İçkili Araba Kullanmak—Ne Yapılabilir?

NEW YORK’taki Soudhampton adlı sahil kasabasında, içkili araba kullanmağa karşı savaş açıldı. Savaş planının bir kısmı olan içkisiz şoför proğramı şöyle uygulanıyor: Programa göre arabayla gezmeye çıkan bir grup aralarından birini şoför olarak seçiyorlar. Şehirdeki birçok bar ve lokanta, seçilen kişiye “içkisiz şoför” rozetini veriyor.

Sonra neler oluyor? Programın destekleyicilerinden Belediye Meclisi üyesi Patricia Neumann şöyle açıklıyor: Rozeti olan kişi, diğerini eve götürmek şartıyla lokantada istediği kadar para ödemeden alkolsüz içki içebilir.”

Beledile bundan daha fazlasını da yaptı. Belediye meclisi üyesi Neumann şöyle devam ediyor: “Yerel gazetemizde her hafta göze çarpan bir yerde, içkili araba kullanırken tutuklananların adları, yaşları ve adresleri yayımlanıyor.” Bu nasıl bir sonuç veriyor dersiniz? “Kontrollerde yakalanan içkili araba kullananların sayıları giderek azalıyor. Bence üç şey, yani kontroller, isimlerin gazetelerde yayımlanması ve içkisiz şoför programı, hep birlikte çok faydalı oldu.”

Bu sadece bir kasabada uygulanan bir program. Tabii, bu tip gayretler ölüm sayısını düşürmekte yararlı olabilir, ancak asla sorunun kökten çözüldüğü anlamına gelmez. Bu arada sizler, kendinizi ve ailenizi korumak için acaba neler yapabilirsiniz? Birçok şey yapabilirsiniz.

İÇKİLİ ARABA KULLANMAK KONUSUNDA SORUMLULUK DUYUN

Mukaddes Kitapta şöyle bir söz vardır: “Şarap müstehzidir, içki gürültücüdür; ve kim onunla sendelerse, hikmetli değildir.” (Süleymanın Meselleri 20:1) Bu, içerken yaptığınız şeyler için hiçbir zaman üzüntü duymanıza neden olmaması için alkollü içkilere karşı duymanız gereken sorumlulukla ilgili tavsiyedir.

Bu, Mukaddes Kitabın alkolü yasakladığı anlamına gelmez. Mukaddes Kitap alkolün ölçülü kullanımını hiçbir şekilde mahkûm etmez. (Mezmur 104:15; I. Timoteos 3:2, 3, 8) Ancak önceki konudan da anlaşıldığı gibi, bir kimsenin araba kullanma yeteneğinin olumsuz yönde etkilenmesi için, tamamen sarhoş olması gerekmez. Bu bakımdan İsa’nın bir takipçisi, şoför koltuğuna oturmadan önce, içki almak konusunda çok dikkatli olmalıdır. Aslında içki almakla araba kullanmayı birbirine karıştırarak riske girmenin hiçbir anlamı yoktur.

Belki, Mukaddes Kitabın yazıldığı zamanda krallara verilen öğütten bir ders alınabilir. Süleymanın Meselleri 31:4 şöyle der: “Şarap içmek [görevleri başında iken] kırallar için değildir; ve içki aramak emîrler için değildir.” İnsan neden bundan sakınsın? Bir sonraki ayet bunu açıklar: “Ta ki, içip de şeriati unutmasınlar, ve bütün düşkünlük oğullarının hakkını saptırmasınlar.” Bu, ne anlama gelir? Bu, özellikle, başkalarının hayatlarını direkt etkileyen şeyleri yaptığımız zaman alkolden uzak durmamızın yerinde olacağı demektir.—Levililer 10:8, 9’a de bak.

Mukaddes Kitabın, Romalılar 14:21’deki sözlerini de göz önünde bulundurun: “Et yememek, şarap içmemek ve kardeşinin onunla sürçeceği bir şeyi yapmamak iyidir.” Demek ki, İsa’nın bir takipçisinin başkalarının duyarlı görüş açılarını göz önünde bulundurarak, alkollü içkilerden uzak durması gerekeceği zamanlar olabilir. Bu, İsa’nın bir takipçisinin içkili araba kullanmaktan kaçınarak, başkalarının sadece görüş açılarına değil, hayatlarına karşı da saygı duyduğunu ğöstermesi gerektiği anlamına gelmez mi?

