A Hi Veni Muxaka Lowu Nga Ni Ripfumelo

“Hi muxaka lowu nga ni ripfumelo eku londzovotiweni ka moya-xiviri wu hanya.”—VAHEVERU 10:39.

1. Ha yini ku nga vuriwaka leswaku ripfumelo ra nandza un’wana ni un’wana wa Yehovha la tshembekaka i ra nkoka?

ENKARHINI lowu taka loko u ri eHolweni ya Mfumo leyi teleke hi vagandzeri va Yehovha, languta lava nga kusuhi na wena. Anakanya hi tindlela to tala leti va kombisaka ripfumelo ha tona. U nga vona vadyuhari lava tirheleke Xikwembu hi makume ya malembe, vantshwa lava lwisanaka ni nkucetelo wa tintangha siku na siku, ni vatswari lava waka va pfuka va kurisa vana va vona lava chavaka Xikwembu. Ku ni vakulu va vandlha ni malandza ya vutirheli, lava byarheke vutihlamuleri byo tala. Ina, u nga vona vamakwerhu va moya lava siyanaka hi malembe, lava lwaka ni swihinga swo hambana-hambana leswaku va tirhela Yehovha. Ripfumelo ra un’wana ni un’wana wa vona i ra nkoka swinene!—1 Petro 1:7.

2. Ha yini ndzayo ya Pawulo leyi nga eka Vaheveru ndzima 10 na 11 yi ri leyi pfunaka eka hina namuntlha?

² Loko va ri kona, a hi vangani vanhu lava nga hetisekangiki lava twisiseke nkoka wa ripfumelo ku tlula muapostola Pawulo. Kahle-kahle, u vule leswaku ripfumelo ra ntiyiso ri yisa eku “londzovotiweni ka moya-xiviri wu hanya.” (Vaheveru 10:39) Hambiswiritano, Pawulo a a swi tiva leswaku ripfumelo i nchumu lowu hlaseriwaka naswona ra dzudzeka emisaveni leyi yo pfumala ripfumelo. A a karhateka swinene hi Vakreste va Vaheveru le Yerusalema ni le Yudiya, lava a va wa va pfuka leswaku va hlayisa ripfumelo ra vona. Loko hi ri karhi hi kambisisa tindzimana to karhi eka Vaheveru ndzima 10 na 11, a hi xiyeni tindlela leti Pawulo a ti tirhiseke ku aka ripfumelo ra vona. Hi ku famba ka nkarhi, hi ta vona ndlela leyi hi nga vaka ni ripfumelo ro tiya ha yona ni ku pfuna van’wana leswaku va va na rona.

Tshembanani

3. Marito ya Pawulo lama kumekaka eka Vaheveru 10:39 ma swi kombisa njhani leswaku a a tshemba vamakwavo loko swi ta eripfumelweni?

³ Nchumu wo sungula lowu hi nga wu xiyaka i langutelo lerinene leri Pawulo a a ri na rona hi vahlayi va matsalwa yakwe. U tsarile a ku: “Kutani hina a hi muxaka wa vanhu lava tlhelelaka endzhaku eku lovisiweni, kambe hi muxaka lowu nga ni ripfumelo eku londzovotiweni ka moya-xiviri wu hanya.” (Vaheveru 10:39) Pawulo a a navelela Vakreste-kulobye lava tshembekaka leswinene, hayi swo biha. Nakambe xiya leswaku u tirhise rito “hina.” Pawulo a a ri munhu wo lulama. Kambe a a nga va tekeli ehansi vayingiseri vakwe, onge hi loko yena a lulame swinene ku va tlula. (Ringanisa Eklesiasta 7:16.) Ku ri na sweswo, u tikatse na vona. U va tiyisekise hi mbilu hinkwayo leswaku yena ni vahlayi va matsalwa ya yena lava nga Vakreste lava tshembekaka, hinkwavo a va ta langutana ni swihinga leswi hetaka matimba leswi a swi ri emahlweni ka vona, ni leswaku a va ta tserhama va nga tlheleli endzhaku eku lovisiweni, va va muxaka wa vanhu lava nga ni ripfumelo.

