Yesu Kreste—I Mani?
“HAMBI ku ri vanhu vo tala lava nga riki Vakreste va pfumela leswaku Yena a a ri mudyondzisi lonkulu, wo tlhariha. Hakunene, a a ri un’wana wa vanhu lava nga ni matimba yo khumba vutomi bya vanhu eka lava tshameke va va kona.” (The World Book Encyclopedia) “Yena” i mani? Yesu Kreste, musunguri wa Vukreste. Xana wa n’wi tiva leswaku i mani? Xana vutomi bya wena wa byi khumba hi ndlela yo karhi?
Swiendlakalo swa vutirheli bya Yesu swi tsariwe eBibeleni eka tibuku ta mune ta matimu leti vuriwaka Tievhangeli. Xana marungula lawa ma tamele ntiyiso ku fikela kwihi? Endzhaku ka ku ma kambisisa, Will Durant n’wamatimu la dumeke u tsarile: “Leswaku vanhu ntsena va nga ri vangani eka xitukulwana xin’we va fanele va endle munhu wa matimba ni lonene swonghasi, loyi a tlakukeke swinene, wa mahanyelo lamanene ni loyi a hlohloteleke swinene vumakwerhu bya vanhu, a swi ta va singita leri nga khorwisiki ku tlula rihi ni rihi leri tsariweke eka Tievhangeli.”
Kambe, eka timiliyoni ta vanhu va le Vuxeni ni kun’wana, Yesu Kreste i munhu wumbe. Va nga ha va va pfumela leswaku u tshame a va kona, kambe a va ehleketi leswaku wa byi khumba vutomi bya vona hi ndlela yo karhi. Van’wana va vula leswaku a va fanelanga va tikarhata ha Yesu hikwalaho ka leswi swi endliwaka hi lava va tivulaka valandzeri vakwe. Vanhu van’wana va le Japani va nga ku: ‘Vanhu va kona va hoxe bomo ya athomo eNagasaki, ku nga doroba leri nga ni Vakreste vo tala ku tlula madoroba yo tala eJapani.’
Kambe, xana u nga n’wi sola muendli wa mirhi loko muvabyi a tsandzeka ku tirhisa mirhi hilaha dokodela a vuleke hakona? Swi le rivaleni leswaku a swi tano. Vanhu va Vujagana i khale va ri karhi va honisa leswi Yesu a swi vuleke malunghana ni ku hlula swiphiqo swa siku ni siku. Kutani, ematshan’weni ya ku ala Yesu hikwalaho ka lava va tivulaka Vakreste, lava va nga swi landzeriki swiletelo swakwe, swi nga va njhani loko wena wo dyondza ha yena? Kambisisa Bibele, u vona leswaku Yesu i mani hakunene ni ndlela leyi a nga byi hundzulaka ha yona vutomi bya wena.
Rirhandzu—I Xileriso Xakwe
Yesu Kreste a a ri mudyondzisi lonkulu loyi a a tshama ePalestina, malembe ya kwalomu ka 2 000 lama hundzeke. A ku vulavuriwi ngopfu hi nkarhi wa vutsongwana byakwe. (Matewu, tindzima 1 na 2; Luka, tindzima 1 na 2) Loko a ri ni malembe ya 30 hi vukhale, Yesu u sungule vutirheli byakwe bya ku “nyikela vumbhoni malunghana ni ntiyiso.” (Yohane 18:37; Luka 3:21-23) Vanhu va mune va matimu lava vikaka hi ta vutomi bya Yesu a va rungula hi ta vutirheli byakwe bya le rivaleni, malembe manharhu ni hafu yo hetelela ya ku hanya kakwe la misaveni.
Enkarhini wa vutirheli byakwe, Yesu u nyike vadyondzisiwa vakwe xilotlelo xo langutana ni swiphiqo swo hambana-hambana evuton’wini bya vona. Xilotlelo xexo a ku ri yini? A ku ri rirhandzu. Eka yin’wana ya tidyondzo leti tiviwaka swinene ematin’wini, leyi vuriwaka Dyondzo ya le Ntshaveni, Yesu u dyondzise vadyondzisiwa vakwe ndlela yo kombisa rirhandzu eka vanhu-kulobye. U te: “Hikokwalaho, swilo hinkwaswo, leswi mi lavaka vanhu va swi endla eka n’wina, na n’wina mi fanele mi swi endla eka vona.” (Matewu 7:12) Yinhla leyi i Nawu-nsinya. “Vanhu” lava Yesu a a vula vona va katsa valala va munhu. Edyondzweni yoleyo u te: “Hambetani mi rhandza valala va n’wina, mi khongelela lava mi xanisaka.” (Matewu 5:44) Xana rirhandzu ro tano a ri nga ta swi tlhantlha swiphiqo swo tala leswi hi langutanaka na swona namuntlha? Murhangeri wa Mahindu ku nga Mohandas Gandhi a ehleketa tano. Hi tshaha marito yakwe loko a ku: “Loko [ho] hlanganisiwa hi tidyondzo leti andlariweke hi Kreste eDyondzweni leyi ya le Ntshaveni, hi ta va hi tlhantlhe swiphiqo . . . swa misava hinkwayo.” Tidyondzo ta Yesu malunghana ni rirhandzu, ti nga tshungula vuvabyi bya vanhu loko to tirhisiwa.
