Yirminci Bölüm
Yehova Kraldır
1, 2. (a) Kimler Yehova’nın öfkesini görecek? (b) Yahuda cezadan muaf mı tutulacak, bunu nereden biliyoruz?
BABİL, Filistiya, Moab, Suriye, Habeş, Mısır, Edom, Sur, Asur; bunların tümü Yehova’nın öfkesini görecek. İşaya bu düşman milletlerin ve kentlerin başına gelecek felaketleri bildirdi. Yahuda için ne denebilir? Yahuda halkı günahkâr davranışları yüzünden göreceği cezadan muaf mı tutulacak? Tarihsel kayıtlar buna kesinlikle hayır diyor!
2 On sıptlık İsrail Krallığı’nın başkenti Samiriye’nin başına gelenleri ele alalım. Bu millet Tanrı’yla arasındaki ahdi tutmadı. Çevresindeki şehvet düşkünü milletlerin sapık davranışlarından uzak durmadı. Tam tersine, Samiriye halkı ‘Yehova’yı öfkelendirmek için kötü şeyler yaptı. Bu nedenle Yehova, İsrail’e karşı çok öfkelendi ve onları gözü önünden kaldırdı. Ve İsrail kendi topraklarından Asur’a sürüldü.’ (II. Kırallar 17:9-12, 16-18, 23; Hoşea 4:12-14) İsrail’in başına gelenler, kız kardeşi Yahuda Krallığı için felaket işaretidir.
İşaya, Yahuda’nın Issız Kalacağını Bildirir
3. (a) Yehova iki sıptlık Yahuda krallığını neden terk eder? (b) Yehova ne yapmaya kesin kararlıdır?
3 Yahuda krallarının bazıları sadık olsa da, çoğu değildi. Yotam gibi sadık bir kralın yönetiminde bile kavim sahte tapınmaya tamamen sırt çevirmemişti. (II. Kırallar 15:32-35) Kana susamış Kral Manasse’nin saltanatı sırasında ise Yahuda’nın kötülüğü doruğa varır; Yahudi geleneğine göre, o, peygamber İşaya’nın testereyle kesilmesini emreder. (İbraniler 11:37 ile karşılaştırın.) Bu kötü kral, “Yahudayı ve Yeruşalimde oturanları, RABBİN İsrail oğulları önünden helâk ettiği milletlerden ziyade kötülük etmek için baştan çıkardı.” (II. Tarihler 33:9) Ülke, Manasse’nin saltanatı sırasında, Kenanlılar’ın denetiminde olduğu zamandan çok daha fazla kirlenir. İşte bu nedenle Yehova şunu bildirir: “İşte, ben Yeruşalimin ve Yahudanın üzerine öyle bir kötülük [felaket, YÇ] getiriyorum ki, onu işitenin iki kulağı çınlıyacaktır . . . . Bir adam sahanı nasıl siler, siler ve yüz üstü döndürürse, Yeruşalimi de öyle sileceğim. Ve mirasımdan artakalanı atacağım, ve onları düşmanlarının eline vereceğim; ve bütün düşmanları için ganimet, ve çapul malı olacaklar; çünkü gözümde kötü olanı yaptılar, ve . . . . bugüne kadar beni öfkelendirdiler.”—II. Kırallar 21:11-15.
4. Yehova Yahuda’ya ne yapacak, bu peygamberlik nasıl yerine gelir?
4 Ülke halkı, bir tabağın yüz üstü çevrilerek içindekilerin tamamen boşaltıldığı gibi boşaltılacak. Bu kez de, İşaya’nın peygamberliğinin konusu Yahuda’nın ve Yeruşalim’in yakında böyle ıssız kalacağıdır. Söze şöyle başlar: “İşte, RAB dünyayı (ülkeyi) boşaltıyor, ve onu çöl ediyor, ve onun yüzünü altüst ediyor, ve orada oturanları dağıtıyor.” (İşaya 24:1) Yeruşalim ve mabedi Kral Nebukadnetsar’ın komutasındaki istilacı Babil ordularınca yıkılıp Yahuda halkının büyük bir kısmı kılıç, açlık ve salgın hastalıklarla yok edildiğinde, önceden bildirilen bu sözler yerine gelir. Yahudilerden sağ kalanların çoğu Babil’e sürülür; geride bırakılan azınlıksa Mısır’a kaçar. Böylece ülke viran olur ve tamamen boşalır. Evcil hayvanlar bile kalmaz. Sadece yırtıcı hayvan ve kuşların yaşadığı bu terk edilmiş topraklar kasvetli bir çöle dönüşür.
