsa tsisa xwanit akxni xtokgowakakgolh kkiwi.

nwtsty nota xla takgalhtawakga xlakata Mr 15:25

Kamakgnajatsa tsisa: Makgapitsi latamanin wankgo pi tuku talichuwinan unu ni xtachuna tuku wan Juan 19:14-16, niku wan pi «tastunut xwanit» akxni Pilato makamastalh Jesús xlakata judíos xmakgnikgolh. Maski Biblia ni liwana wan tuku xlakata ni lakxtum tuku wankgo, wi tuku kilikatsitkan nema nakinkamakgtayayan naʼakgatekgsaw. Makglhuwa, maktati Evangelio watiya hora lichuwinankgo akxni wankgo atanu tuku lalh kxaʼawatiya kilhtamaku akxni latamalh Jesús. Akgtum liʼakxilhtit, maktati Evangelio wankgo pi kxkgakganita akxni sacerdotes chu lakgkgolotsin tamakxtumikgolh chu makamastakgolh Jesús kxlakatin Poncio Pilato, mapakgsina xalak Roma (Mt 27:1, 2; Mr 15:1; Lu 22:66–23:1; Jn 18:28). Mateo, Marcos chu Lucas, wankgo pi kapukswalh lata «tastunut asta kamakgtutu kakgotanun», akxni Jesús xwaka kkiwi (Mt 27:45, 46; Mr 15:33, 34; Lu 23:44). Atanu tuku na kilikatsitkan wa pi makgapitsin xlakpuwankgo pi xtsukukan makgnikan lata akxni xtsukukan snokgkan. Xmin kilhtamaku, lu katsan xkamakgsnokgkan pi asta xniy tiku chuna xtlawakan. Jesús lu katsan makgsnokgka, chu talakaskilh pi atanu chixku xkukalilh kiwi asta niku xʼamaka mawakakan (Lu 23:26; Jn 19:17). Komo lakpuwankan pi Jesús tsukuka makgnikan akxni tsukuka snokgkan, akgatekgsaw pi lata akxni tsukuka snokgkan asta akxni xtokgowakaka titaxtulh kilhtamaku. Uma tatalakxtumi tuku wan Mateo 27:26 chu Marcos 15:15, niku akxtum lichuwinankgo lata akxni tsukuka snokgkan chu xtokgowakaka. Wa xlakata, akgatekgsaw pi tiku tsokgkgolh Evangelio tanu tanu hora lichuwinankgolh xlakata ni watiya xʼakxilhkgo akxni tsukuka makgnikan Jesús. Uma max masiya tuku xlakata Pilato nila xkanajla pi Jesús ni makgapalalh kkiwi chu nilh (Mr 15:44). Nachuna, tiku tsokgkgolh Biblia kstalanikgo talismanin pi pulaktati xmapitsikgo akgtum kilhtamaku, akgatutun hora, nachuna xmapitsikgo tsisni. Wa xlakata lakalhuwa niku talichuwinan kamakgnajatsa tsisa, tastunut chu kamakgtutu kakgotanun, xtsukukan putlekgekan lata xtaxtu Chichini, max kamakgchaxan tsisa (Mt 20:1-5; Jn 4:6; Hch 2:15; 3:1; 10:3, 9, 30). Na kililakapastakatkan pi latamanin nila liwana xkatsikgo tuku hora xwanit, wa xlakata xwankgo hora nema max xlakpuwankgo pi chuna xwanit, chuna la wan Juan 19:14 (Mt 27:46; Lu 23:44; Jn 4:6; Hch 10:3, 9). Tlan nawanaw pi akxni lichuwinankan la makgnika Jesús, Marcos lichuwinalh lata akxni tsukuka snokgkan, pero Juan kajwatiya lichuwinalh akxni xtokgowakaka kkiwi. Nachuna, max Marcos chu Juan xlichuwinamakgo kilhtamaku nema xmakgapala akgtutu hora lata tsukuka mapatinikan asta akxni makgnika chu ni wa tuku latilhalh akgatunu hora. Nachuna, Juan ni lichuwinalh tuku lu hora, wata wa pi «max tastunut xwanit». Putum uma kinkamakgtayayan naʼakgatekgsaw tuku xlakata Evangelio tanu tanu hora lichuwinankgo. Chu xlakata Juan lichuwinan atanu hora, masiya pi xʼEvangelio ni kaj lhkaxtulh o ni kaj copiaxtulh tuku wan Marcos, xlakata Juan tsokgli xlibro akxni xtitaxtunita lhuwa kata.

