Timhaka ta mabhuku ma tako ka Cibhukwana ca Mutlhangano
© 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
1-7 KA SETEMBRO
TITSHOMBA TI NGA KA MHAKA YA NUNGUNGULU MAVINGU 29
Ala tigondzo ni mikhuwo yi nga yelaniko ni Mitsalo
Sentinela n.º 6/2016 paj. 6, kwadru
A vanhu vo tala tikhumbi ta zvihena ni ku chava a mimoya ya kubiha. Kasi ku ti vhikela, va tirisa zvitshungulo, tisecha ni zvin’wani. Kanilezvi wena a zvizi zvi lava ku u tsutsumela ka zvilo lezvo. A Nungungulu wa lisine, Jehovha, i na ni ntamu wa hombe a ku hundza Sathani. Loku u tsumba Jehovha, i ta ku vhikela. A Bhibhiliya gi hi tiyisekisa mhaka leyi: “A mahlo ya Jehovha ma fambafamba misaveni yontlhe kasi a kombisa a ntamu wakwe ka lava a mbilu yabye yi mbheleleko kakwe”. — 2 Kro. 16:9.
Kasi hi kuma kuvhikelwa hi Jehovha, hi fanele ku gondza lezvi zvi mu tsakisako hi tlhela hi hanya hi zvona. Hi cikombiso, cikhatini ca vapostoli, a maKristu ya dhoropa ga Efesusi ma no tlhanganisa a mabhuku yabye wontlhe ya wuloyi ma ma hisa. (Miti.19:19, 20) Hi ku fana, kasi hi vhikelwa hi Nungungulu hi fanele ku hoxa zvontlhe zvi yelanako ni wudhimoni. Lezvo zvi patsa zvitshungulo, ni tisecha, ni mabhuku ya wungoma, ni makolari ya “ku ti vhikela”, ni zvin’wani.
Murindzeli 04.19 paj. 17 par. 13
Khoma zviku nde, u yimela lisine xungetano hi vafileko
13 Loku u nga tiyiseki khwatsi ku a mukhuwo wo kari kutani cimaho ca lwisana ni mitsalo, khongela ka Jehovha hi kukholwa u mu kombela wutlhari. (Lera Jakobe 1:5.) Gumesa u hlota wutlhari lomu ka mabhuku ya hina. Loku zvi laveka, bhula ni madhota ya bandla ga wena. Ma nga ta ku byela ku maha lezvi. Kanilezvi, ma nga ku komba matshinya ya milayo ya Bhibhiliya ma to ku vhuna, yo kota lawa ma tlhamuselwako ka ndzima leyi. A cikhati u bako mazambo lawa, wo ti toloveta ku “tirisa a kupima” ka wena; a kupima loko, ku ta ku vhuna ku “hambanisa a zva zvi nene ni zvakubiha”. — Mah. 5:14.
Murindzeli 11.18 paj. 11 par. 12
“Ndzi ta famba lisineni la wena”
12 Zvihena ni mitiro yi nga mu tsakisiko Jehovha. A maxaka, ni vatiri-kuloni, ni zvigondzani-kuloni va nga tshuka va zama ku hi kucetela lezvaku hi ti patsa ka mikhuwo yabye. Cini ci nga hi vhunako ku tiya hi nga vhumeli ku kucetelwa hi ti patsa ka zvihena ni tiferiyadho ti nga mu tsakisiko Jehovha? Hi fanele ku tshama hi ku ti alakanyisa zvigelo zvi mahako Jehovha a nga zvi tsakeli zvilo lezvo. Hi nga handzela lomu ka mabhuku ya hina hi tlhela hi ti alakanyisa lezvi a zvihena zvo kari zvi nga tumbulukisa zvona. Loku hi ehleketa hi zvigelo zvi mahako ku a Mitsalo yi hi kuca ku hi nga ti ngheniseli ka zvihena ni tiferiyadho leto, zvi ta hi tiyisekisa lezvaku hakunene hi maha lezvi zvi “tsakisako Hosi”. (Efe. 5:10) Loku hi tsumba Jehovha ni Mhaka yakwe, hi nga ta chava lezvi a van’wani va zvi pimisako. — Mav. 29:25.
Titshomba ta moya
Perspicaz “Lisonja” par. 1
Magezu yo nandziha
Ku tsakisa munhu hi ku mu dzundza hi magezu yo fayelisela, yo hundzeleta ni ku mu nyika wudzundzo go kala gi nga mu faneli. A kutala ka zvikhati a munhu i maha lezvo hi kota ya ku lava ku wuyelwa. Hikwalaho, zvi na ni mhango ka yena n’winyi. Leci ci mu kucako ku kuma kutsakelwa ni titshomba ta munhu loye, ni ku maha ku loyi a dzundziwako a tizwa na a kurumeteka ku mu mahela cokari ni ku mu nyika wudzundzo. A kutala ka zvikhati zvi mahelwa ku yisa munhu ntlhan’wini. (Mav. 29:5) A ku fayelisela van’wani a zvi kombisi a wutlhari ga le hehla, kanilezvi wutlhari ga tiko legi gi kombako makangwa, ni cihlawulela, ni wukanganyisi. (Jak. 3:17) A ku kala kutsumbeka, ni ku wulawula mawunwa, ni ku fayelisela, ni ku va nyika wudzundzo go hundzeleta a vanhu, ni ku londzola van’wani, zvontlhe lezvo a zvi mu tsakisi Nungungulu. — 2 Kor. 1:12; Gal. 1:10; Efe. 4:25; Kol. 3:9; Kuv. 21:8.
8-14 KA SETEMBRO
TITSHOMBA TI NGA KA MHAKA YA NUNGUNGULU MAVINGU 30
“U nga ndzi nyiki a wusiwana ne hambu a titshomba”
Murindzeli 01.18 paj. 24 par. 10-12
Lirandzo muni li nyikako litsako la lisine?
10 Lisine ku hontlheni ha yi lava mali. Ya hi vhikela hi ndlela yo kari. (Mutsh. 7:12) Kanilezvi, xana hi fanele kuva ni mali yo tala kasi ku tsaka ke? Ahihi! (Lera Mutshawuteli 5:12.) Agur, a n’wana wa Jake i tsalile lezvi: “U nga ndzi nyiki [wusiwana] hambu [kuganya]; ndzi phamele zvakuga lezvi zvi ndzi ringanako.” Zva zwisiseka ku hikuyini a nga kala a nga lavi kuva cisiwana nguvhu. I te a nga lavi kuza a ringwa ku yiva, hakuva lezvo zvi wa ta ruka Nungungulu. Kanilezvi hikuyini a nga kala a nga lavi ku ganya? I te: “Ndzi nga taku laha na ndzi xure ndzi ku kaneta, ndziku: Himani Jehovha?” (Mav. 30:8, 9) Kuzvilava wa tiva vanhu va tsumbako titshomba ku hundza ku tsumba Nungungulu.
11 A vanhu va randzako mali a va mu tsakisi Nungungulu. Jesu i te: “A ku na munhu a zvi kotako ku tirela tihosi timbiri; hilezvi i ta venga yin’we, a randza yin’wani, kutani i ta namarela ka yin’we, a kanyisa yin’wani. A mu zvi koti ku tirela Nungungulu ni Mamona,” ti nga titshomba. I tlhelile aku: “Mu nga ti vekeli titshomba misaveni, laha tisumba ni kutshutshumbala zvi gako ni laha makhamba ma bhoxako ma yiva; kanilezvi ti vekeleni a titshomba le tilweni, laha tisumba ni kutshutshumbala zvi nga giko, ni laha makhamba ma nga bhoxiko ma yiva.” — Mat. 6:19, 20, 24.
