Mhaka Leyi Van’wana Va Cinceke Vukhongeri Bya Vona Ha Yona

LESWAKU munhu a ta teka goza ro tano lerikulu ro tanihi ku cinca vukhongeri bya yena, u fanele a va ni swivangelo leswi twalaka hakunene. Vuyelo byi fanele ku tlula ku lahlekeriwa kun’wana ni kun’wana.

Xana u nga teka ku tiva Muvumbi wa wena ni ku aka vuxaka na yena ku ri xivangelo lexinene ke? Xi ve xona eka vo tala. Leswaku hi aka vuxaka na un’wana, hi fanele hi n’wi tiva kahle. Hi xikombiso, n’wana lontsongo a nga ha chava ku amukela voko ra munhu umbe ku kondza a n’wi tolovela. Hi ku fanana, na hina hi fanele ku tiva Xikwembu kahle, hi nga si sungula ku xi tshemba. I ntiyiso, vukhongeri byo tala byi na xilo xo karhi lexi byi xi gandzelaka tanihi Xikwembu. Nakambe a hi ntiyiso xana leswaku eka vanhu vo tala Xikwembu a xi twisiseki, xi le kule naswona xi na vumunhu lebyi nga hlamuselekiki? Kutani hi xi tivisa ku yini?

Loko hi languta swilo leswi hi rhendzeleke, ha hlamarisiwa hi leswi hi swi vonaka. Hi vona ku saseka, vutlhari ni matimba. Masungulo ya hinkwaswo leswi ma pfilunganya vo tala, kambe ku ni buku leyi yi ma hlamuselaka kahle swinene. I Bibele. Ematlukeni ya yona, hi dyondza leswaku swihlamariso leswi swi huma eka Muvumbi loyi a nga na vito ni vumunhu. Loko hi ya hi hlaya Bibele hi vukheta, vumunhu bya Xikwembu byi va lebyi twisisekaka eka hina. Hi xi vona tanihi Xikwembu xa rirhandzu ni lexi hlayisaka. “Xikwembu i rirhandzu,” ku vula Bibele. (1 Yohane 4:8) Hi kokeriwa eka munhu loyi wo hlamarisa, loyi a ringaniselaka hi laha ku hetisekeke ehenhleni ka rirhandzu, vutlhari, vululami ni matimba. Vuxaka bya le kusuhi bya landzela.

Misae u hundze eka ntokoto wo tano wo kokeriwa eka Yehova. Wa hlamusela: ‘Tanihi n’wana, ndzi dyondzisiwe leswaku ku na swikwembu swo tala. A ku ri na xikwembu xa mati, xikwembu xa mirhi ni xin’wana xa yindlu. Hambi leswi a ndzi kanakana vukona bya swona, a ndzi tshemba leswaku xi fanele xi ri kona Xikwembu xin’we xa ntiyiso. Ku kurisiwa ka mina ka vuxopaxopa evukhongerini bya Vubudha na Vushinto ku ndzi endle leswaku ndzi anakanya hi Xikwembu tanihi lexi chavisaka, un’wana loyi a vekeke nxupulo wa swidyoho. Hambi leswi a ndzi navela ku ya ekerekeni ku ya dyondza mayelana ni Xikwembu xa Vukriste, ndlela leyi ndzi kurisiweke ha yona ya Vubudha yi ndzi khomelerile. Kutani wansati un’wana u tile endlwini ya mina kutani a kombela ku dyondza na mina Bibele. Eka dyondzo yoleyo, ndzi kume leswaku Xikwembu xi na vito, Yehova. Ndzi nyanyuriwile ku tiva leswaku a hi Xikwembu lexi chavisaka kambe i xa rirhandzu, minkarhi hinkwayo xa hi rindza, hayi ku xupula, kumbe ku pfuna. Ndzi lave ku tirhela Xikwembu xexo, kutani ndzi cinca vukhongeri bya mina.’ U tiphine hi vuxaka lebyi enerisaka na Xikwembu malembe ya 29.

