Vuhomboloki Bya Vunazi Byi Paluxiwa

HI VA-1920, loko Jarimani ri ringeta ku hlakarhela eku hluriweni ka rona ka Nyimpi yo Sungula ya Misava, Timbhoni ta Yehovha a ti ri karhi ti hangalasa tibuku ta Bibele to tala swinene. Tona ti chavelele vanhu va le Jarimani ni ku va nyika ntshembo, ti tlhela ti va xalamukisela vulawuri lebyi humelelaka bya vusocha. Exikarhi ka 1919 na 1933, hi avhareji, Timbhoni ti nyike wun’wana ni wun’wana wa mindyangu ya kwalomu ka 15 wa timiliyoni ya le Jarimani tibuku, swibukwana kumbe timagazini ta nhungu.

Timagazini leti nge The Golden Age na Consolation hakanyingi a ti xalamukisa vanhu hi swiendlo swa masocha ya le Jarimani. Hi 1929, ku tlula malembe manharhu Hitler a nga si teka mfumo, nkandziyiso wa Xijarimani wa The Golden Age hi xivindzi wu te: “Vusoxalisi bya Tiko i . . . fambiselo leri endlaka swilo . . . hi nkongomiso wa nala wa munhu, Diyavulosi hi ku kongoma.”

Emahlweni ko va Hitler a teka mfumo, The Golden Age ya January 4, 1933, yi te: “Nhlohlorhi ya vandla leri nga ni khombo ra Vusoxalisi bya Tiko ya karhi ya hlometela. A swi twisiseki leswaku vandla ra tipolitiki leri a ri vonaka ri nga nyawuli nikatsongo eku sunguleni ka rona, leri milawu ya rona a yi vonaka yi nga tolovelekangi, ri nga kula hi malembe ma nga ri mangani hi mpimo lowukulu ri khubumeta hulumendhe ya tiko. Kambe Adolf Hitler ni vandla rakwe ra vusoxalisi bya tiko (Manazi) va swi kotile ku endla nchumu lowu wu nga tolovelekangiki.”

Xikombelo Xo Twisisiwa

Hitler u ve holobye-nkulu wa Jarimani hi January 30, 1933, kutani endzhaku ka tin’hweti ti nga ri tingani, hi April 4, 1933, hofisi ya rhavi ra Timbhoni ta Yehovha ya le Magdeburg yi tekiwile. Hambi swi ri tano, hi April 28, 1933, xileriso xexo xi susiwile ivi va tlheriseriwa ndhawu ya vona. Xana a ku ta landzela yini?

Ku nga khathariseki rivengo leri nge rivaleni ra mfumo wa Hitler, Timbhoni ta Yehovha ti hlele ntsombano eBerlin, eJarimani, hi June 25, 1933. Kwalomu ka 7 000 wa vanhu va hlengeletanile. Timbhoni ti veke swikongomelo swa tona erivaleni ti ku: “Nhlengeletano ya hina a hi ya tipolitiki ni switsongo. Hina hi lava ntsena ku dyondzisa vanhu Rito ra Yehovha Xikwembu, naswona hi lava ku swi endla handle ka nsivelo.”

Xisweswo Timbhoni ta Yehovha ti endle matshalatshala lama humaka embilwini hi ku boxa xiyimo xa tona. Vuyelo byi ve byihi?

Nhlaselo Wu Sungula

Vukala-tlhelo lebyi nga hundzukiki bya Timbhoni, xikan’we ni vutshembeki bya tona eMfun’weni wa Xikwembu, a swi nga amukeleki eka hulumendhe ya Hitler. Manazi a ma nga tiyimiselanga ku tiyiselela nandzulo wihi na wihi wo seketela mavonelo ya vona.

Xikan’we-kan’we endzhaku ka loko ntsombano wa le Berlin wu herile, Manazi ya tlhele ya teka hofisi ya rhavi le Magdeburg, hi June 28, 1933. Va kavanyete minhlangano ya Timbhoni ivi va ti khometela. Hi ku hatlisa Timbhoni ti sungule ku hlongoriwa emintirhweni ya tona. Ku ngundzuvanyiwe makaya ya vona, va biwa ni ku khomiwa. Eku sunguleni ka 1934 Manazi ma tekele Timbhoni 65 wa tithani ta tibuku ta Bibele ivi ma ti hisa ehandle ka Magdeburg.