Ayrıca başkalarına, özellikle gençlere örnek olmak konusu da vardır. Bir anne veya baba iseniz, dikkatli olmak için özel bir nedeniniz vardır. İçkili araba kullanmanın tehlikeleri hakkında çocuklarınızı uyarmadan önce, bizzat hareketleriniz, söylediklerinizi desteklediğini göstersin. Dediğimi yap, yaptığımı yapma fikri genellikle çocukları etkilemez. Onlar daha çok sizin ne dediğinizle değil, ne yaptığınıza bakarlar.—Süleymanın Meselleri 20:7 ile karşılaştır.

MİSAFİR KABUL EDERSENİZ

Gerçek misafirperverlik , misafirlerinize yemek ve içki sunmaktan daha çok şey ifade eder. Evinize davet ettiğiniz kişiler için gecenini akışını saptamak sorumluluğunuz da var. Aynı zamanda misafirlerinizin güvenliğini sağlamak açısından ahlaksal sorumluluğunuz da vardır.

Öyle ki, bazı yerlerde, belirgin derecede sahoş olan kişilere içki verenler, onlar kaza yaptıkları zaman, kanunen suç işlemiş olabilirler. Bu tip kanunların çıkarılmasını tavsiye eden A.B.D. Başkanlığının Sarhoş Araba Kullanma ile ilgili Komisyonu şöyle dedi: “Bu tip kanunlar lokanta bar veya evde olsun, alkollü içkileri satan veya sunan kişilerin de üzerine sorumluluk yükleme gereğini ortaya koymuştur. [Bu tip] kanunlar başkalarının da alkollü bir kimsenin araba kullanmasını engelleme sorumluluğu altında olduğu prensibini vurgulamaktadır.”

Bu tip kanunlar konsa da, konmasa da evinizde misafirlerinize alkollü içki sunuyorsanız, meselelerin kontrol altında tutulma sorumluluğunun size ait olduğu açıktır.—Lütfen yandaki “Sorumlu Bir Ev Sahibi Olun” başlıklı çerçeveye bakın.

HÜKÜMETLER NE YAPIYORLAR

Kamuoyunun içkili araba kullanmanın getirdiği tehlikelerle ilgili kaygısı arttıkça, hükümetler de bu sorunu çözmek için çabalarını artırıyorlar. Aşağıda bazı hükümetlerin bu konu ile ilgili yaptıkları şeylerden örnekler bulacaksınız: İçki içebilme yaşını yükseltmek: Bu önlem, gerçekten yardımcı olabilir mi? Birkaç yıl önce A.B.D. ve Kanada’da içki içebilme yaşının düşürüldüğü zaman, neler olduğuna bir göz atalım. Otomobil Sigorta Enstitüsü’nün bir raporu şu açıklamayı yaptı: “İçki içebilme yaşının 21’den 18’e indirildiği A.B.D.’nin çeşitli eyaletleri ile Kanada’nın vilayetlerinde yapılan bir araştırmada, ölümle sonuçlanan kazalarda göze çarpan bir artış görülmüştür.” Öte yandan 1976 yılından beri içki içebilme yaşını daha önce düşüren bazı yerlerde, bu sınır yükseltilmiştir. Sonuç acaba ne olmuştur? Aynı rapor şu cevabı veriyor: “Eyaletler, içki içebilme yaşını yükselttikçe, bu kanunlardan etkilenen sürücülerin yaptıkları ölümle sonuçlanan kazalar da o oranda azalmaktadır.”

Daha sert kanunlar çıkarmak: Bazı yerlerde içkili araba kullananlar para cezaları, ehliyetlerin daha uzun süreyle iptali ve tekrarı halinde ise, hapis cezaları gibi daha sert önlemlerle karşılaşmaktadırlar. Alcohol Health and Research World’da şöyle denmektedir: “İngiltere’de, 1967 yılında kabul edilerek çok yaygın bir şekilde kamuoyuna duyurulan, polise, şoförleri balonla alkol testine tabi tutma hakkını tanıyan Yol Güvenliği Kanunu çıkarıldığından beri, trafik kazalarındaki ölümler öncekine oranla yüzde 23 düşmüştür. Kanada’da çıkarılan benzer bir kanun sonucu, kazalarda yüzde 8 düşüş sağlanmıştır.”