Vuxaka Lebyi Nyikaka Ntshunxeko Ni Ntshembo

Ku na vuyelo lebyi engetelekeke lebyi vo tala va byi kumeke hi ku aka vunghana ni Xikwembu. Loko vuxaka byin’wana byi sungula ku lahlekeriwa hi nkoka evuton’wini bya vona, vo tala va kume ntshunxeko eka nchavo wa munhu lowu vangaka vuhlonga ni mikhuva leyi tshikilelaka leyi pfumalaka xikongomelo kumbe nkoka wa xiviri. Kutani, va ntshunxiwile eka ndzhwalo wa ku durha ko hlayisa swivumbeko ni mikhuva, leswi endlaka mindyangu yo tala yi tshama yi ri na xikweleti lexi nga ehliki. “Ku tšhav̌a v̌anhu ka riya ntlhamu,” ku tsundzuxa Bibele, yi engetela xitiyisekiso lexi nge, “L’a ṭhembaka Yehova o le ku tlakukeni.”—Swivuriso 29:25.

Ntshunxeko wun’wana lowu nga ta kumiwa i ntshunxeko wo chava rifu. Misae la tshahiweke laha henhla u ri: “Loko ndzi ri na malembe ya 22, ndzi khomiwe hi dari ra thayifodi. Loko ndzi etlele lahaya ndzi ri karhi ndzi khudzehelanyana, a ndzi swi kota ku twa vanghana ni swirho swa ndyangu swi vulavula ha mina ongi a va langutela leswaku ndzi fa. Kambe a ndzi ri chava rifu. Mianakanyo ya mina a ku ri leswaku ndzi lava ku hanya ntsena, naswona lexi tsakisaka ndzi ve ndzi antswa. Hi dyondzo ya mina ya Bibele endzhakunyana, ndzi ntshunxiwile eka nchavo wolowo wa rifu. Ndzi dyondze leswaku rifu entiyisweni i ku nga vi kona.” Bibele yi ri: “V̌afi a v̌a tiv̌i ntšhumu.” (Eklesiasta 9:5, 10) Loko un’wana a fa, ku ni ntshembo lowu hlamarisaka wa ku pfuxiwa hikuva Xikwembu xi hlayisa vafi va hanya emianakanyweni ya xona.—Yohane 5:28, 29.

Van’wana vo tala lava hlayaka Bibele hi laha ku fanaka va kume leswaku swilo leswi va swi dyondzeke swi nyike vutomi bya vona xikongomelo ni ntshembo wa xiviri. Lexi hi xin’wana xa xivangelo xa mhaka leyi Bibele yi tsariweke ha yona, leswaku “hi va ni ku langutela.” (Varhoma 15:4) Vubudha a byi dyondzisi nchumu mayelana ni Muvumbi kumbe Xikwembu. Vubihi ni ku xaniseka ku vuriwa leswaku a swi ri kona naswona swi ta ya emahlweni hi laha ku nga heriki hi nxaxamelo lowu nga heriki wa ku tswariwa ra vumbirhi. Vukhongeri byo tala bya le Vupela-dyambu byi dyondzisa leswaku lavanene va ya etilweni, ndhawu leyi nga tiviwiki, kambe leswaku va ta endla yini kwalaho, a va tiyiseki swinene. Ku hambana ni tifilosofi teto ta vukhongeri leti nyikaka ntshembo kumbe xikongomelo lexi nga nyawuriki evuton’wini bya vona, Bibele yi dyondzisa leswaku munhu a a endleriwe leswaku a tiphina hi vutomi hi laha ku nga heriki emisaveni tanihi muhlayisi wa yona. (Genesa 2:15-17; Esaya 45:18) Xisweswo hi nga xiya leswaku vutomi a byi fanelanga ku tirhiseriwa ku hlengeleta rifuwo ni ku tipfuna ntsena kambe ku tirhela Xikwembu ni van’wana hi ndlela yo pfumala vutianakanyi.—Eklesiasta 12:13; Matewu 22:37-39.