(Marcos 16:8) Wa xlakata lakpuskatin taxtukgolh chu tokgosun tamakgatlinikgolh putaknun, klhpipimakgolh chu lu kaks xlilakawankgo kaj xlakata lu xpaxuwamakgolh. Chu nitiku litachuwinankgolh tuku xlanit xlakata xpekuankgonit.

nwtsty nota xla takgalhtawakga xlakata Mr 16:8

xlakata xpekuankgonit: Chuna la wankgo makgapitsi tatsokgni tlakg xamakgan nema lisputa Marcos, Evangelio lisputa tachuwin nema min kversículo 8. Lhuwa tiku lakpuwankgo pi uma tuku lisputa libro lu lakapala chu ni wa tuku xapulana tsokgka. Pero xlakata Marcos ni lhuwa tachuwin maklakaskin akxni wi tuku lichuwinan, ni xlilat nalakpuwanaw la amakgapitsin. Jerónimo chu Eusebio, tiku lu katsikgo xlakata uma chu latamakgolh ksiglo akgtati, na wankgo pi xapulana tatsokgni liʼakgasputa tachuwin «xpalakata xtapikuakan».

Lhuwa tatsokgni xagriego chu amakgapitsi nema kamatitaxtikanit atanu tachuwin, wilinikgo xalhman lisputni chu xaʼaktsu, chu wilikgo akxni sputa versículo 8. Xalhman lisputni (limin 12 versículos) min kManuscrito Alejandrino, kCódice Ephraemi Syri Rescriptus chu kCódice de Beza Cantabrigense (putum uma xalak siglo akgkitsis). Na min ktatsokgni Vulgata latina, Peshitta siríaca chu kSiríaco Curetoniano. Pero ni min kʼakgtiy tatsokgni xagriego xalak siglo akgtati: kCódice Sinaítico chu kCódice Vaticano. Na ni min kCódice Sinaítico Siríaco (siglo akgtati o akgkitsis) nipara ktatsokgni tlakg xamakgan kcopto shaídico xla xʼEvangelio Marcos (siglo akgkitsis). Tatsokgni tlakg xamakgan xla xʼEvangelio Marcos ktachuwin armenio chu georgiano na sputkgo kversículo 8.

Makgapitsi tatsokgni xagriego chu tuku matitaxtikanit alistalh liminkgo lisputni xaʼaktsu, nema ni lhuwa tachuwin limin. Códice Regio, xalak siglo akgtsayan, limin pulaktiy tuku lisputa chu pulana wili lisputni xaʼaktsu. Akxni nina wilikan pulakatunu tuku lisputa, wilikan akgtum nota nema wan pi makgapitsi tiku lu katsikgo xlakata uma, wankgo pi uma tatsokgni tlan, pero na wankgo pi ni anan tuku likatsikan pi xmin kxapulana tatsokgni.

LISPUTNI XAʼAKTSU

Lisputni xaʼaktsu nema wi niku sputa Marcos 16:8 ni makgtanu kTatsokgni nema Dios malakpuwaninalh natsokgkan. Wan:

Putum tuku xlimapakgsinankanit kaj puntsu kalitachuwinanka tiku lakatsu xwilanikgo Pedro. Nachuna, akxni xlanita uma, Jesús kamaklakaskinkgolh xlakata namalakgacha xasanto chu ni xataxkajwani tamakatsin xla lakgtaxtut lata kʼoriente asta kʼoccidente.

LISPUTNI XALHMAN

Lisputni xalhman nema wi niku sputa Marcos 16:8 ni makgtanu kTatsokgni nema Dios malakpuwaninalh natsokgkan. Wan:

