Pimanyisa kutikoramisa ka Jehovha

1. Hikuyini a kutikoramisa ka Jehovha ku hlamalisako?

LOKU u cuwuka lava va nga ni cikhundla co kari lomu tikweni nyamutlha, u nga wula ku va ti koramisa? Kuzvilava ahihi. Hambu lezvi Jehovha a nga Nungungulu wa ntamu wontlhe wa ti koramisa. (Lis. 113:5-8) A ku na munhu a ti koramisako ku hundza Jehovha; phela Yena ne matshandzanyana ya matsongwani a nga nawo. Hi ta vhuneka nguvhu hi ku kambisisa mune wa matshamela ya wumunhu ga Jehovha go saseka ni ku wona lezvi a kutikoramisa kakwe ku kombisiswako zvona ka gin’we ni gin’wani ga wona. Hi ta tlhela hi wona lezvi Jesu a nga ku pimanyisisa zvona a kutikoramisa ka Papayi wakwe. A ku kambisisa zvilo lezvo, zvi ta hi vhuna ku tshinela nguvhu ka Jehovha ni ku pimanyisa a kutikoramisa kakwe.

JEHOVHA WA TSHINELELEKA

2. Zvini lezvi a Lisimu 62:8 li hi byelako hi Jehovha? (Wona ni mufota wa kapa.)

² A kutala ka zvikhati, a zvi olovi a ku bhula ni vanhu va matshandza. Lezvi va ti wonako na va hi va lisima nguvhu, va maha zvilo hi ndlela ya ku a van’wani va ranga hi ku pimisa kumbiri loku va lava ku va tshinelela, kutani ku ya hi ku va potsa futsi. Jehovha i hambene nguvhu ni vanhu lavo! Kota lezvi a Papayi wa hina wa le tilweni a ti koramisako, wa hi ramba ku hi tshinela kakwe ni ku mu byela lezvi zvi hi karatako mbilwini ni maalakanyweni ya hina. (Lera Lisimu 62:8.) A ku khwatsi hi lezvi a papayi wa lirandzo a tekelako ku ingisela lezvi zvi karatako vana vakwe, Jehovha i zvi lava nguvhu a ku ingisela mikhongelo ya malandza yakwe. Hi lisine, i mahile ku ku tsaliwa mikhongelo yo tala ya malandza yakwe lomu ka Bhibhiliya. Lezvo zvi komba lezvi Jehovha a tshinelelekisako zvona. (Jox. 10:12-14; 1 Sam. 1:10-18) Kanilezvi, ahati loku hi zvigelo zvo kari hi tshuka hi tizwa na hi nga ringanelwi hi ku tshinela ka Jehovha?

3. Cini ci nga ku tiyisekisako ku Jehovha i lava lezvaku u tshinela kakwe hi mukhongelo hi kukhandzakanya?

³ Hi nga tshinela ka Jehovha hi mukhongelo hambu loku hi tizwa na hi nga ringanelwi hi lirandzo lakwe. Hikuyini hi wulako lezvo? Ka mufananiso wakwe wa n’wana a lahlekileko, Jesu i fananisile Jehovha ni papayi wa zwela-wusiwana loyi a n’wana wakwe a nga tizwa na a nga ringanelwi hi ku amukelwa ngangweni wakwe. Zvini lezvi a papayi loye a nga maha a cikhati leci a n’wana wakwe a nga tlhela kaya? Jesu i te zvalezvi a papayi a nga wona n’wana wakwe na a hata hi le kule, i no “tsutsuma a ya mu bharasara a mu pswopswa”. (Luka 15:17-20) Jehovha i fana ni papayi loye. Neti azwa mikhongelo ya vanhu va pandzekileko timbilu ni lava va bindziwako hi ku tizwa nandzu kutani kukarateka, a kutikoramisa kakwe ku mu kuca ku va ingisela khwatsi. (Miko. 3:19, 20) Na a kuciwa hi zwela-wusiwana, Jehovha i tsutsuma aya kabye a ku khwatsi hi loku aya a ya va chavelela ni ku va tiyisekisa lezvaku wa va randza niku i ta va kombisa wuxinji. (Isa. 57:15) Jehovha i “tsutsuma” ata ka hina hi ndlela muni nyamutlha? A kutala ka zvikhati i maha lezvo hi ku tirisa madhota, ni zviro zva ngango wa hina zvi nga lisineni, ni vakhozeli-kulori. (Jak. 5:14, 15) Jehovha i hi vhuna hi tindlela tontlhe leti hakuva i lava lezvaku hi tshinela kakwe.

