Bikpela Tingting Bilong Mi—Mi Laik Bai Mi No Ken Dai
EM STORI BILONG HECTOR R. PRIEST
Dokta i tok: “Sik kensa bilong yu i no inap orait. Mipela no inap mekim narapela samting bilong helpim yu.” Dokta i bin tok olsem inap 10-pela yia i go pinis. Tasol mi tingting yet long bikpela laik bilong mi olsem mi ken abrusim dai na i stap oltaim oltaim long graun.—Jon 11:26.
PAPAMAMA bilong mi i bilong lotu Metodis na oltaim ol i save go long lotu long wanpela haus lotu i stap long wanpela liklik taun klostu long fam bilong mipela. Mama i bin karim mi long naispela ples daun i gat ol fam long en, long provins Wairarapa, olsem 130 kilomita samting not-is long Welington, Nu Silan. Mipela inap lukim ol naispela maunten i gat ais i karamapim het bilong en, na ol wara i kam long ol maunten na i klin tru, na ol liklik liklik maunten na stretpela graun i gat gutpela gris long en.
Long lotu Metodis, ol i skulim mipela olsem olgeta gutpela man i save go long heven, tasol ol man nogut i save go long bikpaia, em ples bilong kisim pen. Mi no klia gut long wanpela samting olsem: Sapos God i laik bai ol man i ken i stap long heven, bilong wanem em i no bin putim ol long dispela ples long pastaim tru? Long olgeta taim mi bin pret long i dai, na planti taim mi tingting, bilong wanem yumi mas i dai. Long 1927, taim mi gat 16 krismas, wanpela bikpela hevi tru i painim famili bilong mi. Dispela samting yet i bin kirapim mi long traim painim bekim bilong ol askim bilong mi.
Bilong Wanem Reg i Dai?
Taim brata bilong mi Reg i gat 11-pela krismas, bikpela sik tru i painim em. Dokta i no save long as bilong dispela sik, na em i no inap helpim Reg. Mama i singautim pasto bilong lotu Metodis i kam. Em i sanap klostu long Reg na em i beten, tasol dispela i no mekim gut bel bilong mama. Em i tokim pasto, beten bilong em i no gat strong.
Taim Reg i dai, mama i strong long toktok wantaim ol man, maski ol i husat, na bai em i ken save tru, bilong wanem yangpela pikinini man bilong em i mas i dai. Wanpela taim em i toktok wantaim wanpela bisnisman long taun na em i askim dispela man, em i save ol man i dai pinis ol i mekim wanem, o nogat. Man hia i no save, tasol em i tok: “Wanpela man i bin lusim wanpela buk long mi, na yu ken kisim.”
Mama i kisim dispela buk i go long haus na em i kirap long kaunim. Em i kaunim i go na em i no inap lusim. Isi isi pasin bilong em i senis. Em i tokim famili: “Dispela tok em tok i tru!” Buk em i kaunim, em The Divine Plan of the Ages, em namba wan volyum bilong ol buk Studies in the Scriptures. Pastaim mi no bilip tumas na mi laik tok pait wantaim mama olsem buk i no tok stret long laik bilong Man bilong wokim yumi. Tasol bihain mi no inap tok pait moa long em.
Kisim Tok i Tru Bilong Baibel
Mi tingting, ‘Man! Sapos mi inap abrusim dai na i stap oltaim oltaim, em bai gutpela tru!’ God i gat pasin sori, em bai kamapim tru dispela gutpela samting na mipela inap bilip na wet long en. Dispela graun bai kamap olsem paradais! Mi inap bilip tru long dispela tok.
Taim mama i lain pinis long ol dispela gutpela tok i tru, em wantaim 3-pela sista Kristen bilong Welington—em Sista Thompson, na Sista Barton, na Sista Jones—ol i save raun longwe inap planti de na autim tok bilong Kingdom long ol liklik ples nabaut. Bel bilong papa i no kirapim em long mekim strongpela wok olsem mama i mekim, tasol em i helpim mama long mekim dispela wok bilong em.
Mi bilip olsem dispela tok em tok i tru, tasol pastaim mi no mekim wanpela samting long en—mi stap nating tasol. Long 1935 mi maritim Rowena Corlett, na bihain mipela i gat wanpela pikinini meri, em Enid, na wanpela pikinini man, em Barry. Mi wok mani long baim ol bulmakau, na mi save raun na baim planti tausen bulmakau long ol fama. Taim ol dispela fama i toktok long wok politik, mi save amamas long tokim ol: “Ol dispela wok bilong ol man i no inap kamap gutpela. Wanpela gavman tasol inap wok gut—em Kingdom bilong God.”