9 Lantla ntilakastakwanalh Jesús ntsisa, xakgasiya kilhtamaku xla semana, wa nkgasiya ntitasiyunilh María xala kMagdala, wanti xtamakaxtunikanit nkgalhatujun akgskgawini. 10 Akxni xla ntialh, timakatsinikgolh wanti xtalatamakgonit Jesús; wa nkaj xlipuwamakgolh chu xtasamakgolh. 11 Chanchu xlakan, maski kgaxmatkgolh mpi xlama, na xʼukxilhnit María, ni tikanajlakgolh. 12 Wampi alistalh, titasiyunikgolh Jesús nchatuy xlakan nti xtlawantilhakgoy, xtitaxtumakgo nkakiwin ktiji; kaj tanu lantla tiʼukxilhkgolh. Ni tikanajlakgolh. 13 Na tiʼankgolh xlakan, timakatsinikgolh amakgapitsin; asta ni mpala wa ntikanajlanikgokan. 14 Awatiya titasiyunikgoka nti luwa wa xkgalhakawitukan akxni xwilakgo kpuway. Lakakilhnikgolh xpalakata ni xkanajlakgoy, chu xlipalha xnakukan, sampi ni xkanajlanikgonit wanti xʼukxilhkgonit mpi luwa xlakastakwananit. 15 Chanchu tiwanikgolh: «Kapitit xlikatlanka nkatuxawat, naliʼakgchuwinanikgoyatit xatlan tamakatsinin xlipaks nchixkuwin. 16 Wanti nakanajlay, na natamunuy, wa naʼakgaputaxtuy, wampi wanti ni nakanajlay, natamaklhtumiy. 17 Wa yuma xaliʼukxilhtit natalatamakgoy wanti nakanajlakgoy: Kkintukuwani nalitamakaxtukgoy akgskgawinanin, na tanuy tachuwin nalichuwinankgoy wantu ni lakgapaskgoy. 18 Nachipakgoy luwa, usu la pi nawakgoy mpala tu linikan, ni katilakgalhikgolhku. Xokgspun nawilikgoy xmakan, na namapaksakgoy».

19 Chanchu nkimPuchinakan akxni kxakgatlikgonita ntitamakgamakglhtinancha nkʼakgapun, na kxpakgstakat Dios ntitawilacha. 20 Chanchu xlakan, akxni titaxtukgolh, xliʼakgchuwinamakgo xlipaks nkaniwa xtatlawamakgo nkimPuchinakan; na wa xlimakgatanksanamakgo wa ntachuwin, xaliʼukxilhtit ntu xtalatamakgoy. Chuna kalalh, Amén.

11-17 XLA JUNIO

TUKU LHUWA XTAPALH XALAK BIBLIA | LUCAS 1

Kaputsaw kBiblia tuku lhuwa xtapalh

(Lucas 1:69) Xla malakatsukinit chatum tliwakga kilakgmaxtunakan kxchik David kskujni

nwtsty nota xla takgalhtawakga xlakata Lu 1:69

chatum tliwakga kilakgmaxtunakan: O «akgalokgot xla lakgtaxtut». Anta kBiblia, xʼakgalokgot animales, makglhuwa maklakaskinkan xlakata nalichuwinankan litliwakga, taʼakgchipan o tatlaja (1Sa 2:1; Sl 75:4, 5, 10; 148:14). Akgalokgot na maklakaskinkan xlakata nalichuwinankan mapakgsinanin o tamapakgsin, lata tuku xatlan chu tuku nixatlan, chu akxni wankan pi litokglhnan xʼakgalokgot limasiya la akgchipanan (Dt 33:17; Da 7:24; 8:2-10, 20-24). Kʼuma tatsokgni, tachuwin «chatum tliwakga kilakgmaxtunakan» masiya pi Mesías chatum tiku kgalhi litliwakga xlakata nalakgmaxtunan, chatum tliwakga lakgmaxtuna.

(Lucas 1:76) Pero wix aktsu kgawasa, nawanikana xpalakachuwina Tiku xala talhman, xlakata kxlakatin Jehová napina chu nakaxtlawanitilhaya xtiji