Xiyimo Xa Timbhoni Lexi Nga Hundzukiki

Ku nga khathariseki minhlaselo leyi yo sungula, Timbhoni ta Yehovha ti yime ti tiyile naswona ti wu sola erivaleni ntshikilelo ni ku pfumala vululami. Nkandziyiso wa November 1, 1933, wa The Watchtower a wu ri na xihloko lexi nge “Mi Nga Va Chavi.” Ngopfu-ngopfu a wu endleriwe Timbhoni ta le Jarimani, wu va khutaza ku va ni xivindzi emahlweni ka ntshikilelo lowu a wu ya wu kula.

Hi February 9, 1934, J. F. Rutherford, muungameri wa Sosayiti ya Watch Tower, u rhumele Hitler papila ro vilela a ku: “U nga swi kota ku sivela munhu un’wana ni un’wana kumbe vanhu hinkwavo, kambe u nga ka u nga swi koti ku sivela Yehovha Xikwembu. . . . Hi vito ra Yehovha Xikwembu ni Hosi ya Yena leyi totiweke, Kreste Yesu, ndzi lava leswaku u lerisa vatirhela-mfumo hinkwavo ni malandza ya hulumendhe ya wena leswaku timbhoni ta Yehovha eJarimani ti pfumeleriwa ku hlangana swin’we hi ku rhula handle ka nsivelo ti gandzela Xikwembu.”

Rutherford u veke March 24, 1934, tanihi siku ro hetelela ro endla sweswo. U vule leswaku loko ko fika nkarhi wolowo Timbhoni ta le Jarimani ti nga si ntshunxiwa, timhaka leti nga mayelana ni minxaniso ti ta hangalasiwa eJarimani ni le misaveni hinkwayo. Manazi ya angule xileriso xa Rutherford hi ku engetela minxaniso, va yisa Timbhoni ta Yehovha to tala etikampeni ta nxaniso leti a ta ha ku simekiwa. Xisweswo, a va ri van’wana va vakhotsiwa vo sungula etikampeni leti.

Timbhoni Ti Paluxa Nsele Wa Manazi

Hi laha Timbhoni ta Yehovha ti tshembiseke ha kona, ti sungule ku paluxa nsele lowu a wu endliwa le Jarimani. Timbhoni emisaveni hinkwayo hi ku phindha-phindha ti rhumele swivilelo eka hulumendhe ya Hitler.

Hi October 7, 1934, mavandlha hinkwawo ya Timbhoni ta Yehovha eJarimani ma hlanganile leswaku ma ta yingisela ku hlayiwa ka papila leri a ri ta rhumeriwa vatirhela-mfumo va hulumendhe ya Hitler. A ri ku: “Nawu wa n’wina ni nawu wa Xikwembu yi hambana hi laha ku heleleke . . . Kutani ke hi ku vula leswi hi mi tivisa leswaku ku nga khathariseki leswaku ku na yini hi ta yingisa milawu ya Xikwembu, hi ta hlangana swin’we leswaku hi dyondza Rito ra xona, naswona hi ta xi gandzela ni ku xi tirhela hi laha xi leriseke ha kona.”

Ha rona siku rero, Timbhoni ta Yehovha ematikweni man’wana ya 49 ti hlanganile enhlengeletanweni yo hlawuleka ivi ti rhumela Hitler thelegramu leyi landzelaka: “Ku khoma ka wena Timbhoni ta Yehovha hi tihanyi ku chavisa vanhu hinkwavo lavanene emisaveni, naswona ku tsongahata vito ra Xikwembu. Tshika ku xanisa timbhoni ta Yehovha; handle ka sweswo Xikwembu xi ta ku herisa wena ni vandla ra wena ra tiko.”

Manazi ya angule xikan’we-kan’we hi ku engetela nxaniso. Hitler hi yexe u huwelerile a ku: “Thyaka leri ri ta susiwa hi ku helela eJarimani!” Kambe loko nkaneto wu ya wu engeteleka, ku tiyimisela ka Timbhoni na kona a ku ya ku tiya.

Hi 1935, The Golden Age yi paluxe tindlela ta maxaniselo yo kota ya Nkonaniso ni fambiselo ra mfumo wa Vunazi ra tinhlori. Nakambe yi paluxe leswaku xikongomelo xa vandla ra Vantshwa va Hitler a ku ri ku herisa ripfumelo ra vantshwa va le Jarimani ro pfumela eka Xikwembu. Lembe leri tlhandlameke tsima ra Gestapo ra le tikweni hinkwaro ri vange ku khotsiwa ka magidi-gidi ya Timbhoni. Endzhakunyana, hi December 12, 1936, Timbhoni ti angule hi tsima ra tona vini, ti funengeta Jarimani hinkwayo hi makume ya magidi ya tikopi ta xiboho lexi lwisanaka ni nxaniso wa Timbhoni ta Yehovha.

