Ndlela Yo Kombisa Ku Xixima Loko U Rhumela Kumbe U Amukela Rungula Eka Selifoni

NTLHONTLHO

A hi nge u le ku vulavuleni ni munghana wa wena kutani u rhumeriwa rungula hi selifoni. Xana u fanele u endla yini?

1. Hlaya rungula rolero u ri karhi u vulavula ni munghana wa wena.

2. Kombela ku khomeriwa eka munghana wa wena ivi u hlaya rungula rolero.

3. U nga ri hlayi, hambeta u bula ni munghana wa wena.

Xana swi ni mhaka leswaku u hlawula ku endla yini? Ina.

LESWI U FANELEKE U SWI TIVA

Loko u vulavula ni munghana wa wena u ri karhi u rhumela kumbe u hlaya rungula eka selifoni, swi fana ni loko u tlanga ntlango lowu u wu rhandzaka kambe u nga landzeli milawu ya kona. U nga ha vula leswaku ‘lava i vanghana va mina.’ Sweswo hi swona swi faneleke swi ku endla u va xixima. Kambe a swi vuli leswaku u fanele u nga va anakanyeli. Ntiyiso hileswaku, loko u nga va xiximi vanghana va wena, hi ku famba ka nkarhi vunghana bya n’ wina byi ta hela.

Ha yini? Vanhu a va swi lavi ku khomiwa hi ndlela leyi nga kombisiki xichavo. Nhwanyana loyi a vuriwaka Betha u ri: “A swi ndzi khomi kahle loko ndzi vulavula ni munghana a ri karhi a tshamela ku languta selifoni yakwe onge hi loko a rindzele mhaka ya nkoka swinene.” Xana u anakanya leswaku Beth a nga n’wi tiyiselela munghana wo tano?

Loko u ri karhi u anakanya hi ndlela leyinene leyi u nga yi tirhisaka ha yona selifoni ya wena, tsundzuka swiendlakalo leswi ku buriweke ha swona eka xihlokwana lexi nge “Ntlhontlho.” Xana a wu ta hlawula ku endla yini? Swi nga endleka u xiya leswaku Nhlamulo A a yi kombisi ku xixima. Kambe ku vuriwa yini hi Tinhlamulo B na C? Xana u vona onge ku kavanyeta mabulo hikwalaho ko hlaya rungula eka selifoni a swi kombisi ku xixima? Kumbe xana u vona onge ku honisa ku hlaya rungula leri u rhumeriweke rona hi nkarhi wolowo eka selifoni ivi u hambeta ni mabulo a swi kombisi ku xixima?

Ku kombisa xichavo a swi olovi. Kambe Bibele yi nga pfuna. Yi ri: “Leswi mi lavaka vanhu va swi endla eka n’wina, swi endleni eka vona hilaha ku fanaka.” (Luka 6:31) U nga tirhisa xitsundzuxo xolexo loko u ri karhi u tsala rungula eka selifoni. Njhani?

LESWI U NGA SWI ENDLAKA

Rhumela rungula hi nkarhi lowu faneleke. Jaha leri vuriwaka Richard ri ri: “Minkarhi yin’wana ndzi rhumeriwa rungula ni vusiku swinene. Rungula ra kona ri va ri nga ri ra nkoka, ndzo kavanyeteka mahala.” Tivutise, ‘Xana ndzi rhumela vanhu rungula hi nkarhi lowu va nga ha vaka va etlele?’—Nawu wa Bibele: Eklesiasta 3:1.

Vana ni vuxiyaxiya. Ku vulavurisana ku katsa marito, mpfumawulo wa rito, ku languteka ka nghohe ni ku tshukatshukisa miri. Khombo ra kona, loko u tsalela munhu rungula swilo sweswo a swi vonaki. Kutani u nga ringeta njhani ku tsala hi ndlela leyinene? Nhwanyana loyi a vuriwaka Jasmine u ri: “Tirhisa marito lama tolovelekeke, yo tanihi lama nge, ‘ku njhani? ndza kombela na ndza nkhensa.’”— Nawu wa Bibele: Vakolosa 4:6.

Vana la anakanyelaka. Tlhela u kambisisa leswi nga eka xihlokwana lexi nge “Ntlhontlho.” Loko ku ri leswaku u rindzele rungula ra nkoka, swi nga va swinene ku kombela ku khomeriwa eka munhu loyi u vulavulaka na yena. Kambe rungula rolero ri ta tshama ri ri eka selifoni ya wena. Amy loyi a nga ni malembe ya 17 u ri: “Loko u heta ku hlamula selifoni, munghana wa wena u ta va a nga ha ri kona kambe selifoni u ta tshama u ri na yona.” U nga ha anakanya hi ndlela leyi fanaka loko u tshame ni vanhu van’wana. Jane loyi a nga ni malembe ya 18 u ri: “U nga tshameli ku rhumela ni ku hlaya rungula. Loko u endla tano u va u byela vanhu lava u nga na vona u ku, ‘a ndzi na mhaka na n’wina’ swi tlula hi loko a ndzi ri endhawini yin’wana.’”

Kambisisa rungula ra wena u nga si ri rhumela. Xana swi nga endleka leswaku munhu a twa leswi hambaneke ni leswi ndzi swi vulaka? Xana swifaniso leswi ndzi swi rhumelaka ni rungula swi ta endla leswaku rungula ra mina ri twisiseka? Amber la nga ni malembe ya 21 u ri: “Loko u endla misavu, vekela xifaniso lexi n’wayitelaka eka rungula leri u ri rhumelaka. Vanhu va hlundzuka naswona ku nga pfuka timholovo hikwalaho ko ri twisisa hi ndlela leyi hoxeke rungula ra misavu.”—Nawu wa Bibele: Swivuriso 12:18.

Hakunene i swa nkoka ku tirhisa selifoni hi ndlela leyi kombisaka xichavo.

Xivutiso xo anakanyisisa ha xona: Ku xixima swi fambisana ni rirhandzu. Xana yi nga kombisiwa njhani mfanelo yoleyo? Bibele yi ri: “Rirhandzu ri ni mbilu yo leha ni musa. Rirhandzu a ri na mavondzo, a ri tikurisi, a ri tikukumuxi, a ri tikhomi hi ndlela leyi nga tengangiki, a ri lavi leswi vuyerisaka rona ntsena, a ri hlundzuki.” (1 Vakorinto 13:4, 5) Hi kwihi laha u faneleke u antswisa kona loko swi ta emhakeni ya rirhandzu?