Ku Hlayisa Vun’we Bya Hina Bya Vukriste

DOMENICO Mosso mutsari wa Khatoliki u tsarile a ku: “Anakanya u ri karhi u vitaniwa ku makwerhu wa xinuna kumbe makwerhu wa xisati, ku nga ri hi muprista, kambe hi nghamula leyi yi nga emalembeni ya le xikarhi leyi yi nga ekusuhi na wena kumbe hi ntombhi yo saseka leyi ya ha ku fikaka evokweni ra wena ra xinene. ‘U ri yini?’ ‘Ndzi te, avuxeni makwerhu.’ ‘U nga swi vurisa ku yini sweswo . . . A ndzi ku tivi nikantsongo, kutani vunghana lebyi hinkwabyo i bya yini? Hambi swi ri tano, hi le kerekeni.’”

Ku titwa ka xiviri ka vumakwerhu hakunene a ku kona exikarhi ka tikereke ta Vujagana. Leswi swi komba ku pfumala ka vona vun’we bya Vukriste. Hambi swi ri tano, a swi tano eka Timbhoni ta Yehova. Tanihi valandzeri va Yesu vo sungula, hi vitanana hi ntshunxekile ku makwerhu wa xinuna ni makwerhu wa xisati. (2 Petro 3:15) Ku nga khathariseki laha hi yaka kona emisaveni, ku amukela loku kufumelaka, ka rirhandzu ka vumakwerhu ku le kusuhi tanihi Holo ya Mfumo leyi nga ekusuhi swinene. Vun’we nakambe bya kombisiwa hi mhaka ya leswi mabandlha hinkwawo ma landzelaka ndlela leyi fanaka yo dyondzisa ni leswi Timbhoni hinkwato ti nga eku chumayeleni ka ‘mahungu lamanene ya mfumo.’—Matewu 24:14.

Eka vusiku lebyi rhangelaka ku fa ka yena, Yesu Kriste u khongerile a ku: “Ndzi khongelela lava . . . nga ta pfumela eka mina hi rito ra vona; ndzi navela leswaku hinkwavo va va un’we, ku fana ni leswi wena Tatana u nga ka mina, na mina ndzi nga ka wena.” (Yohane 17:20, 21) Rhekhodo ya Bibele yi komba leswaku Yehova Xikwembu u hlamule xikhongelo xa Yesu. Exikarhi ka Vakriste vo sungula, rivengo ra nkarhi wo leha exikarhi ka Vayuda ni Vamatiko ri herile hikwalaho ka matimba lama hlanganisaka ya tidyondzo ta Kriste.—Vagalatiya 3:28.

Hambi swi ri tano, swi lave matshalatshala ku hlayisa vun’we lebyi. Muapostola Pawulo u khongotele vatirhi-kulobye ‘ku hanya hi ndlela leyi fambelanaka ni ku vitaniwa ka le [tilweni] . . . Ni ku endla hi matimba ku hlayisa vun’we lebyi nyikiwaka hi Moya, ni ku hanyisana hi ku rhula.’ A va nga fanelanga va avana va va mintlawa yo hambana-hambana. E-e, “ku ni miri wun’we, ni Moya wun’we, tanihi leswi ku nga ni ku tshemba kun’we loko Xikwembu xi mi vitaneleke kona; ku ni Hosi yin’we, ni ku pfumela kun’we, ni nkhuvulo wun’we, ku ni Xikwembu xin’we, Tata wa vanhu hinkwavo.” Vaapostola, varisi ni vadyondzisi ebandlheni va vekeriwe ku pfuna “hinkwerhu evun’weni lebyi tisiwaka hi ku pfumela.”—Vaefesa 4:1-6, 11-14.

Timbhoni ta Yehova eminkarhini ya manguva lawa ti hlayise “vun’we” lebyi hi laha ku humelelaka. Hambi swi ri tano, swilo swo hambana-hambana—moya wa ku tifuma, ku hambana ka ndhavuko ni ka tinxaka, swihoxo swo tala ni ku tsana exikarhi ka Vakriste-kulobye—a swi ta xungeta ‘vun’we lebyi tisiwaka hi ku pfumela.’ Xana byi nga hlayisiwa njhani?

Ku Dya eTafuleni Rin’we

Yehova a nga voningeli Mukriste ha un’we-un’we. Ematshan’wini ya sweswo, Kriste u hlawule ntlawa wa “nandza lowo tshembeka, lowa vutlhari” ku lunghiselela mhaka leyi dyondziwaka ya Matsalwa ni ndzayo leyi nga enkarhini eka Vakriste emisaveni hinkwayo. (Matewu 24:45-47) Xisweswo Xihondzo xo Rindza xi humesiwa hi tindzimi ta 103 ku pfuna ku hlangavetana ni xilaveko xa misava hinkwayo.