4. Jesu i kombisile kuyini lezvaku i wa tshineleleka?

⁴ Jesu i pimanyisa a Papayi wakwe. Jesu wa ti koramisa a ku fana ni Papayi wakwe. Hi kota ya lezvo, a cikhati leci a nga hi laha misaveni, a vanhu va wa tlhatlheka ku mu tshinelela. Va wa nga chavi ku mu maha zviwutiso. (Mar. 4:10, 11) Hikwalaho, a cikhati leci a nga va kombela ku va wula cokari, va wa wula zvalezvi va nga ti zwisa zvona. (Mat. 16:13-16) A cin’wani kambe, loku va maha zvihoxo va wa nga womi hi kuchava; va wa zvi tiva ku Jesu i wa hi munene, i wa hi ni wuxinji niku i wa hi ni lihlazva-mbilu. (Mat. 17:24-27) Kota lezvi Jesu a nga mu pimanyisa khwatsi a Papayi wakwe, a valandzeli vakwe va mu tivile khwatsi Jehovha. (Joh. 14:9) Va wa gondzile lezvaku Jehovha wa ti koramisa niku i lava lezvaku va tshinela kakwe; va gondzile kambe lezvaku Jehovha a nga fani ni varangeli va wukhongeli va masikwini yabye vo kala kukhatala hi van’wani ni va matshandza.

5. A kutikoramisa ku nga hi vhunisa kuyini kuva vanhu vo tshineleleka?

⁵ Hi nga mu pimanyisisa kuyini Jehovha? Laha hi ti karatelako kuva vanhu vo ti koramisa, hi ta engetela kuva vanhu vo tshineleleka. A kutikoramisa zvi ta hi vhuna ku hi ngavi vanhu va ciluse, va matshandza ni vo kala ku tsetselela, ku nga matshamela ma hi tsawukanisako ni van’wani. Kanilezvi a kutikoramisa ku ta hi vhuna ku hiva vanhu va vanene, va lihlazva-mbilu ni vo tsetselela, ku nga matshamela ma kokako vanhu vata ka hina. (Kol. 3:12-14) A madhota hi wona nguvhunguvhu ma faneleko ku ti karatela kuva vanhu vo tshineleleka. Hi lisine, kasi mava vanhu vo tshineleleka, ma fanele kuva zvin’we ni vamakabye. Lezvo zvi wula ku ma fanele ku ti karata nguvhu kasi mava kona mitlhanganweni hi civiri, wutshan’wini ga ku yi wona hi video-conferência na ku nga hi na cigelo. A cin’wani kambe, loku a ciyimo ca wona ci vhumela, ma ti karatela ku chumayela ni vamakabye hi muti ni muti. Laha a vamakabye lavo va yako va tolovela madhota, va ta tlhatlheka ku ma vhulela cifuva loku zvi tshuka zvi laveka.

JEHOVHA WA RINGANISELA

6-7. Nyika zvikombiso zvi kombako lezvaku Jehovha wa vhumela mawonela ya malandza yakwe.

⁶ A kutala ka vanhu va matshandza a va na kuringanisela laha va tirisanako ni van’wani. Kanilezvi, kota lezvi Jehovha a ti koramisako, wa ringanisela, niku wa tirisa mawonela ya van’wani, hambu lezvi a tlakukileko ku hundza vontlhe hi tindlela tontlhe. Wona lezvi a nga mu khomisa zvona Miriyamu, a makabye wa Mosi. Miriyamu na Aroni va no ngurangurela Mosi, a muyimeli wa Jehovha. Hikwalaho, Miriyamu i wa nga mu kombisi cichavo Jehovha. Hi kota ya lezvo, Jehovha i no zangarela Miriyamu a muba hi hlokonho. Kanilezvi laha Aroni a nga khongotela Mosi kasi a vhuna Miriyamu, Mosi i no khongotela Jehovha; makunu, zvini lezvi Jehovha a nga maha? Nungungulu a nga kombisangi matshandza a ku a ndzi cici nchumu ka kulamula ka mina. Kota lezvi Jehovha a ti koramisako, i no vhumela mawonela lawo a hanyisa Miriyamu. — Mitse. 12:1-15.

⁷ Jehovha i tlhelile a komba lezvaku wa ti koramisa ka lezvi a nga mu khomisa zvona Hosi Hezekiya. Hi ku tirisa muphrofeti Wakwe, Jehovha i no byela Hezekiya lezvaku i wa tafa. Hezekiya i no rila a khongotela Jehovha lezvaku a mu hanyisa. Jehovha i no mu zwela-wusiwana Hezekiya a mu engetelela 15 wa malembe ya kuhanya. (2 Tih. 20:1, 5, 6) Kunene, a kutikoramisa ku kuca Jehovha lezvaku a zwela-wusiwana a tlhela a vhumela mawonela ya van’wani.