Hi June 20, 1937, Timbhoni leti a ta ha ntshunxekile ti hangalase rungula rin’wana leri a ri nga siyanga nchumu hi vuxokoxoko bya nxaniso. Ri boxe ni mavito ya vatirhela-mfumo ni masiku ni tindhawu ta kona. Magestapo ma nyangatsiwe hi mpaluxo lowu ni hi leswi Timbhoni ti humeleleke eku va paluxeni.

Rirhandzu ro rhandza vaakelani hi rona ri susumeteleke Timbhoni ku tsundzuxa vanhu va le Jarimani leswaku va nga tiendli swiphukuphuku hi xivono xa vulovolovo lebyi hundzeletiweke bya mfumo wa gidi ra malembe lowo tsakisa wa Mfumo wa Vunharhu. “Swo hi boha ku vula ntiyiso ni ku tsundzuxa,” ku vule xibukwana lexi nge Face the Facts, lexi kandziyisiweke hi 1938. “Hi xiya hulumendhe leyi ya mulawuri un’we . . . tanihi mbhandzu wa Sathana lowu nga kona tanihi xikhomela-ndhawu xa mfumo wa Xikwembu.” Timbhoni ta Yehovha a ti ri exikarhi ka vahlaseriwa vo sungula vo karhatiwa hi Manazi, kambe va paluxe tihanyi ehenhla ka Vayuda, vanhu va le Poland, swilema, ni van’wana.

Xiboho lexi nge “Xitsundzuxo!,” lexi amukeriweke entsombanweni wa Timbhoni ta Yehovha hi 1938, eSeattle, Washington, U.S.A., xi te: “Vafasisi ni Manazi, tinhlengeletano ta tipolitiki letikulu, ti fuma matiko yo tala ya le Yuropa hi ndlela leyi hoxeke . . . Vanhu va wona hinkwavo va ta lawuriwa, va tekeriwa ntshunxeko wa vona hinkwawo, naswona hinkwavo va ta sindzisiwa ku titsongahatela mfumo wa mufumi la nga yexe kutani Nkonaniso lowuya wa khale wu ta tlhela wu pfuxiwa nakambe.”

Rutherford a a hamba a tirhisa vuhaxi bya xiya-ni-moya, a nyikela tinkulumo ta matimba ehenhleni ka ndlela leyi Vunazi byi nga ni vusathana ha yona. Tinkulumo leti a ti tlhela ti haxiwa nakambe emisaveni hinkwayo, ti tlhela ti kandziyisiwa leswaku ti hangalasiwa hi xitalo. Hi October 2, 1938, u nyikele nkulumo leyi nge “Vufasisi kumbe Ntshunxeko,” leyi eka yona a soleke Hitler hi ku kongoma.

Rutherford u te: “EJarimani vanhu lava tolovelekeke va rhandza ku rhula. Diyavulosi u tivekele muyimeri wakwe Hitler exitulwini, wanuna wa miehleketo leyi nga hlutekangiki, wa tihanyi, rivengo, ni mona . . . U xanisa Vayuda hi tihanyi hikuva va tshame va va vanhu lava Yehovha a endleke ntwanano na vona naswona va byarha vito ra Yehovha, naswona hikwalaho ka leswi Kreste Yesu a a ri Muyuda.”

Loko rivengo ra Manazi ehenhla ka Timbhoni ta Yehovha ri ya ri kula, Timbhoni ti ye ti va paluxa ku tlurisa. Nkandziyiso wa May 15, 1940, wa Consolation wu te: “Kahle-kahle Hitler ko va n’wana wa Diyavulosi hi byakwe lerova marito ni swiboho swakwe swi tibobomukela khwatsi ku kota mati lama tikhulukelaka khwatsi emugerhweni lowu akiweke kahle.”

Tihanyi Ta Le Tikampeni Ti Paluxiwa

Hambi leswi vanhu a va nga swi tivi leswaku ku ni tikampa ta nxaniso ku kondza ku fika 1945, vuxokoxoko lebyi heleleke bya tona hakanyingi a byi humelela etibukwini ta Watch Tower hi va-1930. Hi xikombiso, hi 1937, Consolation yi vulavule hi timhaka ta gasi ya chefu le Dachau. Hi 1940, tibuku ta Timbhoni a ti vulavule hi tikampa ta 20 to hambana-hambana naswona ti vike ni hi swiyimo swa tona leswi nga hlamuselekiki.

