Yunusun Sonar Sistemi

Yunuslar tıkırtıya ve ıslığa benzeyen çeşitli sesler çıkarırlar, sonra bu seslerin yankılarına dikkat ederek bulundukları ortamı keşfeder ve yönlerini belirlerler. Şişe burunlu yunusların (Tursiops truncatus) doğal sonar sisteminden esinlenerek, bilim insanları mevcut teknolojinin kapasitesini aşan sorunları çözmek için sualtı akustik sistemleri geliştiriyorlar.

Şunu düşünün: Yunuslar sonar sistemleri sayesinde deniz yatağında, kumda gizlenen balıkları buluyorlar ve bir balık ile kaya arasındaki farkı anlıyorlar. Edinburg’daki (İskoçya) Heriot-Watt Üniversitesinden Doç. Dr. Keith Brown’a göre, yunuslar “içinde tatlı su, tuzlu su, şurup ve petrol bulunan varillerin arasındaki farkı on metre [mesafeden] anlayabiliyorlar”. Bilim insanları aynı hassasiyete sahip cihazlar geliştirmek istiyorlar.

Araştırmacılar yunusların çıkardığı sesleri ve işitme duyusunu incelediler ve benzerini yapmaya çalıştılar. Sonuç olarak, bir metreden daha küçük bir silindirin içine sığan, ileri teknolojiye sahip elektronik bir sonar cihazı geliştirdiler. Torpidoya benzeyen bir su altı robot taşıta eklenen bu cihaz, deniz yatağını gözlemlemek, kablo ya da boru hattı gibi gömülü malzemeleri bulmak ve doğrudan temasta bulunmadan onları incelemek için tasarlandı. Tasarımcılar cihazı petrol ve gaz endüstrisinde kullanmayı öngörüyorlar. Yunuslardan esinlenilen sonar sistem bugünkü sonar sistemlerden daha fazla veri toplayacak, böylece teknisyenlerin su altı ekipmanını en uygun yere yerleştirmelerine, hasarları (örneğin petrol sondaj kulesinin destekleyici ayaklarındaki mikro çatlakları) tespit etmelerine, hatta boru hatlarındaki tıkanıklıkları bulmalarına yardım edecek.

Ne dersiniz? Şişe burunlu yunusların sonar sistemi evrimle mi oluştu? Yoksa tasarlandı mı?