nwtsty nota xla takgalhtawakga xlakata Lu 1:76

Jehová: Xlipulaktiy tuku wa Zacarías kʼuma texto, maklakaskilh tuku wan Isaías 40:3 chu Malaquías 3:1. Kʼumakgolh textos min xtukuwani Dios kxapulana tatsokgni kxahebreo, niku maklakaskinkan akgtati consonantes xahebreo (maklakaskinkan YHWH). Wa xlakata, kwilinitaw xtukuwani Dios ktexto maski makgapitsi tatsokgni xagriego maklakaskinkgo Kýrios (Malana) (kaʼakxilhti Lu 1:6, 16, 17; 3:4 chu sgd pulaktu 2). Nachuna, kʼuma versículo chu amakgapitsi versículo xla uma capítulo niku tamaklakaskin Kýrios, ni limin tachuwin nema wilikan alistalh nema limasiya pi lakgpalikanit tachuwin kýrios chu akgtum tukuwani tlawakanit, chuna la talakaskin natlawakan ktatsokgni xagriego. Nachuna, lhuwa Biblia nema kamatitaxtikanit kʼatanu tachuwin wilikgo Jehová, Yahveh, Yahweh, Yavé, יהוה (YHWH, uma wamputun, Tetragrámaton), MALANA chu ADONAI ktexto, knotas niku sputa página o notas marginales xlakata nalimasiyakgo pi kilhchanimakgo Dios. Lhuwa atanu taputsan kgalhmakgtayakgo uma tapuwan (kaʼakxilhti sgd pulaktu 2).

kxlakatin Jehová napina: Tlan nawanaw pi Juan tiku xMununan xʼama an «kxlakatin Jehová» xlakata pulana xʼama min nixawa Jesús, tiku xʼama palakamin xTlat chu xʼama min kxtukuwani (Jn 5:43; 8:29; kaʼakxilhti nota xla takgalhtawakga xlakata Jehová xla uma versículo).

18-24 XLA JUNIO

TUKU LHUWA XTAPALH XALAK BIBLIA | LUCAS 2, 3

«Kgawasa, ¿matliwakglhpat la talalipina Jehová?»

(Lucas 2:41, 42) Chu xnatlatni xlismanikgonit kata kata xʼankgo kJerusalén kʼakgatunu Pascua. 42 Chu akxni xla xkgalhi akgkutiy kata, ankgolh kPascua chuna la xlismanikgonit.

nwtsty nota xla takgalhtawakga xlakata Lu 2:41

xnatlatni xlismanikgonit: Maski Limapakgsin ni xwan pi lakpuskatin xʼankgolh kJerusalén xlakata xtlawakgolh Pascua, María xtaʼan José kata kata (Éx 23:17; 34:23). Xtalakaskin pi xtlawankgolh 300 kilómetros xlimakgat lata xʼankgolh chu xtaspitkgolh chu akgatunu kata xtalhuwitilhama xfamilia.

(Lucas 2:46, 47) Chu akxni xtitaxtunita akgtutu kilhtamaku, anta tekgskgolh ktemplo, xwi kxlakgstipankan makgalhtawakgenanin xla takanajla, xkakgaxmatnima chu xkatlawanima takgalhskinin. 47 Pero putum tiku xkgaxmatnikgo kaks xlilakawankgo xlakata lu tlan la xʼakgatekgsa chu la xkgalhtinan.

nwtsty notas xla takgalhtawakga xlakata Lu 2:46, 47

xkatlawanima takgalhskinin: Tuku tlawakgolh tiku xkgaxmatnimakgo, limasiya pi takgalhskinin nema tlawalh Jesús ni xtachuna la takgalhskinin nema xtlawalh chatum aktsu kgawasa kaj xlakata wi tuku katsiputun (Lu 2:47). Tachuwin xagriego nema matitaxtikan unu «tlawakan takgalhskinin», tlan kilhchani akxni wi tiku tlawa takgalhskinin chu likgalhtinan atanu takgalhskinin, xtachuna la tlawakan akxni wi tuku lakkaxtlawakan kxlakatin juez (Mt 27:11; Mr 14:60, 61; 15:2, 4; Hch 5:27). Chuna la wankgo tiku putsananikgo tuku lanit makgasa, makgapitsi makgalhtawakgenanin xla takanajla tiku tlakg xkalakgapaskan, xtamakgxtakgo ktemplo akxni ksputa pascua xlakata xmasiyakgolh anta niku tlakg kalakglanka xkilhtin templo. Latamanin tlan xtawilakgo katutsu xlakata xkakgaxmatnikgolh chu xkatlawanikgolh takgalhskinin.

kaks xlilakawankgo: Verbo xagriego nema unu matitaxtikan «kaks lilakawankan» tlan kilhchani tuku makgas kaks malakawaninan chu makglhuwa chuna lay.