Ha yini Timbhoni ta Yehovha ti tive tikampa ta nxaniso hi ndlela leyi? Loko Nyimpi ya Vumbirhi ya Misava yi sungula hi 1939, ana se a ku ri na 6 000 wa Timbhoni leti pfaleriweke etikampeni ni le makhotsweni. N’wamatimu wa Mujarimani Detlef Garbe u ringanyeta leswaku enkarhini wolowo Timbhoni a ti ri exikarhi ka 5 ku ya ka 10 wa tiphesente ta vanhu hinkwavo lava nga etikampeni!

Ebulweni ra swichudeni ra mayelana ni Timbhoni ni Ku Dlayiwa ka Vayuda va le Yuropa hi Manazi, Garbe u te: “Eka vanhu va 25 000 lava va pfumeleke ku va Timbhoni ta Yehovha eku sunguleni ka Mfumo wa Vunharhu, kwalomu ka 10 000 va gweveriwe minkarhi yo hambana-hambana hi ku leha. Eka vona, vo tlula 2 000 va yisiwe etikampeni ta nxaniso. Leswi swi vula leswaku loko hi nga hlayi Vayuda, eka mintlawa hinkwayo ya vukhongeri, Timbhoni ta Yehovha hi tona ti xanisiweke ngopfu hi ma-SS.”

Hi June 1940, Consolation yi te: “A ku ri na 3 500 000 wa Vayuda ePoland loko Jarimani ri sungula Blitzkrieg ya rona . . . , naswona loko swiviko leswi fikeke ematikweni ya le Vupela-dyambu swi nga hoxanga, ku onha ka vona ku tikomba ka ha ya emahlweni.” Hi 1943, Consolation yi te: “Tinxaka hinkwato tanihi Magriki, vanhu va le Poland ni Maserb ta karhi ta herisiwa hi ndlela leyi hleriweke.” Hi 1946, The Golden Age na Consolation ti vulavule hi 60 wa makhotso ni tikampa ta nxaniso.

Manazi Ya Dyisiwa Mbitsi Hi Timbhoni

Hambi leswi Manazi ya ringeteke ku yimisa ku hangalasiwa ka tibuku ta Watch Tower, mutirhela-mfumo wa le Berlin u te: “Swa tika ku kuma tindhawu ta le xihundleni eJarimani laha tibuku ta Swichudeni swa Bibele ta ha yaka emahlweni ti kandziyisiwa kona; ku hava la fambaka ni mavito kumbe tiadirese naswona ku hava la xavisaka un’wana.”

Ku nga khathariseki matshalatshala lama hundzeletiweke ya wona, Magestapo a ma swi kotanga ku khotsa hafu ya nhlayo ya Timbhoni ta le Jarimani hi nkarhi wun’we. Anakanya ndlela leyi fambiselo ra tinhlorhi ta Manazi leri rharhanganeke ri pfilunganyekeke ha kona—a va nga swi koti ku fikelela tiko hinkwaro ni ku pfala milomu ya vuthu leri leritsongo kumbe ku yimisa ku hangalasiwa ka tibuku. Tibuku ti fike emavokweni ya vanhu eswitarateni, naswona a ti khokhovela ni mahlampfu lama nga ni mitwa ya tinsimbhi ya tikampa ta nxaniso!

Ku Hlula Vumbisi

Manazi, lawa a ya tekiwa ya ri vatshila va ku hundzula mianakanyo ya munhu, va ringete hi tindlela hinkwato ku tshikisa Timbhoni ta Yehovha vukala-tlhelo bya tona bya Vukreste, kambe va tsandzeka hi ndlela leyi khomisaka tingana. Buku leyi nge The Theory and Practice of Hell yi te: “Munhu a nge swi kaneti leswaku, loko se ku langutiwa ntiyiso, ma-SS a va nga ri na matimba lama ringaneleke yo langutana ni ntlhontlho wa Timbhoni ta Yehovha.”

