Ol Yangpela i Laik Save . . .
Marit Bilong Ol Yangpela—Inap Wok Gut?
‘Taim mi gat 16 krismas mipela kirap na poroman wantaim. Taim mi gat 18 krismas mipela marit. Mi ting marit bilong mipela bai gutpela tru—inap long olgeta taim bihain! Tasol bihain long 4-pela mun ol hevi i mekim na mi bel hevi stret.’—Em tok bilong Tonya.a
MASKI yumi gat hamas krismas taim yumi marit, hevi inap kamap. Baibel i tok: “Ol manmeri i marit bai i painim planti hevi.” (1 Korin 7:28) Tasol taim laik bilong bel i kirap strong na ol yangpela i marit, i olsem planti hevi moa i painim ol.—1 Korin 7:36.
Em olsem, long wanem, ol yangpela i no bikpela pinis, na planti bilong ol i no redi long mekim wok bilong man na meri marit. Savemeri Jane K. Burgess i tok: ‘Ol yangpela i gat narapela kain tingting long marit. Ol i no tingim ol hevi i save kamap na ol wok tupela i mas mekim long olgeta de na bai marit i ken wok gut.’ Olsem na taim tupela i marit pinis, ating tupela bai kirap nogut tru long ol hevi ol i mas karim na wok ol i mas mekim.
Yangpela Kim i tok: ‘Taim yu marit nupela yu ting bai yu amamas tasol—olgeta samting bai gutpela—no gat hevi liklik. Tasol i no longtaim na dispela amamas i go liklik—yu mas kukim kaikai, wasim ol plet, baim kaikai, wasim ol laplap—tasol man bilong yu i sindaun nating. Mama bilong man bilong mi i bin mekim olgeta wok, olsem na man bilong mi i no bin lain long mekim sampela wok bilong haus. Taim yu no marit yet na yu raun wantaim em, yu no save ting skin bilong yu bai les na yu bai kros long ol liklik liklik samting. Na man! Taim yu gat bel, ol hevi i bikpela moa!’
Planti yangpela i no tingting gut pastaim, ol i hariap na marit. Helen i tok: ‘Mi maritim wanpela man mi ting em i wanpela Kristen tru. Mi yangpela na mi no gat bikpela save, olsem na mi no ting olsem mi mas save gut long em pastaim. Taim mitupela i marit inap 10-pela mun pinis, mi no inap orait moa long ol pasin bilong em, em ol pasin i no bilong wanpela Kristen.’ I no marit bilong Helen tasol i bagarap, nogat; long Amerika klostu olgeta marit bilong ol yangpela i bagarap insait long 5-pela yia.
Tasol maski ol ripot i tok olsem long marit bilong ol yangpela, planti milion yangpela i save marit yet. Ating yu wanpela bilong ol. Sapos olsem, ating yu save pinis long ol hevi bilong marit na yu hatwok long karim.
No Gat Rot Bilong Stretim?
Ating yu no bihainim gutpela tingting sapos yu marit taim yu yangpela yet, tasol i no olsem yu mekim sin. Marit i wanpela gutpela samting long ai bilong God. (Hibru 13:4) Tru, sampela taim bikpela hevi tru i kamap insait long marit na ating i no gat rong long ol i bruk o katim marit. (Matyu 19:9; 1 Korin 7:12-15) Tasol em laik bilong God long tupela marit i ken stap wantaim inap long olgeta taim. (Matyu 19:6) Ating sampela i ting lo bilong God i strong tumas, tasol dispela i makim olsem God i laik bai marit bilong yu i wok gut.
Wanpela yangpela man marit i tok: ‘Taim yu marit pinis, nau i no taim bilong tok, “Olsem wanem? Mi yangpela tumas taim mi marit? Dispela poroman i stret tru long mi o nogat?” na kain tok olsem. Yu marit pinis!’ Olsem na maski yu bel hevi, mobeta yu wok long painim rot bilong mekim sampela samting bambai marit bilong yu i ken wok gut.
Husat i Stap Bos?
Baibel i tokim ol marit olsem: “Yupela meri, yupela i mas aninit long ol man bilong yupela, olsem yupela i save aninit long Bikpela. . . . Man em i het bilong meri bilong en.” (Efesus 5:22, 23) Taim yangpela man i liklik i kam inap long taim em i bikpela, em i bin stap gut aninit long wok bos bilong papamama, tasol nau em i marit, na ating em i kirap nogut tru long wok bos em yet i mas mekim.