12 A malandza yo tala ya Jehovha ma ti karatela ku hanya wutomi go olova. Lezvo zvi ma nyika cikhati co engeteleka ca ku tirela Jehovha zvi tlhela zvi va nyika litsako. Jack, a hanyako le Estados Unidos, i xavisile muti wakwe wa hombe ni koponi yakwe kasi a maha phayona ni sati wakwe. I tlhamusela lezvi: “Zvi karatile ku luza muti wa hina wo saseka ni petso hi nga hi nawo le ntlhaveni.” Kanilezvi, hi malembe i wa tolovela ku wuya kaya na a tele hloko hi zvikarato zva le ntirweni. I ngalo: “A sati wa mina, a nga hi phayona ga cikhati contlhe, i wa tshama a tsakile. I wa tala ku wula ku: ‘Ndzi na ni patrawu wa mu nene ka vontlhe!’ Lezvi minawu ndzi nga sangula ku phayona, hi tirela Munhu yaloyi wa mun’we, ku nga Jehovha.”
Sentinela 15/05/87 paj. 30 par. 8
Chava Jehovha, u ta tsaka
◆ 30:15, 16 — Hi yihi mhaka ka zvikombiso lezvi?
A zvikombiso lezvi zvi komba ku a makangwa a ma kolwi. A misundzu a yi kolwi hi nkhata, a ku fana ni lezvi a va makangwa contlhe cikhati va lavako mali ni zvikhundla. A cilahla conawu a ci tshuki ci xura, kanilezvi ci tshama na ci vhulekile kasi ku amukela a vafi. A khwiri ga ngon’wa gi ‘rilela’ vana. (Gen. 30:1) A misava ya cihala yi pswonga mati ya vhula, kanilezvi yi tlhela yi tekela ku woma. A ndzilo wu hisa lezvi zvi chelilweko ka wona wu maha malangavi ma hisako zvontlhe zvi nga kusuhani nawo. Va tshamisile lezvo lava va makangwa. Kanilezvi lava va rangelwako hi wutlhari ga Nungungulu a va kali va giwa hi moya lowo.
Sentinela 01/06/11 paj. 10 par. 4
U nga hanyisa kuyini hi lezvi u zvi kumako?
Sangula hi ku khweketa co kari na u nga se xava. Hambu lezvi zvi wonekisako ku khwatsi zvi hundzelwe, a ku khweketa cokari na u nga se xava hi lisine i ndlela ya yinene ya ku potsa zvikarato zva timali. Hi ku maha lezvo, a vanhu vo tala va potsa mangava ni kukarateka ku vangiwako hi mangava, zvo kota ku hakhela majuro yo tala ma mahako ku a zvilo zvontlhe lezvi a munhu a xavako zvi dhura. A Bhibhiliya gi wula lezvaku a tisokoti ti ‘tlharihile’ hakuva “ti hlengeleta a zvakuga zva tona hi cikhati ca kutshovela” kasi ti zvi tirisa cikhatini ci tako. — Mav. 6:6-8; 30:24, 25.
Murindzeli 06.24. paj. 13 par. 18
Simama kuva mupfhumba wa Jehovha kala kupindzuka!
18 Zva lisima a ku hi hlola lezvi hi yi wonisako zvona mali. Ti wutise lezvi: ‘Ndza tshamela a ku ehleketa hi mali ni lezvi yi nga xavako? Loku ndzi pemba mali, ndza hlwela ku tlhelisa na ndzi alakanya lezvaku loyi a nga ndzi pemba a nga yi lavi ke? A kuva ni mali zvi ndzi maha ndzi tizwa ndzi hi wa lisima kanilezvi zvi ndzi karatela ku hana? Ndza lamula a vamakabye va mina ndzi ku va randza titshomba ntsena hi kota ya lezvi va nga ni mali? Ndzi maha wunghana ni lava vo ganya kanilezvi ndzi nga khatali hi zvisiwana?’ Hi nyikilwe thomo ga hombe ga ku hiva vapfhumba va Jehovha. Hi nga vhikela a thomo lego hi ku hi simama hi nga randzi mali wutomini ga hina. Loku hi maha lezvo, Jehovha a nga ta tshuka a hi tsika! — Lera Mahebheru 13:5.
Titshomba ta moya
Sentinela 15/04/09 paj. 17 par. 11-13
A zvivangwa zvi komba a wutlhari ga Jehovha
11 A mivhundla ya lomu maribyeni zviharana zvin’wani zva zvitsongwani zvi hi gondzisako zvilo zva lisima. (Lera Mavingu 30:26.) A mivhundla ya lomu maribyeni yi fana ni cigwajha ca hombe, kanilezvi yi na ni tindleve ta titsongwani ta redhonda niku yi na ni minenge yo koma. A zviharana lezvi zvi tshama lomu ka maribye. A matihlo ya zvona yo wona nguvhu ma zvi vhuna nguvhu, niku lomu ka mikele ni timhako lomu zvi tshamako kona zvi maha ku zvi vhikeleka ka zvivandza. A mivhundla ya lomu maribyeni yi mahelwe ku tshama ka wutshamu gi nga ni kuzwanana lezvi zvi mahako ku yi vhikeleka yi tlhela yi kuma ku kufumela nguveni ya cirami.
12 Zvini hi gondzako ka mivhundla ya lomu maribyeni? Co sangula, wona ku a zviharana lezvi a zvi ti humesi kubaseni laha ku nga ni zvivandza. Zvi tirisa matihlo ya zvona yo wona nguvhu kasi ku wona zvivandza na zva ha hi kule niku zvi tshama kusuhani ni timhako ni mikele lomu zvi vhikelekako kona. Hinawu hi fanele ku wona khwatsi hi tlhelo ga moya kasi hi wona timhango to fihlala ta tiko ga Sathani. Mupostoli Pedro i tlharihisile maKristu, aku: “Hlayisani a kupima ka n’wina, mu ti wonela! A nala wa n’wina, Dhiyabho, wa fambafamba a ku khwatsi i nghala yi bhongako, na a hlota wa ku mu khadamula.” (1 Ped. 5:8) A cikhati leci a nga hi laha misaveni, Jesu i wa tshama na a tlharihile, na a ma vhulile ka mizamo yontlhe leyi Sathani a nga yi maha kasi ku wonha a kutsumbeka kakwe. (Mat. 4:1-11) I va nyikile cikombiso ci nene a valandzeli vakwe.
13 A yin’we ya tindlela ta ku hi simama na hi ma vhulile ku hi vhuneka hi kuvhikelela ka moya loku Jehovha a hi nyikako. A ku gondza Mhaka ya Nungungulu ni kuya mitlhanganweni ya bandla zvi fanele kuva zva lisima ka hina. (Luka 4:4; Mah. 10:24, 25) Ahandle ka lezvo, kota lezvi a mivhundla ya lomu maribyeni yi tshamako ka wutshamu gi nga ni kuzwanana, hinawu hi fanele kuva kusuhani ni vamakabye va hina va maKristu kasi hi “tiyisana”. (Rom. 1:12) Loku hi londzowota a kuvhikeleka loku Jehovha a hi nyikako, hi komba lezvaku ha vhumelelana ni magezu ya Dhavhidha, yaku: “Jehovha i ribye ga mina, ni khokhola ga mina, ni mutlhatlhisi wa mina. A Nungungulu wa mina i ribye ga mina, loyi ndzi chavelako ka yena”. — Lis. 18:2.
15-21 KA SETEMBRO
TITSHOMBA TI NGA KA MHAKA YA NUNGUNGULU MAVINGU 31
Lezvi hi gondzako ka wusungukati legi a vamamani va nyikako vana vabye
Sentinela 01/02/11 paj. 19 par. 7-8
Va gondzise mahanyela ma nene a vana va wena
Va gondzise lisine lontlhe xungetano hi kuhlengela masango. A ku tlharihisa zva laveka. (1 Kor. 6:18; Jak. 1:14, 15) Kunene, a Bhibhiliya gi tlhamusela lezvaku a kuhlengela masango cinyikiwo hi nyikilweko hi Nungungulu, na ku nga hi ntlhamu wa Sathani. (Mav. 5:18, 19; Cizim. 1:2) A ku va byela timhango basi ta ku hlengela masango a vana va wena va vaswa zvi nga maha ku vava ni mawonela ya hava ma nga seketelwiko ka Bhibhiliya xungetano hi mhaka leyi. A muswa wo kari wa ku hi Corrina, wa le França, i wula lezvi: “A vapswali va mina va wa wulawula nguvhu hi wubhayi niku lezvo zvi mahile ku ndziva ni mawonela ya hava xungetano hi ku hlengela masango.”
