Nambawan Man Tru i Winim Olgeta Narapela Man
INAP yumi ken tok wanpela man em i nambawan tru na i winim olgeta narapela man i bin i stap long graun? I gat wanem as na yumi ken tok olsem? Ating em i bin winim planti pait? O em i gat bikpela strong bilong skin? O bikpela save tru?
Wanpela man bilong raitim stori bilong bipo, em H. G. Wells, em i tok, ‘Sapos wanpela man inap tanim tingting bilong ol man na taim em i dai pinis ol i strong yet long bihainim dispela nupela tingting,’ orait yumi ken tok em i nambawan man tru. Wells i no tok em i bilip long Jisas, tasol em i tok, ‘Long dispela samting Jisas em i winim olgeta narapela man.’
I gat sampela strongpela king bilong bipo, olsem Aleksander na Salemen na Napoleon. Taim ol man i stap long ai bilong ol, ol i save pilim strong bilong ol na bihainim tok bilong ol. Tasol sampela i tok, Napoleon i bin tok olsem: ‘Ol man i stap aninit long Krais Jisas, ol i no lukim em, tasol ol i bihainim tok bilong em.’
Jisas i skulim ol man long ol tok i gat strong, na em yet i bihainim ol dispela tok, na long dispela rot em i bin senisim i stap bilong ol man inap 2,000 yia pinis. Wanpela man bilong raitim buk i tok, ‘Olgeta ami, na olgeta nevi, na olgeta gavman, na olgeta king, olgeta wantaim i no bin senisim i stap bilong ol man long dispela graun olsem [Jisas] i bin mekim.’
Wanpela Man Tru Em i Bin i Stap long Bipo
Tasol sampela man i tok, Jisas em i no wanpela man tru i bin i stap long bipo. Ol i tok, stori bilong em i stori nating tasol bilong sampela man. Tasol wanpela man i gat biknem long raitim stori tru bilong bipo, em Will Durant, em i daunim dispela tok. Em i tok, ‘Ol man bilong raitim Gutnius bilong Jisas, ol i no bikpela saveman bilong graun, tasol insait long liklik hap taim, ol i bin kamapim stori bilong wanpela man i gat bikpela strong na ol gutpela gutpela pasin i save kirapim ol man long laikim em, na em i gat gutpela lo tru, na long rot bilong em bai ol man i stap brata brata, olsem na yumi save ol i stori long wanpela man tru—ol i no inap kamapim nating kain stori olsem.’
Sapos Jisas i no wanpela man tru i bin i stap long bipo, yu ting em inap senisim i stap bilong ol man olsem em i bin mekim? Wanpela buk (The Historians’ History of the World) i tok: “Ol samting i bin kamap long rot bilong ol wok bilong [Jisas] i bikpela samting moa, winim wok bilong olgeta narapela man i bin i stap long graun. Taim Jisas i kamap long graun, nau nupela taim i kirap na ol bikpela lain bilong graun i luksave long dispela samting.”
Olsem na ol i save tingim yia ol man i tok Jisas i bin kamap long en na ol i wokim ol kalenda bilong nau. Wanpela buk (The World Book Encyclopedia) i tok: “Ol yia paslain long dispela yia em ol man i save makim olsem B.C., olsem paslain long Krais. Na ol yia bihain long dispela yia em ol i save makim olsem A.D., o anno Domini (olsem long yia bilong Bikpela).”
Tasol ol man i ting stori bilong Jisas i stori nating ol i save tok, i no gat narapela buk bilong taim bilong Jisas i stori long em—buk Baibel tasol i stori long em. H. G. Wells tu em i tok: “Ol Rom bilong bipo i raitim stori bilong taim bilong Jisas, ol i no stori liklik long em.” Tasol dispela tok i stret o nogat?
Wan wan ol i bin stori liklik long Jisas. Wanpela i gat biknem long raitim stori i tru, em Kornilius Takitas, na em i tok: “Dispela tok [Kristen] ol i kisim long Krais, em wanpela man namba wan gavman Pontius Pailat i bin kilim i dai long taim bilong Taiberius.” Tupela narapela Rom i raitim buk long taim bilong Jisas, em Siutonius na Plini Namba 2, tupela tu i stori liklik long em. Na wanpela man bilong dispela taim em i raitim stori bilong ol Juda, em Flavius Josifas, em i stori long Jems na em i tok, Jems em i “brata bilong Jisas, ol i kolim em Krais.”