8. Nyika zvikombiso zvi kombako lezvaku Jesu wa ringanisela. (Marku 3:1-6)

⁸ Jesu i pimanyisa Papayi wakwe. A cikhati leci a nga hi laha misaveni, Jesu i wa nga tsiki ku va mahela zvazvinene van’wani loku zvi ringana. Hi cikombiso, i hanyisile vanhu hi Sabhadho, hambu lezvi a nga kari a komamisiwa hi valala vakwe va ku woma tihloko. (Lera Marku 3:1-6.) Jesu i simama ku ringanisela laha a rangelako bandla ga wuKristu. Hi cikombiso, loku a wokari lomu bandleni a maha ciwonho ca hombe, i mu kombisa lihlazva-mbilu, a mu vhulela mole hi kuphindaphinda wa ku a lulamisa a mahanyela yakwe. — Kuv. 2:2-5.

9. Zvini hi nga mahako kasi hiva ni kuringanisela hi tlhela hi ku kombisa? (Wona ni mifota.)

⁹ Hi nga mu pimanyisisa kuyini Jehovha? Hi fanele ku ti koramisa hi ti karatela ku pimanyisa kuringanisela ka Jehovha ka ndlela leyi hi pimisako ni ku maha hi yona zvilo. (Jak. 3:17) Hi cikombiso, a vapswali lava va ringaniselako, kanilezvi na va nga heni vana vabye, a va rindzeli ku a vana vabye va maha zvo hundza lezvi zvi nga ntan’wini wabye. Lezvo hi zvi wona khwatsi ka matimu ma wulawulako hi Jakobe, ma nga ka Genesisi 33:12-14. A cin’wani kambe, a vapswali vo ti koramisa ni vo ringanisela va ti karatela ku nga fananisi a vana vabye ni van’wani. A madhota lawa ma nga maKristu wonawu ma fanele ku ringanisela. A yin’we ya tindlela ta ku maha lezvo, ku vhumelelana ni ciboho leci ci seketelwako hi madhota yo tala laha hubyeni ya madhota, loku a ku maha lezvo zvi nga tshovi matshinya ya milayo ya Bhibhiliya. (1 Tim. 3:2, 3) A cin’wani kambe, hontlheni hi fanele ku ti karatela ku zwisisa mawonela ya van’wani hambu loku hi wona zvilo hi ndlela yo hambana. (Rom. 14:1) Kunene, hontlheni lomu bandleni hi fanele ku ti karatela ku tsika a “kuringanisela ka [hina] ku tiviwa hi vanhu vontlhe”. — Filp. 4:5.

JEHOVHA I NA NI LIHLAZVA-MBILU

10. Jehovha i kombisile lihlazva-mbilu hi tindlela muni?

¹⁰ Kuzvilava u zvi polile lezvaku a vanhu va matshandza a va zvi randzi a ku rindzela. A matshandza ma va maha va ngavi ni lihlazva-mbilu. Jehovha nga tshamisangi lezvo, i na ni lihlazva-mbilu la ku hundza ni wihi munhu! Hi cikombiso, masikwini ya Nowa, Jehovha i wulile lezvaku i wa ta rindzela a 120 wa malembe na a nga se lovisa a vakubiha. (Gen. 6:3) Nowa i nova ni cikhati ca ku wundla vana vakwe ni ku aka taru na a vhuniwa hi ngango wakwe. Andzhako ka lezvo, a ngilozi leyi yi nga yimela Jehovha yi no ingisela Abrahama hi lihlazva-mbilu laha a nga kari a wutisa xungetano hi ku lovisa tiko ga Sodhoma ni Gomora. A munhu wa matshandza kuzvilava na a hlamulile ku: “U wu kuma kwihi hlanha wa ku ndzi maha zviwutiso?” Kanilezvi a ngilozi leyo yi no pimanyisa Jehovha yiva ni lihlazva-mbilu hi Abrahama. — Gen. 18:20-33.