5. Yehova’nın hükmü sırasında ayrım gözetilecek mi? Açıklayın.
5 Yahuda’ya gelmekte olan hüküm sırasında ayrım gözetilecek mi? Bunu İşaya yanıtlıyor: “Vaki olacak ki, kavm nasılsa, kâhin de öyle; köle nasılsa, efendisi de öyle; cariye nasılsa, hanımı da öyle; satın alan nasılsa, satan da öyle; alacaklı nasılsa, borçlu da öyle; faiz alan nasılsa, ona faiz veren de öyle olacak. Dünya (ülke) baştan başa boşalacak, ve baştan başa çapul edilecek; çünkü bu sözü RAB söyledi.”(İşaya 24:2, 3) Bir kimsenin zengin ya da mabette ayrıcalıklı bir hizmeti olması hiç fark etmeyecek. Hiçbir istisna yapılmayacak. Ülke o derece yozlaşmıştır ki, ister kâhin, ister hizmetkâr, ister efendi, ister satıcı ya da alıcı olsun, sağ kalanların hepsinin oradan sürülmesi gerek.
6. Yehova ülkeden bereketini neden çeker?
6 İşaya hiçbir yanılgı olmaması için, yaklaşan bu felaketin ülke çapında olacağını anlatıp bunun nedenini de açıklıyor: “Dünya (ülke) yas tutuyor ve yüzü soluyor, yer zayıflıyor ve yüzü soluyor, dünyanın yüksek kavmları (soyluları, YÇ) zayıflıyorlar (kuruyup gidiyorlar). Ve üzerinde oturanların altında dünya kirlendi; çünkü şeriatlerden öte geçtiler, kanunları ayak altına aldılar, ebedî ahdi bozdular. Lânet bundan ötürü dünyayı yiyip bitirdi, ve orada oturanlar suçlu çıktılar; dünyada oturanlar bundan dolayı yandılar, ve artakalan insan az.” (İşaya 24:4-6) Kenan toprakları İsrailoğulları’na verildiğinde, orası ‘süt ve bal akan bir diyardı.’ (Tesniye 27:3) Ama onlar yine de Yehova’nın bereketine sürekli muhtaçtılar. Yasalarını ve emirlerini sadakatle tutarlarsa, toprak ‘mahsulünü verecek’, tutmazlarsa toprağı işlemek üzere harcadıkları çabalar ‘boş yere sarf olacak’ ve yer ‘mahsulünü vermeyecekti.’ (Levililer 26:3-5, 14, 15, 20) Yehova’nın lâneti ‘ülkeyi yiyip bitirecekti.’ (Tesniye 28:15-20, 38-42, 62, 63) Yahuda artık bu lâneti görmeyi beklemeli.
7. Kanun ahdi İsrailoğulları’na nasıl bir bereket sağlayacaktı?
7 İşaya’nın zamanından 800 yıl kadar önce, İsrailoğulları kendi arzularıyla Yehova’yla bir ahit ilişkisine girmeyi ve onun koşullarına uymayı kabul etmişlerdi. (Çıkış 24:3-8) Bu Kanun Ahdi’nin koşulları uyarınca, Yehova’nın emirlerine itaat ederlerse O’nun tarafından bol bol bereketleneceklerdi, ama ahdi bozarlarsa bereketini kaybedecek ve düşmanlarına tutsak olacaklardı. (Çıkış 19:5, 6; Tesniye 28:1-68) Musa aracılığıyla verilen bu Kanun Ahdinin yürürlükte kalacağı süre belirtilmemişti. Mesih ortaya çıkıncaya dek İsrailoğulları’nı koruyacaktı.—Galatyalılar 3:19, 24.
