Güvenebileceğimiz Biri Var mı?
BERLİN DUVARININ 1989’da yıkılmasından sonra, gizli tutulan birçok sır açığa çıktı. Örneğin Lydia,a Doğu Almanya’daki sosyalist rejim sırasında, Devlet Güvenlik Örgütü olan Stasi’nin, özel yaşamıyla ilgili bir dosya hazırlamış olduğunu öğrendi. Her ne kadar Lydia bu dosyayı öğrendiğinde şaşırmış olsa da, Stasi’ye bu bilgileri veren kişinin, kocası olduğunu öğrendiğinde dehşete düştü. Lydia, tamamen güvenebileceğini sandığı birinin ihanetine uğramıştı.
Londra’da yayımlanan The Times gazetesinin haberine göre, Robert adındaki yaşlı bir bey, doktoruna “büyük bir saygı, hayranlık ve güven” duyuyordu. Doktorun “nazik ve cana yakın biri” olduğu söyleniyordu. Fakat Robert beklenmedik bir şekilde öldü. Acaba ölüm nedeni kalp krizi ya da felç miydi? Hayır. Olayı araştıran yetkililer, doktorun Robert’i evinde ziyaret ettiği ve Robert ile ailesinin haberi olmadan Robert’e öldürücü bir iğne yaptığı sonucuna vardılar. Anlaşılan Robert, tamamen güvendiği biri tarafından öldürülmüştü.
Hem Lydia hem de Robert ihanete uğradı ve her ikisi için de bunun sonucu felaketti. Başka durumlarda, sonuçlar bu kadar ciddi olmayabilir. Bununla birlikte, güvendiğimiz birinin bizi düş kırıklığına uğratması olağandışı bir durum değildir. Almanya’nın önde gelen bir araştırma enstitüsünün yayımladığı, Allensbacher Jahrbuch der Demoskopie 1998-2002 adlı raporda, bir ankete katılanların yüzde 86’sının güvendikleri kişinin ihanetine uğramış olduğu açıklandı. Belki siz de benzer bir olay yaşamış olabilirsiniz. Bu nedenle, İsviçre gazetesi Neue Zürcher Zeitung’un 2002 yılında yayımladığı şu haber bizi pek şaşırtmamalı: “Sanayileşmiş Batı ülkelerinde, karşılıklı güvene dayanan ilişkiler yıllardır azalmakta.”
Zamanla Gelişir, Bir Anda Yok Olur
Güvenmek ne demektir? Büyük Larousse’a göre, bir kimseye güvenmek, “ona güven duymak, inanmak, itimat etmek; bazı işlerin yapılmasında ona bel bağlamak, sırtını dayamak” anlamına geliyor. Güven zamanla gelişir, fakat bir anda yok edilebilir. Güvenlerinin kötüye kullanıldığını gören insanların, başkalarına güvenmek istememesi şaşırtıcı mı? Almanya’da 2002 yılında yayımlanan bir araştırmaya göre, “gençlerin üçte birinden azı, bir dereceye kadar başka insanlara güveniyor.”
O halde kendimize şu soruları sorabiliriz: ‘Gerçekten herkese güvenebilir miyiz? Düş kırıklığına uğrama riskine rağmen, başkasına güvenmeye değer mi?’
[Dipnot]
a İsimler değiştirilmiştir.
[Sayfa 3’teki pasaj]
Bir ankete katılanların yüzde 86’sının güvendikleri kişinin ihanetine uğramış olduğu açıklandı