Tasol sori tru, bihain pasin bilong smok i kalabusim mi tru; long olgeta taim smok i stap long maus bilong mi. Bihain skin bilong mi i go nogut, na mi kisim bikpela sik long bel na bel bilong mi i pen nogut tru, olsem na mi mas i go slip long haus sik. Ol dokta i tok, mi gat sik gastroenteraitis, em smok yet i kamapim. Mi lusim smok, tasol planti taim mi save driman olsem mi smok. Tru tumas, smok inap kalabusim tru ol man!
Taim mi lusim pinis smok, mi senisim sampela pasin moa bilong mi. Long 1939, taim mi gat 28 krismas, mi kisim baptais long wara Mangatai, klostu long ples mipela i sindaun long en. Robert Lazenby, bihain em i save lukautim wok bilong autim tok long Nu Silan, em i lusim Welington na em i kam bilong mekim wanpela tok long haus bilong mipela na baptaisim mi. Kirap long dispela taim, mi kamap wanpela strongpela Witnes bilong Jehova long autim tok na mi no pret.
Stretim Wok Bilong Autim Tok
Taim mi baptais pinis, ol i makim mi long kamap wasman bilong kongrigesen Eketahuna. Long dispela taim meri bilong mi, Rowena, i no bilip yet long tok i tru bilong Baibel. Tasol mi tokim em, bai mi singautim Alf Bryant, em i stap long Pahiatua, long kam na lainim mi long pasin bilong autim gut tok long ol haus. Mi laik stretim gut wok bilong autim tok long hap bilong mipela.
Rowena i tokim mi: “Hector, sapos yu go autim tok long ol haus, orait taim yu kam bek, mi no ken i stap. Bai mi lusim yu nau. Wok bilong yu, em bilong lukautim famili bilong yu hia long haus.”
Mi tingting planti—bai mi mekim wanem? Isi isi mi bilas bilong i go autim tok, na mi tingting: ‘Mi mas mekim dispela wok. Sapos nogat, laip bilong mi bai lus na laip bilong famili bilong mi tu bai lus.’ Olsem na mi tokim Rowena, mi no laik mekim nogut long em. Mi tokim em, mi laikim em tumas, tasol mi tingim nem bilong Jehova na wok bilong kamapim long ples klia olsem em i King bilong heven na graun, na mi tingim laip bilong mipela tu, olsem na mi mas i go long ol haus na autim tok.
Mitupela Alf i go long namba wan haus na em i go pas long autim tok. Tasol bihain mi yet mi kirap na mekim tok, na mi tokim man bilong haus olsem ol samting i bin kamap long taim bilong Noa, wankain samting olsem i wok long kamap nau long taim bilong yumi, na yumi mas mekim wanpela samting bambai yumi ken abrusim bagarap. (Matyu 24:37-39) Mi lusim sampela buklet long dispela haus.
Taim mipela i lusim dispela haus, Alf i tok: “Yu kisim we ol dispela save? Mi no gat wok long lainim yu long autim tok. Yu yet yu ken i go long ol haus, na bai yumi ken autim tok long planti haus moa.” Em nau, mitupela i mekim olsem.
Mitupela i wokabaut i go bek long haus na mi tingting planti—Rowena i stap o nogat. Mi kirap nogut na mi amamas tru taim mi lukim em i stap long haus, na em i wokim pinis ti bilong mipela. Tupela wik bihain, meri bilong mi i kam wantaim mi long autim tok, na bihain em i kamap wanpela strongpela Kristen bilong autim tok.
Long hap bilong mipela i gat ol fam long en, ol namba wan lain bilong kamap Witnes Bilong Jehova em Maud Manser, na pikinini man bilong em, William, na pikinini meri bilong em, Ruby. Man bilong Maud em i hatpela man na man bilong kros. Wanpela taim mi wantaim Rowena i kamap long fam bilong ol bilong kisim Maud i go autim tok. Pikinini bilong em William i stretim pinis tok long mipela i ken kisim ka bilong em, tasol papa bilong em i no laik.