8. (a) Kavim nasıl ‘şeriati çiğnedi’ ve ‘kanunları ayaklar altına aldı’? (b) ‘Soylular’ nasıl ilk ‘kuruyup gidenler’ olacak?
8 Fakat kavim “ebedî ahdi bozdu.” Tanrı’nın verdiği yasaları göz ardı edip çiğnedi. Yehova’nın verdiklerinden farklı yasal uygulamalarda bulunarak ‘kanunları ayak altına aldılar.’ (Çıkış 22:25; Hezekiel 22:12) İşte bu nedenle kavim ülkeden sürülecek. Gelmekte olan hüküm sırasında hiç merhamet görmeyecek. Yehova artık onları koruyup kayırmadığından ‘kuruyup gidecek’ ilk kişiler arasında “soylular” bulunacak. Bu sözlere uygun olarak, Yeruşalim’in yıkımı yaklaşırken önce Mısırlılar, sonra da Babilliler Yahuda krallarını vasal yaparlar. Daha sonra Babil’e ilk tutsak götürülenler arasında, Kral Yehoyakin ve kraliyet ailesinin başka fertleri de bulunur.—II. Tarihler 36:4, 9, 10.
Ülkede Sevinçten Eser Kalmıyor
9, 10. (a) İsrail’de tarımın rolü nedir? (b) Herkesin ‘kendi asması ve incir ağacı altında oturması’ ne anlama gelir?
9 İsrail milleti tarımla uğraşan bir toplumdur. İsrailoğulları Vaat Edilen Diyara girdikleri zamandan beri tarım ve hayvancılık yapıyorlar. Bu nedenle, İsrail’e verilen yasalarda tarım önemli bir yer tutuyor. Zorunlu Sebt yasası gereğince, toprağın yeniden verimini kazanabilmesi için her yedi yılda bir dinlendirilmesi gerekiyor. (Çıkış 23:10, 11; Levililer 25:3-7) Millete her yıl kutlaması emredilen üç bayram tarım mevsimlerine rastlıyor.—Çıkış 23:14-16.
10 Ülkenin her tarafında bağlar var. Kutsal Yazılar, Tanrı’nın “insanın yüreğini sevindiren” armağanları arasında asmanın ürünü şarabı da sayar. (Mezmur 104:15) Herkesin ‘kendi asması ve incir ağacı altında oturması’, Tanrı’nın adil yönetimi altında bolluk, barış ve güvenlik içinde yaşadığı anlamına gelir. (I. Kırallar 4:25; Mika 4:4) Bağbozumunda iyi ürün alınması bereket sayılır. Bu durum sevinçle şarkılar söylenmesine yol açar. (Hâkimler 9:27; Yeremya 25:30) Tersi de söz konusudur. Asmaların kuruması veya hiç üzüm vermemesi ve bağı dikenlerin sarması, Yehova’nın bereketini geri çektiğinin göstergesidir. Büyük bir üzüntü zamanıdır.
11, 12. (a) İşaya, Yehova’nın hükmü sonucunda oluşacak koşulları nasıl anlatıyor? (b) İşaya hangi karanlık geleceği betimliyor?
11 Bu nedenle yerinde olarak İşaya, Yehova’nın o topraklardan bereketini çekmesinden doğacak sonuçları bağlarla ve ürünleriyle betimliyor: “Yeni şarap yas tutuyor, asma zayıflıyor [kuruyor]; yürekleri sevinçli olanların hepsi inliyorlar. Teflerin coşkunluğu kesildi, şenlik edenlerin gürültüsü sona erdi, çengin coşkunluğu kesildi. Türkü ile şarap içmiyecekler; içenlere içki acı olacak. Issız şehir yıkıldı; kimse girmesin diye her ev kapandı. Şarap için sokaklarda bağırış var; her sevinç karardı [sevinçten eser kalmadı, YÇ], diyarın coşkunluğu sürgün [yok, YÇ] oldu. Şehirde viranelik kaldı, ve kapı vuruşlarla yıkıldı.”—İşaya 24:7-12.