Tiyiseka lezvaku a n’wana wa wena wa li tiva a lisine lontlhe xungetano hi ku hlengela masango. A mamani wo kari wa ku hi Nadia, wa le México, i wula lezvi: “Contlhe cikhati ndzi wa gondzisa vana va mina lezvaku a kuhlengela masango zvilo zvo saseka ni zva ntumbuluko, niku Jehovha i mahile lezvo kasi a vanhu va ti buza hi zvona. Kanilezvi, a masango ma fanele ku hlengelwa ntsena hi vanhu va chadhileko. A kuhlengela masango ku nga neha litsako kutani kuxaniseka hi kuya hi lezvi hi ku tirisisako zvona.”
Ajuda para família ndzima n.º 4 par. 11-13
Bhula ni vana va wena xungetano hi byala
Ranga hi wena u wulawula hi mhaka leyi. Mark, a papayi wo kari wa le Grã-Bretanha, i wula lezvi: “A kun’wa byala zvi ngava mhaka yo karata nguvhu ka vanana. Ndzi wutisile n’wana wa mina wa 8 wa malembe na hi hi lomu ko hlakana lezvaku i wa alakanya ku a kunwa byala zvi bihile kutani zvinene. Hikwalaho, i no tlhatlheka ku wulawula.”
Loku u wulawula hi byala ka zviyimo zvo hambanahambana, a mhaka leyo yi ta tshama maalakanyweni ya vana va wena. Hi kuya hi tanga yabye, a ku wulawula hi byala zvi nga maha cipandze ca mabhulo man’wani ya lisima yo kota ku ti wonela laha ruweni ni ku va gondzisa hi mhaka ya ku hlengela masango.
Va vekele cikombiso. A vanana va fana ni zviponja. Va pswonga lezvi zvi nga kusuhani kabye. A mikambisiso yi komba lezvaku a vapswali hi vona va nga vako ni kucetelo wa hombe ka vana vabye. Lezvo zvi wula ku loku ku hi ku a nchumu wo sangula u mahako kasi u rula ni ku susa stress kunwa byala, a vana va wena va ta gondza ku a kunwa hi wona muri wa kukarateka. Hikwalaho, va vekele cikombiso ca cinene. Ti wonele laha ka kunwa byala.
Despertai! 6/17 paj. 9 par. 5
Gondzisa vana va wena a ku ti koramisa
Kuca vana va wena lezvaku va hana. Komba vana va wena lezvaku “loyi a nyikako wa tsaka nguvhu a ku hundza loyi a amukelako”. (Miti. 20:35) Hi ndlela muni? Mahani zvin’we a lista ya vanhu lava va lavako ku vhuniwa ku xava zvokari, lava va lavako bholeya, ku lungisa zvokari kutani ku maha yin’wani mitiro. Famba ni vana va wena loku uya vhuna vanhu lavo. A vana va wena va fanele ku wona litsako leli u li kumako hi ku vhuna van’wani. Loku u maha lezvo, u ta gondzisa vana va wena a ku ti koramisa hi ndlela ya yinene, ku nga cikombiso ca wena. — Tshinya ga nayo ga Bhibhiliya: Luka 6:38.
Titshomba ta moya
Sentinela 01/11/92 paj. 11 par. 7-8
Gondziselelo cikhatini ca kutsaliwa ka Bhibhiliya
7 Le Izrayeli, a vana va wa gondzisiwa hi papayi na mamani kusukela wun’wananeni. (Dhewu. 11:18, 19; Mav. 1:8; 31:26) Ka Dhisionario go kari ga Bhibhiliya hi Francês, a tlhari yo kari ya Bhibhiliya ya ku hi E. Mangenot yi tsalile lezvi: “Neti a n’wanana a sangula ku wulawula, i wa gondzisiwa magezu yo kari ya Nayo. A mamani wakwe i wa phindaphinda ku mu gondzisa mavhesi yo kari; neti a ma khoma, i wa hundza aya ka gin’wani vhesi. Hi ndzhako ka cikhati, va wa gumesa va nyikiwa a mavhesi lawa va nga zvi kotile ku ma khoma hi hloko na ma tsalilwe. Lezvo zvi wa vhuna ku va tiva lezvi a magezu lawa va ma khomileko hi hloko ma tsalisiwako zvona, niku laha va nga kula va wa simama ku kuma gondziselelo ya moya hi ku lera Nayo wa Hosi ni ku ehleketa hi wona.”
8 Lezvo zvi komba ku a gondzela ga tshinya legi va nga gi tirisa ku wa hi ku zvi khoma hi hloko. Lezvi va nga gondza xungetano hi milayo ya Jehovha ni lezvi a nga mahela vanhu vakwe zvi wa fanele ku nghena timbilwini tabye. (Dhewu. 6:6, 7) Va wa fanele ku ehleketa hi zvona. (Lis. 77:11, 12) Kasi ku vhuna vaswa ni lava va kulileko, ku wa tirisiwa tindlela to hambanahambana kasi va zvi khoma. A yin’we ya tindlela leto ku wa hi ku a vhesi ni vhesi ga lisimu gi sangula hi letra go hambana hi ku landza a mabhesedhi ya ciHebheru (a ku khwatsi hi lezvi zvi mahilweko ka Mavingu 31:10-31); a yin’wani ku wa hi ku tirisa magezu ma nga sangula hi letra go fana kutani ma nga zwalisa ku khwatsi mo fana; ni ku tirisa timunero, a ku khwatsi hi leti ti tirisiwako kusukela cikari ka cipimo 30 ca Mavingu. Zva hlamalisa lezvi a titlhari to kari ti alakanyako ku a kalendariyo ga Gezer, ku nga cin’we ca zvikombiso zva kale nguvhu zva matsalela ya ciHebheru, gi vhuna ku maha maezersisio ya mapimo lomu zvikoleni.
22-28 KA SETEMBRO
TITSHOMBA TI NGA KA MHAKA YA NUNGUNGULU MUTSHAWUTELI 1-2
Simama ku gondzisa cizukulwana leci ci tako
Murindzeli 01.17 paj. 27-28 par. 3-4
“Lezvi . . . zvi veke ka vavanuna va tsumbekileko”
3 Ha zvi randza ku tirela Jehovha niku ha nyika lisima a zviavelo zva hina. A kutala ka hina hi yi randza nguvhu a mitiro leyi hi mahako laha ka kuza hi xuva ku simama hi yi maha hi cikhati co leha. Kanilezvi a ya hava hi ku a cikhati leci a vanhu va khosahalako, a va ha zvi koti ku maha zvontlhe lezvi va nga maha na va ha hi vaswa. (Mutsh. 1:4) Lezvo zva vanga cikarato ka vanhu va Nungungulu. Inyamutlha, a ntiro wa kuchumayela wuya wu andza, niku a hlengeletano ya Jehovha yi tirisa tekinolojiya ya nguva leyi kasi ku hangalasa mahungu yo saseka hi laha zvi kotekako hi kona. Kanilezvi ka zvikhati zvin’wani zvi nga tshuka zvi va karatela lava va kulileko hi tanga a ku gondza mamahela maswa ya zvilo. (Luka 5:39) Zvi tolovelekile kambe ku laha va yako va kula va mbhelelwa hi ntamu lowu va nga hi nawo. (Mav. 20:29) Hikwalaho, zvi kombisa lirandzo zvi tlhela zvi vhuna loku lava va kulileko hi tanga va gondzisa vaswa lezvaku va amukela mitiro yo engeteleka hlengeletanweni ya Jehovha. — Lera Lisimu 71:18.
