Swivutiso Swa Vahlayi

◼ Ha yini Esaya 11:6 eka New World Translation of the Holy Scriptures yi vula leswaku “naswona hlolwa entiyisweni ri ta tshama nkarhinyana ni xinyimpfana xa xinuna”? Xana ku rhula ko tano a ku nge vi ka hi laha ku nga heriki?

Ku rhula loku tsakisaka eka swivumbiwa swa swiharhi loku profetiweke eka Esaya 11:6-9 ku ta va ka hilaha ku nga heriki. Kambe ku hundzuluxela ka vukheta ka Esaya 11:6 ku swi veka erivaleni leswaku swiharhi swo tano a swi nge tshami swin’we nkarhi hinkwawo.

Eka New World Translation of the Holy Scriptures, Esaya 11:6 yi hlayekisa xi leswi: “Naswona hlolwa entiyisweni ri ta tshama nkarhinyana ni xinyimpfana xa xinuna, kutani yingwe hi yoxe yi ta vundza ni ximbutana, naswona rhole ni xinghalana xa mabvele ni xiharhi lexi wundliweke kahle hinkwaswo swi ta va swin’we; kutani xifanyetana xinene xi ta swi risa.”

Ku hlaya kun’wana eka mahundzuluxelo yo tala ya Bibele ku fana ni ku: “Hlolwa na rona ri ta tshama [kumbe, ku hanya] ni xinyimpfana.” Mahundzuluxelo yo tano ya nga ha nyika xifaniso xa hlolwa ni xinyimpfana swi ri leswi hambetaka swi ri vanghana, tanihi loko swi ri eka ndyangu lowuntshwa kumbe eka lunghiselelo ra ku hanya.

Hambi swi ri tano, rito ra Xiheveru leri hundzuluxeriweke va ku “tshama” kumbe “hanya” i gur. Hi ku ya hi mutsari William Gesenius, swi vula “ku endza, ku tshama swa xinkarhana, ku tshama tanihi loko ku nga ri ekaya, xik. tanihi muluveri, muyeni.” (A Hebrew and English Lexicon of the Old Testament, leyi hundzuluxeriweke hi Edward Robinson) Lexicon leyi tsariweke hi F. Brown, S. Driver na C. Briggs yi nyikela nhlamuselo ya “ku endza” ku tshama (nkarhinyana kumbe nkarhi lowu nga he[riki]), ku tshama tanihi loyi a ha ku fikaka . . . handle ka malunghelo ya le ku sunguleni.”

Xikwembu xi tirhise gur loko xi byela Abrahama ku ya ‘tshama tanihi muluveri’ etikweni ra Kanana. Mupatriaka a nga ta lawula tiko, kambe a a ta va muaki la hlayisekeke kwalaho. (Genesa 26:3; Eksoda 6:2-4; Vaheveru 11:9, 13) Hi laha ku fanaka, Yakobo u vule leswaku a a tshama tanihi ‘muluveri’ etikweni ra Harani, hikuva u ta tlhelela eKanana.—Genesa 29:4; 32:4.

Eka Paradeyisi leyi Xikwembu xi nga ta yi endla ku nga ri khale, swiharhi ni vanhu swi ta va eku rhuleni. Xinyimpfana a xi nge vi ekhombyeni hi ku va xi ri ni hlolwa kumbe rhole loko ri ri ni yingwe. Onge hi loko ri kombisa ku hambana ni xiyimo xa namuntlha, ririmi ri tlhela ri pfumelela mianakanyo ya leswaku hlolwa a ri ta va muaki loyi a sirheleriweke hi xinyimpfana.—Esaya 35:9; 65:25.a

Hambi swi ri tano, swiharhi swo tano swi ta va swa ha ri ni tindhawu ta swona leti hambaneke. Swiharhi swin’wana swi fanela hi makhwati, swin’wana timbala, swin’wana etimbuweni kumbe etintshaveni. Hambi ku ri eka Paradeyisi yo sungula, Xikwembu xi vulavule hi ‘swifuwo ni swiharhi.’ (Genesa 1:24) Swifuwo entiyisweni a ku ri leswi hi ntolovelo a swi ri kusuhi ni vanhu. Swiharhi, hambi leswi a swi nga ri na khombo, entiyisweni a swi tsakela ku tshama kule ni vanhu. Kutani, hi laha vuprofeta bya Esaya byi vhumbeke ha kona, hlolwa ri “ta tshama nkarhinyana ni xinyimpfana xa xinuna,” kambe a ri nge hambeti ri ri exikarhi ka swifuwo sweswo.

[Nhlamuselo ya le hansi]

[Laha Xifaniso Xi Humaka Kona eka tluka 31]

Zoological Research Center, Tel-Aviv Hebrew University