12 Tef ve çenk (arp), sevinç ifade ederken ve Yehova’ya övgüler sunarken çalınan hoş birer müzik aletidir. (II. Tarihler 29:25; Mezmur 81:2) Bu Tanrısal ceza sırasında onların sesleri artık duyulmayacak. Sevinç verici bağbozumları da olmayacak. Kapıları ‘yıkılıp’ paramparça olan ve kimse girmesin diye her evi ‘kapatılan’ ıssız Yeruşalim yıkıntılarında artık neşeli bir ses duyulmayacak. Aslında çok verimli olan bu topraklarda yaşayan kavim için ne karanlık bir gelecek!
Artakalan, “Sevinç Çığlıkları Atacak”
13, 14. (a) Yehova’nın hasatla ilgili yasaları nelerdir? (b) İşaya, Yehova’nın hükmünün infazı sırasında sağ kalanlar olacağını hasatla ilgili yasalarıyla nasıl betimliyor? (c) Üzücü denemeler gelecekse de, sadık Yahudalılar hangi durumdan emin olabilirler?
13 İsrailliler hasatta zeytinleri dökmek için ağaçları sopayla döverler. Dallara çıkıp kalan zeytinleri toplamaları Tanrı’nın Kanununda yasaklanmıştır. Bağbozumundan sonra bağda kalan üzümleri toplamaları da yasaktır. Hasattan geriye kalanlar ‘garibe, öksüzlere ve dul kadınlara’, yani yoksullara bırakılmalıdır. (Tesniye 24:19-21) İşaya, bu iyi bilinen yasalara dikkati çekerek Yehova’nın yaklaşan hükmü sırasında sağ kalanların olacağına ilişkin rahatlatıcı gerçeği betimliyor: “Zeytinler dökülsün diye dövülen ağaç nasılsa, bağbozumundan artakalan üzümler nasılsa, dünyadaki bütün uluslar [arasında, Kitabı Mukaddes] öyle olacak. Sağ kalanlar seslerini yükseltip sevinç çığlıkları atacak, batıda yaşayanlar RAB’bin büyüklüğü karşısında hayranlıkla bağıracak. Onun için, doğuda yaşayanlar RAB’bi yüceltin, deniz kıyısındakiler, İsrail’in Tanrısı Yahve’nin (Yehova’nın) adını yüceltin. Dünyanın en uzak köşelerinden ezgiler işitiyoruz: ‘Doğru Olan’a övgüler olsun!”—İşaya 24:13-16a, YÇ.
14 Hasattan sonra ağaçlarda ya da asmalarda hâlâ meyve kaldığı gibi, Yehova’nın hükmünün infazından sonra da geride kalanlar, “bağbozumundan artakalan üzümler” olacak. Altıncı ayette kaydedildiği gibi, peygamber “artakalan insan az” derken bu kimselerden söz ediyordu. Yeruşalim ve Yahuda’nın yıkımı sırasında pek az sayıda da olsa sağ kalanlar olacak ve sonra artakalan bir grup tutsak edildiği yerden dönüp tekrar kendi topraklarında oturacak. (İşaya 4:2-4, 14:1-5) Doğru yürekli kimseler üzücü denemeler geçireceklerse de, kendilerini kurtuluş ve sevincin beklediğinden emin olabilirler. Sağ kalanlar Yehova’nın bildirdiği peygamberlik sözünün yerine geldiğini görecek ve İşaya’nın Tanrı’nın hakiki peygamberi olduğunu fark edecekler. Onarım peygamberliklerinin gerçekleşmesine tanık olduklarında sevinçle coşacaklar. Korunmuş olduklarından, dağıldıkları her yerde –batıda Akdeniz adalarında, doğuda Babil’de ya da başka uzak köşelerde– Tanrı’yı yüceltip “Doğru Olan’a övgüler olsun!” diyerek ezgiler söyleyecekler.
Yehova’nın Hükmünden Kaçış Yok
15, 16. (a) İşaya, kavminin başına geleceklerden ötürü ne hissediyor? (b) Ülkenin sadakatsiz kavminin başına ne gelecek?