4. Pawulo a a ri ni swivangelo swihi swa ku tshemba vapfumeri-kulobye?

⁴ Ha yini Pawulo a a va tshemba swonghasi? Xana a a nga swi lemuki swihoxo swa Vakreste va Vaheveru? Ku hambana ni sweswo, u va nyike ndzayo leyi kongomeke, a va pfuna ku hlula ku tsana ka vona ka moya. (Vaheveru 3:12; 5:12-14; 6:4-6; 10:26, 27; 12:5) Hambiswiritano, Pawulo a a ri ni swivangelo swimbirhi leswi twalaka swa ku tshemba vamakwavo. (1) Tanihi mutekeleri wa Yehovha, Pawulo u ringete ku languta vanhu va Xikwembu hilaha Yehovha a va langutaka hakona. Langutelo ro tano a a nga ri tirhisi eka swihoxo swa vona ntsena, kambe a a ri tirhisa ni le ka timfanelo ta vona letinene kun’we ni ku kota ka vona ku hlawula ku endla leswi lulameke enkarhini lowu taka. (Pisalema 130:3; Vaefesa 5:1) (2) Pawulo a a ri ni ripfumelo lerikulu eka matimba ya moya lowo kwetsima. A a swi tiva leswaku a ku na xihinga na xin’we, hambi ku ri ku tsana ka vanhu, lexi a xi ta sivela Yehovha ku nyika Mukreste wihi ni wihi loyi a lwelaka ku N’wi tirhela hi ku tshembeka “matimba lama tlulaka lama tolovelekeke.” (2 Vakorinto 4:7; Vafilipiya 4:13) Kutani ntshembo lowu Pawulo a a ri na wona eka vamakwavo a wu fanerile, a wu nga ri ntshembo wa vukanganyisi kumbe wa ku tixisa. A wu sekeriwe eMatsalweni hi ku helela.

5. Xana hi nga wu tekelela njhani ntshembo wa Pawulo, naswona vuyelo byi nga va byihi?

⁵ Kunene, ntshembo lowu Pawulo a wu kombiseke wu pfune ni van’wana. Mavandlha ya le Yerusalema ni le Yudiya ma fanele ma khumbeke swinene loko Pawulo a vulavula na wona hi ndlela leyi khutazaka swonghasi. Loko va hlekuriwa ni ku nyenyiwa hi vakaneti va vona va Vayuda, Vakreste va Vaheveru va pfuniwe hi marito yo tano leswaku etimbilwini ta vona va tiyimisela ku va muxaka wa vanhu lava nga ni ripfumelo. Xana hi nga endla leswi fanaka eka van’wana namuntlha? Swi olova ngopfu ku vona swihoxo swo tala ni vumunhu lebyi nga rhandzekiki eka van’wana. (Matewu 7:1-5) Kambe hi nga pfunana swinene loko hi xiya hi tlhela hi tlangela ripfumelo ra un’wana ni un’wana wa hina. Loko hi khutazana hi ndlela yoleyo, hakanyingi ripfumelo ra kula.—Varhoma 1:11, 12.

Ku Tirhisa Rito Ra Xikwembu Hi Mfanelo

6. Pawulo a a ma tshaha kwihi marito lawa a ma tsaleke eka Vaheveru 10:38?

⁶ Nakambe Pawulo u ake ripfumelo ra vapfumeri-kulobye hi ku tirhisa Matsalwa hi vutshila. Hi xikombiso, u tsarile a ku: “‘Kambe la lulameke wa mina, u ta hanya hikwalaho ka ripfumelo,’ naswona, ‘loko a tlhelela endzhaku, moya-xiviri wa mina a wu n’wi tsakeli.’” (Vaheveru 10:38) Laha Pawulo a a tshaha marito ya muprofeta Habakuku.a Swi nga endleka leswaku marito lawa a ma tolovelekile eka vahlayi va Pawulo, Vakreste va Vaheveru, lava a va ti tiva kahle tibuku ta vuprofeta. Malunghana ni pakani ya yena—ya ku tiyisa ripfumelo ra Vakreste va le Yerusalema ni le kusuhi na kona kwalomu ka lembe ra 61 C.E.—xikombiso xa Habakuku a xi hlawulekile swinene. Ha yini?