Hakunene Timbhoni ti hlurile enyimpini leyi, hi nseketelo wa moya wa Xikwembu. N’wamatimu, Christine King, chanselara wa Yunivhesiti ya Staffordshire, eNghilandhi, u hlamusele valwi va nyimpi leyi a ku: “Eka tlhelo lerin’wana a ku ri na [Manazi] layo tala swinene, ya matimba swinene, ni lama ya vonakaka ya nga hluriwi. Eka tlhelo lerin’wana, ku ri na [Timbhoni] leti a ti ri titsongo swinene . . . leti tlhari ra tona, a ku ri ripfumelo ra tona ntsena . . . hi mahanyelo ya tona, Timbhoni ta Yehovha ti ya nkhinsamise hi matsolo matimba ya Magestapo wolawo.”

Timbhoni ta Yehovha a ti ri vandlanyana ritsongo, ro rhula leri nga exivandleni xa Manazi. Kambe, nyimpi va yi lwile ivi va hlula hi ndlela ya vona vini—nyimpi yo lwela mfanelo yo gandzela Xikwembu xa vona, nyimpi yo lwela ku rhandza vaakelani va vona, ni nyimpi yo lwela ku vula ntiyiso.

[Bokisi leri nga eka tluka 22]

Timbhoni A Ti Ri Exikarhi Ka Lavo Sungula Etikampeni

MANANA Geneviève de Gaulle, ntukulu wa khale ka muungameri wa Furwa, Charles de Gaulle, a a ri xirho xa Vandla ro Kaneta ra le Xihundleni ra le Furwa. Loko a khomiwile ivi a ya khotsiwa le kampeni ya nxaniso ya Ravensbrück hi 1944, u hlangane ni Timbhoni ta Yehovha. Endzhaku ka Nyimpi ya Vumbirhi ya Misava, Manana de Gaulle u dyondzise le Switzerland hinkwaro naswona hakanyingi a vulavula hi vutshembeki ni xivindzi xa Timbhoni. Embulavurisanweni wa May 20, 1994, u vule leswi ha vona:

“A va ri exikarhi ka lava yisiweke ku sungula ekampeni. Vo tala ana a va file . . . Hi va tive hi beji ya vona leyo va hlawula. . . . A swi arisiwa hi laha ku heleleke ku vulavula hi vupfumeri bya vona kumbe ku va ni tibuku tihi na tihi ta vukhongeri, ngopfu-ngopfu Bibele, leyi a yi langutiwa tanihi buku leyikulu ya vukanganyisi. . . . Ndzi tiva [un’we wa Timbhoni ta Yehovha], ndzi twe ni leswaku a ku ri ni van’wana, lava dlayeriweke ku va ni matluka ma nga ri mangani ya matsalwa ya Bibele. . . .

“Lexi ndzi xi naveleke ngopfu eka vona hi leswaku a va ta va va humile nkarhi wun’wana ni wun’wana ntsena loko vo sayina va landzula ripfumelo ra vona. Eku heteleleni, vavasati lava, lava a va tikomba va tsanile naswona va karhele, a va tiye ku tlula ma-SS, lava a va ri ni switirho hinkwaswo. [Timbhoni ta Yehovha] a ti ri ni matimba ya tona, naswona ku tiyimisela ka vona i nchumu lowu ku nga riki na munhu loyi a ta wu hundzula.”

[Bokisi leri nga eka tluka 23]

Timbhoni Ti Paluxa Mhaka Ya Leswaku Ku Ni Tikampa

HAMBI leswi Auschwitz, Buchenwald, Dachau, na Sachsenhausen a ya ri mavito lama nga tiviwiki hi vanhu vo tala ku kondza ku hundza Nyimpi ya Vumbirhi ya Misava, a ya tiviwa kahle hi vahlayi va The Golden Age na Consolation. Swiviko swa Timbhoni ta Yehovha, leswi hi ndlela leyi nga ni khombo swinene swi ngungumerisiweke swi huma etikampeni swi tlhela swi kandziyisiwa etibukwini ta Watch Tower, swi paluxe xikongomelo xo dlaya xa Mfumo wa Vunharhu.

Hi 1933, The Golden Age a yi ri ni swin’wana swa swiviko swo tala swa vukona bya tikampa ta nxaniso eJarimani. Hi 1938, Timbhoni ta Yehovha ti kandziyise buku leyi nge Crusade Against Christianity, hi Xifurwa, Xijarimani, ni ririmi ra le Poland. Yi nyikele vuxokoxoko lebyi heleleke bya ku hlaseriwa ka Timbhoni hi tihanyi hi Manazi, naswona yi katse ni mimpfampfarhuto ya tikampa ta nxaniso ta Sachsenhausen na Esterwegen.