15 Bununla birlikte, sevinmek için henüz erken. İşaya çağdaşlarını gerilere, o günlere götürerek şunları diyor: “Fakat ben dedim: Bittim, bittim, vay başıma! hainler hainlik ettiler; evet, hainler çok hainlik ettiler. Ey sen, dünyada (ülkede) oturan adam, dehşet, ve çukur, ve tuzak senin üzerinde! Ve vaki olacak ki, dehşet velvelesinden kaçan çukura düşecek; ve çukurun içinden çıkan tuzağa tutulacak; çünkü yüksekteki pencereler açıldı, ve dünyanın temelleri titriyor. Dünya ezildikçe ezildi, dünya yarıldıkça yarıldı, dünya sarsıldıkça sarsıldı. Dünya sarhoş bir adam gibi sendeliyecek, ve bir salıncak gibi sallanacak; ve günahı kendi üzerine ağır basacak, ve düşecek, ve bir daha kalkmıyacak.”—İşaya 24:16b-20.
16 Kavminin başına geleceklerden ötürü İşaya büyük üzüntü duyuyor. Çevresindeki durum kendisini hasta ve kötü hissetmesine neden oluyor. Etraf hainlerle dolu ve bu, ülke halkına yılgınlık veriyor. Yehova korumayı kaldırdığında, sadakatsiz Yahuda halkı gece gündüz dehşet yaşayacak. Kimse yarınından emin olmayacak. Yehova’nın emirlerini bırakıp Tanrısal hikmeti göz ardı ettiklerinden başlarına gelecek felaketten kaçış olmayacak. (Süleymanın Meselleri 1:24-27) Ülkedeki hainler, yıkımlarına yol açan sahtekârlığa ve yalanlara başvurarak kavmi her şeyin iyi gittiğine ikna etmeye çalışacaklarsa da felaket gelecek. (Yeremya 27:9-15) Dışardan düşmanları gelecek, onları yağmalayıp topraklarından sürecek. Bütün bunlar İşaya için çok üzücü olaylar.
17. (a) Neden hiçbir kaçış yolu olmayacak? (b) Yehova’nın hükmü göklerden geldiğinde ülkeye ne olacak?
17 Ama peygamber hiçbir kaçış yolu olmayacağını bildirmek zorunda. Kavim nereye kaçmaya çalışırsa çalışsın, yakalanacak. Bazısı belki felaketlerin birinden kaçmayı başarsa bile diğerine yakalanacak. Güvenli hiçbir yer olmayacak. Çukurdan kaçarken tuzağa düşen bir hayvan gibi olacaklar. (Amos 5:18, 19 ile karşılaştırın.) Yehova’nın hükmü göklerden gelecek ve ülkeyi temellerinden sarsacak. Ülke günahının ağırlığından sarhoş bir adam gibi sendeleyip düşecek ve bir daha ayağa kalkamayacak. (Amos 5:2) Yehova’nın hükmü kesindir, hiçbir şekilde değişmez. Ülkeye kesin yıkım ve son geliyor.
Yehova Görkemle Saltanat Sürecek
18, 19. (a) ‘Yüksekte olanların ordusu’ neler olabilir, bunlar nasıl toplanıp “zindana” kapatılacak? (b) Herhalde “çok günlerden sonra” “yüksekte olanların ordusu” nasıl cezalandırılacak? (c) Yehova “yerin kıralları”nı nasıl cezalandıracak?
18 İşaya’nın peygamberliği şimdi daha geniş boyutlara varıp Yehova’nın amacının her ayrıntısıyla yerine gelişine işaret ediyor: “O günde vaki olacak ki, RAB yüksekte olanların ordusunu yüksekte, ve yerin kırallarını yer üzerinde yoklıyacak. Ve esirler çukura nasıl toplanırlarsa, onlar da bir araya toplanacaklar, ve zindana kapatılacaklar; ve çok günlerden sonra yoklanacaklar. Ve ay kızaracak, ve güneş utanacak; çünkü orduların RABBİ Sion dağında ve Yeruşalimde kırallık edecek; onun ihtiyarları karşısında da izzet!” —İşaya 24:21-23.
