Ku Cinca Ka Xiyimo Xa Lazaro Ni Xa Xifumi

I khale Yesu a ri karhi a nyikela xitsundzuxo lexi pfunaka eka vadyondzisiwa vakwe hi ku tirhisa rifuwo ra misava. Kambe a hi vadyondzisiwa vakwe ntsena lava n’wi yingiselaka. Vafarisi na vona va kona naswona va fanele va anakanyisisa hi xitsundzuxo xa Yesu. Hikwalahokayini? Hikuva va “rhandza mali.” Loko va twa leswi Yesu a swi vulaka, va ‘sungula ku n’wi poyila.’—Luka 15:2; 16:13, 14.

Sweswo a swi n’wi chavisi Yesu. U va byela a ku: “Mi tiendla lava lulameke emahlweni ka vanhu, kambe Xikwembu xi tiva timbilu ta n’wina. Hikuva leswi nga swa nkoka eka vanhu i swilo leswi nyenyetsaka eka Xikwembu.”—Luka 16:15.

Se i khale Vafarisi va ‘tekiwa va ri va nkoka eka vanhu’ kambe sweswi i nkarhi wa leswaku swilo swi cinca. Vanhu lava a va tekiwa va ri va nkoka hileswi a va ri ni rifuwo, va nga ni matimba eka swa tipolitiki ni ku kucetela vanhu eka swa vukhongeri a ku ri nkarhi wa leswaku va tsongahatiwa. Vanhu lava tolovelekeke lava nga ni vuxaka lebyinene ni Xikwembu hi vona lava nga ta tlakusiwa. Yesu u swi veka erivaleni leswaku ku ta va ni ku cinca lokukulu, a ku:

“Nawu ni Vaprofeta swi ve kona ku fika eka Yohane. Ku sukela kwalaho, ku chumayeriwa mahungu lamanene ya Mfumo wa Xikwembu, naswona vanhu hinkwavo va tikarhatela ku wu kuma. Hambiloko matilo ni misava swo hundza, kambe ku hava xiphemu ni xin’we xa nhlanga ya Nawu lexi nga ta ka xi nga humeleli.” (Luka 3:18; 16:16, 17) Marito ya Yesu ma swi kombisa njhani leswaku a ku ri ni ku cinca loku a ku ri eku endlekeni?

Varhangeri va vukhongeri lava nga Vayuda va tinyungubyisa ni ku wu xixima swinene Nawu wa Muxe. Tsundzuka leswaku loko Yesu a pfula mahlo ya wanuna loyi a a nga voni eYerusalema, Vafarisi va monye wanuna yoloye va ku: “Hina hi vadyondzisiwa va Muxe. Ha swi tiva leswaku Xikwembu xi vulavule na Muxe.” (Yohane 9:13, 28, 29) Xikongomelo xa Nawu lowu nyikeriweke hi ku tirhisa Muxe a ku ri ku kongomisa vanhu lava titsongahataka eka Mesiya, ku nga Yesu. Yohane Mukhuvuri u vula leswaku Yesu i Xinyimpfana xa Xikwembu. (Yohane 1:29-34) Ku sukela eka vutirheli bya Yohane, Vayuda lava titsongahataka, ngopfungopfu lava nga swisiwana a va ri karhi va twa hi ta “Mfumo wa Xikwembu.” Ina, ku ta chumayeriwa “mahungu lamanene” eka hinkwavo lava lavaka ku va eMfun’weni wa Xikwembu ivi va vuyeriwa eka wona.

A swi vuli swona leswaku Nawu wa Muxe a wu hetisekanga kambe wu hi kongomise eka Mesiya. Ku tlula kwalaho, a swi nga ha bohi ku wu yingisa. Hi xikombiso, Nawu a wu pfumelela ku dlaya vukati eka swiyimo swo hambanahambana kambe sweswi Yesu u ri “loyi a tshikaka nsati wakwe a teka un’wana u endla vuoswi, naswona loyi a tekaka wansati loyi a tshikaneke ni nuna wakwe u endla vuoswi.” (Luka 16:18) Sweswo swi va hlundzukise swinene Vafarisi hikuva a va rhandza ku veka swinawanawana eka swilo hinkwaswo!

Sweswi Yesu u vulavula hi xifaniso lexi vulavulaka hi ku cinca lokukulu loku endlekaka. Xi vulavula hi vavanuna vambirhi lava swiyimo swa vona swi cincaka hi ndlela yo hlamarisa. Loko u ri karhi u yingisela xifaniso lexi, tsundzuka leswaku exikarhi ka vanhu lava yingiselaka ku ni vanhu lava rhandzaka mali ngopfu ku nga Vafarisi lava vanhu va va tekaka va ri va nkoka.