4 Lava va rangelako zva tshuka zvi nga va oloveli ku nyikela mitiro ka majaha. Va nga ha xukuvala loku va alakanyela ku luza a ciavelo va nga ci randza nguvhu. Va nga ha bayiseka hi ku alakanyela ku nyima ku maha ntiro wo hlawuleka va nga wu randza. Kutani va nga tshuka va karateka na vaku a ntiro wu nga ta famba khwatsi loku wu nga rangelwi hi vona. Kuzvilava va ti wona na va nga hi na cikhati co gondzisa van’wani kambe. Ka cikhati caleco, a majaha ma fanele mava ni lihlazva-mbilu loku ma nga nyikiwi mitiro yo engeteleka.
Titshomba ta moya
Perspicaz “Eclesiastes” par. 1
Mutshawuteli
A vito ga ciHebheru, Qo·hé·leth (gi wulako ku “Mutlhanganisi; Mutsombanyisi; Loyi a vitanisako”), gi tlhamusela khwatsi a ntiro wa hosi ya mufumo wa Nungungulu wu nga hi Izrayeli. (Mutsh. 1:1, 12) Ku wa hi ntiro wa mutlhanganisi a ku a vanhu va ti nyikeleko ka Nungungulu va simama va tsumbekile ka Hosi yabye ya lisine ni Nungungulu wabye. (1 Tih. 8:1-5, 41-43, 66) Hikwalaho, leci ci nga maha ku a hosi yiva yinene kutani yi nga hi yinene ku wa hi ku ya rangela vanhu kasi va khozela Jehovha kutani ahihi. (2 Tih. 16:1-4; 18:1-6) A mutlhanganisi, a nga hi Solomoni, i wa mahile zvotala kasi ku tsombanisa a vaIzrayeli ni valuveli lomu tempeleni. Ka bhuku legi, i tlhanganisile vanhu va Nungungulu hi ku va tsawukanisa ni zvilo zvi nga vhuniko nchumu zvi nga hiko na bhindzu zva tiko legi go biha a va yisa ka mitiro ya yinene ya Nungungulu loyi a tiko lego gi nga ti nyikele ka yena. A vito gi tirisilweko ka maBhibhiliya ya ciTshwa gi hundzuluselwa hi ka gezu Qo·hé·leth gi nga lomu ka Septuaginta ya ciGreki, gi wulako ku Ek·kle·si·a·stés (Mutshawuteli), zvi tlhamuselako ku “ciro ca mutlhangano (bandla)”.
29 KA SETEMBRO–5 KA OUTUBRO
TITSHOMBA TI NGA KA MHAKA YA NUNGUNGULU MUTSHAWUTELI 3-4
Tiyisa a joka ga miluko yinharu
Ajuda para a família ndzima n.° 10 par. 2-8
Tirisani khwatsi a tekinolojiya wukatini ga n’wina
● Loku hi yi tirisa khwatsi a tekinolojiya yi nga tiyisa wukati ga hina. Hi cikombiso, a nuna ni sati va tolovela ku rumelelana timesaji ndzeni ka siku. Lezvo zvi maha ku va simama ku bhula hambu loku va tsawukene.
“A ku rumela mesaji uku ‘ndza ku randza’ kutani ku ‘ndza ku xuva’ zvi nga wula zvo tala.” — Jonathan.
● Loku hi nga yi tirisi khwatsi tekinolojiya zvi nga wonha wukati ga hina. Hi cikombiso, a vokari va mbheta cikhati co leha na va hi ka fone. Hi kota ya lezvo, a va kumi cikhati ca ku khatalela nuna kutani sati wabye.
“Ndza tiyiseka lezvaku a nuna wa mina i wa ta bhula nguvhu na mina ka zviyimo zvo kari loku mina ndzi wa nga tshami cikhati co leha ka fone.” — Julissa.
● A vokari va wula lezvaku va zvi kota ku bhula khwatsi ni vanuna kutani vasati vabye na va thithetela fone kutani thableti. A vokari vaza va alakanya ku a ku maha zvilo zvo tala hi khati gin’we i nyiko, kanilezvi a zvi tshamisangi lezvo. Hi kuya hi socióloga wo kari wa ku Sherry Turkle “loku hi alakanya ku zva ringana ku maha zvilo zvo tala hi khati gin’we, ho ti kanganyisa.” I tlhela a wula lezvi: “Laha hi zamako ku maha zvilo zvo tala hi khati gin’we, zviya zvi hi bindzela ku maha zvilo lezvo.”
“Zva ndzi tsakisa a ku bhula ni nuna wa mina, kanilezvi loku ndzi bhula naye na a nga mahi zvilo zvin’wani. Loku ndzi wulawula naye na a hi ka fone, zvo khwatsi hi loku o ndzi byela ku i hlawula a ku tshama yece a thithetela fone a ku hundza ku bhula na mina.” — Sarah.
Ku dayelela: A ndlela leyi wena u tirisako hi yona a tekinolojiya yi nga tiyisa kutani ku wonha wukati ga wena.
Murindzeli 05.23 paj. 23-24 par. 12-14
U nga tsiki ‘langavi ga Jehovha’ gi timeka
12 Lava va chadhileko va nga mu pimanyisisa kuyini Akwila na Prisila? Ehleketa hi zvilo zvo tala lezvi a mun’we ni mun’wani wa n’wina a faneleko ku maha. Zvi ngo yini ku mu maha zvilo lezvo kota nuna ni sati, wutshan’wini ga ku munhu ni munhu a ti mahela yece ke? Hi cikombiso, Akwila na Prisila va wa chumayela zvin’we. Ma maha makungo ya ku chumayela zvin’we hi ku khandzakanya? Akwila na Prisila va wa tlhela va tira zvin’we. Wena ni nuna kutani sati wa wena kuzvilava a mu mahi a ntiro walowu wa wun’we, kanilezvi a ku mu nga maha zvin’we a mitiro ya laha kaya? (Mutsh. 4:9) Loku mu vhunana ku maha ntiro wo kari, mu tizwa kota ntlawa niku mu na ni lungelo ga ku bhula. Robert na Linda va ni 50 wa malembe ni kuhundza na va chadhile. Robert i wula lezvi: “Hi lisine, a hi na cikhati co tala ca ku tshama zvin’we hi hlakana. Kanilezvi, loku ndzi hlazva zvibya a sati wa mina a womisa kutani loku ndzi khatalela a jardhim yena a huma a ndzi vhuna, ndzi tsaka nguvhu. A ku tira zvin’we zvi hi nyika cikhati ca kuva zvin’we. A lirandzo la hina li simama ku kula.”
13 Hambulezvo, alakanya lezvaku a ku tshama zvin’we basi a zvi eneli kasi a nuna ni sati va bohana. A sati wo kari le Brazil i wula lezvi: “Nyamutlha, hi tshama na hi khomekile laha kaku hi nga tshuka hi alakanya ku ha mbheta cikhati zvin’we hi kota ya lezvi hi tshamako muti mun’we. Ndzi polile ku hi fanele ku maha zvo hundza ku tshama zvin’we. Ndzi fanele ku tlhela ndzi chela kota ka lezvi zvi lavekako ka nuna wa mina.” Wona lezvi Bruno ni sati wakwe Tays, va mahako kasi va khatalelana. Bruno i wula lezvi: “Ka cikhati ca hina ca kuhumula, hi veka tifone ta hina hi tlhelo kasi hi ci londzowota khwatsi a cikhati leci hi nga zvin’we.”
14 Kanilezvi, ahati loku wena ni nuna kutani sati wa wena mu nga zvi randzi a ku mbheta cikhati zvin’we? Lezvo zvi nga humelela loku mu randza zvilo zvo hambana kutani loku mu nga tsakelani. Zvini mu nga mahako? Ehleketa hi ndzilo lowu hi wu kumbukileko kusanguleni. A ndzilo a wu tekeli ku vhura hi cikhatana. Zvi lava ku wu cheliwa tihunyi ta hombe hi kutsongwani-kutsongwani. Hi kufanana, hikuyini mu nga sanguliko hi ku mbheta a cikhati co kari na mu hi zvin’we siku ni siku? Zamani ku maha zvilo zvi to tsakisa wentlhe, na ku nga hi zvilo zvi to mu maha mu holova. (Jak. 3:18) Hi kutsongwani-kutsongwani, a lirandzo la n’wina li nga tlhela li kula.