Ku dya etafuleni rin’we ra moya swi endle swo tala eku vumbeni ni ku hlayisa vun’we bya ripfumelo. Hambi swi ri tano, minkarhi yin’wana, ndzayo yin’wana yi nga ha vonaka yi nga tirhi ematikweni man’wana. Xana hi fanele hi titwa onge a hi ri lavi rungula leri? Nikantsongo. Swin’wana swa switsundzuxo swa Pawulo eka Vakriste lava tshamaka emutini wa vunghwavava, wo gandzela swikwembu wa Korinto swi nga ha va swi vonake swi nga tirhi hi laha ku heleleke eka Vakriste lava tshamaka ematiko-xikaya. (1 Vakorinto 6:15, 16; 10:14) Kambe, Vakriste hinkwako a va languta matsalwa ya Pawulo tanihi xiphemu xa “Matsalwa.”—2 Petro 3:16.

Hi laha ku fanaka namuntlha, swihloko swin’wana swi nga ha vonaka swi nga tirhi eka swiyimo swa kwalaho hi laha swin’wana swi tirhaka ha kona. Hi fanele hi amukela xitsundzuxo lexi taka hi nkarhi, hi ku tiva leswaku enguveni ya hina ya ku vulavurisana hi xihatla, mimboyamelo leyo biha leyi sunguleke exiphen’wini xin’wana xa misava yi nga hangalaka hi xihatla!

Ku Tsana Ni Langutelo Ro Hundzeleta

Mudyondzisiwa Yakobo u te: “Swi tele leswi hina hinkwerhu hi swi hoxaka.” (Yakobo 3:2) Hikwalaho ka ku tsana, vanhu va tolovele ku hundzeleta. Leswi swi nge vi xiphiqo loko vanhu va avelana malangutelo lama fanaka. Hi xikombiso, vanhu vambirhi lava tirhandzaka ngopfu va nga hanyisana kahle. Kambe loko un’wana a ri ni vusopfa un’wana a tirhandza, ku holova ku nge heli!

Timbhoni ta Yehova ti huma ‘ematikweni hinkwawo, ni le tinxakeni hinkwato, ni le swivongweni hinkwaswo ni tindzimi hinkwato.’ (Nhlavutelo 7:9) Hikwalaho, vanhu lava nga exikarhi ka hina va nga ha va ni mianakanyo leyi hambaneke swinene ehenhleni ka timhaka to tanihi swakudya, swiambalo, mahlayiselo ya rihanyo na hambi ku ri hanyelo ra ntirhisano. Malangutelo yo tano yo hambana a ya fanelanga ya pfula mukhandlu exikarhi ka hina. Bibele yi hi tsundzuxa mayelana ni ku hundzeleta ivi yi hi khutaza ku tirhela ku ringanisela ni ku twisisa. Bibele yi ri: ‘Vutlhari byo ta hi le henhla . . . byi ni ku rhula, ni ku olova.’—Yakobo 3:17.

I ntiyiso, Bibele yi swi sola erivaleni swiendlo swin’wana. Kambe hakanyingi yi hi khutaza ku teka ndlela ya le xikarhi exikarhi ka timhaka timbirhi. Xiya leswi Bibele yi swi vulaka eka tinhloko-mhaka leti landzelaka:

Ntirho Wo Tihanyisa: “V̌ulolo byi wisela munhu e v̌urongweni, kutani moya wa lolo wu ta v̌a ni ndlala.” (Swivuriso 19:15) “Mi nge koti ku tirhela Xikwembu ni rifuwo ra misava.”—Matewu 6:24.

Ku Vulavula: “L’a tikhomaka nomu o tlharihile.” (Swivuriso 10:19) “Šilo šiṅwana ni šiṅwana ši ni nkari wa šona . . . nkari wu kona wa ku miyela, wu kona nkari wa ku v̌ulav̌ula.”—Eklesiasta 3:1, 7.

Xinakulobye: “Hinkwavo va ta tiva leswaku mi vadyondzisiwa va mina, loko mi rhandzana.” (Yohane 13:35) “U nga tolov̌eli ngopfu ndyango wa warikwenu, a nga ti kolwa ha wena, a tlhela a ku v̌enga.”—Swivuriso 25:17.

Ku Wundla Vana: “L’a pfumataka ṅwana wa yena e nhonga, o ṅwi v̌engile, kambe l’a ṅwi ranḍaka a ṅwi laya.” (Swivuriso 13:24) “Vatatana, mi nga hlundzukisi vana va n’wina, leswaku va nga ti hela mbilu.”—Vakolosa 3:21.

Loko malangutelo ya hina ya ri lama ringanisiweke ematshan’wini yo hundzeleta, hi laha ku himpfilitana ni Vakriste van’wana loku hi nga ta ku tokota ku nga ta va kuntsongo. Kambe ku vuriwa yini loko ku kanetana ka ha humelela hikwalaho ka ku nga hetiseki? Tsundzuka marito ya Pawulo eka Vakolosa 3:13: “Amukelanani, kutani loko un’wana a vilela hi un’wana, a va rivalelane.”