11. Kota lezvi zvi kombisiwako ka 2 Pedro 3:9, hikuyini Jehovha a kombisako lihlazva-mbilu masikwini ya hina?

¹¹ Hambu hi masikwini ya hina, Jehovha wa ti koramisa a kombisa lihlazva-mbilu. I kari a rindzela cikhati a ci yimisileko kasi ku lovisa tiko legi. Hikuyini a nga ni lihlazva-mbilu? “Hakuva a nga lavi lezvaku ku lova ni mun’we, kanilezvi i xuva lezvaku vontlhe va ti sola”. (Lera 2 Pedro 3:9.) A ku Jehovha o kombisa lihlazva-mbilu mahala? Ahihi! A vanhu vo tala va timbilu tinene va tshinela kakwe. Niku hi rindzela lezvaku a van’wani vanhu vo tala va maha lezvo. Kanilezvi a lihlazva-mbilu la Jehovha li na ni magumo. Jehovha wa va randza vanhu, kanilezvi a nga va heni. A nga ta vhumelela vanhu va kubiha va simama kala kupindzuka. — Hab. 2:3.

12. Jesu i li pimanyisisa kuyini a lihlazva-mbilu la Jehovha?

¹² Jesu i pimanyisa Papayi wakwe. Jesu i kari a pimanyisa a lihlazva-mbilu la Jehovha hi malembe yo tala. Jesu i wonile Sathani na a lumbeta Jehovha ni vanhu vo tsumbeka. (Gen. 3:4, 5; Joba 1:11; Kuv. 12:10) Ahandle ka lezvo, Jesu i wona vanhu vo tala na va xaniseka nguvhu. Hi nga alakanyela lezvi a zvi xuvisako zvona “ku fuvisa a mitiro ya Dhiyabho”! (1 Joh. 3:8) Cini ci vhunako Jesu a ku rindzela hi lihlazva-mbilu lezvaku Jehovha a mu chusa ku fuvisa mitiro ya Sathani hi kumbhelela? A cin’we ca zvigelo hi ku Jesu wa ti koramisa. Wa zvi tiva ku hi Jehovha basi a nga ni fanelo ya ku boha ku a magumo ma tata rini. — Miti. 1:7.

13. Jesu i va kombisisile kuyini lihlazva-mbilu a vapostoli vakwe niku hikuyini?

¹³ A cikhati leci a nga hi laha misaveni, Jesu kambe i wa hi ni lihlazva-mbilu hi vapostoli vakwe. Hi cikombiso, a cikhati leci a vapostoli va nga kanetisana hi kuphindaphinda xungetano hi loyi a nga wahombe cikari kabye, Jesu a nga va chokolangi. Kanilezvi, yena i simamile ava ni lihlazva-mbilu. (Luka 9:46; 22:24-27) Jesu i wa tsumba lezvaku hi kufamba ka cikhati va wa ta chukwatisa lezvi zvi lavekako. U tshuka u maha cihoxo caleci ca cin’we hi kuphindaphinda? Loku zvi hi lezvo, xana a wu tsaki hi kuva ni Hosi yo ti koramisa ni ya lihlazva-mbilu yo kota leyi?

14. Hi nga zvi kotisa kuyini kuva ni lihlazva-mbilu?

¹⁴ Hi nga mu pimanyisisa kuyini Jehovha? A cikhati leci hi ti karatelako kuva ni “kupima ka Kristu”, hiva ka ciyimo cinene kasi ku pimisa ni ku maha zvilo hi mamahela ya Jehovha. (1 Kor. 2:16) Zvini hi nga mahako kasi hi ku zwisisa khwatsi a kupima ka Kristu? Ku lera tiIvhangeli, a ku na zvin’wani hi nga mahako. Andzhako ka lezvo, hi fanele ku ti nyika cikhati ca ku ehleketa hi lezvi a matimu lawa hi lerako ma kombisako zvona maalakanyo ya Jesu xungetano hi timhaka to kari. A cin’wani kambe, hi fanele ku kombela Jehovha lezvaku a hi vhuna a ku ti koramisa ni kuva ni lihlazva-mbilu a kufana na Jesu. Laha hi ti karatelako kuva ni kupima ka Kristu hi taya hi fana nguvhu na Nungungulu hi ku kombisa lihlazva-mbilu la hombe hi hina venyi ni ka vakhozeli-kulori. — Mat. 18:26-30, 35.