Ku Tirha Ka Rirhandzu Ra Yena
Yesu a a endla leswi a swi dyondzisaka. A a rhangisa timhaka ta van’wana emahlweni ka ta yena naswona a a kombisa rirhandzu hi swiendlo. Siku rin’wana, Yesu ni vadyondzisiwa vakwe a va ri karhi va pfuna vanhu vo tala, handle ko tinyika nkarhi wa ku dya swakudya. Yesu u vone xilaveko xa leswaku vadyondzisiwa vakwe va “wisanyana,” kutani va ya enhoveni. Kambe ntshungu wu va rhangela ku ya fika kona, wu rindzela leswaku va fika. Xana a wu ta va u endlise ku yini loko a wo va Yesu? Ina, Yesu “a wu twela vusiwana” kutani “a sungula ku wu dyondzisa swilo swo tala.” (Marka 6:30-34) Ntwela-vusiwana lowu lowukulu wu n’wi susumetele ku pfuna van’wana.
Yesu a va pfuna van’wana kambe ku nga ri hi ku va dyondzisa swa moya ntsena. U tlhele a va pfuna hi ndlela ya xiviri. Hi xikombiso, u phamele vavanuna va 5 000 (ku katsa ni vavasati ni vana) lava a va ri karhi va n’wi yingisa kukondza ri pela siku rin’wana. Enkarhini lowu landzeleke u phamele vanhu van’wana va 4 000. Eku sunguleni, u tirhise ntlhanu wa swinkwa ni tinhlampfi timbirhi, kasi endzhaku ka sweswo, u tirhise swinkwa swa nkombo ni tinhlampfi ti nga ri tingani letitsongo. (Matewu 14:14-21; 15:32-38; Marka 6:35-44; 8:1-9) Masingita? Ina, a a ri muendli wa masingita.
Yesu u tlhele a tshungula vavabyi vo tala. U horise lava feke mahlo, lava khwitaka, lava nga ni nhlokonho ni lava feke tindleve. Phela, u pfuxe ni lava feke! (Luka 7:22; Yohane 11:30-45) Munhu un’wana wa nhlokonho u tshame a n’wi kombela a ku: “Loko u swi lava, u nga ndzi basisa.” Xana Yesu u angurise ku yini? “A tshambuluta voko rakwe a n’wi khumba, a ku eka yena: ‘Ndza swi lava. Basisiwa.’” (Marka 1:40, 41) Yesu a swi tsakela hi mbilu hinkwayo ku va pfuna. Hi masingita yo tano, u kombise rirhandzu rakwe eka lava xanisekaka.
Xana a swi khorwisi? Kambe Yesu a endla masingita yo tala erivaleni. Hambi ku ri vakaneti vakwe, lava a va ringeta ku hamba va n’wi veka nandzu, a va yi kanetanga mhaka ya leswaku u ma endlile masingita. (Yohane 9:1-34) Handle ka sweswo, masingita yakwe a a ma endla hi xikongomelo. Ma pfune vanhu ku vona leswaku Yesu a a rhumiwe hi Xikwembu.—Yohane 6:14.
Ku kambisisa hi ku komisa tidyondzo ta Yesu ni vutomi byakwe swi hi tshineta eka yena naswona swi hi susumetela ku lava ku tekelela rirhandzu rakwe. Kambe, yoleyo a hi yona ntsena ndlela leyi Yesu a nga khumbaka vutomi bya wena ha yona. A nga ri mudyondzisi lonkulu loyi a a dyondzisa rirhandzu ntsena. U kombise leswaku u tshame a hanya a nga si va munhu wa nyama a ri N’wana wa Xikwembu la tswariweke a ri swakwe. (Yohane 1:14; 3:16; 8:58; 17:5; 1 Yohane 4:9) Nakambe wa hanya endzhaku ka ku va munhu wa nyama, leswi swi n’wi endlaka nileswaku a va wa nkoka swinene eka wena. Bibele yi kombisa leswaku Yesu u pfuxiwile naswona sweswi u le xiluvelweni tanihi Hosi ya Mfumo wa Xikwembu. (Nhlavutelo 11:15) Yesu u te: “Leswi swi vula vutomi lebyi nga heriki, ku nghenisa ka vona vutivi ha wena, Xikwembu xi ri xin’we xa ntiyiso, ni loyi u n’wi rhumeke, Yesu Kreste.” (Yohane 17:3; 20:31) Hakunene, ku nghenisa vutivi hi Yesu Kreste swi nga vula vutomi lebyi nga heriki eParadeyisini! Sweswo swi nga endlekisa ku yini? Swi nga va njhani loko wo dyondza leswi engetelekeke hi Yesu kutani u vona ndlela leyi “rirhandzu leri Kreste a nga na rona [ri] hi susumeta[ka]” ha yona leswaku hi n’wi tekelela? (2 Vakorinto 5:14) Timbhoni ta Yehovha ti ta swi tsakela ku ku pfuna.—Yohane 13:34, 35.
Handle ka mfungho, ku tshaha hinkwako ka le Bibeleni ku tekiwe eka Vuhundzuluxeri Bya Misava Leyintshwa Bya Matsalwa Yo Kwetsima.