Ku Kuma Ntiyiso Ni Vanghana Va Ntiyiso

Van’wana va boheka ku cinca vukhongeri bya vona hikokwalaho ka swivangelo swin’wana. Exikarhi ka swona ku na ku navela ko kuma ntiyiso wa vukhongeri. Kavula, vanhu vo tala va ri ku hava xilo xo tanihi ntiyiso wa xiviri naswona, hi laha Bibele yi vulaka ha kona, ‘a va kambisisi.’—Psalma 10:4.

Kambe va kona lava wu endlaka nkambisiso wo tano. Sakae, la tshamaka eJapani-xikarhi, u nghene evukhongerini byo hambana-hambana bya Vubudha malembe ya 25 leswaku a ta kuma ntiyiso. A nga kalanga a enerisiwa. Loko a va eka swiyimo swa vutihlamuleri eka nhlengeletano yin’wana ni yin’wana, hi minkarhi hinkwayo a a vona swilo leswi n’wi khunguvanyisaka, swo tanihi ku rhandza rifuwo, ku tikhoma loko biha ni vutianakanyi. U kale a ya eIndia ku ya kuma timitsu ta Vubudha eswivandleni swa matimu laha Budha a a tshama ni ku dyondzisela kona. U hele matimba swinene loko a kume ku tsakela loku nga nyawuriki eka Vubudha etikweni rero ra Mahindu. Kutani eku vulavurisaneni ka yena ni Timbhoni ta Yehova, u byeriwe leswaku a hi vukhongeri hinkwabyo byi humaka eka Xikwembu kambe byi huma eka nala wa xona, Sathana Diyavulosi.—1 Vakorinto 10:20.

Leswi swi hlamarise Sakae, kambe swi n’wi vangele leswaku a ehleketa ni ku kambisisa. U hlaye buku leyi nge What Has Religion Done for Mankind?a ni tibuku tin’wana ta Bibele. U sungule ku vona leswaku hambi leswi Vubudha, lebyi tirhisiwaka eJapani byi veke na ku cinca ko tala hi malembe manyingi, Bibele a yi cinciwanga hi magidi ya malembe. Eku heteleleni nkambisiso wa yena wu yima. U kume ntiyiso lowu a a ri karhi a wu lava. Ntsako wa yena a wu fana ni wa munhu wa le xifanisweni xa Yesu loyi a kumeke rifuwo ri celeriwe ensin’wini: “Kutani eku tsakeni ka yena, a ya xavisa swilo swa yena hinkwaswo, a tixavela nsimu yoleyo.”—Matewu 13:44.

Lava va kumeke ntiyiso wa vukhongeri va kombisa ‘ntwelo-vusiwana’ eka van’wana lava wu lavaka. (1 Petro 3:8) Entiyisweni, rirhandzu ra vona ra xiviri hakunene ri kokela vo tala edyondzweni ya Bibele. Yesu u te: “Hinkwavo va ta tiva leswaku mi vadyondzisiwa va mina, loko mi rhandzana.” (Yohane 13:35) Xivandla xo tano xa rirhandzu hi nga xi kuma kwihi namuntlha? Kazuhiko Nagoya, loko a tsala exiphen’wini xa yena eka Daily Yomiuri ya le Tokyo, u vule swo karhi hi ndlela leyi a khomiweke ha yona loko a endzele ndhawu yo hlanganyela ka yona ya Timbhoni ta Yehova. “Ndlela leyi va n’wayiteleke ha yona,” ku vula Nagoya, “a swi vonaka onge va ndzi vone eka nhlangano lowu hundzeke kutani a va tsakile ku ndzi vona nakambe.” Kambe a swi nga ri tano. “Ndzi langutisise swikandza swa vona kutani ndzi kuma leswaku a va nga tolovelekanga hi laha ku heleleke.” Loko vanhu van’wana vambirhi na vona va n’wayitela, “ndzi titwe ndzi tsakile swinene,” ku tsundzuka Nagoya. “Leyi hi yona ndlela leyi vanhu volavo va n’wayitelaka ha yona eka muendzi, loko va n’wi vona eka minhlangano yihi na yihi ya vona.”