7. Habakuku u byi tsale rini vuprofeta byakwe, naswona swiyimo a swi ri njhani eYuda hi nkarhi wolowo?

⁷ Handle ko kanakana Habakuku u tsale buku yakwe ka ha sele malembe yo tlulanyana makume mambirhi ku nga si lovisiwa Yerusalema hi 607 B.C.E. Exivonweni, muprofeta loyi u vone Vakalidiya (kumbe Vababilona), “tiko ra nsele, ra madzolonga,” va nghena etikweni ra Yuda hi xibububu va lovisa Yerusalema, va lovisa ni vanhu ni matiko lawa va hlanganaka na wona. (Habakuku 1:5-11) Kambe khombo ro tano a ri profetiwe ku sukela hi nkarhi wa Esaya, malembe yo tlula dzana emahlweni ka xiendlakalo xexo. Enkarhini wa Habakuku, Yoyakimi u tlhandlame Hosi Yosiya wo lulama, kutani vuhomboloki byi tlhela byi tinyika matimba eYuda. Yoyakimi u xanise lava a va vulavula hi vito ra Yehovha hambi ku ri ku va dlaya. (2 Tikronika 36:5; Yeremiya 22:17; 26:20-24) A swi hlamarisi leswi muprofeta Habakuku loyi a karhatekeke a huweleleke a ku: ‘Oho Yehovha, swi ta helela kwihi?’—Habakuku 1:2.

8. Ha yini xikombiso xa Habakuku a xi ta pfuna Vakreste va lembe-xidzana ro sungula ni va namuntlha?

⁸ Habakuku a a nga swi tivi leswaku ku lovisiwa ka Yerusalema ku ta fika rini. Hi ku fanana, Vakreste va lembe-xidzana ro sungula a va nga wu tivi nkarhi lowu mafambiselo ya swilo ya Vayuda a ma ta hela ha wona. Kasi na hina a hi tivi ‘siku ni nkarhi’ lowu Yehovha a nga ta avanyisa mafambiselo lawa yo biha ya swilo ha wona. (Matewu 24:36) Kutani a hi xiyeni tindlela timbirhi leti Yehovha a anguleke Habakuku ha tona. Xo sungula, u tiyisekise muprofeta loyi leswaku makumu a ma ta fika hi nkarhi lowu faneleke. Xikwembu xi te: “A [ma] nge hlweli,” hambiloko ma vonaka ma hlwela hi ku ya hi vonelo ra munhu. (Habakuku 2:3) Xa vumbirhi, Yehovha u tsundzuxe Habakuku a ku: “Loyi a lulameke, u ta hambeta a hanya hikwalaho ka vutshembeki byakwe.” (Habakuku 2:4) Wolowo i ntiyiso lowu nga kanakanisiki! Xa nkoka ngopfu a hi nkarhi lowu makumu ma nga ta fika ha wona, kambe hi loko hi ta hambeta hi hanya hi ripfumelo kumbe e-e.

9. Malandza ya Yehovha lama yingisaka ma swi kotise ku yini ku hambeta ma hanya hi ripfumelo (a) hi 607 B.C.E.? (b) hi 66 C.E.? (c) Ha yini swi ri swa nkoka leswaku hi tiyisa ripfumelo ra hina?

⁹ Loko muti wa Yerusalema wu lovisiwa hi 607 B.C.E., Yeremiya, matsalana wakwe Baruku, Ebedi-meleke ni Varekabi vo tshembeka, va vone ku hetiseka ka xitshembiso lexi Yehovha a xi tshembiseke Habakuku. Va ‘hambete va hanya’ loko va pona ku lovisiwa ka Yerusalema loku tsemaka nhlana. Ha yini? Yehovha u va hakerile hikwalaho ka ku tshembeka ka vona. (Yeremiya 35:1-19; 39:15-18; 43:4-7; 45:1-5) Hilaha ku fanaka, Vakreste va Vaheveru va lembe-xidzana ro sungula va fanele va yingise ndzayo ya Pawulo, hikuva loko mavuthu ya Rhoma ma hlasela Yerusalema hi 66 C.E. ivi ma tlhelela ekaya hi xivangelo lexi nga tivekiki, Vakreste volavo va xi yingise swinene xitsundzuxo xa Yesu xa leswaku va tsema va ri vona. (Luka 21:20, 21) Va hambete va hanya hikwalaho ka ripfumelo ra vona. Hilaha ku fanaka, hi ta hambeta hi hanya loko hi kumeka hi ri ni ripfumelo loko makumu ma fika. Xexo i xivangelo lexi twalaka hakunene xa ku tiyisa ripfumelo ra hina sweswi!

