The Bible’s Viewpoint

Leswi Endlaka Leswaku Ku Tsema Evandlheni Swi Va Lunghiselelo Ra Rirhandzu

KU HAMBANISA—rito hi roxe ri tisa mianakanyo yo hambana-hambana eka vanhu vo tala va vukhongeri.a Vanhu vo tala va pfumela leswaku vukhongeri byi fanele byi va ni ndlela yo karhi yo tshinya. Kambe vo tala va teka ku hambanisa tanihi mukhuva lowu saleke eka swilo swa khale—matshinyelo ya tihanyi, yo lerisa kunene lawa ma va kumbukisaka ku hlotiwa ka valoyi ni minkonaniso.

Lexi engetelaka eka xiphiqo, i nkucetelo wa mahanyelo ya misava wo pfumelela hinkwaswo. Xisweswo, vukhongeri byo tala bya Vujagana byi ye byi tekelela langutelo ro pfumelela xidyoho. Kutani ke, a swi hlamarisi, leswaku mufundhisi un’wana wa Muepiscopal u te: “Ku hambanisa i xiphemu xa ndhavuko wa hina, kambe a ndzi tshembi leswaku swa tirhisiwa eka lembe-xidzana leri.”

Hambiswiritano, vanhu vo tala va nga ha hlamarisiwa hi ku twa leswaku eka Timbhoni ta Yehovha, ku tsema (leswi fanaka ni ku hambanisa) swa xiximiwa swinene. Entiyisweni, a hi xiendlo xo olova, kambe i endlelo ra rirhandzu. Njhani?

Swi Tlakusa Vito Ra Xikwembu

Yehovha i Xikwembu xo kwetsima. A nga xi tiyiseleli xidyoho lexi endliwaka hi vomu eka lava va tivulaka leswaku va n’wi gandzela. Muapostola Petro u tsalele Vakreste a ku: “Hlawulekani na n’wina emahanyelweni hinkwawo ya n’wina. Hikuva ku tsariwile va ku: ‘Hlawulekani, hikuva mina ndzi hlawulekile.’” (1 Petro 1:15, 16) Hikwalaho ku tsema vadyohi lava nga hundzukiki swi tlakusa vito ra Xikwembu lero kwetsima; swi kombisa ku rhandza vito rolero.—Ringanisa Vaheveru 6:10.

Xana leswi swi vula leswaku loko Mukreste a hluriwa hi ku tsana kumbe a khunguvanyeka a wela exidyohweni lexikulu, xikan’we-kan’we wa hlongoriwa evandlheni? Nikatsongo! Yehovha a hi mulerisi la nga anakanyeliki. U ni musa naswona wa twisisa. A nga swi rivali leswaku a hi hetisekanga. (Pisalema 103:14) Yehovha wa swi xiya leswaku “vanhu hinkwavo va dyohile, hikokwalaho ku kwetsima loku a va nyikiwile hi Xikwembu, va ku pfumala.” (Varhoma 3:23) Xikwembu xi lunghiselele mpfuno wa moya evandlheni leswaku loko Mukreste a “endla xihoxo” kumbe hambi ku endla xidyoho lexikulu, a kota ku ‘ololoxiwa’ hi rirhandzu hi moya wo rhula. (Vagalatiya 6:1) Hi ku amukela ndzayo leyi humaka eRitweni ra Xikwembu naswona a tikomba a karhateka swi huma embilwini ni ku tisola ka xiviri, loyi a hambukeke endleleni ya ku lulama a nga “hanya” emoyeni.—Yakobo 5:13-16.

Kutani ke, ku vuriwa yini hi loko Mukreste la khuvuriweke a endla xidyoho lexikulu naswona matshalatshala hinkwawo ya ku n’wi vuyisa ma nga humeleli? Hi marito man’wana, ku vuriwa yini hi loko hi ku tiomisa nhloko a ala ku ololoxa ndlela yakwe ya vudyoho?

Swi Endla Vandlha Ri Tshama Ri Hlayisekile

Bibele yi lerisa Vakreste yi ku: “Mi nga tolovelani ni loyi a vuriwaka ‘makwerhu’ kasi i muoswi, kumbe i munhu wa makwanga, kumbe i mugandzeri wa swikwembu swa hava, kumbe i murhukani, kumbe i xidakwa, kumbe i muxisi; munhu lowo tano, hambi ku ri ku dya mi nga dyi na yena.”—1 Vakorinto 5:11.

Xana nawu lowu wa le Bibeleni wu ni tihanyi ni ku tsongahata munhu? Anakanya leswi: Loko xigevenga lexi tlanyaleke xi yisiwa ekhotsweni hikwalaho ko tlula nawu, xana sweswo swi tekiwa swi ri tihanyi kumbe ku nga anakanyeli? Doo, hikuva vanhu va ni mfanelo yo hlayisa ku rhula ni nsirhelelo exikarhi ka vona. Entiyisweni, hi nkarhi wa xigwevo xa xona ekhotsweni, xigevenga xi tsemiwile exikarhi ka vanhu lava hlayisaka nawu.

Hi ku fanana, vandlha ra Vakreste ri ni mfanelo yo hlongola vadyohi lava nga hundzukiki endzeni ka rona. Ha yini? Hikuva vandlha ri fanele ri va ndhawu leyi sirhelelekeke eka vahlaseri lava nga ni mahanyelo yo biha ni van’wana lava endlaka swidyoho ha vomu.

