Xana Evhangeli Yi Nga Ku Pfunisa Ku Yini?

BIBELE yi bumabumeriwa ngopfu hi ku hlayeka ka yona kahle—hambi ku ri hi lava nga pfumeriki leswaku Xikwembu xi kona. Hambi swi ri tano, kunene i vatsongo lava yi hlayelaka ku tirhisa leswi yi swi vulaka. Ku tlula kwalaho, leswi mahungu lamanene lawa yi nga na wona ma nga ni malembe ya kwalomu ka magidi-mbirhi hi vukhale, vanhu vo tala va vona onge yi fanele yi endliwa yintshwa, yi va ya manguva lawa. Xana Evhangeli i ya khale kumbe yi heleriwe hi nkarhi? Nikatsongo.

Ku ni vavanuna ni vavasati, vantshwa ni lavakulu, lava hlayiwaka hi timiliyoni, lava tivaka leswaku Bibele i xihlovo xa risima xo kuma mpfuno. Yi hi laha manghenelo ya Today’s English Version ma hlayekaka ha kona: “Bibele a ko va buku leyikulu leyi nga naveriwaka ni ku xiximiwa ntsena; i mahungu lamanene ya vanhu hinkwavo etindhawini hinkwato—i rungula leri fanelaka ku twisisiwa ni ku tirhisiwa evuton’wini bya siku ni siku.”

Xana Evhangeli yi vula yini eka wena? Xana u yi teka yi ri xikongomiso evuton’wini bya wena bya siku ni siku? Xiya leswaku mahungu lamanene ma va pfunise ku yini van’wana lava va ma yingiseke hi lembe xidzana ro sungula ni hi laha van’wana va pfunekeke ha kona enkarhini wa hina.

Vanhu Lava Pfuniweke Hi Evhangeli

Enkarhini wa Yesu vanhu vo fana ni vaphasi va tihlampfi lava gingiritekaka ni vavasati lava langutelaka mindyangu a a va kokiwa hi mahungu lamanene ivi va dyondza ntiyiso hi makungu ya Xikwembu hi munhu. Mahungu lamanene ma sungule ku hundzula vutomi bya vona ni ku va tisela ku wisa ka ntiyiso. Hi xikombiso, Mariya Magadala u susiwe mademona. Zakiya, loyi khale kakwe a a ri muluvisi lonkulu, u tshike vutomi bya yena bya makwanga. (Luka 8:2; 19:1-10) Mabofu ni vanhlokonho a a va pfuniwa loko va ta eka Yesu, muchumayeri wa mahungu lamanene. (Luka 17:11-19; Yohane 9:1-7) Yesu u vule hi ku kongoma a ku: “Lavo-fe-mahlo va tlhela va vona, swilema swa famba, vanhlokonho va basisiwa, lavo-fe-tindleve va twa, vafi va pfuka, swisiwana swi byeriwa Mahungu Lamanene.”—Matewu 11:5.

Hambi swi ri tano, xa nkoka ngopfu ku tlula ku hanyisiwa ka vona, a ku ri ndlela leyi mahungu lamanene ma va hundzuleke ha yona vanhu volavo lava karhatekeke. Va timbilu to tshembeka va nyikiwe ntshembo wa nkarhi lowu taka. Va veke ntshembo wa vona eMfun’weni wa Xikwembu—nchumu wo antswa ku tlula evhangeli yihi ni yihi ya vanhu. (Matewu 4:23) Ntshembo wa vona a wu hetiwanga matimba hi rifu ra Yesu. Loko yi hlamusela leswi humeleleke hambi endzhaku ka xiendlakalo xexo, Mintirho 5:42 yi vula leswi hi vadyondzisiwa vakwe: “Masiku hinkwawo, a va nga rhuteli ku dyondzisa ni ku twarisa Evhangeli eTempeleni ne mindyangwini, va ku: Mesiya hi yena Yesu.” Hi lembe xidzana ro sungula, ematikweni yo tala, vanhu va pfuniwile hi tlhelo ra moya hi mhaka ya leswi va ku amukeleke ku chumayela koloko.

Mfumo a a wu ri mahungu ya nkoka enkarhini wolowo. Xana rungula ra Mfumo ra ha ri mahungu lamanene?

Xana Mahungu Lamanene Ma Vula Yini Namuntlha?

Loko u navela misava yo rhula, leyi sirhelelekeke, kutani mahungu ya Mfumo i manene hakunene. Entiyisweni, emisaveni leyi nga ni madzana ya timiliyoni ta vanhu lava gon’welaka ni ku sika, laha ku nga ni mavabyi lama tsemaka nhlana ni lama chavisaka un’wana ni un’wana, laha vugevenga byi andzaka hi ndlela leyi chavisaka, ni ku biha ka xiyimo xa tipolitiki, hi wona ntsena wu nga mahungu lamanene ya ntiyiso, lama nga heriki. Ma yimela ntshembo wu ri wun’we wa nhluvuko wa ntiyiso.

