Yaratılışa Değil Yaratıcı’ya Tapın
“Yehova Allahına tapınacak, ve yalnız ona kulluk edeceksin (kutsal hizmet arz edeceksin).”—Luka 4:8.
1. “Tapınma” sözcüğü nasıl tarif edilir? Hakiki tapınma ne şekilde gösterilmelidir?
“TAPINMA” sözcüğü bir sözlükte: “Büyük, hatta aşırı ölçüde saygı, onur veya bağlılık göstermek” olarak tarif edilmektedir. Acaba kime bu şekilde tapınmalıyız? İsa Mesih: “Allahın Yehova’yı bütün yüreğinle, bütün canınla, bütün fikrinle seveceksin” demişti. (Matta 22:37) Ayrıca Şeytan’ın, tek bir tapınma fiilinde bulunmasına karşılık, dünyanın bütün krallıklarını kendisine verme teklifini de İsa: “Yehova Allahına tapınacak, ve yalnız ona kutsal hizmet arz edeceksin” diyerek reddetmişti. (Luka 4:7, 8) İsa’nın söz ve davranışlarından, sadece Yehova’ya tapınılabileceğini açıkça anlıyoruz. “İman ameller (işler) olmayınca ölü” olduğundan, tapınma sözcüğü kutsal hizmeti de kapsamaktadır.—Yakub 2:26.
2. Neden sadece Yaratıcı’ya tapınmak uygundur?
2 Yehova, tüm evrenin Yüce Egemeni, içindeki her tür canlıyla yerin ve görkemli göklerin Yaratıcısı olduğundan, bu şekilde O’na tapınılması uygundur. Sadece O, insanların, ‘büyük hatta aşırı ölçüde saygı, onur ve bağlılık göstermelerine layıktır. Mukaddes Kitap “Ya Rabbimiz ve Allahımız, izzeti ve hürmeti ve kudreti almağa layıksın, çünkü bütün şeyleri sen yarattın ve senin iradenle mevcut idiler, ve yaratıldılar” der. (Vahiy 4:11) Şüphesiz hiçbir insan ya da canlı veya cansız varlık böyle bir saygı, onur veya bağlılığa layık değildir. Sadece Yehova, “münhasır bağlılık” gösterilme hakkına sahiptir.—Çıkış 20:3-6.
Acil Bir Durum
3. Tanrı’ya tapınmak için neden özel olarak acele etmeliyiz?
3 Hüküm zamanında yaşadığımızdan dolayı, şimdi, uygun şekilde Tanrı’ya tapınmakta özel olarak acele etmek gerek. Ebedi hayatla ilgili hedefimiz buna bağlıdır. Tanrı’nın peygamberlik Sözü bize, bu şeyler sisteminin içinde bulunduğumuz ‘son günlerde’, “bütün melekler kendisile beraber olarak” İsa Mesih’in semavi izzette geldiğini söyler. Hangi amaçla? İsa şu sözlerle geliş amacını önceden bildirmiştir: “Bütün milletler onun önünde toplanarak çoban koyunları keçilerden ayırdığı gibi, onları birbirinden ayıracaktır.” Koyunlar “ebedi hayata” gidecekler, keçiler ise, ‘ebediyen kesilip atılacaklar.’—II. Timoteos 3:1-5; Matta 25:31, 32, 46.
4. (a) Pavlus, bu dünyanın sonunda ebediyen yok edilecek olanları nasıl tarif eder? (b) Ebedi hayat kazanacak olanlar hangi tutumu gösterirler?
4 Resul Pavlus şunları yazdı: “Allahı bilmiyenlerden ve Rabbimiz İsanın iyi haberine itaat etmeyenlerden intikam alarak Rab İsanın kuvvetinin meleklerile ateş alevinde gökten zuhurunda . . . . ebedi helak cezasını çekeceklerdir.” (II. Selânikliler 1:6, 7, 10) Böylece Tanrı’nın maksadını öğrenmeyi reddeden veya öğrenme fırsatını değerlendirmek istemeyen keçiye benzer inatçı insanların sonu, ebedi helak olacaktır. Oysa Yehova hakkında bilgi almak isteyen, O’nun emirlerini dinleyip, iradesine uyan koyuna benzer, yumuşak huylu insanların sonu ise ‘ebedi hayattır.’ Mukaddes Kitap “dünya ve onun şehveti geçer, fakat Allahın iradesini yapan ebediyen durur” der.—I. Yuhanna 2:17; II. Petrus 2:12’ye de bak.