Swikombiso Swa Xiviri Swa Ripfumelo

10. Pawulo u ri hlamusele njhani ripfumelo ra Muxe, naswona hi nga n’wi tekelela njhani Muxe emhakeni leyi?

¹⁰ Nakambe Pawulo u ake ripfumelo hi ku tirhisa swikombiso hi ndlela leyi humelelaka. Loko u hlaya Vaheveru ndzima 11, xiya ndlela leyi a nyikelaka swikombiso swa xiviri swa vanhu lava Bibele yi vulavulaka ha vona. Hi xikombiso, u vula leswaku Muxe “a a hambeta a tserhama onge hiloko a vona Loyi a nga vonakiki.” (Vaheveru 11:27) Hi marito man’wana, Yehovha a a ri wa xiviri hakunene eka Muxe lerova swi fana ni loko a vona Xikwembu lexi nga voniwiki. Xana na hina hi tano? Swa olova ku vulavula hi ku va ni vuxaka na Yehovha, kambe ku aka ni ku tiyisa vuxaka byo tano swi lava ku kulula u n’watseka. Wolowo i ntirho lowu hi faneleke hi wu endla! Xana Yehovha i wa xiviri hakunene eka hina lerova hi anakanya hi yena loko hi endla swiboho, ku katsa ni leswi swi vonakaka swi nga nyawuli? Ripfumelo ro tano ri ta hi pfuna ku tiyisela loko hi langutane ni nkaneto lowukulu.

11, 12. (a) Ripfumelo ra Enoko ri nga va ri ringiwe hi tindlela tihi? (b) I hakelo yihi leyi tiyisaka nhlana leyi Enoko a yi kumeke?

¹¹ Nakambe xiya ripfumelo ra Enoko. U langutane ni nkaneto lowukulu ngopfu. Enoko a a fanele a twarisa rungula leri tlhavaka ra vuavanyisi eka vanhu vo biha lava a va hanya enkarhini wolowo. (Yudha 14, 15) Nxaniso lowu wanuna loyi wo tshembeka a a langutane na wona wu vonaka wu ve wa tihanyi ni nsele swinene, lerova Yehovha a ‘n’wi rhurhisa,’ a n’wi susa exiyin’weni xa vutomi a n’wi etlerisa vurhongo bya rifu, valala va nga si n’wi kuma. Kutani Enoko a nga ku vonanga ku hetiseka ka vuprofeta lebyi a byi vuleke. Hambiswiritano, u kume nyiko leyi hi ndlela yo karhi, a yi antswa swinene.—Vaheveru 11:5; Genesa 5:22-24.

¹² Pawulo u ri: “Loko [Enoko] a nga si rhurhisiwa u ve ni vumbhoni bya leswaku u tsakise Xikwembu swinene.” (Vaheveru 11:5) Xana leswi swi vula yini? Loko a nga si etlela vurhongo bya rifu, Enoko a nga ha va a vone xivono xo karhi, kumbexana xa Paradeyisi ya le misaveni leyi a nga ta pfuxeriwa eka yona ku nga ri khale. Ku nga khathariseki leswaku swona hi swihi, Yehovha u tivise Enoko leswaku vutomi byakwe bya ku tshembeka byi N’wi tsakisile. Enoko u tsakise mbilu ya Yehovha. (Ringanisa Swivuriso 27:11.) Ku anakanya hi vutomi bya Enoko swi khumba timbilu ta hina, a swi tano ke? Xana wa swi tsakela ku hanya hi ripfumelo ro tano? Loko swi ri tano, anakanyisisa hi swikombiso sweswo; va vone va ri vanhu va xiviri. Lwela ku hanya hi ripfumelo, siku na siku. Nakambe tsundzuka leswaku vanhu va ripfumelo a va tirheli Yehovha hikwalaho ko tiva siku kumbe nkarhi lowu Xikwembu xi nga ta hetisisa switshembiso swa xona hinkwaswo ha wona. Ku ri na sweswo, hi tiyimisele ku tirhela Yehovha hilaha ku nga heriki! Loko hi endla tano hi ta tsakela vutomi lebyinene emafambiselweni lawa ni le ka lama taka.

Ndlela Yo Tiyisa Ripfumelo

13, 14. (a) Marito ya Pawulo lama tsariweke eka Vaheveru 10:24, 25 ma nga hi pfuna njhani leswaku hi endla minhlangano yi va leyi tsakisaka? (b) Hi xihi xikongomelo-nkulu xa minhlangano ya Vukreste?

