Xana U Nga Yi Tshemba Bibele?

LOKO u pfula Bibele, xana a wu ta langutela ku kuma mali? Kambe ku vuriwa yini hi mali leyi ya khale ya silivhere?

Van’wana va ehleketa leswaku Bibele i buku ya khale leyi nga ni timhaka ta tolweni wa masiku ni milawu leyinene. Kambe, a va pfumeli leswaku timhaka ta Bibele i matimu ya ntiyiso, kutani va kaneta leswaku i Rito ra Xikwembu. Hambi swi ri tano, byi kona vumbhoni lebyi eneleke bya ntiyiso wa Bibele. Mali leyi (xivono xa yona lexi kurisiweke) i xikombiso lexinene. Xana matsalwa ma ri yini?

Mali leyi yi endliwe le Tarso, muti lowu nge xiphen’wini xa le n’walungwini wa ndhawu leyi sweswi ku nga Turkey. Mali leyi yi endliwe hi nkarhi wa ku lawula ka mufumi wa Peresiya, Mazaeus eka lembe xidzana ra vumune B.C.E. Yi vula leswaku yena i mufumi wa xifundzha lexi nge “Ntsungeni wa Nambu,” ku nga Nambu wa Yufrata.

Kambe ha yini xivulwa xexo xi tsakisa? Hikuva u ta kuma nhlamuselo leyi fanaka eBibeleni ya wena. Ezra 5:6–6:13 yi komba ku yelana exikarhi ka hosi ya Peresiya, Dariyosi ni mufumi la vitaniwaka Tatenayi. A ku vulavurisaniwa hi ku pfuxiwa ka tempele ya le Yerusalema hi Vayuda. Ezra a a ri mutsari la nga ni vutshila wa Nawu wa Xikwembu, naswona wena a wu ta langutela leswaku leswi a swi tsaleke swi vonaka ni ku kongoma. Eka Ezra 5:6 na 6:13 u ta vona leswaku u vitane Tatenayi a ku i “hosi ya hase ka nambu.”

Ezra u tsale sweswo kwalomu ka 460 B.C.E., malembe ya kwalomu ka 100 mali leyi yi nga si endliwa. Oho, ku ni vanhu van’wana lava va nga ha ehleketaka leswaku nhlamuselo ya mufumi wa khale i mhaka yitsongo. Kambe loko u tshemba vatsari va Bibele hambi ku ri eka timhaka to tano letitsongo, xana sweswo a swi fanelanga swi engetela ntshembo wa wena ni le ka swin’wana leswi va swi tsaleke?

Eka swihloko swimbirhi swo sungula eka nkandziyiso lowu, u ta kuma swivangelo swin’wana swa ntshembo wolowo.

Xana U Nga Ri Amukela Riendzo?

Hambi ku ri emisaveni leyi yi nga ni maxangu, u nga wu kuma ntsako hi ku va ni vutivi lebyi kongomeke bya Bibele, mayelana ni Xikwembu, Mfumo wa xona ni xikongomelo xa xona lexi hlamarisaka hi vanhu. Loko u ta lava ku kuma rungula leri engetelekeke kumbe u swi tsakela leswaku un’wana a ku endzela a ta va ni dyondzo ya le kaya ya Bibele ya mahala na wena, hi kombela u tsalela eka Watch Tower, Private Bag X2067, Krugersdorp, 1740, kumbe eka adirese leyi faneleke eka leti xaxametiweke eka tluka 2.