Langutelo Ra Bibele

Ku Tshembeka eVukatini—Xana Swi Vula Yini?

Vanhu vo tala va langutele leswaku vanhu lava tekaneke a va fanelanga va va ni vuxaka bya rimbewu ni vanhu van’wana lava nga tekanangiki na vona. Langutelo leri ra ku tshembeka evukatini ri pfumelelana ni Bibele, loko yi ku: “Vukati a byi xiximeke exikarhi ka hinkwavo, ni sangu ra vukati ri nga vi ni xilo lexi nyamisaka.” —Vaheveru 13:4.

XANA ku papalata ku va ni vuxaka bya rimbewu ni vanhu van’wana lava u nga tekanangiki na vona hi swona leswi vuriwaka ku tshembeka evukatini hi ku helela? Xana ku vuriwa yini hi ku va munhu a anakanya ku va ni vuxaka bya rimbewu ni munhu un’wana loyi u nga tekanangiki na yena? Xana ku va munghana lonkulu ni munhu wa rimbewu leri hambaneke ni ra wena swi nga vula leswaku a wu ‘tshembekanga’?

Xana A Swi Na Khombo Ku Anakanya Hi Ku Va Ni Vuxaka Bya Rimbewu?

Bibele yi hlamusela rimbewu tanihi nchumu wa ntumbuluko ni lowunene lowu faneleke wu endliwa hi vanhu lava tekaneke ntsena, lowu va tiselaka ntsako ni ku eneriseka. (Swivuriso 5:18, 19) Kambe vativi vo tala va manguva lawa va pfumela leswaku i nchumu lowu tolovelekeke, naswona a swi hoxanga ku va munhu la ngheneleke vukati a anakanya hi ku ni vuxaka bya rimbewu ni munhu un’wana loyi a nga tekanangiki na yena. Xana ku anakanya hi ndlela yoleyo, a swi na khombo ntsendze loko munhu a nga etlelanga na munhu wa kona hi ku kongoma?

Ku anakanya hi ku va ni vuxaka bya rimbewu i ku va munhu a lava ku titsakisa yena n’wini. Ku va munhu a anakanya hi ku titsakisa yena n’wini swi lwisana ni ndzayo ya le Bibeleni leyi nyikiweke vanhu lava ngheneleke vukati. Loko Rito ra Xikwembu ri vulavula hi vuxaka bya rimbewu, ri ri: “Wansati a hi yena a lawulaka miri wa yena n’wini, kambe wu lawuriwa hi nuna wa yena; hi ku fanana ni wanuna a hi yena a lawulaka miri wa yena n’wini, kambe wu lawuriwa hi nsati wa yena.” (1 Vakorinto 7:4) Ku landzela ndzayo ya le Bibeleni swi pfuna munhu leswaku a nga teki rimbewu tanihi nchumu lowu endliwaka leswaku a enerisa ku navela ka yena n’wini, loku susumetiweke hi ku va a anakanya ku va ni vuxaka bya rimbewu. Sweswo swi endla leswaku vatekani havambirhi va va ni ntsako lowukulu.—Mintirho 20:35; Vafilipiya 2:4.

Loko munhu a anakanya hi ku va ni vuxaka bya rimbewu ni munhu un’wana loyi a nga tekanangiki na yena, swi fana niloko a tilunghiselela ku endla nchumu lowu nga ta hetelela wu vangele munghana wakwe wa vukati gome lerikulu. Xana ku anakanya hi ku va ni vuxaka bya rimbewu swi nga endla leswaku munhu a va ekhombyeni ro endla vuoswi? Ina. Bibele yi kombisa ku yelana exikarhi ka mianakanyo ni swiendlo: “Un’wana ni un’wana u ringiwa hi ku kokiwa ni ku wongiwa hi ku navela ka yena n’wini. Kutani ku navela, loko ku xurhe, ku veleka xidyoho.”—Yakobo 1:14, 15.

Yesu u te: “Un’wana ni un’wana la tshamelaka ku languta wansati lerova a n’wi navela, ana se u endle vuoswi na yena embilwini yakwe.” (Matewu 5:28) Loko u papalata ku anakanya hi ku va ni vuxaka bya rimbewu ni munhu loyi u nga tekanangiki na yena, u va “hlayisa mbilu ya wena” naswona u sirhelela vukati bya wena.—Swivuriso 4:23.

Ha Yini U Fanele Ku Tshama U Tshembekile Eka Munghana Wa Wena Wa Vukati?

Leswaku swilo swi ku fambela kahle evukatini u fanele u ‘tinyiketela hi ndlela leyi hlawulekeke’ eka munghana wa wena wa vukati. (Risimu Ra Solomoni 8:6; Swivuriso 5:15-18) Xana leswi swi vula yini? Hambileswi swi tolovelekeke leswaku munhu a va ni vanghana va rimbewu leri hambaneke ni ra yena handle ka munghana wakwe wa vukati, munghana wa wena wa vukati hi yena u faneleke u heta nkarhi wo leha na yena, u n’wi yingisa ni ku n’wi anakanyela. Loko u va munghana lonkulu ni munhu un’wana wa rimbewu leri hambaneke ni ra wena handle ka munghana wa wena wa vukati, u va u nga ‘tshembeki’ eka yena, hambiloko u nga vanga ni vuxaka bya rimbewu ni munhu yoloye.a