Hi ku xiya leswaku “mudyohi a ri uṅwe o onha v̌unene le’byinyingi,” muapostola Pawulo u lerise vapfumeri-kulobye a ku: “Hlongolani lowo biha exikarhi ka n’wina.” (Eklesiasta 9:18; 1 Vakorinto 5:13) Xiendlo lexi xi sivela mudyohi ku hangalasa vuhomboloki evandlheni, naswona xi sirhelela vito lerinene ra vandlha.—Ringanisa 1 Timotiya 3:15.

Swi Sirhelela Vanhu

Ku tsema nakambe swi sirhelela xirho xin’wana ni xin’wana evandlheni. A hi endleni xikombiso: Anakanya u etlele u pfuxiwa hi mpfumawulo lowukulu wa bele ya movha. Mpfumawulo lowu wu handzulaka tindleve a wu honiseki; entiyisweni wa ku chavisa! Hi ku fanana, loko munhu a hlongoriwa evandlheni, hi ni ntshembo wa leswaku xiendlo lexi xi xalamukisa xirho xin’wana ni xin’wana xa ntlhambi. Xi khumba mianakanyo ya wona. A xi nge honiseki. Xana leswi swi nga sirheleta hi ndlela yihi?

Mbhoni yin’wana yi ri: “Loko ndzi twa ro sungula eHolweni ya Mfumo leswaku ku ni munhu wo karhi la tsemiweke, ro sungula ndzi tshukile. Kutani endzhaku swi ndzi endle ndzi xiya xiyimo xa mina. Swi ndzi endle ndzi xiya leswaku na mina ndzi nga ha dyoha.” Tanihi laha marito yakwe ma kombisaka hakona, ku tsemiwa swi nga susumetela van’wana ku hlahluvisisa mahanyelo ya vona.—1 Vakorinto 10:12.

Hi ku tivutisa swivutiso swo kota leswi ‘Xana ku ni laha evuton’wini bya mina ndzi tsaneke kona hi tlhelo ra moya?’ hi nga pfuneka loko hi kambisisa xiyimo xerhu emahlweni ka Xikwembu. Hi ndlela leyi hi nga hambeta hi ‘tirhela ku ponisiwa ka hina hi ku chava ni ku rhurhumela.’—Vafilipiya 2:12.

Tlhelelani Eka Xikwembu

Mukreste un’wana loyi a tshameke a tsemiwa nkarhinyana u ri: “Hambileswi a swi tika, ku tshinyiwa a ku fanerile, naswona a ku laveka swinene, naswona ku tikombe ku ri ndlela yo ponisa vutomi.” Leswi swi kombisa xiphemu xin’wana xa nkoka wa ku tsema evandlheni. Swi nga susumetela khale ka mudyohi loyi a a nga hundzuki leswaku a teka magoza yo tlhelela eka Xikwembu.

Muapostola Pawulo u te: “Hosi yi laya loyi yi n’wi rhandzaka.” (Vaheveru 12:6) Naswona hambileswi wu nga ntiyiso leswaku “ku laya hinkwako, ku vonaka ku ri loku vavisaka eka nkarhinyana wolowo, loku nga tsakisiki, kambe endzhaku, ku veka mihandzu ya ku rhula ya vutomi lebyo lulama, eka lava va dyondzisiweke hi kona.”—Vaheveru 12:11.

Sweswo hi leswi humeleleke eka Richard. Endzhaku ka loko a tsemiwile kwalomu ka malembe mambirhi, u tisorile, a lulamisa mahanyelo yakwe lama nga xiximiki Xikwembu, kutani a tlhela a amukeriwa evandlheni ra Vukreste. Loko a swi tsundzuka, u hlamusela leswi mayelana na swona: “Ndza swi vona leswaku a a ndzi faneriwe hi ku tsemiwa ni leswaku leswi ndzi swi kumeke a swi ndzi fanerile. Kunene a swi fanerile naswona swi ndzi pfune ku vona leswaku ndlela ya mina a yi ri ni khombo swinene ni leswaku a ndzi fanele ku kombela ndzivalelo eka Yehovha.”

Swi nga ha tika ku tiyisela ndzayo. Leswaku u yi amukela swi lava ku titsongahata, kambe lava va dyondzaka hikwalaho ka yona, va tshovela mihandzu yo tala.

Hikwalaho, ku tsema i lunghiselelo ra rirhandzu hikuva ri tlakusa vito ra Xikwembu lero kwetsima naswona ri sirheleta vandlha eka nkucetelo lowu thyakisaka wa xidyoho. Nakambe, swi kombisa ku rhandza mudyohi hi ku n’wi khutaza leswaku a tisola kutani a ‘hundzuka, a tlhelela eka Xikwembu leswaku swidyoho swa yena swi rivaleriwa, ni leswaku minkarhi yo phyuphya leyi humaka eHosini yi sungula.’—Mintirho 3:19, 20.

[Tinhlamuselo ta le hansi]

[Xifaniso lexi nga eka tluka 1]

The New Testament: A Pictorial Archive from Nineteenth-Century Sources, by Don Rice/Dover Publications, Inc.