5, 6. (a) Bir kimse Yehova ve maksadı hakkında hakikati bulmak için ne yapmalıdır? (b) Hakikati arayanların yaşam şartları ne olursa olsun, hakikati bulacaklarına neden güvenebiliriz?
5 Koyuna benzer insanlar, hakikati araştırmak üzere zamanlarını, enerjilerini ve maddi olanaklarını harcamaya hazırdırlar. Onlar, Süleymanın Meselleri 2:1-5’te söyleneni yaparlar. “Oğlum, kulağını hikmete çevirerek, ve anlayışa yüreğini meylettirerek, sözlerimi kabul edersen ve emirlerimi yanında saklarsan; gerçek eğer idraki çağırırsan; ve anlayışa sesini yükseltirsen; eğer gümüş arar gibi onu ararsan, ve defineler araştırır gibi onu araştırırsan; Yehova korkusunu o zaman anlıyacaksın, ve Allah bilgisini bulacaksın.”
6 Koyuna benzer insanları, keçiye benzeyenlerden ayıran özellik, Yehova’yı aramaya hazır olmalarıdır. “Eğer onu ararsan, sana kendisini buldurur; fakat onu bırakırsan, seni ebediyen atar.” (I. Tarihler 28:9) Böylece bir kimse zengin veya fakir olsun, ırkı, milleti, tahsil derecesi ne olursa olsun, Tanrı hakkındaki hakikati içtenlikle araştırırsa, onu bulacaktır. İsa Mesih ve melekler, kendilerine geniş görüş sağlayan gökteki mevkilerinden, nerede yaşarlarsa yaşasınlar, hakikati arayan kişilerin, hakikatle bağlantısı olup olmadığına bakacaklardır. Bu araştırma, büyük bir ödülle sonuçlanacak. İsa “ebedi hayat, yegâne hakiki Tanrı olan senin ve gönderdiğin İsa Mesih hakkında devamlı olarak bilgi edinmeleri demektir” demişti.—Yuhanna 17:3; Hezekiel 9:4’e de bak.
Yaratığa Tapınmaktan Kaçınmak
7, 8. (a) İnsanlara tapınmanın tehlikesi nedir? (b) Meryem’e gösterilen ‘aşırı saygı, onur ve bağlılığı’ tarif et.
7 Dünya çapında pekçok insan, hayatta olan veya ölmüş kimselere ‘aşırı saygı, onur ve bağlılık’ göstermektedirler. Onlar, belki bunun, Tanrı’ya tapınmalarının bir kısmı olduğunu düşünürlerse de, aslında bu hareket tarzı onları, hakiki tapınmadan uzaklaştırır. Tanrı’nın iradesine ters düşen öğretilere inanmalarına ve benzer alışkanlıkları benimsemelerine yol açar. Bunun göze çarpan bir örneği, hem Roma Katolik hem de Doğu Ortodoks Katolik ülkelerde, milyonlarca insanın İsa’nın annesi Meryem hakkındaki görüşüdür.
8 İnsanlar, Meryem’in resim ve heykellerinin önünde taparcasına eğilirler, resmi kilise öğretisinde o, “Bakire Meryem Theotokos” olarak adlandırılır. Theotokos sözcüğü, “Tanrı’yı taşıyan” ve “Tanrı’nın annesi” anlamına gelir. The New Catholic Encyclopedia şöyle der: “Meryem, Tanrı’nın annesidir . . . . Eğer Meryem gerçekten Tanrı’nın annesi değilse, İsa ne gerçek Tanrı ne de gerçek insandır.” Böylece üçlük öğretisine göre bu dinler, İsa’nın, insan şeklini almış olan Her Şeye Kadir Tanrı, Meryem’in ise, “Tanrı’nın Annesi” olduğunu öğretirler. Aynı ansiklopedi, Meryem’e bağlılığın şunları da kapsadığını söyler: “(1) Tanrı’nın annesi olan kutsal Bakirenin yüksek değerine büyük saygı göstermek veya onu saygıyla tanımak; (2) anne ve kraliçe olarak aracılığı için Hanımımıza başvurmak veya yakarmak; . . . . ve [Meryem’e] yöneltilen özel dualar.”