Murindzeli 05.23 paj. 21 par. 3
U nga tsiki ‘langavi ga Jehovha’ gi timeka
3 Kasi a ‘langavi ga Jehovha’ gi simama gi vhura, a nuna ni sati va fanele ku simama ku ti karata kasi vava ni wunghana go tiya na Jehovha. A wunghana lego go tiya gi nga vhunisa kuyini a wukati gabye? Loku a nuna ni sati va gi nyika lisima a wunghana legi va nga nago ni Papayi wabye wa le tilweni, va tekela ku ingisa wusungukati gakwe; lezvo zvi va vhuna ku potsa ni ku hlula zvikarato lezvi zvi nga mahako ku a lirandzo labye li titimela. (Lera Mutshawuteli 4:12.) Lava va nga ni wunghana go tiya na Jehovha, va ti karatela ku mu pimanyisa va tlhela va ti karatela kuva ni matshamela lawa yena a ma kombisako, yo kota wunene, lihlazva-mbilu ni kutsetselela. (Efe. 4:32–5:1) Loku a nuna ni sati va kombisa a matshamela lawa, zvi ta olova a ku a lirandzo labye li kula. A makabye wo kari wa ku hi Lena, a nga ni 25 wa malembe ni kuhundza na a chadhile, i wula lezvi: “A munhu wa moya zva olova a ku mu randza ni ku mu kombisa cichavo.”
Titshomba ta moya
Perspicaz “Amor” par. 39
Lirandzo
“Cikhati ca ku randza.” A lirandzo a li kombisiwi ka lava Jehovha a kombako lezvaku a va ringanelwi hi lirandzo, kutani lava va nge khube ni ku maha zvakubiha. A lirandzo li kombisiwa ka vanhu vontlhe kala vona va komba lezvaku va mu zonda Nungungulu. Ku gumesa ku chikela cikhati ca ku zvi nga ha ringani ku va randziwa. Jehovha Nungungulu na Jesu Kristu va randza ku lulama, va venga kubiha. (Lis. 45:7; Mah. 1:9) Lava va vengako Nungungulu hi kumbhelela a va faneli ku randziwa. Kunene, zvi wa nga tava wunene a ku simama ku randza vanhu lavo, hakuva lava va vengako Nungungulu va nga ta chela kota hi lirandzo lakwe. (Lis. 139:21, 22; Isa. 26:10) Hikwalaho, Nungungulu yenawu wa va venga nguvhu a vanhu lavo niku ku na ni cikhati leci a ci yimisileko kasi ku maha cokari hi vona. — Lis. 21:8, 9; Mutsh.3:1, 8.
6-12 KA OUTUBRO
TITSHOMBA TI NGA KA MHAKA YA NUNGUNGULU MUTSHAWUTELI 5-6
Lezvi hi kombisako zvona cichavo ca hombe hi Nungungulu wa hina wa hombe
Sentinela 15/08/08 paj. 15-16 par. 17-18
Mu nyike wudzundzo Jehovha hi ku maha zvilo hi cichavo
17 Hi fanele ku kombisa cichavo nguvhunguvhu a cikhati leci hi khozelako Jehovha. Mutshawuteli 5:1 i ngalo: “Hlayisa a nkondzo wa wena loku uya ndlwini ya Nungungulu wa lisine”. Mosi na Joxuwa va wa layilwe lezvaku va tlhatlha masandalia loku va nghena ka wutshamu go basa. (Ekso. 3:5; Jox. 5:15) A ku maha lezvo ku wa hi ku kombisa cichavo. A vapristi va vaIzrayeli va wa fanele ku boha zvimolowani zva wukene “kasi va fihla a wumbyiri gabye”. (Ekso. 28:42, 43) Lezvo zvi wa maha ku a cikhati leci va nga tira laha alatini ku nga woneki wumbyiri gabye. A zviro zvontlhe zva ngango wa vapristi zvi wa fanele ku namarela ka milayo ya Nungungulu ya ku kombisa cichavo.
18 Hikwalaho, a ku khozela hi ndlela ya yinene zvi nga patsa a ku nyika wudzundzo ni cichavo. Kasi hi ringanelwa hi wudzundzo ni cichavo, hi fanele ku kombisa cichavo. A wunene legi hi kombisako a gi fanele kuva go fayelisela kutani ga ku mahela basi ku va hi tivisa lezvo. Gi fanele kuva ga hombe a ku hundza lezvi a vanhu va zvi wonako; gi fanele kusukela mbilwini, leyi yi woniwako hi Nungungulu. (1 Sam. 16:7; Mav. 21:2) A wunene gi fanele kuva tshamela ga hina legi gi khumbako mahanyela ya hina, ni mawonela ya hina, ni wunghana ga hina ni van’wani a ku patsa ni lezvi hi ti wonisako zvona hina wutsumbu. Hi lisine, a wunene ga hina gi fanele ku woneka ka zviyimo zvontlhe ni ka zvontlhe hi wulako ni ku maha. Xungetano hi mahanyela ya hina, ka lezvi hi mahisako zvona zvilo ni lezvi hi bohisako zvona, hi ingisa a magezu ya mupostoli Pawule, yaku: “A hi khunguvanyisi munhu hi nchumu kasi a ntiro wa hina wu nga soliwi; kanilezvi hi tindlela tontlhe, hi komba lezvaku hi malandza ya Nungungulu”. (2 Kor. 6:3, 4) Zvilweni zvontlhe hi ti ‘sasekisa hi gondzo ya Muhanyisi wa hina, Nungungulu’. — Tit. 2:10.
Sentinela 15/11/09 paj. 11 par. 21
Khanyisa mikhongelo ya wena hi ku maha cigondzo ca Bhibhiliya
21 Jesu i wa khongela hi cichavo contlhe ni kukholwa. Hi cikombiso, na a nga se vhuxa Lazaru “i no tlakusa matihlo yakwe a cuwuka tilweni, aku: ‘Papayi, ndza ku bonga hi lezvi u nga ndzizwa. Kunene, ndza zvi tiva lezvaku wa ndzizwa contlhe cikhati.’” (Joh. 11:41, 42) Ahati mikhongelo ya wena ke? Xana ya komba cichavo ni kukholwa? Hlolisisa a mukhongelo wa cikombiso wu kombisako cichavo u wona lezvaku a kubasisiwa ka vito ga Nungungulu, ni kuta ka Mufumo wakwe, ni ku mahiwa ka kurandza ka Nungungulu hi zvona zvo ranga ka mukhongelo lowo. (Mat. 6:9, 10) Ehleketa hi mikhongelo ya wena. Ya komba lezvaku wa nyika nguvhu lisima a Mufumo wa Nungungulu, ni ku maha kurandza ka Nungungulu, ni ku basisa vito gakwe? A mikhongelo ya wena yi fanele ku komba lezvo.
Murindzeli 04.17 paj. 7 par. 12
“Tatisa cifungo ca wena”
12 A cikhati leci u nga bhabhatisiwa, u tsumbisile Jehovha lezvaku u ta tirisa wutomi ga wena kasi ku mu tirela ni ku maha zvontlhe zvi nga ntan’wini wa wena kasi ku landzela a milayo yakwe. Kanilezvi a ku bhabhatisiwa masangulo ntsena. Laha a cikhati ci yako ci hundza, hontlheni hi fanele ku simama hi ti hlola. Hi nga ti wutisa lezvi: ‘Kusukela ndzi bhabhatisiwa, xana a wunghana ga mina na Jehovha gi kulile kuya chikela kwihi? Ndza ha mu tirela hi mbilu ya mina yontlhe ke? (Kol. 3:23) Ndza khongela hi ku khandzakanya? Ndza gondza a Bhibhiliya siku ni siku? Ndza kumeka mitlhanganweni ya bandla contlhe cikhati ke? Ndza tolovela ku hlengela ntirweni wa kuchumayela hi kukhandzakanya? Kutani ndzi hungulile kuhiseka ka mina ka mitiro leyo?’ Mupostoli Pedro i hi tlharihisile xungetano hi mhango ya ku tshuka hi nyima ku tirela Jehovha. Hi nga potsa a mhango leyo hi ku ti karatela ku engetela kukholwa ka hina, ni wutivi, ni kutimisela, ni ku chava Nungungulu. — Lera 2 Pedro 1:5-8.