Hi yona mhaka leyi Yesu a profeteke leswi mayelana ni siku ra hina: “Evhangeli leyi ya Mfumo yi ta twarisiwa emisaveni hinkwayo, leswaku yi va vumbhoni eka vanhu va matiko hinkwawo; kutani hi kona makumu ma nga ta fika.” (Matewu 24:14) Marito lawa ma karhi ma hetiseka hi ndlela leyi hlamarisaka leswi Timbhoni ta Yehovha ti chumayelaka mahungu lamanene ematikweni lama tlulaka 200. Buku ya Khatoliki, Nova Evangelização 2000, yi bumabumela Timbhoni hi leswi, yi ku: “Hi kwihi laha hi kumaka kona Timbhoni ta Yehovha? Eminyangweni ya makaya ya vanhu. Naswona leswaku u va Mbhoni ya Yehovha, handle ko va wa Yehovha, munhu u fanele a va mbhoni. Hikwalaho, hi ti kuma ti tirha, ti huwelela, ti tivisa leswi ti swi tokoteke.”

Hambi swi ri tano, a nga kona loyi a ngo swi pfuketana a pfuneka hi mahungu lamanene. Ma ta pfuna ntsena lava va rhiyaka ndleve ni lava yingisaka. Leswaku a kombisa yinhla leyi, Yesu u nyikele xikombiso xa munhu la yaka a ya byala mbewu. Mixaka yo hambana ya misava leyi mbewu yi welaka eka yona, a a yi fanekisela mixaka ya swiyimo swo hambana swa timbilu, leswi vatwi va mahungu lamanene va swi kombisaka. Yesu u te: “Un’wana ni un’wana la twaka Rito ra Mfumo wa Xikwembu, kambe a nga ri twisisi, swi fana ni loko mbewu yi haxiwile endleleni. Lowo biha a ta, a n’wi tekela leswi haxiweke embilwini ya yena. . . . Kambe mbewu leyi haxiweke emisaveni leyinene, swi fana ni loko munhu a twa Rito a ri twisisa; hi yena loyi a vekaka mihandzu hakunene, yin’wana ka 100, yin’wana ka 60, yin’wana ka 30.”—Matewu 13:18-23.

Ku kota enkarhini wa lembe xidzana ro sungula, namuntlha vanhu lavanyingi a va tikarhati leswaku va twisisa mahungu lamanene. A va wu twisisi mongo wa wona, hi mukhuva wolowo, a va swi koti ku kuma mpfuno. Van’wana va amukela mahungu lamanene ivi va dyondza ku hanya hi ku pfumelelana ni ku rhandza ka Xikwembu. Hi ndlela leyi va katekisiwa. Xana u wela eka ntlawa wihi?

Matimba Ya Evhangeli Namuntlha

Mintokoto yi kombisa leswaku ku twisisa mahungu lamanene swi pfuna lava a va “nga ri na ku tshemba, naswona [va] nga ri na Xikwembu.” (Vaefesa 2:12; 4:22-24) Roberto wa le Rio de Janeiro a a lava mpfuno. Ku sukela evuntshweni byakwe, a a hanya vutomi lebyi nyakapfaleke, a tlhela a tirhisa swidzidzirisi a tikhoma hi ndlela yo biha, ni ku yiva. U hetelele a hoxiwe ekhotsweni. Loko a ri kwalaho, Roberto u dyondze Bibele ni Mbhoni leyi a yi fambela kwalaho. U endle nhluvuko lowunene emoyeni lerova xigwevo xakwe xo tshama ekhotsweni xi hungutiwa swinene.

Loko a humesiwile, Roberto u hlangane ni xinhwanyetana lexi a tshameke a xi hlasela, a xi chavisa hi xibalesa. Na xona a xi dyondza Bibele ni Timbhoni ta Yehovha. Xana ku humelele yini? Lexi i xiphemu xa papila leri rungulaka leswi endlekeke: “Va hlangane eHolweni ya Mfumo ro sungula endzhaku ka nhlaselo. Ku kotlana ka vona a ku khumba mbilu swinene. Ha vambirhi va tengatengise mihloti, va angarhana tanihi vamakwavo. Sweswi ha vambirhi, khale ka muyivi ni muhlaseriwa va dzunisa Yehovha.”

Munhu un’wana, Isabel, na yena a lava mpfuno, hikuva a tiviwa hikwalaho ka ximbilwa-mbilwana xakwe. A a dzike ngopfu evungomeni ni le ka vuloyi, naswona a xanisiwa hi mademona. Loko a dyondza Bibele ni Timbhoni ta Yehovha, u kume leswaku mahungu lamanene ma pfuna hakunene. Endzhaku ka nkarhi, u lahle ku fumiwa hi mademona ivi a hundzula vumunhu bya yena—eku heteleleni u dyondze ku tikhoma loko a hlundzukile. Sweswi i Mukreste wo tshembeka, u tiviwa tanihi munhu la hanyisanaka hi van’wana hi musa.