Olsem na wanpela bikpela buk (The New Encyclopædia Britannica) i tok: “Ol dispela narapela stori i helpim yumi long save, long bipo ol birua bilong lotu Kristen tu ol i bilip olsem Jisas em i wanpela man tru em i bin i stap tru.”
Tasol bikpela stori bilong Jisas em ol disaipel bilong em i bin raitim. Ol dispela stori i stap long Baibel long Gutnius em Matyu na Mak na Luk na Jon i raitim. Ol i tok Jisas em i husat?
Em i Husat Tru?
Ol disaipel bilong pastaim i bin mekim kain askim olsem. Ol i lukim Jisas i mekim i dai bikpela win na si na ol i kirap nogut long dispela mirakel na ol i tok: “Dispela man em i husat tru?” Long narapela taim bihain, Jisas i askim ol aposel: “Yupela yet i tok mi husat?”—Mak 4:41; Matyu 16:15.
Yu bai bekim wanem tok long dispela askim? Yu ting Jisas em i God? Planti man long nau i ting olsem, tasol ol disaipel bilong em i no ting Jisas em i God. Aposel Pita i bekim askim bilong Jisas olsem: “Yu dispela man God i bin makim bilong kisim bek ol manmeri bilong en. Yu Pikinini Bilong God i gat laip.”—Matyu 16:16.
Jisas i no bin tok em i God. Nogat tru. Em i tok em i Krais, olsem dispela man God i makim bilong kisim bek ol manmeri. Na em i tok, em i “Pikinini Bilong God.” Em i no God. (Jon 4:25, 26; 10:36) Tasol Baibel i no tok Jisas em i wankain olsem ol narapela man. Em i narapela kain, long wanem God i bin wokim em paslain long olgeta narapela samting. (Kolosi 1:15) Taim God i no wokim yet skai na graun, inap planti bilion yia Jisas i bin i stap wanpela man spirit long heven na em i pas gut wantaim Papa bilong em God Jehova, em Man bilong wokim olgeta samting.—Sindaun 8:22, 27-31.
Bihain, inap olsem 2,000 yia paslain long taim bilong yumi, God i kisim laip bilong Pikinini bilong em na putim long bel bilong wanpela meri. Meri i karim em na em i kamap wanpela pikinini bilong God long graun. (Galesia 4:4) Taim em i wok long kamap insait long bel bilong mama, na taim mama i karim em pinis na em i wok long i go bikpela, papamama em God i makim bilong em long graun ol i mas lukautim em. Em i kamap bikpela pinis na nau God i opim tingting bilong em na em inap tingim olgeta samting em i bin mekim bipo, long taim em i stap wantaim God long heven.—Jon 8:23; 17:5.
Olsem Wanem Em i Winim Olgeta Narapela Man?
Jisas i save bihainim gut pasin bilong Papa bilong em i stap long heven, na long dispela samting em i nambawan man tru na i winim olgeta narapela man i bin i stap long graun. Jisas i bihainim tru pasin bilong Papa, olsem na em inap tokim ol disaipel: “Man i lukim mi, em i lukim Papa.” (Jon 14:9, 10) Long olgeta samting i painim em long graun, em i bihainim stret pasin bilong Papa, em God I Gat Olgeta Strong. Jisas i tok: “Mi no mekim wanpela samting long tingting bilong mi yet. Nogat. Mi save autim olgeta tok olsem Papa i bin soim mi.” (Jon 8:28) Olsem na taim yumi kisim save long i stap na wok bilong Jisas, yumi kisim save long pasin tru bilong God.
Aposel Jon i tok “i no gat wanpela man i bin lukim God,” tasol em i save God em i as bilong “pasin bilong laikim ol arapela.” (Jon 1:18; 1 Jon 4:8) Em i save long dispela pasin bilong God, long wanem em i lukim pasin bilong Jisas na Jisas i bihainim tru pasin bilong Papa. Jisas i save sori long ol man na mekim pasin isi na pasin daun. Ol man i no gat strong o narapela man i daunim ol, ol i no pret long i go klostu long em. Olgeta kain man i laikim em—ol man meri pikinini, ol maniman na rabisman, ol man i gat namba, ol man i bin mekim bikpela rong tu. Ol man em bel bilong ol i nogut, ol tasol i no laikim em.
