Swivutiso Swa Vahlayi

◼ Vanhu va Xikwembu va fanele ku ‘khathalela maxaka ya vona,’ kutani Abrahama a a ta swi kotisa ku yini ku rhumela Hagara na Iximayele emananga?

I swa rirhandzu ni ku fanela leswaku malandza ya Xikwembu ma khathalela swirho leswi pfumalaka swa ndyangu. Malunghana ni vatswari va Vakriste, muapostola Pawulo u tsarile: “Loko munhu a nga pfuni maxaka ya yena, ngopfu-ngopfu lava va nga va ndyangu wa yena wa xiviri, ú landzurile vupfumeri, kutani ú tlula na loyi a nga riki mupfumeri hi ku biha.”—1 Timotiya 5:8.

Hi nga tiyiseka leswaku ndlela ya Abrahama a yi nga hambani ni moya wa ndzayo yo tano leyinene, hikuva u vekiwe tanihi xikombiso xa ripfumelo ra ntiyiso, ku nga “nakulobye wa Xikwembu.”—Yakobo 2:23; Vaheveru 11:8-19.

Xikwembu xi tshembise minkateko hi rixaka ra Abrahama, kumbe mudyandzhaka. Loko Sara a dyuharile naswona a ha ri mhika, u khutaze Abrahama ku tswala n’wana wa jaha hi khumbi rakwe ra Muegipta Hagara. Endzhaku, loko Hagara a xurhe nyimba, u sungule ku tinyungubyisa eka Sara leswi swi nga hlamuseriwaka tanihi ku “hemba,” kumbe lunya leri hoxeke eka nkata Abrahama la rhandzekaka. (Eksoda 23:1; 2 Samuel 22:49; Psalma 11:5) Abrahama u pfumelele Sara ku endla Hagara leswi a swi rhandzaka, leswi vangeleke Hagara ku tsutsumela emananga, kumbexana a tlhelela aEgipta. Mhaka a yi vuli leswaku u teke timbuva, kutani a nga ha va a swi tivile leswaku a a ta kuma swakudya ni mati eka mintlawa yin’wana leyi nga emixaxeni, yo tanihi mintlawa leyi humaka emananga ya le Arab.—Genesa 12:1-3, 7; 16:1-6.

Ntsumi yi humelerile ivi yi byela Hagara leswaku u fanele ku tlhela, leswaku u ta va ni vatukulu vo tala ni leswaku n’wana wakwe wa mufana Iximayele ‘voko rakwe ri ta lwa na hinkwavo.’ (Genesa 16:7-12) Ku nga si hundza malembe yo tala, Iximayele u tikombe a lwa na Isaka lontsongo, mudyandzhaka wa ntiyiso wa Abrahama loyi a velekiweke hi Sara. Iximayele u sungule ku n’wi ‘hleka,’ kumbe ku khoma Isaka hi ndlela yo biha. Leswi a swi bihile swinene ku tlula ku lwa ka maxaka. Rito ra Xikwembu ri swi hlamusela tanihi ku “xanisa” rixaka ra Abrahama leri vhumbiweke hi Xikwembu. Kutani xiendlo xo tiya a xi fanela.—Genesa 21:1-9; Vagalatiya 4:29-31.

Yehova u byele Abrahama ku yingisa marito ya nsati wakwe eka leswi a swi fanele ku endliwa, ku ‘hlongola Hagara ni n’wana wakwe.’ Hambi leswi Abrahama a nga tsakisiwangiki hi langutelo ro tshika Hagara ni n’wana wa yena, Abrahama u va endlele timbuva. Ku hambana ni nkarhi lowu nga hundza loko Hagara a ye emananga, sweswi u fambe ni xinkwa (kumbexana swakudya swo hambana-hambana) ni mati—leswi lunghiseleriweke hi Abrahama. Entiyisweni u lahlekile kun’wana “e mananga ya Beeršeba,” kutani mati ya yena ma hela a nga si kuma xin’wana xa xihlovo endhawini yoleyo. Kambe xiyimo xakwe a xi nga yisi Abrahama ehansi, hikuva a a ‘endlele maxaka yakwe timbuva,’ hambi ku ri emahlweni ka mahanyelo yo biha lawa a ya lava ku hlongoriwa emutini.—Genesa 21:10-21.

[Mepe/Xifaniso lexi nga eka tluka 31]

(Leswaku u vona rungula leri hleriweke hi ku helela, vona nkandziyiso wa kona)

Great Sea

Mount Carmel

Megiddo

Jerusalem

Hebron

Beer-sheba

Dead Sea

Negeb

[Xihlovo Xa Kona]

Xi seketeriwe eka mepe lowu nyikeriweke hi Pictorial Archive (Near Eastern History) Est. and Survey of Israel

[Xifaniso]

Wadi Zin, nambu lowu omeke edzongeni wa Beeršeba