Wanpela yangpela meri marit i stori long man bilong em olsem: ‘Tom i no laik mi wanpela i go long wanpela hap. Dispela i mekim na mi pilim olsem mi stap kalabus. Na em i ting taim mi gat liklik tok long wanpela samting em i mekim, mi wok long daunim wok bos bilong em.’ Tasol sampela meri marit, em man bilong ol i yangpela, ol i hatwok tru long stap aninit long man bilong ol. Na sampela meri i no amamas taim man i laik stretim tok long wanpela samting, o sapos ol i no wanbel long wanpela tok, meri i no laik wok gut wantaim man bilong em.
Sapos yu wanpela yangpela man marit, dispela inap mekim yu i bel hevi stret. Tasol yu no ken tingting planti sapos yangpela meri bilong yu i no mekim olgeta samting yu laik em i mekim. Isi isi em i mas lain long stap daun na harim tok bilong yu. Wok long mekim gutpela pasin long em na meri i ken amamas long i stap daun long yu. No ken bosim olgeta samting meri i laik mekim, tasol givim bel long mekim wok bos bilong yu na wok long tingim gut ol samting yu mas mekim.—Skelim wantaim 1 Korin 16:13.
Baibel i tok moa olsem: “Yupela i mas givim bel bilong yupela long ol arapela.” (Rom 12:10) Tru tumas, givim bel long meri bilong yu na tingim ol samting em i laikim, no ken tingim tasol ol samting yu laikim. (Filipai 2:4) Larim em i kamapim laik na tingting bilong em, na mekim ol samting long em olsem em i poroman bilong yu. No ken mekim long em olsem em i wanpela wokmeri nating. (Lukim Malakai 2:14.) Na taim yu mas pasim tok long wanpela bikpela samting, i gutpela sapos yu toktok wantaim meri bilong yu na larim em i kamapim tingting bilong em long dispela samting. (Sindaun 13:10) Sapos yu mekim olsem, meri bai amamas long i stap daun long yu na harim tok bilong yu.
Tasol olsem wanem sapos yu wanpela yangpela meri marit? Ating yu hatwok long daun long man bilong yu sapos em i yangpela na sampela taim em i no bihainim tingting bilong ol man i bikpela pinis, na yu sem long sampela samting em i mekim. Tasol sapos yu krosim em o bikhet long em, dispela i no ken helpim sindaun bilong yu. Wanpela yangpela man marit i tok: ‘Taim meri bilong mi i kros planti, mi bel hevi na pasim maus tasol.’ I gutpela sapos yu tingim man bilong yu olsem em i yangpela na em i mas lain long planti samting. Sapos yu mekim olsem, ating em i amamas long harim tingting bilong yu. Sapos em i pasim tok long wanpela samting yu no amamas long en na dispela samting em i laik mekim i no brukim lo bilong God, i gutpela yu wanbel long samting em i laik mekim. Baibel i tok: “Ol man i kisim kain gutpela tingting na save i kam long God . . . ol i save harim tok.” (Jems 3:17) Sapos yu helpim man bilong yu long mekim wok bos bilong em, dispela bai kirapim em long lain gut long mekim.
Hevi Long Mani
Sampela man i tok, mani em namba wan hevi bilong ol yangpela marit. Sampela ol i kirap nogut long save ol i mas tromoi bikpela mani long baim long wik wanpela haus, na pe bilong kaikai na ol narapela samting i bikpela tru. Bihain long Ray na Lora i marit, tupela i no gat mani o kaikai. Tupela i tok: ‘Mipela i bin slip long plua.’ Brad na Tonya tu i karim hevi long mani, long wanem, bos i pinisim Brad long wok, olsem na Tonya i mas baim ol samting.
Tru, ol yangpela i hatwok long painim wanpela wok mani ol inap kisim gutpela pe long en, tasol planti taim as bilong hevi, em ol i no skelim gut mani bilong ol. Sampela yangpela meri marit i save tok: ‘Mi baim ol samting i go i go inap long mani bilong mi i pinis olgeta, olsem na long laspela wik bilong mun mi no gat mani bilong baim wanpela samting.’ Na sampela marit i gat hevi long mani, long wanem, ol i no save toktok gut wantaim. Wanpela man, nem bilong em Jek, em i tok: ‘Mi baim wanpela ka, tasol mi no bin toktok wantaim meri bilong mi pastaim.’ Meri bilong Jek i bel hevi na tok: ‘Samting mipela i sot tru long en, em ol samting bilong haus olsem tebol na sia.’