9. Mukaddes Kitap Meryem’in “Tanrı’nın annesi” olduğunu öğretir mi?
9 Ne var ki, theotokos sözcüğü, ilhamla yazılan Mukaddes Yazılarda hiç geçmez. Mukaddes Kitap hiçbir yerinde Meryem’in “Tanrı’nın annesi” olduğunu söylemez. Bunu ne İsa, ne de birinci yüzyıldaki takipçileri öğretti. Üstelik Mukaddes Kitap İsa’nın, insan şeklini almış olan Her Şeye Kadir Tanrı değil, açıkça Tanrı’nın Oğlu olduğunu söyler. Gerçekten de bir melek, Meryem’e bir oğul doğuracağını bildirdiğinde; “mukaddes ruh senin üzerine gelecek, Yüce Olanın kudreti üstüne gölge salacak; bunun için de doğacak olan mukaddese Allahın Oğlu denecektir” demişti. (Luka 1:35) Bu nedenle, İsa, insan şeklini alan Tanrı değil, Tanrı’nın oğlu oldu. Böylece Meryem de insan şeklini alan Tanrı’nın annesi değil, Tanrı’nın oğlu olan İsa’nın annesi oldu. Bundan dolayı ne İsa, ne de şakirtleri Meryem’i, “Tanrı’nın annesi” olarak adlandırdılar.
10, 11. (a) İsa’nın, annesi hakkındaki görüşünün ne olduğunun hangi örnekler gösterir? (b) Resuller ve şakirtlerin, İsa’nın annesi hakkındaki görüşleri neydi?
10 İsa’nın, annesi hakkındaki görüşü de Meryem’in, nispi bir mevkide olduğunu göstermektedir. Mukaddes Kitap, Kana’daki düğünde olanları söyle anlatır: “Şarap eksilince, İsa’nın anası ona dedi: Şarapları yok, İsa ona dedi: Kadın, benden sana ne?” Roma Katolik Douay Tercümesi bu ayeti şöyle kaydeder: “Kadın, bundan bana ne, ve sana ne?” (Yuhanna 2:3, 4) Başka bir olayda, bir kadın İsa’ya, “seni taşıyan rahme ve emziren memelere ne mutlu!” demişti. Bu, İsa’nın, annesini özel olarak onurlandırması ve başkalarına da aynı şekilde davranmaları gerektiğini göstermesi için iyi bir fırsattı. Fakat İsa, böyle davranacağına: “fakat Allahın Sözünü dinleyip onu tutanlara daha ne mutlu” dedi.—Luka 11:27, 28.
11 Bu sözler, İsa’nın Meryem’e gereğinden fazla bağlılık göstermemeye veya onur vermemeye dikkat ettiğini, özel bir unvanla ona hitap etmediğini gösterir. İsa, annesiyle arasındaki ilişkinin kendini etkilemesine izin vermedi. Resuller ve şakirtler de onu örnek aldılar, çünkü ilhamla yazdıkları yazıların hiçbirinde, gereğinden fazla Meryem’e onur veya unvan vermediler veya aşırı önem göstermediler. Gerçi İsa’nın annesi olduğu için, ona saygı gösterdilerse de bundan öteye gitmediler. Şüphesiz onu hiç bir zaman “Tanrı’nın annesi” olarak adlandırmadılar. İsa’nın, insan şeklini alan Her Şeye Kadir Tanrı olmadığını biliyorlardı; şu halde Meryem’in, kendisine Tanrı’nın Sözünde tanınandan daha üstün bir mevkie sahip, yani Tanrı’nın annesi olması olanaksızdı.
Ana Tanrıçaya Tapınma
12. Meryem’in, “Tanrı’nın annesi” olduğu görüşü nerede ve ne zaman ortaya çıktı?
12 O halde Meryemle ilgili görüş nereden geldi? Miladi tarihimizin üçüncü ve dördüncü yüzyıllarında, bu görüş, irtidat eden Hıristiyan âlemine yavaş yavaş sokuldu. Özellikle MS 325’te yapılan İznik Toplantısında, Mukaddes Yazılara uygun olmayan, Mesih’in Tanrı olduğu öğretisi benimsendiğinde, bu görüş meydana çıktı. Bunun benimsenmesiyle, Meryem’in “Tanrı’nın annesi” olduğu görüşünü öğretmek kolaylaştı. The New Encyclopedia Britannica bu konuda şunları yazar: “[Tanrı’nın annesi] unvanı vaktiyle, 3. veya 4. yüzyılda, ihtimallere göre, İskenderiye kentinde tapınma adetlerinde görülmeye başlamış olmalıdır . . . . 4. yüzyılın sonlarına doğru, Theotokos, kilisenin çeşitli alanlarında başarıyla kabul edildi.” The New Catholic Encyclopedia, bu doktrinin “431 yılında Efes Konseyinden beri” resmen benimsendiğini kaydeder.
