Ha Yini Hi Fanele Ku Chava Xikwembu Xana?

“CHAVANI Xikwembu, mi xi dzunisa, hikuva nkarhi wa xona wa ku avanyisa wu fikile.” (Nhlavutelo 14:7) Marito lama ma nyanyulaka ma twiwe ro sungula exivonweni hi muapostola Yohane la kuleke. Loko ma vuriwa hi ntsumi leyi hahaka empfhukeni, ngopfu-ngopfu a ma kongomisiwe eka vanhu lava hanyaka enkarhini lowu wa makumu, nkarhi wa ku sungula ka “siku ra Hosi.”—Nhlavutelo 1:10.

Kambe marito lama ma nga ha vonaka ma nga fanelanga swonghasi eka van’wana! Vo tala va kanakana hambi ku ri vukona bya Xikwembu, ku nga ha vuriwi ku xi chava. Hikuva vo tala va lava va tivulaka Vakriste, mianakanyo ya ku chava Xikwembu yi tikomba yi hundzeriwe hi nkarhi. Rirhandzu ra Xikwembu va nga ri amukela. Kambe ku xi chava ku tikomba ku ringanyeta ngopfu Malembe ya le Xikarhi. Xana leyi i ndlela leyi u langutaka mhaka leyi ha yona?

Ku Chava Ka Yesu Ka Xikwembu

Loko swi ri tano, kambisisa leswi swi vulaka swona ku va Mukrise. Hi ku ya hi Bibele, ku va Mukriste swi katsa ku landzela swinene minkondzo ya Yesu Kriste. (1 Petro 2:21) Manuku, hambi leswi ku nga hava ku kanakana leswaku Yesu a a rhandza Xikwembu, Bibele yi swi veka erivaleni leswaku nakambe a a xi chava. Esaya, loko a vulavula hi ku profeta mayelana na Yesu, u vule leswaku u ta va ni “moya wa ku tiv̌a ni wa šitšhav̌o ša Yehova.” (Esaya 11:2) Hambi swi ri tano, lexi tsakisaka, xichavo lexi a xi nga ri ndzhwalo eka Yesu. A hi fanelanga ku anakanya hi xona tanihi ndlela leyi n’wana a chavaka tatana loyi a nga ni tihanyi kumbe vaaki va chavisiwa hi mufumi la tshikilelaka. Entiyisweni, Esaya na yena u profetile ehenhleni ka Yesu a ku: “O ta ṭakela šitšhav̌o ša Yehova.” (Esaya 11:3) Xana u nga swi tsakerisa ku yini ku chava un’wana?

Ntiyiso hi leswaku, eBibeleni rito leri nge “ku chava” ri na nhlamuselo ya swivumbeko swo hlayanyana. Ku ni ku chava ka miri kumbe nchavo lowu hi wu twaka loko un’wana a lava ku hi vavisa. Xisweswo, mavuthu ya Israyele a ya “tšhav̌a ngopfu” Goliat. (1 Samuel 17:23, 24) Kutani ku ni ku chava ka xitshuketa loku nga languteriwangiki kumbe loku nga tiviwiki, ko fana ni loku Zakariya a ku tweke loko hi xitshuketa a hlangane ni ntsumi ya Yehova etempeleni. (Luka 1:11, 12) Hambi swi ri tano, ku chava loku Yesu a ku tweke eka Tata wa yena a ku nga fani na kun’we ka loku.

Ematshan’wini ya sweswo, marito yo sungula ya Xiheveru ni ya Xigriki lama tirhisiweke eBibeleni ku vula “ku chava” hakanyingi ma kombetela eka ku xixima lokukulu ni xichavo xa Xikwembu. Koloko a ku ri ku chava Xikwembu loku Yesu a a ri na kona ni loku ntsumi a yi khutaza un’wana ni un’wana namuntlha ku ku hlakulela. Ku chava loku ka ku xixima, kumbe xichavo, ka mila etimbilwini ta hina loko hi anakanyisisa hi vukulukumba ni matimba ya Yehova ivi hi swi pimanisa ni ku nga nyawuli ka hina loku heleleke. Ka kula loko hi kambisisa mintirho ya yena leyikulu, naswona ka kurisiwa nakambe hi ku tsundzuka hi xikhongelo yinhla ya leswaku hi yena Muavanyisi Lonkulu, la nga ni matimba yo nyika vutomi kun’we ni ku xupula hi rifu leri nga heriki.

Kavula, xichavo xo tano i xa nkoka hikuva xi hi sivela ku endla leswi hoxeke ni ku honisa Xikwembu. Xi hi pfuna ku papalata langutelo ro tanihi leri nge: ‘Xikwembu xi ta ndzi rivalela. Xa swi tiva leswaku ndzi tsanile,’ loko hi langutane ni ndzingo naswona hi nga ha vona swi antswa ku pfumelela ku hluriwa ematshan’wini yo lwa. Hi laha Swivuriso 8:13 yi hi byelaka ha kona yi ri: “Ku tšhav̌a Xikwembu i ku v̌enga ŝo biha.” Naswona Swivuriso 16:6 yi engetela yi ku: “Hi ku tšhav̌a Yehova, v̌anhu v̌a fularela ŝo biha.” Adamu na Evha va tsandzekile ku kombisa xichavo lexi lexi faneleke, lexi tengeke xa Yehova loko va n’wi xandzukerile. Vuyelo byi ve byihi? Va ve ni ku chava kun’wana, ka muxaka lowu hambaneke kutani va tumbela emahlweni ka yena. Adamu u te: “Nḍi twe rito ra wena e ntangeni, kutani nḍi tšhav̌a.”—Genesa 3:10.