¹³ Pawulo u kombise Vakreste va Vaheveru tindlela to hambana-hambana leti a va ta tiyisa ripfumelo ra vona ha tona. A hi kambisiseni timbirhi ntsena. Kumbexana hi tiva xikhutazo xakwe lexi nga eka Vaheveru 10:24, 25, laha hi khutaziwaka ku hlangana ni van’wana nkarhi na nkarhi eminhlanganweni ya Vukreste. Kambe tsundzuka leswaku marito wolawo ya Pawulo lama huhuteriweke a ma vuli swona leswaku hi fanele hi fika hi khondla mavoko ntsena eminhlanganweni yo tano, hi va vahlaleri ntsena. Ku ri na sweswo, Pawulo u hlamusela leswaku minhlangano leyi yi hi pfulela tindlela to tivana ni van’wana, yi hi khutaza ku tirhela Xikwembu hilaha ku engetelekeke, ni ku hi khutaza hi tindlela tin’wana. A hi yi eminhlanganweni hi xikongomelo xa ku pfuniwa ntsena, kambe ni ku pfuna van’wana. Sweswo swi hi pfuna ku endla leswaku minhlangano ya hina yi va leyi tsakisaka.—Mintirho 20:35.

¹⁴ Kambe ngopfu-ngopfu hi ya eminhlanganweni ya Vukreste hi xikongomelo xo gandzela Yehovha Xikwembu. Hi endla sweswo hi ku hlanganyela eku yimbeleleni ni le ku khongeleni, hi ku yingisela swinene ni hi ku nyikela “mbhandzu wa milomu”—ku dzunisa Yehovha hi tinhlamuselo ni tinkulumo ta hina eminhlanganweni. (Vaheveru 13:15) Loko hi tsundzuka tipakani teto naswona hi lwela ku ti fikelela enhlanganweni wun’wana ni wun’wana, handle ko kanakana, ripfumelo ra hina ri ta tshama ri ri karhi ri akeka.

15. Ha yini Pawulo a khutaze Vakreste va Vaheveru leswaku va namarhela vutirheli bya vona, naswona ha yini ndzayo yoleyo yi fanerile namuntlha?

¹⁵ Ndlela yin’wana yo aka ripfumelo i ku endla ntirho wo chumayela. Pawulo u tsarile a ku: “A hi khomeni swi tiya exitivisweni xa le rivaleni xa ntshembo wa hina handle ko tsekatseka, hikuva la tshembiseke wa tshembeka.” (Vaheveru 10:23) U nga khutaza van’wana leswaku va namarhela swinene eka nchumu wo karhi loko va vonaka va ri ekhombyeni ra ku hela matimba. Kahle-kahle, Sathana a a tshikilela Vakreste volavo va Vaheveru leswaku va tshika vutirheli bya vona, naswona u tshikilela vanhu va Xikwembu hilaha ku fanaka namuntlha. Loko hi langutane ni ntshikilelo wo tano, xana hi fanele hi endla yini? Xiya leswi Pawulo a swi vuleke.

16, 17. (a) Pawulo u xi kume njhani xivindzi xo endla vutirheli? (b) Hi fanele hi teka magoza wahi loko hi tikuma hi chavisiwa hi muxaka wo karhi wa vutirheli bya hina bya Vukreste?

¹⁶ Pawulo u tsalele Vakreste va le Tesalonika a ku: “Loko hi rhange hi xaniseka ni ku rhukaniwa (hilaha mi tivaka hakona) eFilipiya, mi tiva ndlela leyi hi kumeke vurhena ha yona hikwalaho ka Xikwembu xa hina, bya ku mi byela mahungu lamanene ya Xikwembu hi ku lwa lokukulu ngopfu.” (1 Vatesalonika 2:2) Xana Pawulo ni vanghana vakwe va ‘rhukaniwe’ hi ndlela yihi le Filipiya? Hi ku ya hi swidyondzi swin’wana, rito ra Xigriki leri tirhisiweke hi Pawulo ri vula ku sandziwa, ku khomisiwa tingana kumbe ku xanisiwa. Valawuri va le Filipiya va va be hi tinhonga, va va pfalela ekhotsweni ni ku va manya hi tingole. (Mintirho 16:16-24) Xana Pawulo u khumbeke njhani hi nxaniso wolowo? Xana Pawulo u sungule ku kokela endzhaku hi ku chava loko a fika emutini lowu landzelaka wa Tesalonika, laha a a ri eriendzweni rakwe ra vurhumiwa? E-e, u ‘ve ni vurhena.’ U hlule nchavo, a hambeta a chumayela hi vurhena.