Mi pilim olsem kros i laik kamap. Mi tokim Rowena long holim liklik pikinini meri bilong mipela, em Enid. Mi go insait long ka bilong William na mi kirapim ensin na mi spit i go ausait long haus ka. Mista Manser i laik pasim hariap dua bilong haus ka na bai mi no ken draivim ka i go ausait, tasol em i no inap. Mi go liklik na mi pasim ka. Mi lusim ka na Mista Manser i belhat stret. Mi tokim em: “Mipela laik i go autim tok, na Misis Manser bai kam wantaim mipela.” Mi toktok isi wantaim em, na bihain bel bilong em i kol liklik. Nau mi tingting bek long dispela taim na mi save, dispela pasin mi bin mekim i no gutpela tumas. Tasol bihain Mista Manser i orait long ol Witnes na em i no kros moa long ol, tasol em i no kamap wanpela Witnes.
Long dispela taim bipo, lain bilong Jehova i liklik tasol, olsem na mipela i amamas tru taim sampela manmeri bilong autim tok oltaim ol i kam i stap liklik taim wantaim mipela, na ol i helpim gut mipela. Sampela em Adrian Thompson na susa bilong em Molly, em tupela i bin i go long Wastaua Baibel Skul Bilong Gileat bilong lain long kamap misineri, na ol i mekim wok misineri long Japan na Pakistan.
Long Taim Bilong Pait
Long Septemba 1939, Namba 2 Pait i kamap, na long Oktoba 1940, gavman bilong Nu Silan i tambuim wok bilong ol Witnes Bilong Jehova. Planti brata Kristen bilong mipela ol i kot, na sampela i kalabus long ol banis kalabus, na ol i stap longwe long meri pikinini bilong ol. Dispela pait i go yet, na maski mipela i lukautim ol bulmakau long fam bilong mipela, mi tingting, bai ol i singautim mi i go long ami o nogat. Orait bihain ol i toksave olsem gavman i no ken singautim moa ol fama bilong lusim fam bilong ol na go insait long ami.
Mitupela Rowena i wok long mekim wok Kristen bilong mipela, na mitupela wan wan i lusim 60 aua long olgeta mun long autim tok. Long dispela taim mi gat wok long helpim ol yangpela Witnes em ol i sanap strong na bihainim lo Kristen olsem ol i no ken insait long ol pait bilong graun. Long ol haus kot long Welington, Not Pameston, Pahiatua, Masteton, mi sanap long kot olsem helpim bilong ol dispela yangpela Witnes. Planti taim i gat pris o pasto i stap, ol i insait long lain bilong bosim wok bilong singautim ol man i go insait long ami, na mi amamas long kamapim long ples klia olsem pasin bilong ol long insait long wok bilong helpim pait i no pasin Kristen.—1 Jon 3:10-12.
Wanpela taim long nait, mitupela Rowena i stadi long Wastaua na sampela polis ol i kam insait long haus. Ol i lukluk nabaut insait long haus na ol i painim sampela buk samting i kamapim ol tok bilong Baibel. Ol i tok: “Yupela holim ol dispela buk na yupela inap kalabus long dispela.” Orait bihain ol i laik lusim mipela na ol i go insait long ka, tasol brek i pas olgeta na ka i no inap ran. William Manser i helpim ol long stretim ka na ol i go, na ol i no kam bek moa long mipela.
Taim dispela tambu i stap, mipela save haitim ol buk na nius bilong Baibel long wanpela haus long fam, em i stap longwe long haus bilong mipela. Long biknait mi save go long brens-ofis bilong Nu Silan na pulimapim planti buk samting long ka bilong mi. Orait nau mi kisim i kam long fam bilong mi na haitim long dispela haus. Wanpela taim long nait mi kamap long brens-ofis bilong kisim sampela buk samting i stap hait, na wantu bikpela lait i kamap! Ol polis i singaut olsem: “Mipela painim yu pinis!” Tasol ol i no mekim planti tok tumas na ol i larim mi i go. Mi kirap nogut long dispela.
Long 1949 mitupela Rowena i pasim tok long baim fam bilong mipela i go long ol man, na bai mipela i mekim wok painia inap long taim mani bilong mipela i pinis. Mipela i kisim wanpela haus long Masteton na mipela i mekim wok painia long Kongrigesen Masteton. Insait long tupela yia, Kongrigesen Feteston i kamap, i gat 24 manmeri i save autim tok, na mi stap wasman long kongrigesen. Long 1953, mi amamas long i go long Yunaitet Stets long wanpela kibung intenesenel bilong ol Witnes Bilong Jehova i gat 8-pela de bilong en, em i kamap long Yanki Stediam long Biktaun Nu Yok. Rowena i no inap i go wantaim mi, long wanem, em i mas lukautim pikinini meri bilong mipela, em Enid, i gat bikpela sik bilong kru.