Xana munhu a nga va munghana lonkulu ni munhu wa rimbewu leri hambaneke ni ra yena hi ndlela yihi? Munhu wa rimbewu leri hambaneke ni ri wena a nga ha vonaka a sasekile kumbe anakanyela ku tlula munghana wa wena wa vukati. Ku heta nkarhi wo leha ni munhu yoloye entirhweni kumbe mi ri eku tihungaseni swi nga endla leswaku mi sungula ku phofulelana ta le mbilwini, ku katsa ni swiphiqo kumbe ku vulavula hi swilo leswi nga fambiki kahle evukatini bya wena. U nga sungula ku titshega hi munhu yoloye leswaku a ku tshandzisa. Ku vulavula ni munhu yoloye hi riqingho, kumbe hi mi rhumelelana rungula hi e-mail swi nga endla leswaku u sungula ku phofula ni swihundla. Vanghana va vukati va langutela leswaku timhaka tin’wana va ta ti vulavula va ri voxe naswona “xihundla” xa vona a xi nge byeriwi munhu un’wana.—Swivuriso 25:9.

Tivonele leswaku a nga tiendli onge a wu n’wi naveli, kasi embilwini swi tano. Yeremiya 17:9 yi ri: “Mbilu y[a] kanganyisa.” Loko u ri munghana lonkulu ni munhu wa rimbewu leri hambaneke ni ra wena, tivutise u ku: ‘Xana ndza ala kumbe ndza tumbeta leswaku ndzi munghana wa yena loko van’wana va ndzi vutisa? Xana loko munghana wa mina wa vukati o hi twa hi ri karhi hi vulavula, a ndzi nge tivoni nandzu? Ndzi ta titwa njhani loko munghana wa mina wa vukati na yena o va munghana lonkulu ni munhu wa rimbewu leri hambaneke ni ra yena?’—Matewu 7:12.

Vuxaka lebyi nga riki byinene byi nga onha vukati, tanihi leswi ku anakanyelana ngopfu swi nga hetelelaka swi endle leswaku vanhu va tikhoma ku biha hi tlhelo ra rimbewu. Hilaha Yesu a lemukiseke hakona a ku, “embilwini ku huma . . . vuoswi.” (Matewu 15:19) Hambiloko ko hetelela ku nga endliwanga vuoswi, gome leri vangiweke hi ku va munghana wa vukati a nga tshembeki, swi nga tika ku ri susa. Wansati un’wana la vuriwaka Karenb u te: “Loko ndzi kume leswaku Mark a a tshamela ku vulavula ni wansati un’wana hi riqingho siku rin’wana ni rin’wana, swi ndzi tshove mbilu. A swi ndzi tikela ku tshemba leswaku a va vanga na byona vuxaka bya rimbewu. A ndzi tshembi leswaku ndza ha ta pfuka ndzi n’wi tshembile.”

U nga vi munghana lonkulu ngopfu ni vanhu va rimbewu leri hambaneke ni ra wena. U nga swi honisi loko u titwa hi ndlela leyi u nga yi twisisiki kumbe u va ni nsusumeto lowu nga riki wunene. Loko u xiya leswaku vunghana bya wena ni munhu un’wana wa rimbewu leri hambaneke ni ra wena byi xungeta vukati bya wena, teka goza hi ku hatlisa u endla leswaku mi nga ha vi vanghana lavakulu kumbe u byi herisa. Bibele yi ri: “U tlharihile la voneke khombo kutani a tumbela.”—Swivuriso 22:3.

Sirhelela Vukati Bya Wena

Muvumbi wa hina a a lava leswaku vanhu vambirhi lava nga evukatini va va vanghana lavakulu. U vule leswaku wanuna ni wansati “va fanele va va nyama yin’we.” (Genesa 2:24) Ku va nyama yin’we a swi katsi ku va ni vuxaka bya rimbewu ntsena. Kambe swi katsa ku anakanyelana swinene, leswi tiyisiwaka hi ku va munhu a nga ti anakanyeli yena n’wini, a tshembeka ni ku xixima munghana wa yena. (Swivuriso 31:11; Malakiya 2:14, 15; Vaefesa 5:28, 33) Loko u tirhisa milawu leyi, leyi kongomisaka swi ta ku pfuna leswaku u sirhelela vukati bya wena leswaku byi nga onhiwi hi mianakanyo ni ku ka u nga tshembeki.

[Tinhlamuselo ta le hansi]

XANA U TSHAME U TIVUTISA?

◼ Xana ku anakanya hi ku va ni vuxaka bya rimbewu swi nga ku susumetela ku endla vuoswi?—Yakobo 1:14, 15.

◼ Xana ku va u ri munghana wa munhu wa rimbewu leri hambaneke ni ra wena swi xungeta vukati bya wena?—Yeremiya 17:9; Matewu 15:19.

◼ Xana u nga byi tiyisa njhani vukati bya wena?—1 Vakorinto 7:4; 13:8; Vaefesa 5:28, 33.

[Marito lama tshahiweke exihlokweni lama nga eka tluka 29]

“Un’wana ni un’wana la tshamelaka ku languta wansati lerova a n’wi navela, ana se u endle vuoswi na yena embilwini yakwe.”—Matewu 5:28.