JEHOVHA I VA NYIKA WUDZUNDZO LAVA VA TI KORAMISAKO

15. Nyika zvikombiso zvo kari zvi kombako ku Jehovha wa va nyika lisima a vanhu vo ti koramisa. (Lisimu 138:6)

¹⁵ Lera Lisimu 138:6. I thomo ga hombe nguvhu ka vanhu vo ti koramisa a ku tiviwa hi loyi a Tlakukileko ku hundza vontlhe wuakweni gontlhe. Wona zvikombiso zvo kari zva vanhu vo ti koramisa lava Jehovha a va nyikileko wudzundzo hi malembe yo tala. A vokari va vona kuzvilava a wu tekeli ku va alakanya, kanilezvi a matimu yabye ma tsalilwe lomu ka Bhibhiliya. Jehovha i pimisele Mosi lezvaku a tsala vito ga yayi ya ku hi Dhebhora, yi hanyileko cikhatini ca vanyapandze. Dhebhora i tirile hi kutsumbeka mutini wa Isaka ni wa Jakobe, hi cipimo ca 125 wa malembe. Hambu lezvi hi kalako hi nga tivi zvotala hi wasati loye, Jehovha i mahile lezvaku ku tsaliwa matimu ma kombako lezvi a wasati loye a nga randzisiwa zvona. (Gen. 24:59; 35:8, nota) Hi kufamba ka malembe, Jehovha i no tlakusa Dhavhidha, a jaha ga murisi, a mu maha hosi ya tiko ga Izrayeli. (2 Sam. 22:1, 36) Cikhatanyana ndzhako ka kupswaliwa ka Jesu, Nungungulu i no rumela tingilozi kasi ti ya va nyika wudzundzo a varisi vo ti koramisa hi ku ranga hi vona va tiva lezvaku ku wa pswalilwe loyi a nga wa tava Mesiya, ka cidhoropana ci nga hi kusuhani ca ku i Bhetlehema. (Luka 2:8-11) A cin’wani kambe, laha Josefa na Mariya va ngaya Tempeleni na Jesu, Jehovha i no mu nyika wudzundzo Simeyoni, a wanuna wa cikhosana, na Ana hi ku va komba N’wana Wakwe. (Luka 2:25-30, 36-38) A hi ku saseka ka zvona, phela “hambu lezvi Jehovha a tlakukileko, wa cuwuka loyi a ti koramisako”!

16. Jesu i mu pimanyisisile kuyini Papayi wakwe ka lezvi a nga va khomisa zvona van’wani?

¹⁶ Jesu i pimanyisa Papayi wakwe. A ku fana ni papayi wakwe, Jesu yenawu wa va nyika wudzundzo a vanhu vo ti koramisa. I gondzisile vanhu vo kala va nga ‘gondzangi ni va nyalidede’ a lisine xungetano hi Mufumo wa Nungungulu. (Miti. 4:13; Mat. 11:25) Ahandle ka lezvo, Jesu i hanyisile lava va nga babya niku i zvi mahile hi ndlela ya ku va tizwa na va randziwa ni ku kombisiwa cichavo. (Luka 5:13) Ka wusiku ga mahlweni ka kufa kakwe, Jesu i mahile ntiro wu nga tala ku mahiwa hi citiri, a hlambisa mikondzo ya vapostoli vakwe. (Joh. 13:5) Niku na a nga se kandziha aya tilweni, i no va nyika wudzundzo a valandzeli vakwe vontlhe vo ti koramisa, va cikhati leco ni lava va nga wa ta sala va mu landzela, hi ku va nyika ntiro wa lisima nguvhu lowu a munhu wa nyama a nga vako nawo — wa ku vhuna van’wani kasi va kuma wutomi ga pindzukelwa. — Mat. 28:19, 20.

17. Hi nga va nyikisa kuyini wudzundzo van’wani? (Wona ni mufota.)

¹⁷ Hi nga mu pimanyisisa kuyini Jehovha? Hi va nyika wudzundzo vanhu hi ku va chumayela mahungu ya manene vontlhe lava va hi ingiselako, na hi nga cuwuki mudhawuko wabye, hlonge yabye, kutani ku va gondzile kala kwihi. A cin’wani kambe, hi va nyika wudzundzo a vamakabye va hina loku hi va wona va hi va lisima ku hundza hina, na ku nga khataliseki wutlhari ga hina kutani malungelo lawa kuzvilava hi nga nawo. (Filp. 2:3) Jehovha a ngo ku tsaka a cikhati leci hi ti koramisako hi ‘ranga’ hi hina hi va nyika wudzundzo van’wani hi tindlela to hambanahambana. — Rom. 12:10; Zef. 3:12.

18. Hikuyini u lavako ku pimanyisa a kutikoramisa ka Jehovha?

¹⁸ Laha hi ti karatelako ku pimanyisa a kutikoramisa ka Papayi wa hina wa lirandzo wa le tilweni, hi taya hi engetela kuva vanhu vo tshineleleka, vo ringanisela ni va lihlazva-mbilu. Niku hi ta va nyika wudzundzo van’wani, a ku fana na Jehovha. Ngha a kutikarata ka hina ka ku lava ku tshinela ka Nungungulu wa hina wa kutikoramisa ku maha mun’we ni mun’wani wa hina a engetela kuva wa lisima mahlweni kakwe! — Isa. 43:4.