(Lucas 2:51, 52) Alistalh taspitparakgolh kNazaret chu chuntiya xkakgalhakgaxmata. Nachuna xtse xmakitilhama kxnaku putum umakgolh tachuwin. 52 Chu Jesús chuntiya kstakma, tlakg xkgalhitilhama liskgalala, chu Dios chu latamanin tlakg tlan xʼakxilhkgo.

nwtsty nota xla takgalhtawakga xlakata Lu 2:51, 52

chuntiya xkakgalhakgaxmata: Na tlan matitaxtikan «chuntiya xkatapakgsini» o «chuntiya kalakgachixkuwilh». Verbo xagriego nema ni kgalhi xlisputni masiya pi akxni kaks xkalimalakawaninit makgalhtawakgenanin xalak templo xlakata lhuwa xlakgapasa xTachuwin Dios, Jesús taspitli kxchik chu xataktujun kakgalhakgaxmatli xnatlatni. Lu xlakaskinka xwanit pi xkgalhakgaxmatnalh nixawa la amakgapitsi kamanan, xlakata xla liwana xlimakgantaxtit xwanit xLimapakgsin Moisés (Éx 20:12; Gál 4:4).

Kaputsaw kBiblia tuku lhuwa xtapalh

(Lucas 2:14) «Katamalankilh Dios kʼakgapun, chu kkatiyatni kakgalhikgolh takaksni latamanin tiku tlan kaʼakxilha Dios».

nwtsty nota xla takgalhtawakga xlakata Lu 2:14

chu kkatiyatni kakgalhikgolh takaksni latamanin tiku tlan kaʼakxilha Dios: Makgapitsi tatsokgni maklakaskinkgo tachuwin nema tlan matitaxtikan la «chu takaksni kkatiyatni, tlan tapuwan xpalakata lakchixkuwin» chu chuna matitaxtikanit kmakgapitsi Biblias. Pero tlakg anan tatsokgni nema kgalhmakgtaya Traducción del Nuevo Mundo. Xtamakatsin ángel ni wamputun pi Dios tlan kaʼakxilha putum latamanin maski nitlan xtayatkan chu tuku tlawakgo. Wata wamputun pi Dios tlan kaʼakxilha tiku xlikana wa kanajlanikgo chu stalanikgo xKgawasa (kaʼakxilhti nota xla takgalhtawakga xlakata latamanin tiku tlan kaʼakxilha xla uma versículo).

latamanin tiku tlan kaʼakxilha: Tachuwin xagriego eudokía na tlan matitaxtikan «litlan», «tapaxuwan» chu tlan «makgamakglhtinankan». Verbo eudokéo maklakaskinkan kMateo 3:17, Marcos 1:11 chu Lucas 3:22, niku lichuwinankan akxni Dios xakgatlilh xKgawasa akxni xtamununita. Uma tachuwin kilhchanima wankan pi «tlan», wi tuku «makgapaxuwayan», «tlan akxilha» o «lipaxuwaya». Komo kuenta tlawayaw uma, tachuwin «latamanin tiku tlan kaʼakxilha» (anthrópois eudokías) kakilhchanima tiku tlan kaʼakxilha Dios o kgalhikgo xlitlan. Na tlan matitaxtikan la «latamanin tiku xla tlan kaʼakxilha» o «latamanin tiku makgapaxuwakgo». Wa xlakata, xtachuwin ángel ni wamputun pi Dios tlan kaʼakxilha putum latamanin. Kajwatiya tlan kaʼakxilha tiku xlikana wa kanajlanikgo chu stalanikgo xKgawasa. Xlikana pi tachuwin xagriego eudokía na maklakaskinkan kmakgapitsi textos xlakata nalichuwinankan xtalakaskin latamanin (Ro 10:1; Flp 1:15), pero makglhuwa maklakaskinkan xlakata nalichuwinankan xtalakaskin Dios, tuku xla makgapaxuwa, o la tlawakan tuku xla tlan akxilha (Mt 11:26; Lu 10:21; Ef 1:5, 9; Flp 2:13; 2Te 1:11). Ktatsokgni Septuaginta uma tachuwin maklakaskinkan xlakata nalichuwinankan, la tlan likatsi Dios (Salmo 51:18 [50:20, LXX]).

