Şu Kravatı Kim Buldu?

DÜNYANIN her yerinde yaklaşık 600 milyon erkek düzenli olarak kravat takar. Almanya’da sıradan bir erkeğin 20 kadar kravatı vardır. Çoğu erkek, kravatlarını takarken biraz kızgınlıkla karışık bir merakla, ‘Acaba kimin fikriydi bu kravat?’ diye düşünür. Kravatın kökeni nedir?

Belçika’nın Steenkerke kasabası kravatı “keşfetme” onuruna sahip çıkar. İngiliz ordusu 1692’de kasabada yerleşmiş Fransız askerlerine ani bir saldırıda bulundu. Alman gazetesi Frankfurter Allgemeine Sonntagszeitung’a göre, “[Fransız] subayların uygun bir şekilde giyinmeye vakitleri yoktu. Fakat çabucak üniformalarının eşarplarını boyunlarına gevşekçe düğümlediler ve eşarbın uçlarını ceketin düğme iliklerinden geçirdiler. İşte, ilk şekliyle kravatın doğuşu.”

Bununla birlikte bu askerlerin kılık kıyafetindeki yenilik, tümüyle bir ‘ilk’ değildi. Kravatın tarihi konusunda uzman kişiler, asırlar önce Çin imparatoru Cheng’in savaşçılarının rütbelerini göstermek üzere boyunlarına eşarba benzer bir kumaşı katlayarak taktıklarını belirtir.

Yine de belki en ünlüleri, Fransa Kralı XIV. Louis için savaşan Hırvatlar tarafından takılan eşarplardı. Paris’te bir zafer geçidi sırasında, Fransızlar Hırvatların eşarplarından öylesine büyülendiler ki, onları Hırvat diye adlandırıp takmaya başladılar. Yukarıda adı geçen gazete şöyle yazıyor: “Her ne kadar eşarbı düğümlü kravat haline getiren ilk Steenkerke’deki askerlerse de, kravat modasının önlenemez yükselişi o zaman başladı.”

Fransız Devrimi sırasında (1789-1799) bir erkeğin boynuna taktığı “Hırvatın,” yani eşarbın rengi politik eğiliminin göstergesiydi. On dokuzuncu yüzyılda şık Avrupa sosyetesi bu giyim tarzını “keşfetti.” İşte o zaman kravat bir sıçrama yaparak askeri ve politik arenadan tüm erkeklerin gardıroplarına girdi. Bugün kravat dünya çapında kabul edilmekle kalmıyor, belirli ortamlarda zorunlu bile tutuluyor.

[Sayfa 24’teki resim tanıtım notu]

Historic Costume in Pictures/Dover Publications, Inc., New York