19 ‘Yüksekte olanların ordusu’, ‘bu karanlık dünyanın güçleri, kötülüğün göksel yerlerdeki ruhsal orduları’ olabilir. (Efesoslular 6:12, Müjde) Bunların dünya kudretleri üzerinde güçlü etkisi oldu. (Daniel 10:13, 20; I. Yuhanna 5:19) Hedefleri insanları Yehova’dan ve pak tapınmadan uzaklaştırmaktır. Etraflarındaki milletlerin yoz âdetlerini izlemesi için İsrailoğulları’nı kandırmayı da başardılar! İsrail böylece Tanrısal hükmü hak etti. Fakat Şeytan ve cinlerinin de Tanrı’ya hesap vermeleri gerek. Bu, Tanrı’nın sonunda onları ve onların Kendisine sırt çevirip yasalarını çiğnemeye ayarttıkları “yerin kırallarını”, dünya yöneticilerini cezalandıracağı zaman olacak. (Vahiy 16:13, 14) İşaya simgesel bir dille onların toplanıp ‘zindana kapatılacaklarını’ söylüyor. “Çok günlerden sonra”, yani belki İsa Mesih’in Bin Yıllık Hükümdarlığının sonunda Şeytan ve cinleri [fakat “yerin kıralları” değil] geçici bir süre serbest bırakıldıklarında, Tanrı onlara hak ettikleri son cezayı verecek.—Vahiy 20:3, 7-10.
20. Yehova hem eskiden, hem de çağımızda nasıl ve ne zaman ‘krallık etti’?
20 İşaya’nın peygamberliğinin bu kısmı böylece Yahudilerin önüne şahane bir güvence koydu. Yehova, uygun gördüğü zamanda eski Babil’in yıkılmasını ve Yahudilerin yurtlarına dönmesini sağlayacaktı. MÖ 537’de, kavmi adına gücünü ve egemenliğini bu şekilde gösterdiğinde, onlara yerinde olarak ‘Tanrınız krallık ediyor!’ denebildi. (İşaya 52:7) Çağımızdaysa Yehova, İsa Mesih’i Gökteki Krallığında Kral olarak tahta oturttuğu 1914’te ‘krallık etti.’ (Mezmur 96:10) Aynı zamanda 1919’da ruhi İsrail’i Büyük Babil’e tutsaklıktan kurtararak krallık yetkisini ortaya koyduğunda yine ‘krallık etti.’
21. (a) “Ay kızaracak, güneş utanacak” sözleri nasıl gerçekleşecek? (b) Hangi çağrı tüm dünyada yüksek sesle yankılanacak?
21 Yehova, Büyük Babil’in ve bu kötü ortamın kalan kısmının sonunu getirdiğinde de yine ‘krallık edecek.’ (Zekarya 14:9; Vahiy 19:1, 2, 19-21) Ondan sonra, Yehova’nın Krallık yönetimi öylesine muhteşem olacak ki, ne geceleyin ışıldayan dolunayın, ne de öğle vakti parlayan güneşin görkemi onunla boy ölçüşebilecek. (Vahiy 22:5 ile karşılaştırın.) Bu gök cisimleri kendilerini Orduların Yehova’sının görkemiyle karşılaştırdıklarında, deyim yerindeyse utanacaklar. Yehova her yere, herkese egemen olacak. O’nun mutlak kudretini ve görkemini herkes görecek. (Vahiy 4:8-11; 5:13, 14) Ne şahane bir beklenti! O zaman Mezmur 97:1’deki çağrı tüm dünyada yüksek sesle yankılanacak: ‘Yehova saltanat sürüyor, yer mesrur olsun; bütün adalar sevinsin.’
[Sayfa 262’deki resim]
Müzik ve sevinç sesi ülkede artık duyulmayacak
[Sayfa 265’teki resim]
Hasattan sonra ağaçta hâlâ bazı meyvelerin kaldığı gibi, Yehova’nın hükmünün infazı sırasında da sağ kalanlar olacak
[Sayfa 267’deki resim]
Kavminin başına geleceklerden ötürü İşaya büyük üzüntü duyuyor
[Sayfa 269’daki resim]
Yehova’nın görkemiyle ne güneş, ne de ay boy ölçüşebilir