‘U Ndzi Khunguvanyisile’

Hambi swi ri tano, van’wana ebandlheni va nga ha voyamela eku hundzeleteni ngopfu, va hundzula minsusumeto yo biha yi va marito ni swikombiso leswinene. Kumbexana leswi swi vangiwa hi matshamelo ya vona. Ku nga khathariseki mhaka ya kona, swi vavisa swonghasi loko vanhu lavo tano lava hundzeletaka ngopfu va tipfumelela ku karhateka hi timhaka letintsongo kumbe, xo biha ngopfu, va kavanyeta van’wana hi mhaka leyi hi ku byala timbewu ta ku avana!

I ntiyiso, Bibele yi sola mahanyelo lama nga ta khunguvanyisa vadyondzisa van’wana. (Luka 17:1, 2) Naswona vanhu lava vupfeke va fanele ku khumbiwa hi mintlhaveko ya Vakriste-kulobye. Hi nkarhi lowu fanaka, Bibele yi hi tsundzuxa hi matimba mayelana ni ku khumbeka ku tlula mpimo ni ku kurisa swihoxo emianakanyweni ya hina. (Eklesiasta 7:9) Ku tlula kwalaho, ku hangalasa ku pfumala ku aneriseka exikarhi ka vamakwerhu hi ku boxa swihoxo swa un’wana hi xin’wana xa leswi “v̌engiwaka hi Yehova.”—Swivuriso 6:16-19.

Moya wa Xikwembu wu nga hi pfuna ku hlula ku khumbeka ku tlula mpimo. Ematshan’wini yo tshama eka swihoxo swa vamakwerhu, hi mpfuno wa moya, hi nga anakanya mianakanyo leyinene, leyi akaka. (Vafilipiya 4:8) Leswi swi kurisa vun’we.

Vun’we A Hi Ku Tixaxameta

Hambi swi ri tano, vun’we bya misava hinkwayo a byi vuli ku herisa vumunhu kumbe ku herisa matshalatshala ya byona. Laha misinya ya milawu ya Bibele yi tirhaka kona, ha tsaka ku fularhela tindlela ta mianakanyo yo tifuma ta misava leyi ni ku amukela vurhangeri bya moya wa Yehova. Hambi swi ri tano, loko hi hetisisa ntirho wa hina tanihi vachumayeri, ku ni xivandla lexikulu xa vumunhu ni xa ku anakanya. Hakunene, vamakwerhu hakanyingi va tirhisa vutshila lebyikulu eku twananiseni ka tindlela ta vona to veka vumbhoni ni swiyimo swa kwalaho.

Kutani ku ni ndhawu leyikulu ya migingiriko laha misinya ya milawu ya Matsalwa yi nga katsekiki hi laha ku kongomeke, ku katsa ni mikhuva yin’wana ya kwalaho. Eka tiko-nkulu ra Yuropa, hakanyingi vanhu va qhavulana. Eswiphen’wini swa Far East, vo korhamisa tinhloko. Ha swimbirhi swa amukeleka eka Vakriste. Kumbe xiya maambalelo ni ku tilunghisa. Bibele yi nyika ntsena swikongomiso swo titsongahata ni ku ringanisela. Eka sweswo, hi nga landzela leswi hi swi hlawulaka, hi ri karhi hi tirhisa ‘mianakanyo leyinene.’—1 Timotiya 2:9, 10.

Xisweswo, minkarhi hinkwayo vakulu va fanele ku va ni vuxiya-xiya bya ku nyikela ndzayo exisekelweni lexi tiyeke xa misinya ya milawu ya Bibele ematshan’wini ya timhaka ta munhu hi xiyexe. Kavula, loko ku tiwa etimhakeni ta moya, va ta va emahlweni eku kuriseni ka vun’we bya ntiyiso. Na hina hi nga endla xiphemu xa hina. ‘Hi nga ya emahlweni hi tikamba, ku vona loko ha ha ri eku pfumeleni’ hi ku dyondza Bibele nkarhi na nkarhi na tibuku ta ‘nandza lowo tshembeka.’ (2 Vakorinto 13:5) Hi nga hlayisa vun’we hi mintirho hi ku ‘vula ripfumelo ra hina erivaleni’ hi xivindzi.—Vaheveru 13:15.

Hi ndlela leyi hi ta landzela ndzayo leyi huhuteriweke leyi nge: “Ndza mi khongotela vamakwerhu, hi vito ra Hosi ya hina Yesu Kriste, ndzi ri: Twananani hinkwenu eku vulavuleni. Ku nga tshuki ku va ni ku avana exikarhi ka n’wina, kambe mi hlangana mi va van’we eku anakanyeni ne makungwini ya n’wina.”—1 Vakorinto 1:10.

[Xifaniso lexi nga eka tluka 30]

Ku hlayisa vuxaka lebyinene, hambi loko munhu a ri ni xisekelo xo vaviseka, i swa nkoka eka vun’we