Ee, mahungu lamanene a hi dyondzo ntsena. Ma ni matimba yo hundzula vutomi. (1 Vakorinto 6:9-11) Ma endla ni swo tlula sweswo. Ma tlhela ma kombisa mikateko ya nkarhi lowu taka.

Mikateko Leyi Taka

Hi ku ya hi Rito ra Xikwembu, vumundzuku byi ni switshembiso leswi tsakisaka. Hi ta vona ku hetiseka ka xikhongelo xa Yesu xa leswaku Mfumo wa Xikwembu wu ta ni leswaku ku rhandza ka xona ku endliwa emisaveni tanihi le tilweni. (Matewu 6:10) Ku nga ri khale, mafambiselo lawa ya sweswi ya swilo, swin’we ni vuhomboloki ni madzolonga lama dyisaka mbitsi, swi ta susiwa, naswona hulumendhe ya Xikwembu ya le tilweni, ku nga Mfumo wa xona, yi ta fuma vanhu va timbilu letinene, lava a a va rhandza ku rhiya ndleve, ni ku yingisa mahungu lamanene.—Daniyele 2:44.

Nhluvuko lowukulu wu ta landzela loko vanhu lavo tshembeka va lerisiwa ku hundzula misava yi va paradeyisi, laha lavo rhula va nga ta hanya kona hi masiku. (Pisalema 37:11, 29) Kunene, i mahungu lamanene leswaku vugevenga, mavabyi, ndlala, nthyakiso ni tinyimpi swi ta helela makumu! Xana wa tivona swin’we ni ndyangu wa wena mi hanya emisaveni yoleyo hi ku rhula naswona mi ri ni rihanyo leri hetisekeke, mi nga chavi vuvabyi kumbe rifu?—Nhlavutelo 21:4.

I ntiyiso, vo tala va teka mahungu wolawo lamanene ma ri mahungu-ndlela kumbe nchumu wa ku tisungulela. Kambe va hoxile. Mahungu lamanene ma sekeriwe eka vumbhoni lebyi tiyeke swinene, naswona se ma hundzule vutomi bya timiliyoni. Hikwalaho, u nga hambukisiwi loko van’wana va nga ma kholwi.

Ehleketa hi munhu wo tlhariha la xavaka ndhawu embangwini lowu hluvukaka, a langutela ku bindzula hi vuvekisi bya yena. Xana u kona loyi a nga n’wi solaka hi ku vekisa mali yakwe hi ndlela leyi? Doo. Hakanyingi, vanhu va ta ku u endle hi vutlharhi. Kutani ke, ha yini hi nga endli hi vutlharhi malunghana ni Mfumo, hi vekisa eka mahungu lamanene? Leswi ku amukela mahungu lamanene swi vulaka ku pona, ku hava vuvekisi byin’wana lebyi nga hi tiselaka mbuyelo lowu antswaka ku tlula wona.—Varhoma 1:16.

Xana u nga vekisa njhani eka mahungu lamanene? Xo sungula, vana la rhandzaka ku dyondzisiwa hi Xikwembu. Kutani u hanya hi ku ya hi leswi u swi dyondzeke. Landzela swilaveko-nkulu, hi laha swi xaxametiweke ha kona hi muprofeta wa khale wa Muheveru: “Leŝi Yehova a ŝi lav̌aka e ka wena; hi leŝaku u endla le’ŝi lulameke, u ranḍa tintŝalo, ni ku famba hi ku tiṭongahata e mahlweni ka Šikwembu ša wena.” (Mikiya 6:8) Ku dyondza ku famba ni Xikwembu swi lava nkarhi ni matshalatshala. Hambi swi ri tano, Timbhoni ta Yehovha, leti pfuneke Roberto na Isabel, ti nga tsaka ku ku pfuna emhakeni leyi—tanihi laha van’wana va timiliyoni ti va pfuneke ha kona emalembeni lama hundzeke.

Loko wa ha yimele ku hetiseka ka switshembiso swa Xikwembu, hlayisa vuvekisi bya wena hi ku hanya hi ku ya hi mahungu lamanene, u tsakela ku rhula ka miehleketo ni ku aka vuxaka lebyikulu ni Xikwembu. Vuvekisi bya wena byi ta hlayiseka—a byi nge xungetiwi hi ku wa ka ikhonomi kumbe ngundzungundzu ya tipolitiki. Naswona xo hetelela, byi ta ku tisela mbuyelo wo tsakisa. Xana i yini mbuyelo wa kona? Muapostola Yohane u tsarile a ku: “Misava ya hundza, ni ku navela ka yona, kambe loyi a endlaka ku rhandza ka Xikwembu, ú tshama hi laha ku nga heriki.”—1 Yohane 2:17.

[Xifaniso lexi nga eka tluka 7]

Timbewu ta mahungu lamanene ti wela emisaveni yo hambana-hambana

[Xihlovo Xa Kona]

Garo Nalbandian