13. MS 431’de Efes Konseyinde Meryem’in, “Tanrı’nın annesi” olduğunun resmen ilan edilmesini hangi neden etkilemiş olabilir?
13 Bu konseyin nerede ve neden toplandığı da ilginçtir. E. O. James’in The Cult of the Mother-Goddess (Ana-Tanrıça’ya Tapınma) kitabında şunlar kayıtlıdır: “431’de Efes Konseyi, Theotokos bazilikasında toplandı. Orası Artemis’e ya da Romalılar tarafından Diana’ya bağlılığıyla tanınan bir kent olduğundan ve MÖ 330’dan beri Magna Mater’a (Yüce Ana’ya) vakfedilen ve geleneğe göre, Meryem’in oturduğu büyük mabedin gölgesinde, onun suretinin gökten düştüğü söylendiğinden, Theotokos, yani “Tanrı’yı taşıyan” unvanı, hiçbir yerde buradan daha iyi benimsenemezdi.”
14. Tarih, bu öğretinin putperest kökenli olduğunu nasıl doğrulamaktadır?
14 Şu halde Üçlük gibi, “Tanrı’nın annesi” doktrini de, Hıristiyan inancına mal edilen putperest bir öğretidir. Bu, Mesih’ten yüzyıllar önce, putperest dinlerin ünlü bir öğretisiydi. The New Encyclopedia Britannica “ana-tanrıça” başlığı altında şunları yazar: “Dişi ilahların ve yaratıcılık doğum, cinsel birlik, beslenme ve büyütme sürecinin anne sembollerinin bir türü. Bu terim, Taş Devri diye adlandırılan çağın Venüslerinden Bakire Meryem’e kadar farklı kişilere uygulanmıştır. . . . . İlahlarını anne sembolleriyle resmetmeyen bir kültür yoktur . . . . Bu ana tanrıça, bir çocuğun ve daha da genişletilince, tüm insanlığın koruyucusu ve besleyicisidir.” Bu nedenle bir Katolik papaz olan Andrew Greely, The Making of the Popes 1978 adlı kitabında: “Meryem sembolü, Hıristiyanlığı direkt olarak eski [putperest] dinlerin ana tanrıçalarıyla birleştirir” demektedir.
Uygun Olmayan Tapınma
15. (a) Hıristiyan âleminde, Meryem ile ilgili hangi durum gelişti? (b) Mukaddes Kitaba göre, bizim için sadece kim aracılık etmektedir?
15 Meryem’in, “Tanrı’nın annesi” olduğu iddiası, onu, insanların kendisine tapınma eğilimi gösterecekleri bir mevkie yükseltmiştir; ve böylece yüzyıllardan beri ona tapınılmıştır. Birçok ülkede yüzmilyonlarca insan, doğrudan doğruya ona veya onu aracı olarak kullanıp, dua etmekte ve onun resim ve heykellerine taparcasına bağlılık göstermektedir. Gerçi teologlar, Meryem’e gösterilen bu büyük saygının, sadece Tanrı’ya tapınmanın dolaylı bir yolu olduğunu söyleyip, bu davranışları mazur göstermeye çalışıyorlarsa da, Tanrı, bunu böyle görmüyor. “Çünkü bir Allah ve Allah ile insanlar arasında bir meyancı vardır . . . . Mesih İsadır.” (I. Timoteos 2:5, 6; I. Yuhanna 2:1, 2) Bizzat İsa, “yol ve hakikat ve hayat benim; ben vasıta olmadıkça, Babaya kimse gelmez” dedi.—Yuhanna 14:6.
16. Petrus ve Yuhanna sadece Yehova’ya tapınılması gerektiğini nasıl açıkça gösterdiler?
16 Meryem’e dua etmek, dolaylı veya dolaysız olarak tapınmak, resim ve heykellerinin önünde eğilmek, Yaratan’dan çok, yaratığa tapınmaktır. Açıkça putperestliktir; oysa İsa’nın takipçilerine, “putperestlikten kaçın” uyarısı verilmiştir. (I. Korintoslular 10:14) Milletlerden olan Kornelius derin bir saygıyla resul Petrus’un önünde eğilmeye kalktığında, neler olduğuna dikkat edin: “Petrus içeri girince Kornelius onu karşılayıp ayaklarına kapandı, ve secde etti. Fakat Petrus: Kalk, ben de bir insanım, diyerek onu kaldırdı.” (Resullerin İşleri 10:25, 26) Bir insanın önünde taparcasına eğilmek uygun olmayan bir harekettir ve Petrus, bunu kabul etmedi. Ayrıca resul Yuhanna da, melekten rüyetler aldığında, neler oldu? Şöyle anlatır: “Bu şeyleri bana gösteren meleğin ayakları önüne secde kılmak için kapandım. Ve bana dedi: Sakın etme, ben senin, ve peygamber kardeşlerinin, ve bu kitabın sözlerini tutanların kapı yoldaşıyım; Tanrıya tapın.” (Vahiy 22:8, 9) Eğer Tanrı’nın bir meleğine bile tapınmaktan sakınmak gerekiyorsa, insanlara veya suretlere hiç tapınılmaz.
