Munhu La Dyondzekeke
“VAMAKWERHU, anakanyani ku vitaniwa ka n’wina, hikuva a hi hinkwavo lava vutlharhi hi ndlela ya nyama lava vitaniweke, ni va matimba, ni vakulukumba hi ku velekiwa.” (1 Vakorinto 1:26, NW) Hi laha marito lawa ma kombaka ha kona, swi ni khombo ku dzika eka vutlharhi bya misava kumbe ku va ni xikhundlha lexi tlakukeke evanhwini. Swilo swo tano swi nga ha sivela munhu leswaku a amukela mahungu lamanene.—Swivuriso 16:5; Marka 10:25.
Kambe, esikwini ra Pawulo van’wana lava a va ri ni vutlharhi hi ndlela ya nyama va wu amukerile ntiyiso, naswona un’wana wa lava a ku ri Pawulo hi byakwe. Leswi a a dyondzekile naswona a vonaka a huma endyangwini wa le henhla, Pawulo a a ri muevhangeli la chivirikaka. Xisweswo u kombise leswaku vanhu lava dyondzekeke emisaveni leyi va nga tirhela Yehovha loko timbilu ta vona ti lulamile. Va nga ha tirhisa vuswikoti bya vona entirhweni wa Yehovha.—Luka 16:9.
Mutarso Wa Ndhavuko
Pawulo u velekiwe eTarso, “muti lowu tivekaka swinene,” hi laha a wu hlamuseleke ha kona endzhakunyana. (Mintirho 21:39) Kumbexana hi kona laha a nga byi kuma kona vutivi bya ririmi—ngopfu-ngopfu vutivi bya Xigriki—lexi a xi ri xa nkoka entirhweni wa yena wa vurhumiwa. Vutomi bya le Tarso byi fanele byi kokele Pawulo ni le ndhavukweni wa Vamatiko ku nga ri eka tindlela ta Xiyuda ntsena, ntokoto lowu a wu tirhiseke emalembeni ya le ndzhakunyana tanihi muapostola eka vamatiko. A a yi tiva ndlela yo phofula ntiyiso hi ndlela leyi a va ta yi twisisa. (1 Vakorinto 9:21) Hi xikombiso, xiya nkulumo ya yena eka Vaatena leyi vikiweke eka Mintirho ndzima 17. U endle tinhlamuselo hi vukhongeri bya Vaatena hi vutlhari hambi ku ri ku tshaha eka un’wana wa vaphati va vona eku nyikeleni ka yena ntiyiso.
Muaka-tiko Wa Rhoma
Pawulo a a ri ni nkateko wun’wana wa misava. A a ri muaka-tiko wa Rhoma, naswona u wu tirhisele ku hangalasa mahungu lamanene. Le Filipiya, yena ni vanghana va yena va biwile ni ku pfaleriwa va nga tengisiwanga. Leswi a swi nga ri enawini eka muaka-tiko wa Rhoma, naswona loko Pawulo a yisa mhaka leyi eka valawuri, va n’wi pfumelele ku tshama a tirhela vandlha a nga si hundzela kun’wana.—Mintirho 16:37-40.
Endzhakunyana, loko a humelela emahlweni ka Mufumi Festo, Pawulo u tirhise lunghelo ra yena ra ku va muaka-tiko wa Rhoma leswaku a yisa nandzu wa yena eka Khezari. Xisweswo, u lwele mahungu lamanene emahlweni ka mulawuri-nkulu wa Mfumo wa Rhoma.—Mintirho 25:11, 12; Vafilipiya 1:7.
Pawulo u kume ndzetelo hi ndlela leyi tirhaka leyi endzhakunyana yi tikombeke yi ri leyi pfunaka. Tata wakwe u n’wi dyondzise ku endla matende. Hikwalaho ka leswi u swi kotile ku tihlayisa evutirhelini loko mali yi ri yitsongo. (Mintirho 18:1-3) Nakambe u kume dyondzo leyi tlakukeke ya vukhongeri. U kurisiwe tanihi “Mufarisi, n’wana wa Vafarisi.” (Mintirho 23:6) Hakunene u dyondzile ehansi ka nkucetelo wa Gamaliyele, un’wana wa vadyondzisi lava dumeke va Vayuda. (Mintirho 22:3) Dyondzo yoleyo, kumbexana loko yi ringanisiwa ni dyondzo ya le yunivhesiti ya ntikelo, yi komba leswaku ndyangu wa ka vona a wu ri wa le henhla.
