Xikombiso—Xana I Vumbhoni Bya Leswaku Misava Leyintshwa Yi Tshinele?

“Tiko rin’wana ri ta pfukela tiko rin’wanyana, naswona mfumo wun’wana wu ta lwa na mfumo wun’wanyana: naswona ku ta va ni tindlala, na mintungu, ni ku tsekatseka ka misava, etindhawini to [hambana-hambana.]”—Matewu 24:7, King James Version.

LOKO Nyimpi yo Sungula ya Misava yi tlhekekile, Xihondzo xo Rindza xa Xinghezi xa April 15, 1917, xi tshahe marito lawa ivi xi ku: “Sweswi hi vona ku hetiseka kuntsongo ka nhlamuselo leyi ya vuprofeta, hi mhaka ya leswi matiko hinkwawo ya misava ma katsekeke hi ku kongoma eka ku himpfilitana loku dlayaka. Mphakelo wa swakudya lowu nga kana wa hunguteka hinkwako-nkwako naswona mpimo wa vutomi wa engeteleka.”

Sweswi, malembe ya 71 endzhakunyana, magazini lowu wa ha kokela nyingiso wa vahlayi va wona eka vuprofeta lebyi. Van’wamatimu vanharhu va khale va rhekhode vuprofeta lebyi tanihi xiphemu xa “xikombiso” lexi nyikeriweke hi Yesu Kriste.—Matewu 24:3, 7; Marka 13:4, 8; Luka 21:7, 10, 11.

Ku sukela hi 1914, madzana ya timiliyoni ya vutomi ma koxiwile hi tinyimpi, tindlala, mintungu ni timhangu tin’wana. The New Encyclopædia Britannica (1987) yi longoloxa “ku tsekatseka ka misava Lokukulu ka matimu” ka 63 loku hlanganisaka malembe ya 1 700 lama hundzeke. Eka ntsengo lowu, 27, kumbe 43 wa tiphesente, ku tlhekeke ku sukela hi 1914. Buku leyi nge Terra Non Firma, hi Profesa Gere na Profesa Shah, yi na nxaxamelo lowu hlanganisaka nkarhi wo leha. Eka ntsengo wa ku tsekatseka “lokukulu” ka misava enxaxamelweni, tiphesente ta 54 ti humelele ku sukela hi 1914.a Hambi leswi ku nyikela tirhekhodo teto ku sukela eka malembe xidzana lama hundzeke ku nga helelangiki, hi nga ka hi nga wa balekeli makumu ya leswaku enkarhini wa hina vanhu va khumbiwe swinene hi ku tsekatseka ka misava.

Nchumu wun’wana lowu tsemaka nhlana swinene wu hlasele timbilu ta vanhu hi ku buluka ka tibomo ta athomo eka miti ya Majapani ya Hiroshima na Nagasaki. Mimfumo ya nyutliya sweswi yi na switlhavani swo tala swinene swa ndzoviso lowukulu lerova munhu u xungetiwa hi ku dlayiwa ha swona. Hi laha n’wamatimu Luka a yeke emahlweni a rhekhoda vuprofeta bya Yesu ha kona: ‘Ku ta va ni swilo leswi chavisaka ngopfu ni masingita lamakulu lama humaka etilweni . . . naswona laha misaveni matiko ma ta hela ntamu, ma nga tivi lexi ma nga xi endlaka . . . loko vanhu va sungula ku titivala hi ku chava ni ku ehleketa leswi nga ta humelela la misaveni.’—Luka 21:11, 25, 26.

Hambi loko mimfumo leyikulu yi nga ha twanana ku hunguta tinhlayo ta matlhari man’wana etindhawini ta yona ta switlhavani, mintwanano yo tano yi nge hunguti ku chava ka munhu ka vugevenga lebyikulu, ku wa ka ikhonomi na vutherorisi. “Lexi masiku lawa xi vilerisaka vanhu ngopfu,” ku vula nyuziphepha ya le Afrika, “i ku hlayiseka ka vona vini ka munhu hi xiyexe. . . . Vugevenga byi tinyike matimba . . . , ku ni ku chava loku hangalakaka swinene.” Ina, naswona Yesu u vhumbe leswaku ‘ku andza ka vuhomboloki’ ka ha ri mhaka yin’wana leyi pakanisaka ya xikombiso.—Matewu 24:12.

‘Mahungu Lamanene’

Hambi swi ri tano, u ta tsaka ku twa leswaku swiendlakalo leswi khomisaka gome leswi swa ha ku boxiwaka swi vhumbiwe leswaku swi ta fambisana ni ‘mahungu lamanene lama chumayeriwaka emisaveni hinkwayo.’ (Matewu 24:14) ‘Mahungu Lamanene’ ma vulavula hi Mfumo wa Xikwembu. Hulumendhe yoleyo ya misava leyi tlulaka ya munhu ana se yi hlengelete timiliyoni ta vafumiwa lava tshembekaka. Ku nga ri khale yi ta nghenelela etimhakeni ta vanhu ivi yi anerisa xilaveko xa munhu xa misava leyintshwa leyo lulama.—Luka 21:28-32; 2 Petro 3:13.

Vo tala va honisa ‘mahungu lamanene’ hi ku ka va nga ma pfumeli. Van’wana va vula leswaku va ma pfumela, kambe va endla swintsongo ehenhleni ka wona. Van’wana va va eka wona swa nkarhinyana, kambe endzhaku va sungula ku kanakana. Xana maendlelo yo tano yo biha na wona ya vhumbiwile tanihi xiphemu xa xikombiso? Xa nkoka ngopfu, xana wena hi wexe u nga pfuneka njhani aka xikombiso lexi?

[Nhlamuselo ya le hansi]

[Laha Xifaniso Xi Humaka Kona eka tluka 2]

Swifaniso swa xifunengeto: Xifaniso xa U.S. National Archives Xifaniso xa WFP/FAO hi F. Mattioli