¹⁷ Xana vurhena bya Pawulo a byi huma kwihi? Xana a byi huma eka yena n’wini? Doo, u vule leswaku u ve ni vurhena “hikwalaho ka Xikwembu xa hina.” Buku ya tinhlamuselo ya vahundzuluxeri va Bibele yi vula leswaku marito lawa ma nga hundzuluxeriwa ma ku, “Xikwembu xi humese ku chava etimbilwini ta hina.” Kutani loko u titwa u nga ri na vurhena lebyi eneleke evutirhelini, kumbe ku ri ni muxaka wo karhi wa vutirheli lebyi lowu ku chavisaka, ha yini u nga kombeli Yehovha leswaku a endla leswi fanaka eka wena? N’wi kombele leswaku a humesa nchavo embilwini ya wena. N’wi kombele leswaku a ku pfuna ku kanya mbilu u endla ntirho lowu. Ku tlula kwalaho, teka magoza man’wana. Hi xikombiso, endla malunghiselelo yo tirha ni loyi a nga ni vutshila eka muxaka wa vutirheli lebyi ku karhataka. Swi nga katsa ku tirha nsimu ya mabindzu, ku nyikela vumbhoni exitarateni, ku chumayela hi xitshuketa kumbe ku nyikela vumbhoni hi riqingho. Kumbexana loyi u tirhaka na yena u ta tsakela ku rhanga a vulavula. Loko swi ri tano, xiya mavulavulelo ya yena, u dyondza. Kambe endzhaku, kanya mbilu u ringeta na wena.

18. I mikateko yihi leyi hi nga vaka na yona loko hi kanya mbilu evutirhelini bya hina?

¹⁸ Loko u kala u kanya mbilu, anakanya hi vuyelo bya kona. Loko u phikelela naswona u nga pfumeli ku hetiwa matimba, hi xitalo u ta kuma mintokoto leyi tsakisaka hi ku avelana ntiyiso ni van’wana, mintokoto leyi kumbexana a wu nga ta yi kuma loko a wu nga endlanga tano. (Vona tluka 25.) U ta eneriseka hi ku tiva leswaku u tsakise Yehovha hi ku endla nchumu lowu wu ku tikelaka. U ta ku katekisa, a ku pfuna ku hlula nchavo wa wena. Ripfumelo ra wena ri ta tiya swinene. Ina, u nge swi koti ku aka ripfumelo ra van’wana, kasi ra wena a wu le ku ri akeni.—Yudha 20, 21.

19. Hi yihi hakelo ya risima leyi hlayiseriweke “muxaka lowu nga ni ripfumelo”?

¹⁹ Onge u nga hambeta u tiyisa ripfumelo ra wena ni ra van’wana. U nga endla tano hi ku tiaka ni ku aka van’wana hi ku tirhisa Rito ra Xikwembu hi vutshila, hi ku dyondza hi swikombiso swa le Bibeleni swa ripfumelo ni ku swi tirhisa, hi ku lunghiselela ni ku nyikela tinhlamuselo eminhlanganweni ya Vukreste, ni hi ku namarhela swinene eka lunghelo ra risima ra vutirheli bya le rivaleni. Loko u endla tano, tiyiseka leswaku hakunene u ‘muxaka wa vanhu lava nga ni ripfumelo.’ Nakambe tsundzuka leswaku vanhu va muxaka lowu va ni hakelo ya risima. I “muxaka lowu nga ni ripfumelo eku londzovotiweni ka moya-xiviri wu hanya.”b Onge ripfumelo ra wena ri nga hambeta ri kula, naswona onge Yehovha Xikwembu a nga ku londzovota u hanya hilaha ku nga heriki!

[Tinhlamuselo ta le hansi]

U Nga Hlamurisa Ku Yini Ke?

◻ Pawulo u swi kombise njhani leswaku a a tshemba Vakreste va Vaheveru, naswona hi nga dyondza yini eka swona?

◻ Ha yini swi fanela swinene ku va Pawulo a tshahe muprofeta Habakuku?

◻ Hi swihi swikombiso swa ripfumelo eMatsalweni leswi tshahiweke hi Pawulo?

◻ Hi tihi tindlela ta ku aka ripfumelo leti Pawulo a ti bumabumeleke?

[Xifaniso lexi nga eka tluka 23]

Loko a xanisiwile eFilipiya, Pawulo u ve ni vurhena a hambeta a chumayela

[Swifaniso leswi nga eka tluka 24]

Xana u nga kanya mbilu u ringeta tindlela to hambana-hambana to nyikela vumbhoni?