Yesu u ri: “A ku ri ni wanuna un’wana loyi a a fuwile naswona a a ambala swiambalo swa phephulu swo saseka ni swa lapi ra xiyimo xa le henhla, a a hanya emafurheni. Kambe a ku ri ni xisiwana lexi vito ra xona a ku ri Lazaro naswona miri wa xona a wu tele hi swilondza, a xi hamba xi vekiwa egedeni ya xifumi lexi, a xi navela ku dya mahlanhla lawa a ma wa etafuleni ra xifumi. Ni timbyana a ti ta, ti fika ti nantswela swilondza swa xona.”—Luka 16:19-21.

Leswi Vafarisi va rhandzaka mali, xana a swi nga ri erivaleni leswaku Yesu u vulavula hi vona loko a hlamusela xifaniso xa “xifumi” lexi? Varhangeri lava va vukhongeri lava nga Vayuda va rhandza ku ambala swiambalo swa ku durha ngopfu. Ku engetela eka rifuwo leri kumbexana a va ri na rona, swi tikomba va tiphina hi mikateko ni mitirho leyi va nga na yona. Ina, loko a va fanisa ni wanuna wa le vuhosini loyi a ambaleke swiambalo swa phephulu, swi kombisa xiyimo xa vona lexi a xi hlawulekile naswona swiambalo swa vona swo basa a swi kombisa ndlela leyi a va titeka va lulamile hayona.—Daniyele 5:7.

Xana varhangeri lava fuweke va tlhela va tikukumuxa va swi teka njhani swisiwana, ku nga vanhu lava tolovelekeke? Va va delela swinene hi ku va teka va ri ʽam ha·ʼaʹrets, ku nga vanhu va tiko (kumbe misava) lava nga wu tiviki Nawu kumbe lava nga faneriwiki hi ku wu dyondza. (Yohane 7:49) Xiyimo lexi xi hlamusela “xisiwana lexi vito ra xona a ku ri Lazaro,” lexi a xi khomiwe hi ndlala lerova xi navela ni “mahlanhla lawa a ma wa etafuleni ra xifumi.” Ku fana na Lazaro loyi a a ri ni swilondza swo tala, vanhu lava tolovelekeke va languteriwa ehansi onge hiloko va nga xi tsakisi Xikwembu.

Xiyimo xo tano lexi nga tsakisiki se i khale xi ri kona kambe Yesu wa swi tiva ku se i nkarhi wa leswaku ku va ni ku cinca lokukulu exikarhi ka lava fanaka ni xifumi ni lava fanaka na Lazaro.

KU CINCA KA XIYIMO XA LAZARO NI XA XIFUMI

Yesu u ya emahlweni a vulavula hi ku cinca loku hlamarisaka ka swiyimo sweswo. U ri: “Hi ku famba ka nkarhi xisiwana xi fa kutani tintsumi ti xi teka ti xi yisa eka Abrahama. Ni xifumi na xona xi fa, ivi xi lahliwa. Loko xifumi xi ri eSirheni xi ri karhi xi xaniseka, xi vona Abrahama le kule na Lazaro etlhelo ka yena.”—Luka 16:22, 23.

Vanhu lava yingiseke Yesu va swi tiva leswaku Abrahama se i khale a file naswona u le Sirheni. Matsalwa ma swi veka erivaleni leswaku a ku na munhu esirheni kumbe eSheol loyi a nga vonaka kumbe ku vulavula, ku katsa na Abrahama. (Eklesiasta 9:5, 10) Kutani i yini leswi varhangeri lava va vukhongeri va ehleketaka leswaku Yesu a nga va a vula swona eka xifaniso lexi? Xana a nga va a vula yini loko a vulavula hi vanhu lava tolovelekeke ni varhangeri va vukhongeri lava rhandzaka ngopfu mali?

Yesu u vulavula hi ku cinca loku, a ku: ‘Nawu ni Vaprofeta swi ve kona ku sukela eka Yohane Mukhuvuri, kambe ku sukela kwalaho ku chumayeriwa mahungu lamanene ya Mfumo wa Xikwembu.’ I ku chumayela ka Yohane na Yesu Kreste loku endlaka leswaku Lazaro ni xifumi va fa eswiyin’weni swa vona swa khale, kutani va kuma swiyimo leswintshwa leswi va hlanganisaka ni Xikwembu.

