Ha Yini Hi Ri Laha Misaveni?

Hi xihi xikongomelo xa vutomi?

HAKANYINGI vanhu va tivutisa swivutiso leswi nga laha henhla. Xivutiso xin’wana lexi yelanaka na swona hi lexi nge: Xana swi kona swin’wana leswi hi nga swi langutelaka handle ka ku hanya malembe ya 70 kumbe ya 80 kutani hi fa?—Pisalema 90:9, 10.

Kumbexana swivutiso swo tanihi leswi a hi tivutisi swona ku fikela loko hi xiya ndlela leyi vutomi bya hina byi komeke ha yona. Kambe a swi kali swi lava leswaku vutomi bya hina byi va ekhombyeni ku ri kona hi nga ta lava ku tiva leswaku ha yini hi ri laha misaveni. Ku pfilunganyeka swi nga endla leswaku hi sungula ku tivutisa xivutiso xexo. Van’wana va tivutisa xivutiso lexi endzhaku ka loko va kambisise ndlela leyi va hanyaka ha yona.

Dave a a tirha ntirho lowu holelaka swinene a tlhela a va ni yindlu ya kahle, naswona a a rhandza ku tiphina ni vanghana va yena vo tala. U ri: “A ndzi huma exinkhubyanini hi vusiku byin’wana ndzi kongoma ekaya, hiloko ndzi tivutisa xivutiso lexi, ‘Xana ndzi to hanyela sweswi ntsena?—Xana ndzi to hanya nkarhinyana wutsongo kutani ndzi fa? Kumbe ku na swin’wana leswi engetelekeke leswi ndzi nga swi langutelaka?’ Lexi a xi ndzi twisa ku vava hi nkarhi wolowo hileswi vutomi bya mina a byi nga ri na xikongomelo.”

Viktor Frankl ebukwini yakwe leyi nge Man’s Search for Meaning, u xiye leswaku vanhu van’wana lava a poneke na vona eka ku dlayiwa ka Vayuda va le Yuropa hi Manazi, va lave nhlamulo ya xivutiso xexo endzhaku ka ku ntshunxiwa ka vona etikampeni ta nxaniso. Loko va tlhelele emakaya, van’wana va vona va kume leswaku maxaka ya vona se ma file. Frankl u tsarile a ku: “Khombo eka lava loko se va ntshunxiwile va kumeke leswaku vutomi byi hambane swinene ni leswi a va swi languterile!”

Lava Va Vutisaka Xivutiso Lexi

Xivutiso xa leswaku ha yini hi ri laha misaveni xi vutisiwa hi vanhu hinkwavo. Bibele yi vulavula hi vanhu lava a va lava ku tiva xikongomelo xa vutomi bya vona. Endzhaku ka loko Yobo a lahlekeriwe hi rifuwo rakwe ni ku feriwa hi vana, hi hala tlhelo a ri karhi a tiyiselela vuvabyi byo vava, u vutisile a ku: “Hikwalaho ka yini ndzi nga felanga embelekweni? Hikwalaho ka yini ndzi nga humanga ekhwirini kutani ndzi timeka?”—Yobo 3:11.

Muprofeta Eliya na yena a a titwa hi ndlela leyi fanaka. Leswi a a tivona ku ri yena ntsena mugandzeri wa Xikwembu u ririle a ku: “Swi ringene! Sweswi Wena Yehovha, susa moya-xiviri wa mina.” (1 Tihosi 19:4) Marito yo tano ma tolovelekile. Bibele yi vula leswaku Eliya a a ri “munhu la nga ni mintlhaveko yo fana ni ya hina.”—Yakobo 5:17.

Leswi Nga Ku Pfunaka Leswaku Vutomi Byi Ku Fambela Kahle

Hakanyingi vutomi byi fanisiwa ni ku teka riendzo. Tanihi leswi swi kotekaka leswaku u teka riendzo kambe u nga swi tivi leswaku ri ta helela kwihi, na wena u nga ha hanya kambe u nga xi tivi xikongomelo xa vutomi. Ku endla sweswo swi nga ku hoxa ekhombyeni ra “ku tshama u khomekile” hi swilo swo tala hilaha Stephen R. Covey mutsari wa tibuku la dumeke a vuleke hakona. U tsale hi ta vanhu lava “tikumaka va ri karhi va lwela ku fikelela swilo leswi nga pfuniki nchumu, leswi va swi kumaka hi ku va va lahlekeriwe hi swilo leswi va swi xiyeka endzhaku ka nkarhi leswaku a swi ri swa nkoka swinene eka vona.”

Loko hi ri karhi hi famba hi movha, a swi kanakanisi leswaku a swi nge hi pfuni nchumu ku engetela rivilo loko hi famba hi ndlela leyi nga riki yona. Hilaha ku fanaka, loko hi tshama hi “khomekile” hi swilo leswi nga pfuniki nchumu hi tibyela leswaku hi lava xikongomelo xa vutomi, a hi nge eneriseki.

Swi tolovelekile leswaku vanhu va tinxaka hinkwato ni va malembe yo hambana-hambana va lava ku tiva leswaku ha yini hi ri laha misaveni. Leswi swi vangiwa hi xilaveko lexikulu lexi hinkwerhu hi nga tswariwa hi ri na xona xa ku navela ku gandzela, lexi nga enerisiwiki hi rifuwo. Xiya leswi van’wana va nga swi endla leswaku va enerisa xilaveko lexi loko va ri karhi va lava xikongomelo xa vutomi.

[Marito lama tshahiweke exihlokweni lama nga eka tluka 4]

Loko hi tshama hi “khomekile” hi swilo leswi nga pfuniki nchumu hi tibyela leswaku hi lava xikongomelo xa vutomi, a hi nge eneriseki

[Xifaniso lexi nga eka tluka 3]

Yobo u vutise leswaku u tswaleriwe yini

[Xifaniso lexi nga eka tluka 4]

Eliya a a ri “ni mintlhaveko yo fana ni ya hina”