Ancak kısa bir süre sonra, her iki ülkede durum değişmeye başladı. Acaba neden? Aynı ropor şöyle devam ediyor: “Çünkü duyurularda bu yeni ve daha büyük tutuklanma riskini duymuş olan şoförler, daha sonraki uygulamalarda bu riskin o kadar artmadıgını anladılar.” Başka sözlerle, daha sert kanunlar, ancak sıkı şekilde uygulandığı takdirde etkili olur. Mukaddes Kitabın çok önceden dediği gibi: “Mademki kötü işe karşı hüküm çabuk yapılmıyor, âdem oğullarının yüreği bundan ötürü kötülük etmek için içlerinde cesaret buluyor.”—Vaiz 8:11.

İçkili araba kullanmanın doğurduğu ölümle biten sorunun kolay bir çözümü olmadığı açıktır. Hükümetler bu sorunla başa çıkmaya uğraşıyor. İçki almakla araba kullanmayı birbirine karıştırmadan önce, bir an durun ve düşünün. Bizzat hayatınızı düşünün. Sizinle beraber olanların hayatlarını düşünün. Ve içkili bir şoför yüzünden ölenlerin arkada bıraktıklarının duydukları acıyı düşünün. Konumuzun başında anlatılan olaydaki annenin ölen oğlu için söylediği gibi: “29 yaş ölmek için çok erken bir yaş. Gerçekten de çok erken.”

[Sayfa 10’daki çerçeve]

Sorumlu Bir Ev Sahibi Olun

Evinizdeki alkollü içki sunuyorsanız, kontrolü kaçırmamak için neler yapabilirsiniz? Aşağıda bazı tavsiyeler bulacaksınız: Araba kullanacak olan bir misafire, alkollü içki içme konusunda DİKKATLİ DAVRANMASI gerektiğini hatırlatmaktan çekinmeyin.

Sunulan alkol miktarını sınırlayın.

Alkolsüz içkiler de sunmaya çalışın.

Mümkünse, yiyecek veya meze bulundurun. Yiyeceğin alkolün kana karışmasını yavaşlattığını unutmayın.

Kimseyi içmeğe zorlamayın.

Bir kimse çok içmişse, araba kullanmasına kesinlikle izin vermeyin. Evine dönebilmesi için başka düzenlemeler yapın.

[Sayfa 12’deki çerçeve]

İçkili Bir Şoförden Kendinizi Nasıl Koruyabilirsiniz?

Kendinizi ve arabanızdaki yolcuları içkili bir şoförden nasıl koruyabilirsiniz? Önce emniyet kemeri kullanmak ve başka araçlarla aranızda emin bir uzaklığı korumakla. Aynı zamanda şoförün içkili olup olmadığına dikkat edin. bir şoför aşağıda anlatılan hareketlerde bulunuyorsa, ondan uzak kalın.

Virajları çok açıktan alıyorsa,

Başka araçlara veya nesnelere çarpacakmış gibi geçiyorsa,

Zigzaglar çizerek gidiyorsa,

Takip edilmesi gereken yolun dışına çıkıyorsa,

Normalden yavaş gidiyorsa (asgari süratin 15_20 km. altında)

Sebepsiz duruyorsa,

Önündeki aracı yakından takip ediyorsa,

Düzensiz fren yapıyorsa,

Karşı şeritten geliyorsa veya yol kavşağında yolu kesiyorsa,

Araba kullanımı ile ilgisiz işaretler veriyorsa,

Trafik işaretlerine karşı geç tepki gösteriyorsa,

Ani veya trafik kurallarına aykırı dönüşler yapıyorsa,

Geceleyin farlarını yakmadan seyrediyorsa

Kaynak: The Visual Detection of Driving While İntoxicated (İçkili Araba Kullananların Açık Belirtileri)

[Sayfa 9’daki resim]

Birçok ülkede içkili bir şoför, ağır para cezası, ehliyetin iptali ve hapis cezasına çarptırılabilir

[Sayfa 11’deki resim]

İçkili araba kullanma riskini neden deneyesiniz?