17. Katolik ansiklopedisi, Meryem’e gösterilen büyük saygının neyle sonuçlanabileceğini itiraf etmektedir?
17 Meryem’e bu şekilde bağlılığın, uygunsuz bir tapınmayla sonuçlanabileceğini The Catholic Encyclopedia da kabul etmektedir. Eski baskısında: “Bereketlenen Bakireye, bu popüler bağlılığın çoğu kez aşırılığa neden olduğu inkâr edilemez” denilmektedir.
18. Mukaddes Yazılara uygun olmayan bu öğreti hangi kaynaktan gelmiştir?
18 Mukaddes Yazılara uygun olmayan bu öğreti, hangi kaynaktan geliyor? Tanrı’nın düşmanı olan İblis Şeytan’dan. (Yuhanna 8:44) O neden böyle bir öğretiyi destekliyor? Egemen Rab Yehova’yı küçük düşürüp aşağılamak ve insanları yükseltip karışıklık yaratmak için. İnsanları, hakiki tapınmadan saptırıp kurtuluşu, yaratıklardan beklemeye sevk ediyor. Yüzyıllar boyu Şeytan, sadece ruhanilerin, bu karışık teolojiyi anladıklarını ve böylece, insanların, dinsel liderlere itaat göstermeleri gerektiği öğretilerek ruhanilerin halk üzerindeki gücünü de kuvvetlendirmiştir.
19, 20. (a) Tanrı’nın hükmü yerine gelmeden önce, koyuna benzer insanların hakikati bulacaklarından neden eminiz? (b) Gelecek makalede hangi sorular incelenecek?
19 İsa, önceden şunu bildirmişti: “Krallığın bu iyi haberi, milletlerin hepsine şehadet olmak üzre, bütün dünyada vâzedilecektir; ve son o zaman gelecektir.” (Matta 24:14) Ayrıca Yehova, Krallığın vaaz edilmesi sayesinde ‘yollarını öğretip, kendi yollarında yürümeleri’ için, bütün koyun benzeri insanları toplayacağını de vaat etmiştir. (İşaya 2:2-4) Pak şekilde Yehova’ya tapınmak üzere toplandıklarından dolayı, İsa, onlara: “siz hakikati bileceksiniz; ve hakikat sizi azat edecektir” demişti. (Yuhanna 8:32) Böylece, hakikati araştıranlar, onu bulacaklar ve Yaratıcı’nın iradesini yapmalarını engelleyen sahte dinsel öğretilerden kurtulacaklar.
20 İnsanları, hakiki tapınmadan saptırıp Yaratan yerine yaratığa bağlılık göstermeye sevk eden ve genel olarak benimsenen başka dinsel öğretiler ve alışkanlıklar da vardır. Bunlardan bazıları nelerdir ve onlar nelere yol açtılar? Hakiki tapınma neleri içerir? Gelecek makalede bu sorular incelenecektir.
NASIL CEVAPLANDIRACAKSIN?
□ İsa, sadece Yehova’ya tapınılabileceğini nasıl açıkça gösterdi?
□ Uygun şekilde tapınmak neden şimdi özel olarak acildir?
□ Meryem’e neden gereğinden fazla onur verilmemeli?
□ Meryem’in “Tanrı’nın annesi” olduğu fikri nereden çıktı?
□ Petrus ve Yuhanna sadece Yehova’ya tapınılabileceğini nasıl vurguladılar?
[Sayfa 19’daki pasaj]
“Kendin için oyma put, yukarda göklerde olanın, yahut aşağıda yerde olanın, yahut yerin altında sularda olanın hiç suretini yapmıyacaksın; onlara iğilmiyeceksin; ve onlara ibadet etmiyeceksin; çünkü ben, senin Allahın RAB (Yehova) . . . . kıskanç bir Allahım.”—Çıkış 20:4, 5, 6.