Taim mi go bek long Nu Silan, mi mas kisim wanpela wok mani. Mipela i go bek long Kongrigesen Masteton na ol i makim mi olsem wasman bilong kongrigesen. Long dispela taim William Manser i baim wanpela haus piksa long Masteton na dispela haus i kamap namba wan Haus Kingdom long provins Wairarapa. Long 1955 samting, kongrigesen bilong mipela i kamap strong long spirit na i kamap bikpela. Olsem na taim wasman sekit i kam lukim kongrigesen, em i wok long kirapim ol strongpela brata long lusim dispela hap na go sindaun long narapela hap bilong kantri bilong helpim wok bilong autim tok long ol dispela hap, na sampela ol i bin mekim olsem.
Mi wantaim famili bilong mi i stap tasol long Masteton, na long ol yia bihain mi holim planti wok insait long kongrigesen, na mi mekim wok tu long ol kibung nesenel na ol kibung intenesenel. Rowena i wok strong long autim tok, na oltaim em i wok long helpim ol narapela long mekim olsem.
Ol Hevi i Traim Bilip Bilong Mipela
Olsem mi bin stori long en pastaim, dokta i tok, mi gat sik kensa na mi no inap orait. Sori tru! Mitupela Rowena na ol pikinini bilong mipela i gat bikpela laik tru long i stap insait long dispela lain planti milion manmeri ol i no ken i dai! Tasol ol dokta i salim mi i go bek long haus na bai mi dai. Tasol pastaim ol i askim mi, mi ting olsem wanem long dispela tok bilong ol, olsem mi no inap orait.
Mi tokim ol: “Mi mas i stap bel isi na tingim gutpela samting inap kamap.” Wanpela tok bilong Baibel i strongim bel bilong mi, em i tok: “Sapos man i stap bel isi, orait bodi bilong en bai i stap gut.”—Sindaun 14:30.
Ol dokta bilong sik kensa ol i amamas long dispela tok bilong Baibel. Ol i tok: “Dispela kain tingting em i bikpela samting tru bilong oraitim ol man i gat sik kensa.” Na ol i tok, i gutpela sapos mi ken kisim rediesen long skin bilong mi inap 7-pela wik. Bihain dispela i daunim sik kensa bilong mi na mi amamas tru.
Long dispela taim bilong hevi, wanpela bikpela hevi nogut tru i kamap long mi. Samting nogut tru i painim dispela naispela meri bilong mi, em i bin i stap gut tru long mi—wanpela rop long kru i bruk na blut i kamap na em i dai. Stori bilong ol gutpela bilipman long Baibel na ol samting Jehova i bin mekim long ol, long wanem, ol i bin holimpas bilip, ol dispela stori i strongim bel bilong mi. Olsem na mi bilip strong na wetim yet nupela taim i kamap.—Rom 15:4.
Tasol mi kisim bikpela bel hevi na mi laik lusim wok elda bilong mi. Ol brata i wok long strongim mi long mekim wok elda i go inap long taim mi yet mi gat strong gen long mekim dispela wok. Olsem na mi mekim wok elda na wasman Kristen inap 57 yia pinis na mi no bin lusim.
Tingim Gutpela Samting Bilong Bihain
Mi amamas tru long mi bin mekim wok bilong Jehova insait long ol dispela yia—em wanpela gutpela wok tru mi inap mekim. Na mi bin kisim planti blesing tru long en! Mi tingim taim mi gat 16 krismas tasol na mi bin harim mama i tok: “Dispela tok em tok i tru!” Mama bilong mi i stap strongpela Witnes i go inap long taim em i dai long 1979; em i winim pinis 100 krismas. Pikinini meri na 6-pela pikinini man bilong em ol tu i kamap Witnes na ol i stap gut long wok bilong God.
Bikpela laik tru bilong mi, em mi laik lukim taim Jehova bai litimapim nem bilong em na ol man i no ken mekim nogut moa long en. Na olsem wanem long laik bilong mi long i stap laip na no ken dai? Em bai kamap tru o nogat? Mi no save—mi mas wet tasol. Tasol mi bilip tru olsem dispela gutpela samting bai painim planti milion manmeri long bihain. Olsem na mi gat bikpela tingting yet long i stap insait long dispela lain ol bai no ken i dai.—Jon 11:26.
[Piksa long pes 28]
Mama bilong mi
[Piksa long pes 28]
Mi wantaim meri na tupela pikinini bilong mi