Titshomba ta moya
Murindzeli 09.20 paj. 31 par. 3-5
Zviwutiso zva vagondzi
Mutshawuteli 5:8 i wulawula hi hosi yi xanisako zvisiwana yi tlhela yi ala ku zvi mahela kululama. A hosi leyo, yi wa fanele ku alakanya lezvaku ya woniwa hi wokari a nga ni cikhundla ca hombe ku hundza yona, kutani a nga ni wuhosi ga ku hundza legi ga yona. Lisine futsi, zva koteka ku ku hi ni van’wani va nga ni wuhosi a ku hundza hosi leyo. A ya hava hi ku ka mifumo ya vanhu, ni valava va nga va hombe ka hosi leyo, zva koteka ku vonawu va bihile. Makunu a citshungu a ci na ka kuya kona! Ci xanisiwa hi tindlela ni matlhelo wontlhe.
A lisine hi ku hambu loku a ciyimo ci ku khwatsi a ku na ndlela ya ku ci tshuka ci cica, hi nga chavelelwa hi ku tiva lezvaku ni lava va “tlakukileko” lomu ka mifumo ya vanhu, va “cuwukiwa” hi Jehovha. Hi nga tsutsumela ka Jehovha, hi chulula timbilu ta hina ka yena. (Lis. 55:22; Filp. 4:6, 7) Ha zvi tiva lezvaku ‘a mahlo ya Jehovha ma languta misaveni yontlhe a ku tiyisa lava va nga vakwe hi timbilu tabye tontlhe’. — 2 Kro. 16:9.
Hikwalaho, Mutshawuteli 5:8, i hi alakanyisa lezvi zvi humelelako futsi tikweni legi hi hanyako ka gona. A munhu hambu a hi ni wuhosi, ku ni mun’wani a nga ni wuhosi ku hundza yena. A ca lisima ka zvontlhe, a vhesi legi gi nga hi alakanyisa a mhaka yo tiya ya ku Jehovha hi yena a nga Hosi a ku hundza vontlhe — a ku na loyi a nga ni wuhosi ku hundza yena. Zvezvi i kari a fuma hi ku tirisa N’wana wakwe Jesu Kristu, a Hosi ya Mufumo wa Nungungulu. Nungungulu wa Ntamu Wontlhe, loyi a wonako vontlhe, i lulamile hi kumbhelela. Ni N’wana wakwe Jesu Kristu, yenawu i lulamile hi kumbhelela.
13-19 KA OUTUBRO
TITSHOMBA TI NGA KA MHAKA YA NUNGUNGULU MUTSHAWUTELI 7-8
Yana “ndlwini ya cirilo”
Perspicaz “Pranto” par. 9
Cirilo
Cikhati ca ku rila. Mutshawuteli 3:1, 4 i wula lezvaku ku na ni “cikhati ca ku rila, ni cikhati ca ku hleka; a cikhati ca kuba tinyandha, ni cikhati ca ku kina”. Kota lezvi ka ku hontlheni hafa, ku wuliwa lezvaku a mbilu ya lava va tlharihileko yi “ndlwini ya cirilo” wutshan’wini ga kuva ndlwini ya mubuzo. (Mutsh. 7:2, 4; fananisa lezvo na Mav. 14:13.) Hikwalaho, a munhu wo tlhariha i londzowota ku tsetsa ni ku chavelela na ku nga hi ku kanyisa a ciyimo leco hi kota ya ku lava ku ti tsakisa. Lezvo zvi mu vhuna ku a alakanya hi ciyimo cakwe ca ku i tafa niku zvi mu vhuna ku ava ni mawonela ma nene hi Muvangi wakwe.
Murindzeli 06.19 paj. 24 par. 15
Vhuna van’wani lezvaku va hlula kukarateka
15 Dhaniyeli a nga felwa hi sati ka malembana ma nga hundza, i wula lezvi: “Zva ndzi tsakisa loku a van’wani va ndzi hlawutela zvilo zva zvi nene va zvi alakanyako hi sati wa mina. Zvi ndzi tiyisekisa lezvaku i wa randziwa ni ku kombisiwa cichavo. Lezvo zva ndzi vhuna nguvhu. A magezu yabye ma ndzi chavelela nguvhu, hakuva a sati wa mina i wa hi wa lisima nguvhu ka mina ni wutomini ga mina.” A wasati mun’wani wa ku hi Gilda, a nga felwa hi nuna, i tlhamusela lezvi: “Zva ndzi chavelela nguvhu loku a van’wani va khongela na mina va tlhela va ndzi lerela mutsalo mun’we kutani yimbiri. Zva ndzi vhuna loku va wulawula hi nuna wa mina ni loku va ndzi ingisela na ndzi wulawula hi yena.”
Murindzeli 07.17 paj. 13 par. 16
“Rila ni lava va rilako”
16 A mikhongelo ya hina yi nga va vhuna vamakabye va hina va rilako. Hi nga va khongelela kutani ku khongela navo. Lisine ku zvi nga tshuka zvi ku karatela ku maha lezvo hi ku chava ku tshuka u sangula ku rila, kanilezvi a mukhongelo wa wena wu humako mbilwini wu ngava ni ntamu wa hombe wa ku chavelela. Dalene i wula lezvi: “A zvikhati zvin’wani loku a vamakabye vata kasi ku ta ndzi chavelela, ndzi va wutisa ku va tlhatlheka ku maha mukhongelo ke. A kutala ka zvikhati va sangula ku khongela na zvi va karatela ku wulawula. Kanilezvi khati ni khati, andzhako ka magezwana mangani, a gezu gabye gi sangula ku tiya va maha mukhongelo wu khumbako nguvhu mbilu. A kukholwa kabye, ni lirandzo labye, ni kukhatala kabye zva tiyisa nguvhu a kukholwa ka mina.”
Murindzeli 07.17 paj. 14 par. 17-19
“Rila ni lava va rilako”
17 A zvi koteki ku tiva lezvaku a munhu i ta mbheta cikhati muni na a ha rila. Loku a munhu a ha hi ku felwa, kuta vanghana vo tala ni maxaka kasi ku ta mu chavelela. Kanilezvi andzhako ka loku va ti tlhelele ka mitiro yabye ya siku ni siku, lava va felweko va ha zvi lava ku chavelelwa. Hikwalaho tshama na u longile ku va vhuna. A Bhibhiliya gi ngalo: “A munghana wa lisine wa randza contlhe cikhati niku makabye a pswalelweko ku vhunetela zvikhatini zva zvikarato.” (Mav. 17:17) Hi fanele ku simama hi chavelela lava va rilako kala a timbilu tabye ti hola. — Lera 1 Va Le Tesalonika 3:7.
18 Alakanya lezvaku a hlomulo wa ku felwa wu nga tshuka wu wuya maalakanyweni ya munhu ni ka cihi cikhati. Lezvo zvi nga ha humelela hi kota ya kuchikela ka siku legi va nga chadha hi gona kutani legi a nga felwa hi gona, kuzwa muzika wo kari, ku wona mufota, hambu kuzwa masema kutani pfumawulo wo kari, ni ku chikela ka nguva yo kari ya lembe. A cikhati leci a munhu a felweko hi nuna kutani sati a mahako nchumu na a hi yece hi khati go sangula, ku ngava kuya mutlhanganweni wa cipandze kutani Cialakanyisweni, ku nga ha wuya maalakanyo yo bayisa nguvhu. A makabye wo kari i ngalo: “Ndzi wa zvi rindzele ku loku ku chikela a siku legi hi nga chadha hi gona zvi ndzi bindzela nguvhu, niku a zvi olovangi. Kanilezvi a vamakabye vo kari va longisele mubuzwanyana ni vanghana va mina kasi ndzi ngavi ndzoce ka siku lego.”