Olsem wanem? Yu gat wankain pasin? Sapos olsem, ating taim yu skelim mani bilong yu, yu bihainim “pasin bilong pikinini.” (1 Korin 13:11) Taim yu go long stua, yu save baim nating ol samting? Sapos olsem, i gutpela yu raitim wanpela lista long ol samting yu laik baim, na baim tasol ol samting i stap long lista. Sapos yu laik baim sampela bikpela samting, toktok wantaim poroman bilong yu pastaim. (Sindaun 15:22) I gutpela yu skelim mani bilong yupela. Raitim ol pe yu save kisim, na nau wokim lista na raitim pe bilong ol samting yu mas baim.b Sapos yu mekim olsem ating yu no ken sot long mani.
Yumi Ken Toktok?
Nau yumi ken tingim namba 2 hevi bilong ol yangpela marit—pasin bilong toktok. Taim sampela marit i kros long wanpela samting ol i pasim maus na tingim tingim dispela samting. Sampela i save tok pait. Wanpela meri i bin katim marit, em Silvia, em i tok: ‘Ol bikpela tok pait bilong mitupela i kamap long ol liklik samting nating. Olsem: Mi kros, long wanem, em i no save putim su bilong em long ples stret—em i save putim nabaut long haus, na em i kros long mi, long wanem, sampela taim mi kisim liklik hap kaikai long plet bilong em.’
Kros bai kamap insait long marit, tasol pasin bilong “bel nogut na kros na belhat na bikmaus na tok bilas,” bai bagarapim marit. (Efesus 4:31) Taim yu kros long wanpela samting yu mas kamapim na toktok wantaim poroman bilong yu long dispela samting; dispela bai mekim na kros i no ken go bikpela. Na taim yu toktok, wok long stretim hevi, nogut yu kirap na kotim poroman. Na sapos kros i wok long go bikpela, nogut yu mekim sampela tok moa na kros i go bikpela moa. Baibel i tok: “Sapos ol i no putim paiawut long paia, bai paia i dai.” (Sindaun 26:20) Bihain, taim bel bilong yupela i kol liklik, mekim traim long toktok gen.
Na pasin bilong toktok gut wantaim i save helpim ol marit long winim narapela hevi—taim tupela i slip wantaim ol i no painim amamas. Sampela taim ol yangpela marit i lain long mekim nupela wok bilong ol insait long marit, olsem na skin i les tru. Dispela i mekim na ol i no painim amamas taim ol i slip wantaim. Wanpela buk (Building a Successful Marriage) i tok: ‘Taim ol man na meri i marit nupela, ol i gat tingting kranki long samting ol i mas mekim taim ol i slip wantaim.’ Ol tok gris bilong dispela graun i mekim na planti marit i ting ol bai kisim bikpela amamas moa yet long rot bilong maritpasin na inapim olgeta laik bilong ol. Na sampela marit i no sori long poroman—ol i tingting long amamasim skin bilong ol yet tasol. Ol marit i mas wok strong long kamapim ol tingting bilong bel. Na ol i no ken les—ol gutpela pasin i no inap kamap kwik insait long marit. Taim poroman i ‘ting long helpim’ poroman, ating ol i no gat hevi long maritpasin.—1 Korin 10:24.
Olsem na yumi save, marit i no bilong ol pikinini. Sapos yu marit pinis, i no olsem marit bilong yu i no inap wok gut. Wanpela meri marit i tok: ‘Insait long namba wan yia mi marit, mi hatwok tru. Tasol mipela i bihainim ol tok bilong Baibel na nau mipela i stap bel isi na amamas.’ Yu tu inap painim wankain sindaun long marit bilong yu.
[Ol Futnot]
a Mipela senisim sampela nem.
b Sampela gutpela tingting moa i kamap long stori “Skelim Mani Bilong Yu—Long Pasin i No Gat Hatwok Long En!” long Kirap! bilong Novemba 8, 1985.
[Piksa long pes 26]
Taim meri i helpim yangpela man bilong em long mekim wok bos bilong em, dispela bai helpim em long kamapim ol gutpela pasin bilong em