Ku hambana na Adamu na Evha, Yobo a a ri wanuna loyi a tshameke a tshembekile eka Yehova ku nga khathariseki ndzingo lowukulu swinene. Ha yini? Yehova hi yexe a vule leswaku Yobo a a ri ‘wanuna la n’wi chavaka kutani hikwalaho a a ta fularhela swo biha.’ (Yobo 1:8; 2:3) Namuntlha hi fanele ku tiyiseka leswaku Yehova a nga vula mhaka leyi fanaka ehenhleni ka hina! Ku chava Xikwembu ku fanerile, naswona ku fanele ku va xiphemu xa ku anakanya ka hina.

Ku Chava Xikwembu Ni Ku Chava Munhu

Ku chava Xikwembu i ku titwa ka ntumbuluko loku hi nyikaka muxaka lowu fanaka wa ku hlayiseka lowu tatana loyi a nghenisaka xichavo lexi enteke a wu nyikaka vana va yena. Xichavo xo tano nakambe xi pfuna ku herisa ku chava munhu loku nga tsakisiki, loku hambaneke, loku ku nga ntlhamu. (Swivuriso 29:25) Munhu loyi a nga dyondzangiki dyondzo leyi a ku ri Uriya, n’wana Shemaya, loyi a chumayeleke eYerusalema kun’we na Yeremiya emahlweni ka 607 B.C.E. Ku hambana na Yeremiya, Uriya u pfumelele ku chava hosi ku n’wi phasa. U tshike ku chumayela kutani a baleka exiavelweni xa yena. Eku heteleleni, hosi yi n’wi khomile naswona yi lerisa leswaku a dlayiwa. (Yeremia 26:20-23) Xana Uriya a a ta va a ya papalatise ku yini makumu wolawo ya khomisaka gome? Hi ku aka ku chava Yehova loku a ku ri ni matimba ku tlula ku chava ka yena munhu.

Yesu, endzhaku ka ku pfuxiwa ni ku tlhandlukela ka yena etilweni, u tsundzuxe valandzeri va yena a ku: “U nga chavi lexi nga kusuhi ni ku ku twisa ku vava.” (Nhlavutelo 2:10) Matimu ma kombisa xilaveko xa xitsundzuxo xexo, tanihi leswi Vakriste—ku sukela eka tindlu ta mintlangu ta Rhoma ku ya emixaxeni ya nxaniso ya Vunazi—va kongomaneke ni swiyimo leswi chavisaka swinene. Xana va swi kotise ku yini ku hlula ku chava loku valala va vona va ringeteke ku ku nghenisa? Hi ku tirhisa marito ya Yesu lama nge: “Mi nga tshuki mi chava lava dlayaka miri, va ri hava lexi va nga engetaka va xi endla ku tlula sweswo. Ndzi ta mi komba loyi mi fanelaka ku chava yena; chavani loyi a nge, loko a dlayile, a nga ta va ni matimba ya ku hoxa [eGehena].”—Luka 12:4, 5.

Eka Psalma 19:9 hi dyondzisiwa ku: “Šitšhav̌o ša Yehova ši tengile, ši kona hi masiku; ku av̌anyisa ka Yehova ku nene, ku lulamile hikwako.” Kutani ku hava lexi hoxeke mayelana ni xichavo xa Xikwembu. Xi tengile naswona xa sirhelela ivi xi endla nandza wa Xikwembu a va ni matimba ku tlula valala va yena. Ku fana na Yesu, Mukriste u kuma ku aneriseka eka xichavo lexi hi ndlela leyi fanaka ni leyi a tsakelaka minkateko yin’wana hinkwayo leyi humaka eka Yehova.—Esaya 11:3.

Hikwalaho, swi fanerile hi laha ku heleleke leswaku ntsumi yi khutaza vanhu hinkwavo namuntlha ku chava Xikwembu. Handle ka xichavo lexi faneleke xa Xikwembu, hi ta amukela minyanyuko leyi hoxeke kumbe ku pfumelela ku chava munhu. Loko ho hlakulela xivumbeko lexi faneleke xa xichavo, hi ta pfuniwa ku endla hi vutlhari. “Masungulo ya v̌utlhari i ku tšhav̌a Yehova.” (Swivuriso 9:10; Psalma 111:10) I ntiyiso, hi fanele ku rhandza Xikwembu hi timbilu ta hina hinkwato, moya, mianakanyo ni matimba. (Marka 12:30) Naswona hi fanele hi tlhela hi xi chava, hi xi xixima, kumbe, hi ku ya hi marito ya ntsumi, “chavani Xikwembu, mi xi dzunisa, hikuva nkarhi wa xona wa ku avanyisa wu fikile.”—Nhlavutelo 14:7.

[Xifaniso lexi nga eka tluka 30]

Loko Uriya a a ri ni xichavo lexi enteke xa Yehova, ku chava munhu a ku nga ta va ku ve ntlhamu eka yena