Langutelo Leri Faneleke
Masungulo ni ndzetelo wa Pawulo swi n’wi nyike vumundzuku lebyi vangamaka eka Xiyuda. A a ta va a humelerile. Hambi swi ri tano, loko a pfumele leswaku Yesu a ri Mesiya, tipakani ta Pawulo ti cincile. Loko a tsalela Vafilipiya, u kombise man’wana ya malunghelo ya yena yo sungula ya misava kutani a ku: “Kambe leswi a ndzi tiseketela ngopfu hi swona, ndzi swi langutile swi ri leswi swi nga ha pfuniki nchumu eka mina hikwalaho ka Kriste. Ku nga ri swona ntsena: Ndzi tekile hinkwaswo swi ri leswi nga ha pfuniki nchumu, loko swi ringanisiwa ni risima leri tlulaka hinkwaswo ra ku tiva Kriste Yesu Hosi ya mina.”—Vafilipiya 3:7, 8.
Wanuna loyi wo dyondzeka a nga langutanga endzhaku a navela leswi a ta va a swi endlile hi dyondzo yakwe ya misava; hambi ku ri ku tirhisa “vutivi lebyikulu” leswaku a chavisa van’wana. (Mintirho 26:24; 1 Vakorinto 2:1-4) Ematshan’wini yo veka ntsena ripfumelo ra yena hinkwaro eka Yehovha Xikwembu, u kombetele eka ku langutela ka yena ko sungula a ku: “Ndzi rivala swa le ndzhaku, ni ku ringeta hi matimba ku ya fika eka leswi nga le mahlweni; kutani ndzi tsutsuma ndzi kongomile swa le mahlweni leswaku ndzi ta kuma hakelo, ku nga ku vitana ka Xikwembu ha Kriste Yesu, loku ha kona xi hi vitanelaka evutomini bya le henhla.” (Vafilipiya 3:13, 14) Pawulo u rhangise swilo swa moya.
Kambe, Pawulo u tirhise ndzetelo wolowo wo sungula entirhweni wa Yehovha. Loko a vulavula hi Vayuda u te, “ndzi nga va mbhoni ya vona leswaku va hisekela Xikwembu,” a a vulavula hi ntokoto wa yena n’wini. (Varhoma 10:2) Tanihi Mufarisi, a a chivirikela Xikwembu ni Matsalwa. Endzhaku ka loko Pawulo a vile Mukreste, ku chivirika ka yena ku tiyisiwe hi vutivi lebyi kongomeke, naswona a a tirhisa dyondzo ya yena yo sungula eka xikongomelo lexinene. Hi xikombiso, ebukwini ya Vaheveru u tirhise vutivi byakwe lebyo enta bya matimu ya Vaisrayele ni vugandzeri bya tempele leswaku a kombisa ku tlakuka ka fambiselo ra Vukreste.
Namuntlha van’wana lava tlhariheke hi ndlela ya nyama na vona va amukela mahungu lamanene. Vanhu lava nga ni mixaka hinkwayo ya tidyondzo, hambi ku ri swirho swa tinxaka hinkwato ta swikhundlha ni vutshila, va amukele ntiyiso naswona va tirhisa ndzetelo wa vona wa nkarhi lowu hundzeke, entirhweni wa Yehovha. Hambi swi ri tano, ku nga khathariseki leswaku dyondzo ya vona hi yihi, Vakreste a va yi rivali mhaka ya leswaku timfanelo ta nkoka i ta moya. Leswi i “swilo swa nkoka ngopfu” hikuva swi nga hi yisa evuton’wini lebyi nga heriki.—Vafilipiya 1:10, NW.