19 Alakanya lezvaku lava va felweko a va lavi ku tiyisiwa ka zvimaho zvo hlawuleka ntsena. Junia i tlhamusela lezvi: “A kutala ka zvikhati, a ku vhuniwa ni ku pangalatiwa hi cikhati co kala gi nga hi siku ga ku tlhanganisa malembe ya cimaho co kari zva vhuna nguvhu. A civhuno leco co kala u nga ci rindzelangi ci neha kuchavelelwa ka hombe.” Lisine ku a hi nge va suseli contlhe ciwundza kutani kubayisa loku va ku zwako, kanilezvi hi nga va chavelela hi ku maha navo mitiro yo kari. (1 Joh. 3:18) Gaby i ngalo: “Ndzi mu bonga nguvhu Jehovha hi madhota ya lirandzo lawa ma ndzi khometeleko ka cikhati cin’we ni cin’wani co nonoha. Ma ndzi mahile ndzi ti wona na ndzi hi mandleni ya lirandzo ya Jehovha.”
Titshomba ta moya
Murindzeli 03.23 paj. 31 par. 18
“Loku mu randzana, a vanhu vontlhe va ta zvi tiva lezvaku mu vapizani va mina”
18 Ka zvikhati zvin’wani, hi nga zvi wonisa ku i chukwana hi tshinelela makabye wokari a hi khunguvanyisileko. Hambulezvo, i chukwana hi ranga hi ku ti wutisa lezvi: ‘Ndza zvi zwisisa khwatsi lezvi zvi mahekileko’ (Mav. 18:13) ‘A nga no phazama?’ (Mutsh. 7:20) ‘Kona mina a ndzi se maha zvo fana ni lezvi a nga maha?’ (Mutsh. 7:21, 22) ‘Loku ndzi mu lava hi bhula, a cikarato leci ci nga ta bindza ku hundza lezvi ci nga zvona ke?’ (Lera Mavingu 26:20.) Loku hi ti nyika cikhati ca ku ehleketa hi zviwutiso lezvi, a lirandzo la hina hi makabye loye li nga tshuka li hi kuca ku hi zvi mita ni mari.
20-26 KA OUTUBRO
TITSHOMBA TI NGA KA MHAKA YA NUNGUNGULU MUTSHAWUTELI 9-10
Vana ni mawonela manene xungetano hi zvikarato zva wena
Murindzeli 15/08/13 paj. 14 par. 20-21
U nga tshuki u ‘zangarela Jehovha’
20 Nyika nandzu loyi hakunene a nga ni nandzu. Hikuyini hi faneleko ku maha lezvo? Hi lezvaku a zvikarato zvo kari hi kumanako nazvo, a nandzu wa kona wu na na hina. Loku zvi hi tano, hi fanele ku vhumela a ku hi hina hi nga ni nandzu. (Gal. 6:7) U nga zami ku mu nyika nandzu Jehovha hi kota ya zvikarato lezvo. Hikuyini a ku maha lezvo zvi nga wa tava zvi nga lulamangi? Hi nga wona cikombiso leci: A movha wa zvi kota ku famba hi kutsutsuma nguvhu. Hi nga alakanya loku a mufambisi wa wona i wo wu vhulela a hundzisa lipimo leli li yimisilweko a cikhati leci a hundzako ka djikwa ga hombe zvonake a chayisa. Xana a mumahi wa mova hi yena a nga ni nandzu wa mhango leyo? Ne ni kutsongwani! Hi kufanana, Jehovha i hi vangile na hi tlhatlhekile ku hlawula. Kanilezvi, i tlhelile a hi nyika a zvileletelo zva ku hi vhuna ku maha zviboho zva zvi nene. Makunu, hikuyini hi nga wa ta mu nyika nandzu a Muvangi wa hina hi kota ya zvihoxo zva hina ke?
21 Kunene, a hi zvikarato zvontlhe lezvi hi kumanako nazvo zvi vangiwako hi zvihoxo zva hina. A zvokari zvo ‘tshuka zvi humelela’ hi kota ya wutshamu ni cikhati leci hi nga ka cona. (Mutsh. 9:11) Hambulezvo, hi nga tshuki hi rivala lezvaku a muvangi wo sangula wa zvilo zva kubiha hi Sathani. (1 Joh. 5:19; Kuv. 12:9) Hi yena a nga nala — a hi Jehovha! — 1 Ped. 5:8.
Murindzeli 09.19 paj. 4 par. 10
Jehovha wa ma nyika lisima a malandza yakwe yo ti koramisa
10 A kutikoramisa ku tlhela ku olovisa wutomi ga hina. Hi lisine, hi nga zvi wonisa ku khwatsi a zvilo a zvi fambi khwatsi kutani ku a zvi lulamangi. A hosi yo tlhariha Solomoni yi wulile lezvi: ‘Ndzi wonile tikhumbi na ti khilele mahaxi, kasi tihosana ti famba hi minenge kota tikhumbi.’ (Mutsh. 10:7) Ka zvikhati zvin’wani a vanhu lava va nga ni wutlhari ga hombe a va dzundziwi. Lava va kalako va nga hi na wutlhari ga nchumu va dzundziwa nguvhu. Kanilezvi Solomoni i wa zvi tiva lezvaku hi fanele ku vhumela lezvi a wutomi gi nga tshamisa zvona hi tlhela hi nga khunguvanyisiwi hi lezvi a zvilo zvi fambisako zvona wutomini. (Mutsh. 6:9) Loku hi hi vanhu vo ti koramisa zvi ta hi olovela a ku vhumela lezvi a wutomi gi nga tshamisa zvona — na ku nga hi lezvi hina hi nga lava ku gi tshamisa zvona.
Murindzeli 01/10/11 paj. 10 par. 1-2
Xana Lezvi U Ti Hungatisako Zvona Zvi Na Ni Civhuno Ke?
A BHIBHILIYA gi komba khwatsi lezvaku Jehovha a nga tsakisiwi ntsena hi ku hi wona na hi hanya, kanilezvi i lava lezvaku hizwa a kunandziha ka wutomi. Hi cikombiso, a bhuku ga Tisimu 104:14, 15 gi wula lezvaku Jehovha i “humesa zvakuga hi lomu misaveni, ni vhinyo legi gi tsakisako a mbilu ya munhu, ni mafura yo nyukisa a nghohe yakwe, ni cibaba leci ci tiyisako a mbilu ya munhu.” Hakunene, Jehovha i milisa timbewu kasi ti humesa zvakuga, mafura ni vhinyo kasi hi kota ku hanya. Kanilezvi a vhinyo gi tlhela gi ‘tsakisa a mbilu ya munhu.’ Hambu lezvi a munhu a zvi kotako ku hanya na a nganwi, a vhinyo ga zvi kota ku engetela a litsako la hina. (Mutsh. 9:7; 10:19) Handle ko kanakana, Jehovha i lava lezvaku hi hanya na ‘timbilu ta hina ti tele hi kutsaka.’ — Miti. 14:16, 17.
2 Hikwalaho, a ku na cigelo ca ku tizwa nandzu loku hi tshuka hi ti nyika cikhati ca ku ‘languta a tinyanyani ta tilo’ ni “makhon’wa ya lomu khwatini” kutani ku maha zvilo zvin’wani zvi hi tsakisako kasi ku humula a mitiro ya hina ya siku ni siku. (Mat. 6:26, 28; Tis. 8:3, 4) A wutomi go tsakisa “cinyikiwo ca Nungungulu.” (Mutsh. 3:12, 13) A ku wona kutihungata kota cinyikiwo ca Nungungulu zvi ta hi kuca a ku ti hungata hi ndlela yi tsakisako Jehovha.