Ku kufumela ni rirhandzu rero a swi vangiwi hi ku tivana ka vanhu ntsena hi mhaka ya leswi va hlanganaka swin’we hi minkarhi yo tala. Kambe i vuyelo bya dyondzo ya nkarhi na nkarhi ya Bibele ni ku tirhisiwa ka misinya ya yona ya milawu evuton’wini bya vona. Vanhu vo tala lava rhambiweke ku va kona eka Ntsombano wa Muganga wa Timbhoni ta Yehova ematikweni mambe wa “Vahlayisi Va Vutshembeki” hi 1985-86, va khumbiwile swinene hi rirhandzu ni malwandla lama kombisiweke eka vona hi lava va va rhambeke. Mpatswa lowuntshwa wa le Japani lowu veke kona entsombanweni wa le Philippines wu te: “Loko hinkwerhu hi hlangana ku yimbelela risimu ro hetelela, un’wana ni un’wana a a yimbelela hi ririmi rakwe, a hi nyanyukile hakunene. A hi swi twa ro sungula leswaku swi vula yini ku va exikarhi ka vamakwerhu va ntiyiso va matiko hinkwawo.”

Eku heteleleni, vo tala va ta ku byela hi ku cinca lokukulu loku va ku endleke evuton’wini bya vona hikokwalaho ko hlaya Bibele ni ku yi tirhisa. Vanhu lava nga ni vumunhu lebyi khale a byi hambanile tanihi bya tinyimpfu eka bya mahlolwa sweswi va hanyisana hi ku rhula enhlengeletanweni ya Vukriste. (Esaya 11:6) Van’wana a va ri na swipfukela naswona va ri hava vunghana, va hatla ku hlundzuka va tlhela va va ni ku chava. Van’wana a va karhatiwa hi gome. Van’wana a va ri na vutivi ni vutianakanyi. Vo tala a va ri na mikhuva yo biha leyi a va fanele ku yi tshika. Kambe hi matshalatshala ya xiviri, kun’we ni ku navela ku tsakisa Xikwembu, va swi kotile ku endla ku cinca ka xihatla.

Ku vuriwa yini hi wena? Xana xin’wana xa swivangelo leswi nga la henhla swa ku endla ku cinca xa ku khumba? Loko swi ri tano, hi ku khutaza leswaku u endla dyondzo ya xiviri ya Bibele. Bibele yi komba leswaku vukhongeri byi lwisana ni Xikwembu xa Bibele. Ku fana ni muhahisi loyi a boxiweke eka nhloko-mhaka leyi hundzeke, u ta fanela ku teka goza lerikulu ku ponisa vutomi bya wena ni bya varhandziwa va wena. “Nyangwa leyi yisaka eku loveni yi ahlamile ni ndlela leyi yaka kona, yi anamile,” ku vule Yesu, “kutani lava nghenaka hi yona va tele. Kasi nyangwa leyi yisaka evutomini yi khumile swinene, ni ndlela leyi yaka kona yi larile.” (Matewu 7:13, 14) Ee, loko u famba endleleni yoleyo yo ‘anama,’ ku ni xivangelo lexinene xo cinca vukhongeri bya wena!

[Nhlamuselo ya le hansi]

[Xifaniso lexi nga eka tluka 5]

Ku kurisiwa ka mina ka vuxopaxopa evukhongerini bya Vubudha ni Vushinto ku ndzi endle ndzi anakanya hi Xikwembu tanihi lexi chavisaka

[Xifaniso lexi nga eka tluka 7]

‘Ndlela leyi yaka evutomini yi larile swinene’