Jisas i lainim ol disaipel bilong em long laikim tru ol brata, na em i makim tu pasin bilong mekim. Em i tok: “Mi bin laikim yupela tru, na olsem tasol yupela wan wan i mas laikim tru ol arapela.” (Jon 13:34) Wanpela disaipel i tok, sapos yumi save gut long dispela pasin bilong Krais, dispela i “winim olgeta save.” (Efesus 3:19) Sori bilong Krais i winim tru save bilong ol man, na i save “kirapim” ol man long bihainim wankain pasin. (2 Korin 5:14) Bikpela sori bilong Jisas em wanpela bikpela samting i mekim na yumi ken tok, Jisas em i nambawan man tru na i winim olgeta narapela man i bin i stap long graun. Sori bilong em i bin pulim tingting bilong planti milion manmeri na kirapim ol long mekim gutpela pasin.
Tasol ating sampela man bai tok, ‘Long nem bilong Krais ol man i bin mekim planti pasin nogut—ol i bin pait wantaim ol haiden, na givim bikpela pen long ol man long Kot bilong Misin. Na ol man i tok ol i Kristen ol i bin insait long ol bikpela pait na kilim i dai ol narapela Kristen.’ Ol dispela manmeri i tok ol i bihainim Krais, tasol ol i giaman. Ol tok na pasin bilong Krais i kamapim klia olsem pasin bilong ol i nogut. Wanpela man bilong lotu Hindu, em Mohandas Gandhi, em tu i pilim dispela samting na em i tok, ‘Mi laikim Krais, tasol mi no laikim ol Kristen, long wanem, ol i no save bihainim pasin Krais i bin bihainim.’
Gutpela Yu Kisim Save long Em
Yumi mas kisim save long i stap na wok bilong Krais Jisas—dispela em i bikpela samting long nau. Aposel Pol i tok strong olsem: “Yumi mas lukluk i go long Jisas.” Yes, yumi mas “tingim gut” em. Na God yet i tok: “Yupela harim tok bilong em.” Dispela buk, nem bilong en Nambawan Man Tru i Winim Olgeta Narapela Man, em inap helpim yu long mekim olsem.—Hibru 12:2, 3; Matyu 17:5.
Long dispela buk mipela i bin wok strong long stori long olgeta samting Jisas i bin mekim, olsem 4-pela Gutnius i stori long en—ol tok na tok piksa na mirakel bilong em tu. Buk i stori long ol samting i bin kamap pastaim na i stori i go i go long ol samting i bin kamap bihain. Long pinis bilong olgeta sapta wan wan mipela raitim wanem hap bilong Baibel mipela bin kisim stori long en. Gutpela sapos yu kaunim ol dispela tok bilong Baibel, na bekim ol askim i kamapim gen ol bikpela tok bilong stori.
Wanpela saveman bilong Yunivesiti bilong Sikago i tok: “Insait long 20 yia i go pinis ol man i kirap raitim planti stori moa long Jisas, winim olgeta 2,000 yia paslain long dispela.” Tasol i bikpela samting yumi yet yumi mas skelim gut stori bilong Jisas olsem Matyu na Mak na Luk na Jon i raitim, long wanem, olsem wanpela buk (The Encyclopædia Britannica) i tok: “Long nau ol man i gat kain kain tingting long Jisas na long stori bilong em long 4-pela Gutnius, na planti man i wok long skelim ol dispela kain kain tingting na ol i no skelim ol as tok bilong dispela 4-pela Gutnius yet.”
Taim yu skelim gut stori i stap long 4-pela Gutnius, mipela i save bai yu wanbel wantaim mipela long ting olsem nambawan bikpela samting i bin kamap long graun em i bin kamap long taim Sisar Ogastus i stap king long Rom. Dispela samting i olsem: Jisas bilong Nasaret i bin kam long graun bilong lusim laip bilong em bilong helpim yumi.