Titshomba ta moya
Perspicaz “Tagarelice, Calúnia” par. 4, 8
Mahlevo, kulumbeta
A mahlevo ma nga hi maha hi lumbeta van’wani ma tlhela ma neha zvikarato ka mulumbeti. A wutlhari ga magezu ya Mutshawuteli 10:12-14 gi woneka kubaseni: “A minomu ya cipumbu ya ci lovisa. A magezu yo sangula ma humako non’wini wa cona wupumbu, ni magezu ya cona yo gumesa lihuhi li hohlotako. Kanilezvi a cipumbu ci tshama hi ku wulawula”.
Hambu lezvi a mahlevo ka zvikhati zvin’wani ma nga wonekisako ku khwatsi a ma bihangi (hambu lezvi ma nga hundzukako mava kulumbeta kutani ku yisa ka ku lumbeta), a kulumbeta contlhe cikhati ku na ni mhango niku ku vanga kubayisa ni kuhambana. A munhu a nga lumbeta van’wani halahala kutani hi zvigelo zvo biha. Ni ka cihi ciyimo, a mulumbeti i maha ku a nga tsakelwi hi Nungungulu, hakuva i ‘xwanya kungazwanani cikari ka vamakabye’ ku nga zvilo lezvi Nungungulu a zvi vengako. (Mav. 6:16-19) A gezu ga ciGreki gi wulako “mulumbeti” hi legi ga ku di·á·bo·los. A gezu legi gi tirisiwa kambe lomu ka Bhibhiliya kota cikhundla ca Sathani, “Dhiyabho”, a mulumbeti wa hombe wa Nungungulu. (Joh. 8:44; Kuv. 12:9, 10; Gen. 3:2-5) Lezvo zvi komba a cibuka ca kulumbeta kontlhe.
27 KA OUTUBRO–2 KA NOVEMBRO
TITSHOMBA TI NGA KA MHAKA YA NUNGUNGULU MUTSHAWUELI 11-12
Simama kuva ni lihanyo la linene u tlhela u tsaka
Despertai! 03/15 paj. 13 par. 6-7
A gambo ni moya wa wunene i “muri” wa ntumbuluko
A gambo gi na ni zvokari zva ku zvi nga daya zvitsongwatsongwani. A Journal of Hospital Infection gi wula lezvaku “a kutala ka zvitsongwatsongwani zvi vangako mababyi a zvi gwenti ka kuhisa ka gambo”.
U nga wu londzowotisa kuyini a “muri” lowo wa ntumbuluko? Huma lahandle u paseyara, u woranyana masane ni ku biwa hi moya wa wunene. Lezvo zvi ta maha ku uva ni lihanyo la linene.
Murindzeli 02.23 paj. 21 par. 6-7
6 Hambu lezvi a Bhibhiliya gi kalako gi nga hi bhuku ga zvileletelo zva ku ti vhikela mababyi kutani ga lezvi hi faneleko kuga ni lezvi hi nga faneliko, ga hi vhuna ku tiva mawonela ya Jehovha mhakeni leyi. Hi cikombiso, i hi kuca ku susa zvilo zvi bayisako miri. (Mutsh. 11:10) A Bhibhiliya gi a hi faneli kuga nguvhu ni kunwa nguvhu, hakuva zvontlhe zvi nga hi vangela mababyi kutani ku hi daya. (Mav. 23:20) Jehovha i rindzela ku hi tiva ku ti khoma a cikhati leci hi hlawulako ca kuga ni ca kunwa, ni kutala ka zvona. — 1 Kor. 6:12; 9:25.
7 Loku hi tirisa khwatsi a kupima ka hina, hi nga maha zviboho zvi kombako ku ha gi nyika lisima a wutomi, a cinyikiwo ci tako hi ka Nungungulu. (Lis. 119:99, 100; Lera Mavingu 2:11.) Hi cikombiso, a hi ti mahi mapato, higa ni cihi hi ci kumako. Loku ku hi ni zvakuga zvo kari hi zvi randzako, kanilezvi na zvi hi babyisa loku higa, hi ti karatela ku nga hagi. Ahandle ka lezvo, hi kombisa lezvaku hi na ni kupima ku nene hi ku etlela zvi enela, hi maha ma exercício hi kukhandzakanya, hi ti karatela kuva ni basiselelo, ni laha mutini ka hina ku tshama na ku basile.
Murindzeli 09.24 paj. 2 par. 2-3
“Mahani vamahi va mhaka”
2 Kota vakhozeli va Jehovha, hi vanhu vo tsaka. Hikuyini? Hi na zvigelo zvo tala. Kanilezvi a ca lisima ka zvontlhe hi ku hi lera Mhaka ya Nungungulu hi kukhandzakanya hi tlhela hi ti karatela ku hanya hi lezvi hi zvi gondzako. — Lera Jakobe 1:22-25.
3 Ku na ni tindlela to tala hi vhunekako hi tona loku hiva “vamahi va mhaka”. A yin’we ya tona hi ku ha zvi tiva lezvaku lego i zambo ga lisima kasi hi tsakisa Jehovha. A ku tiva lezvo zvi maha ku hi tsaka. (Mutsh. 12:13) Laha hi hanyako hi lezvi hi zvi gondzako lomu ka Mhaka ya Nungungulu yi pimiselweko, hi chukwatisa wutomi ga mingango ya hina hi tlhela hi tiyisa wunghana legi hi nga nago ni vamakabye. Lezvo kuzvilava zvi humelele wutomini ga wena. A cin’wani kambe, hi potsa zvikarato zvo tala lezvi zvi kumanako ni lava va kalako va nga ingisi milayo ya Jehovha. Kunene, ha vhumelelana na Hosi Dhavhidha. Andzhako ka loku a wulawulile hi milayo, ni zvileletelo ni kulamula ka Jehovha ka lisimu lakwe, i gumesile hi ku wula magezu lawa: ‘Loyi a zvi hlayisako i na ni nchachazelo wa hombe’. — Lis. 19:7-11.
Titshomba ta moya
Perspicaz Inspiração par. 10
Kupimiselwa
A zvikombiso zvi komba lezvaku a vanhu lava Nungungulu a va tirisileko kasi ku tsala Bhibhiliya va wa nga hi vanhu va ku loloha ku pimisa va nga tsalela lomo lezvi va nga dhitariwa. Xungetano hi mupostoli Johani, hi lera lezvaku a Kuvhululelwa loku “Nungungulu a nga mu nyika” i nyikilwe hi ngilozi hi ku tirisa “zviwoniso”, Johani a gumesa a ‘nyika wukustumunyu ga mhaka leyi Nungungulu a yi nyikileko ni ga wukustumunyu legi Jesu Kristu a gi nyikileko, ina, ni ga zvilo zvontlhe lezvi a zvi wonileko’. (Kuv. 1:1, 2) Kuve “hi kupimiselwa [hi kukongoma: “hi moya”]” Johani a ngava “sikwini ga Hosi” a tlhela a byeliwa lezvi: “Lezvi u zvi wonako zvi tsale bhukwini go songiwa”. (Kuv. 1:10, 11) Hikwalaho, zvo khwatsi Nungungulu i zvi wonile zvi hi zvinene a ku tsika a vatsali va Bhibhiliya va tirisa kupima kabye kasi ku hlawula magezu ya ku tlhamusela a miwoniso leyi va nga yi wona (Hab. 2:2), kanilezvi contlhe cikhati na va ti wonela va tlhela va landzela zvileletelo kasi a mahungu lawo ma ngavi yo dlunyateka ni ya lisine basi kanilezvi ma tlhela ma yelana khwatsi ni kungo ga Jehovha. (Mav. 30:5, 6) Lezvi zvi nga patseka ka kutikarata loku a mutsali a nga fanele ku ku maha zvi kombisiwa ka magezu ma nga ka Mutshawuteli 12:9, 10, zvi wa lava ku ehleketisisa, ni ku kambisisa, ni ku zvi xaxameta khwatsi kasi ku tsala “magezu yo tsakisa ni ku tsala a timhaka to tsumbeka ni ta lisine”. — Fananisa lezvo na Luka 1:1-4.