I khale lava titsongahataka kumbe swisiwana, va nga dyondzisiwi hi Xikwembu. Kambe va le ku pfuniweni naswona va ri amukela kahle rungula ra Mfumo leri Yohane Mukhuvuri a vulavuleke ha rona eku sunguleni ni leri Yesu a vulavulaka ha rona sweswi. Eku sunguleni, a va twa switsongo eka varhangeri va vukhongeri ku nga ‘swilo switsongo leswi a swi ta va pfuna leswaku va va ni vuxaka ni Xikwembu.’ Kambe sweswi va dyondzisiwa ntiyiso wa nkoka wa le Matsalweni, ngopfungopfu mitirho yo hlamarisa leyi Yesu a yi hlamuselaka. Hikwalaho, ematihlweni ya Yehovha Xikwembu swi fana niloko se va ri exineneni.

Ku hambana ni sweswo, lava a va fuwile ni varhangeri va vukhongeri lava a va kucetela vanhu, va ale ku amukela rungula ra Mfumo leri Yohane a ri chumayeleke ni leri Yesu a a ri eku ri chumayeleni etikweni hinkwaro. (Matewu 3:1, 2; 4:17) Kahlekahle rungula rero ri va hlundzukisile swinene hikuva ri vulavula hi ku avanyisiwa lokukulu loku humaka eka Xikwembu. (Matewu 3:7-12) Varhangeri lava va vukhongeri lava rhandzaka ngopfu mali, a va ta tsaka swinene loko Yesu ni vadyondzisiwa vakwe a vo tshika ku chumayela rungula ra Xikwembu. Varhangeri volavo va fana ni xifumi lexi nga exifanisweni xa Yesu, xifumi xexo xi ri: “Tatana Abrahama, ndzi twele vusiwana u rhuma Lazaro a peta ritiho rakwe ematini a ta timula ririmi ra mina, hikuva ndzi le ku tshweni hi malangavi lawa ya ndzilo.”—Luka 16:24.

Kambe sweswo a swi nga ta endleka. Varhangeri vo tala va vukhongeri va nge cinci. Va ale ku “yingis[a] Muxe ni Vaprofeta,” ku nga leswi a swi ta va swi va pfune ku amukela Yesu tanihi Mesiya wa Xikwembu ni Hosi. (Luka 16:29, 31; Vagalatiya 3:24) Va tsandzeke ku titsongahata ni ku tekelela swisiwana leswi nga amukeriwa hileswi swi yingiseke Yesu. Hilaha ku fanaka, vadyondzisiwa va Yesu a va nge wu bi hi makatla ntiyiso kumbe va tshika ku chumayela hileswi va lavaka ku tsakisa varhangeri va vukhongeri. Eka xifaniso xakwe, Yesu u vulavula hi ntiyiso lowu hi ku tirhisa marito ya “Tatana Abrahama” eka xifumi:

“N’wananga, tsundzuka leswaku u tiphinile hi vutomi hi nkarhi wa wena, kambe Lazaro a a xaniseka. Sweswi u le ku chaveleriweni, kambe wena u le maxangwini. Handle ka sweswo, ku ni riwa lerikulu exikarhi ka hina na wena lerova a swi koteki ku ta eka wena naswona a wu nge swi koti ku ta haleno.”—Luka 16:25, 26.

Hakunene swa fanela leswaku ku cinca loku hlamarisaka ku endleka! Swi endla leswaku ku va ni ku cinca ka swiyimo exikarhi ka varhangeri va vukhongeri lava tinyungubyisaka ni le ka vanhu lava titsongahataka lava amukelaka joko ra Yesu ivi eku heteleleni va phyuphyisiwa va tlhela va dyondzisiwa hi Xikwembu. (Matewu 11:28-30) Ku cinca loku ku ta va erivaleni eka tin’hweti ti nga ri tingani leti landzelaka loko ntwanano wa Nawu wu siviwa hi ntwanano lowuntshwa. (Yeremiya 31:31-33; Vakolosa 2:14; Vaheveru 8:7-13) Loko Xikwembu xi chulula moya lowo kwetsima hi siku ra Pentekosta ya 33 C.E., swi ta va erivaleni leswaku vadyondzisiwa va Yesu va tsakeriwa hi Xikwembu, ku nga ri Vafarisi ni lava va va seketelaka eka swa vukhongeri.