25 XLA JUNIO ASTA 1 XLA JULIO

TUKU LHUWA XTAPALH XALAK BIBLIA | LUCAS 4, 5

«Katayaniw taputsan chuna la Jesús»

(Lucas 4:9-12) Alistalh xla lilh kJerusalén, chu wililh niku tlakg xatalhman xpatsaps templo chu wanilh: «Komo wix xkgawasa Dios, lhkgen kapit, 10 xlakata tatsokgnit: “Xla nakamapakgsi xʼángeles xlakata nakuentajtlawakgoyan”, 11 chu “nalinkgoyan kxmakankan xlakata ni naliʼakgchakgxa akgtum chiwix”». 12 Jesús kgalhtilh: «Xasanto talakgtsokgkin wankgo: “Ni xlilat naliʼakxilha Jehová miDios”».

nwtsty multimedia

Niku tlakg xatalhman xpatsaps templo

Max Satanás xlikana lilh Jesús «niku tlakg xatalhman xpatsaps templo» chu anta wanilh pi lhkgen xʼalh, pero ni liwana takatsi niku. Xlakata tachuwin nema unu maklakaskinkan templo max kilhchanima putuminika niku xwi «templo», Jesús max xya kaxanikawa kxchastun templo. Kaxanikuta niku xtayalh, komo lhkgen xʼalh xnilh komo Jehová ni xmakgtayalh.

Kaputsaw kBiblia tuku lhuwa xtapalh

(Lucas 4:17) maxkika xatasmilin xtatsokgni palakachuwina Isaías, chu xla malakgakilh chu tekgsli anta niku xtatsokgnit:

nwtsty nota xla takgalhtawakga xlakata Lu 4:17

xatasmilin xtatsokgni palakachuwina Isaías: Tatsokgni xla Isaías nema tekgska kmar Muerto 7.3 metro xlilhman chu litakgatsi makkutujun pergamino nema xlaslamachipanit chu tuku xtsokgkanit, 54 columnas xwanit. Max xatasmilin tatsokgni nema maklakaskinka ksinagoga xalak Nazaret, max nachuna xlilhman xwanit. Kxapulana siglo, libros xalak Biblia ni xkgalhikgo capítulos chu versículos, wa xlakata Jesús putsalh tuku xʼama likgalhtawakga maski tatsokgni ni xlimin uma tamakgtay. Pero tekgsli anta niku xtatsokgnit, uma masiya pi liwana xlakgapasa xTachuwin Dios.

(Lucas 4:25) Akgtum liʼakxilhtit, xlikana kkawaniyan: Xlamakgolh kʼIsrael chalhuwa lakpuskatin tiku xnikgonita xchixkukan kxkilhtamaku Elías akxni ni senalh akgtutu kata chu akgchaxan papaʼ, chu lakgatum analh lhuwa tatsinkstat kʼuma katiyatni.

nwtsty nota xla takgalhtawakga xlakata Lu 4:25

akgtutu kata chu akgchaxan papaʼ: Chuna la wan 1 Reyes 18:1, Elías lichuwinalh pi xʼama min sen akxni xtitaxtunita «xliʼakgtutu kata». Wa xlakata, makgapitsi wankgo pi xtachuwin Jesús ni xtachuna tuku wan Primero de los Reyes. Pero tuku lichuwinan Tatsokgni xaHebreo ni maʼakgatekgsninan pi ni takgatsilh akgtutu kata lata ni milh sen. Akxni wan «xliʼakgtutu kata», kilhchanima xliʼakgtutu kata lata Elías wanilh Acab pi ni xʼama senan (1Re 17:1). Max uma tamakatsin lichuwinanka akxni nialhtu xʼanan chuchut chu uma tlan xmakgapala asta akgchaxan papaʼ, pero max uma kilhtamaku tlakg lhuwa makgapalalh. Nachuna, ni tunkun milh sen akxni Elías tachuwinalh Acab «xliʼakgtutu kata», wata pulana makamincha Jehová lhkuyat kʼakgapun akxni tlawaka tamakamastan ksipi Carmelo (1Re 18:18-45). Wa xlakata, umakgolh xtachuwin Jesús chu tuku wan xtutala, nema wi kSantiago 5:17, ni talawani tuku wan 1 Reyes 18:1.

    Likgalhtawakga xatotonaco (1993-2026)
    Ktaxtuputun
    Matsukikan sesión
    • totonaco
    • Matitaxtikan
    • La lakkaxwilikan
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Tuku milikatsit
    • La maklakaskinkan uma página
    • Tlan nalakgpaliya tuku tsokgwili mimpalakata
    • JW.ORG
    • Matsukikan sesión
    Matitaxtikan