Dok. Thomas Mann, la nga amukela sagwati ra Nobel u tsale a ku: “Ndzi hlaye buku ya n’wina ni vuxokoxoko bya yona lebyo chavisa hi ku tinyiketela lokukulu. A ndzi nge swi koti ku hlamusela mintlhaveko ya ku venga ni ku nyenyetseka leyi tateke mbilu ya mina loko ndzi ri karhi ndzi hlaya hi mhaka leyi ya ku tsongahatiwa ka munhu ni tihanyi leti nyenyetsaka. . . . Ku rhunga milomu swi to engetela ku nga khathali ka vanhu hi mahanyelo . . . Mi endle kahle hi ku humesa buku leyi ni ku paluxa mintiyiso leyi.”—Xiitaliki i xerhu.

[Bokisi leri nga eka tluka 25]

Mahanyelo Ya Timbhoni eTikampeni

HIKWALAHO ko rhandza vaakelani—lava va tshamaka na vona ekhotsweni rin’we, ebarakisini rin’we, ni le kampeni yin’we—Timbhoni a ti avelananga na vona swakudya swa tona swa moya ntsena kambe ni xin’wana ni xin’wana lexi nga ha vaka swakudya swa nyama lexi a ti ri na xona.

Muyuda la poneke ekampeni ya nxaniso ya Buchenwald u te: “Kwalaho ndzi hlangane ni ma-Bibelforscher. A va tshama va vulavula hi ripfumelo ra vona. Entiyisweni, ku hava lexi a xi ta va tshikisa ku vulavula hi Xikwembu xa vona. A va va pfuna swinene vabohiwa lavan’wana. Loko ku dlayeteriwa ka vanhu loku hleriweke ku vange ku yisiwa ka Vayuda vo tala ekampeni hi November 10, 1938, ti-‘Jehovah’s schwein’, hi laha varindzi a va va vitana ha kona, va famba-fambe hinkwako va avelana nkavelo wa vona wa xinkwa ni Vayuda lava dyuhaleke ni lava sikaka, hambi leswi vona vini a va ta heta kwalomu ka mune wa masiku va nga si dya.”

Hi ku fanana, wansati wa Muyuda loyi a a khotsiwe ekampeni ya le Lichtenburg loko a vulavula hi Timbhoni u te: “A va ri vanhu va xivindzi, lava a va tiyisela swiyimo swa vona leswi tikaka hi ku lehisa mbilu. Hambi leswi vabohiwa lava vamatiko a va nga pfumeleriwi ku vulavula na hina, vavasati lava a va nga xi landzeli xileriso lexi. A va hi khongelela onge hi loko hi ri vandyangu wa ka vona, naswona va hi kombela leswaku hi tiyisela.”

[Bokisi leri nga eka tluka 26]

Matshalatshala Yo Landzula Ku Dlayiwa Ka Vayuda Va Le Yuropa Hi Manazi A Ma Vhumbiwile

ENKANDZIYISWENI wa yona wa September 26, 1945, Consolation yi vule leswaku ku nga ha endliwa matshalatshala enkarhini lowu taka yo pfuxeta matimu ivi ku landzuriwa leswi humeleleke. Xihloko lexi nge “Xana Vunazi Byi Herisiwile?” xi te:

“Vahangalasi va vunwa va anakanya leswaku vanhu va hatla va rivala. I xikongomelo xa vona ku sula matimu lama hundzeke, manguva lawa va tiendla onge vona a a va ri vapfuni, leswaku vumbhoni bya ku hlanganyela ka vona byi ta tumbetiwa.”

Magazini lowu wu nyikele xitsundzuxo lexi twisisekaka lexi nge: “Ku kondza Yehovha a lwa hi Armagedoni, Vunazi byi ta hambeta byi tiviwa byi ri nchumu wo homboloka.”

[Tidayagramu leti nga eka tluka 25]

(Leswaku u vona rungula leri hleriweke hi ku helela, vona nkandziyiso wa kona)

Mimpfampfarhuto leyi ya tikampa ta nxaniso yi humelele etibukwini ta Timbhoni hi 1937

[Xifaniso lexi nga eka tluka 21]

Vatirhi va 150 va le hofisini ya rhavi ra le Magdeburg ra Timbhoni ta Yehovha hi 1931

[Swifaniso leswi nga eka tluka 24]

Tibuku ta Timbhoni ta Yehovha ti paluxe ntirhisano wa kereke ni Vunazi