Leswi Vatswari Va Faneleke Va Swi Tiva Hi Xikolo Xa Tindzumulo

Vatswari van’wana lava tirhaka, va hlawula ku yisa vana va vona eswikolweni swa tindzumulo, ku nga ndhawu leyi fanaka ni tlilasi ya le xikolweni. Xana sweswo i swinene?

• Swivutiso leswi u nga swi vutisaka

• Leswi u faneleke u swi endla

Swivutiso leswi u nga swi vutisaka

Xana ku yisa n’wana wa mina exikolweni xa tindzumulo swi nga onha vuxaka bya mina na yena? Ina. Byongo bya n’wana byi sungula ku kula elembeni leri a velekiwaka hi rona naswona sweswo swi nga khumba vuxaka byakwe ni van’wana. Nkarhi lowu i wa nkoka swinene lerova u fanele u ringeta hi matimba ku va ekusuhi ni n’wana wa wena.—Deteronoma 6:6, 7.

• Vatswari lava lavaka ku yisa vana va vona exikolweni xa tindzumulo, va fanele va ehleketa hi vuxaka bya vona ni n’wana wa vona.

Xana xikolo xa tindzumulo xi nga endla swi ku tikela ku dyondzisa n’wana wa wena? Ina. Buku leyi nge Hold On to Your Kids, yi ri: “Loko vana va heta nkarhi wo tala ni tintangha ta vona, va kucetelana hi ku hatlisa.”

• Vatswari lava lavaka ku yisa vana va vona exikolweni xa tindzumulo, va fanele va rhanga va vona loko swi ta va olovela ku dyondzisa vana va vona.

Xana xikolo xa tindzumulo xi ta endla leswaku n’wana wa wena a dyondza hi ku hatlisa loko se a ya exikolweni? Van’wana va pfumela. Van’wana va pfumela katsongo, van’wana va ri a swi koteki. Swi nga ri na mhaka ku van’wana va ri yini, mutivi wa swa miehleketo loyi a vuriwaka Penelope Leach, u ri: “U nga tixisi hi ku tibyela leswaku ‘dyondzo’ i xilotlelo lexi nga endlaka leswaku swilo swi n’wi fambela kahle n’wana wa wena loko a sungula ku dyondza a ha ri ntsongo. Loko u tibyela sweswo, u ta va u yi tekela ehansi ‘dyondzo’ ya nkoka leyi u n’wi dyondziseke yona ku sukela loko a ha ku velekiwa.”

• Vatswari lava lavaka ku yisa vana va vona exikolweni xa tindzumulo, va fanele va rhanga va ehleketa hi mbuyelo kumbe loko swi boha ku endla tano.

Xana swa koteka leswaku mutswari u’nwe a sala ekaya ni n’wana? Mikarhi yin’wana vatswari havambirhi ekaya va tirha leswaku va ta kuma mali yo tala. Kambe sweswo swi koxa swo tala.

• Vatswari lava ehleketaka hi ku yisa n’wana wa vona exikolweni xa tindzumulo, va nga hunguta ku xava swilo swo durha leswaku un’wana a ta sala ekaya.

Xiboho xo yisa n’wana exikolweni xa tindzumulo u fanele u xi teka endzhaku ko ehleketa hi mbuyelo ni hi switandzhaku leswi nga vaka kona. Endzhaku ko endla tano, xana u nga endla yini loko u vona swi fanerile ku yisa n’wana wa wena exikolweni xa tindzumulo?

Leswi u nga swi endlaka

Bibele yi vula leswaku “lowo tlhariha u anakanyisisa hi leswi a nga ta swi endla.” (Swivuriso 14:15) Nawu lowu wa le Bibeleni wu fanele wu ku pfuna ku anakanyisisa hi vukheta loko u hlawula ku yisa n’wana wa wena exikolweni xa tindzumulo.

Tirhisa tindlela tin’wana

• Vatswari van’wana va hlawula ku yisa n’wana wa vona ekaya ra munhu loyi a tholeke mutirhi loyi a nga salaka ni n’wana wa vona un’we kumbe vo hlayanyana.

• Vatswari van’wana va ni xaka kumbe munhu loyi va n’wi holelaka leswaku a va salela ni n’wana wa vona.

Tindlela hinkwato leti u nga ti tirhisaka ti ni switandzhaku. Swi nga va njhani loko wo vulavurisana ni vatswari van’wana lava yiseke vana va vona eswikolweni swa tindzumulo? Bibele yi ri: “Vutlhari i bya lava lavaka xitsundzuxo.”—Swivuriso 13:10.

Xana u nga endla yini loko se u n’wi yisile n’wana wa wena exikolweni xa tindzumulo? Loko swi ta emhakeni yoleyo . . .

Tiva swo tala hi ndhawu ya kona

• Xana ndhawu yoleyo yi ni layisense kumbe mpfumelelo lowu humaka eka nawu wa mfumo? Xana yi na maphepha, Adirese ya ndhawu kumbe ndhuma yo karhi leyi yi tivekaka hi yona?

• Xana ndhawu yoleyo yi basile yi tlhela yi hlayiseka?

• Xana vana va wena va ta va va endla yini?a

Tiva swo tala hi lava nga ta sala ni n’wana wa wena

• Xana va ni ndzetelo wa njhani? Sweswo swi katsa tidyondzo leti dyondzisiwaka vana loko va ha ri vatsongo, swilo swa vutshunguri bya xihatla na CPR.

• Swi nga va njhani u lavisisa rhekhodo ya munhu loyi a nga ta ku salela ni n’wana wa wena ku kamba loko a tshame a endla vugevenga byo karhi?

• Xana ndhawu yoleyo yi tshama yi ri karhi yi cinca vatirhi? Sweswo swi ta vula leswaku n’wana wa wena u ta boheka ku tshamela ku tolovelana ni vatirhi lavantshwa?

• Xana i vana vangani lava khathaleriwaka hi munhu loyi a faneleke a sala ni n’wana wa wena? Loko vana va kona va tele, swi vula leswaku n’wana wa wena a nge khathaleriwi kahle. Ndlela leyi n’wana a khathaleriwaka hayona yi titshege hi malembe ya yena.

• Xana lava salaka ni n’wana wa wena va tiyimiserile ku burisana na wena loko ku ri ni swirilo swo karhi?