Swivutiso Swa Vahlayi
Loko masocha ya Sawulo ma dye nyama leyi nga ni ngati, hikwalaho ka yini ma nga dlayiwanga, tanihi leswi loku a ku ri ku xupula loku a ku ri eNawini wa Xikwembu?
Vavanuna lava va tlule nawu wa Xikwembu malunghana ni ngati, kambe va nga ha va va tsetseleriwile hikwalaho ka leswi a va xixima ngati, hambi leswi a va fanele va tikarhatile swinene leswaku va kombisa xichavo lexo tano.
Anakanya hi xiyimo xa vona. Vaisrayele lava a va rhangeriwe hi Hosi Sawulo ni n’wana wakwe Yonatani a va ri eku lweni ni Vafilista. Loko “v̌anhu v̌a Israel v̌a karele ngopfu” enyimpini, Sawulo u hatlisele ku endla xihlambanyo xa leswaku vanhu vakwe a va fanelanga ku dya ku kondza nala a hluriwa. (1 Samuwele 14:24) Endzhakunyana xihlambanyo xa yena xi vange xiphiqo.
Vanhu va yena a va hlula eka nyimpi leyikulu, kambe matimba ya vona a ma sungula ku tsana. A va khomiwe hi ndlala ni ku karhala. Xana va endle yini exiyin’weni xexo xo nonon’hwa? “Kutani tiko ri ṭuṭumela le’ŝi phangiweke, ri teka tinyimpfu ni tihomu ni marole; v̌a ŝi tlhav̌a hansi, v̌a dya nyama yi ri ni ngati.”—1 Samuwele 14:32.
Loku a ku ri ku tlula nawu wa Xikwembu malunghana ni ngati, hi laha vanhu van’wana va Sawulo va n’wi byeleke ha kona loko va ku: “Waŝiv̌o, tiko ri dyohele Yehova hi ku dya nyama ni ngati.” (1 Samuwele 14:33) Ina, Nawu wu vule leswaku loko swiharhi swi tlhaviwa, ngati a yi fanele ku humesiwa nyama yi nga si dyiwa. Xikwembu a xi nga vekanga milawu leyi hundzeletiweke ya leswaku ngati yi fanele yi humesisiwa ku yini. Hi ku tirhisa tindlela letinene ta mahumeselo ya ngati, malandza ya xona a ma ta va ma kombise xichavo eku hlawulekeni ka ngati. (Deteronoma 12:15, 16, 21-25) Ngati ya swiharhi a yi tirhisiwa ku endla magandzelo ealtarini, kambe a yi nga fanelanga ku dyiwa. Ku tlula nawu hi vomu a swi xupuriwa hi rifu, hikuva vanhu va Xikwembu va byeriwe leswaku: “Mi nga ṭhuki mi dya ngati ya nyama, hambi yi ri yihi ni yihi, hikuv̌a e moya wa nyama yiṅwana ni yiṅwana, i ngati ya yona; mani na mani l’a dyaka yona o ta susiwa.”—Levhitika 17:10-14.
Xana masocha ya Hosi Sawulo ma tlule Nawu hi vomu? Xana a va kombisa ku delela nawu wa Xikwembu malunghana ni ngati hi ku kongoma?—Ringanisa Tinhlayo 15:30.
A hi fanelanga hi heta hi ku vula tano. Rhekhodo yi vula leswaku a va ‘tlhava swiharhi ehansi ivi va dya ni ngati.’ Kumbexana a va ringeta ku humesa ngati. (Deteronoma 15:23) Kambe hikwalaho ka ku karhala ni ndlala, a va swi kotanga ku hayeka swiharhi leswi tlhaviweke leswaku swi kuma nkarhi lowunene wo phoma ngati. Va tlhavele tinyimpfu ni tihomu ‘ehansi,’ leswi a swi ta hlwerisa ku huma ka ngati. Naswona va hatlise va tsema nyama leyi kumbexana a yi ntonta ngati. Hikwalaho, hambi leswi a va tiyimisele ku yingisa nawu wa Xikwembu, a va tikarhatelanga ku wu landzela hi tindlela letinene kumbe hi mpimo lowu faneleke.
Vuyelo hi leswaku ‘vanhu va sungule ku dya nyama yi ri ni ngati,’ leswi a ku ri xidyoho. Sawulo u xiye mhaka leyi ivi a lerisa leswaku ribye lerikulu ri vumbuluxeriwa ehenhla ka yena. U lerise masocha a ku: “Nḍi tiseleni uṅwana ni uṅwana homu ya yena, kumbe nyimpfu ya yena, mi yi tlhav̌a kwala! Mi ta dya mi nga dyoheli Yehova hi ku dya ni ngati.” (1 Samuwele 14:33, 34) Masocha lama nga ni nandzu ma n’wi yingisile, kutani “Saul a akela Yehova altari.”—1 Samuwele 14:35.
Ku tlhavela swiharhi emaribyeni kumbexana a swi endla leswaku ngati yi huma hi mfanelo. Nyama a yi dyeriwa ekule ni laha swiharhi swi nga dlayeriwa kona. Sawulo a nga ha va a tirhise yin’wana ya ngati leyi halateriweke ealtarini ku kombela tintswalo ta Xikwembu eka lava va dyoheke. Yehovha u va kombise tintswalo, kumbexana hikwalaho ka leswi a a swi tiva leswaku masocha lawa ma endle matshalatshala ya njhani hambi leswi a ma karhale swinene ni ku va ni ndlala. Nakambe Xikwembu xi nga ha va xi xiye mhaka ya leswaku ku hlambanya ka xihatla ka Sawulo ku vangele vanhu vakwe leswaku va tikuma va ri exiyin’weni lexi hetaka matimba.
Mhaka leyi yi kombisa leswaku xiyimo xa khombo a xi fanelanga xi tekiwa xi ri xivangelo xo tlula nawu wa Xikwembu. Nakambe yi fanele yi hi pfuna leswaku hi vona xilaveko xo anakanyisisa kahle hi nga si endla xihlambanyo, hikuva ku hlambanya ka xihatla ku nga vanga swiphiqo eka hina ni le ka van’wana.—Eklesiasta 5:4-6.