“Loku mu tiva a timhaka leti, mu ta tsaka loku mu ti maha”

1. Zvini zvi nga humelelako loku hi tsika moya wa makangwa wa tiko wu hi tsandzekisa ku ti koramisa?

A KU HANYA hi lezvi hi gondzako lomu ka Mhaka ya Nungungulu a zvi olovi. Hikuyini? A cin’we ca zvigelo hi lezvaku kasi hi maha zva zvi nene hi fanele kuva vanhu vo ti koramisa. Ka ‘masiku lawa yo gumesa’ zva karata ku ti koramisa, hakuva a vanhu vo tala ‘va ti randza wutsumbu, varandzi mali, va na ni matshandza, va na ni manyanga,’ niku a va ‘tivi ku ti khoma’. (2 Timote 3:1-3) Hina kota malandza ya Nungungulu, ha zvi tiva lezvaku a matshamela lawo ma bihile. Hambulezvo zvi nga wonekisa ku khwatsi lava va nga ni matshamela lawo va hanya khwatsi niku vo ti buza hi wutomi hi lisine. (Lisimu 37:1; 73:3) Hi nga tshuka hi ti wutisa ku: ‘Zva lisima hakunene a ku zama ku rangisa zvilaveko zva van’wani ku hundza lezvi zva mina? Loku ndzi ti koramisa, a vanhu va ta simama ku ndzi komba cichavo?’ (Luka 9:48) Loku hi tsika moya wa makangwa wa tiko wu hi thapela, hi nga daya kuzwanana ka hina ni vamakabye va hina niku hi ta tlhela hi maha ku a van’wani zvi va karatela ku tiva ku hi maKristu. Kanilezvi loku hi gondza ka zvikombiso zva malandza yo ti koramisa ya Nungungulu hi tlhela hi ma pimanyisa, hi ta vhuneka.

2. Hi nga vhunekisa kuyini loku hi lera zvikombiso zva malandza yo tsumbeka ya Nungungulu ya cikhati ci hundzileko?

² Cini ci nga vhuna malandza yo tsumbeka ya Nungungulu ya cikhati ci hundzileko lezvaku mava vanghana Vakwe? Zvini ma nga maha kasi ma mu tsakisa? Cini ci nga ma vhuna lezvaku ma maha zva zvi nene? Loku hi lera zvikombiso zva malandza lawo lomu ka Bhibhiliya hi tlhela hi ehleketa hi lezvi hi lerako, a kukholwa ka hina ku ta tiya nguvhu.

CINI CI TIYISAKO KUKHOLWA KA HINA?

3, 4. a) Jehovha i hi gondzisisa kuyini? b) Zvini zvi lavekako nguvhu kasi hi tiyisa kukholwa ka hina?

³ Jehovha i hi nyika lezvi zvi lavekako kasi hi tiyisa kukholwa ka hina. Hi nyikiwa wusungukati ga gi nene ni gondziselelo hi ku tirisa Bhibhiliya, mabhuku ya hina ya wuKristu, sayite ya hina, JW Broadcasting, mitlhangano ya bandla ni mitlhangano ya hombe. Kanilezvi Jesu i tlhamusele lezvaku ku na ni cin’wani hi ci lavako nguvhu ci nga ca lisima ku hundza wutivi. I te: ‘A zvakuga zva mina hi ku maha a kurandza ka loyi a ndzi rumileko, ni ku mbhetisa a ntiro wakwe.’ — Johani 4:34.

⁴ Ka Jesu a ku maha kurandza ka Nungungulu zvi wa fana ni zvakuga. A kuga zvakuga zvi nga ni mavhitamina zvi tiyisa miri zvi tlhela zvi hi maha hi tizwa khwatsi. Hi ku fanana, a ku maha kurandza ka Nungungulu zva hi maha hi tizwa khwatsi zvi tlhela zvi wundla kukholwa ka hina. Hi cikombiso, u tshuka uya ka mutlhangano wa ntiro wa simu na u karele, kanilezvi andzhako ka loku u tirile u tlhela kaya u tizwa na u tsakile u tlhela u pepa ke?

5. Hi vhunekisa kuyini loku hi hi ni wutlhari?

⁵ Loku hi maha lezvi Jehovha a hi kombelako, hi tava ni wutlhari. (Lisimu 107:43) Lava va nga ni wutlhari va humelelwa hi zvilo zvo tala zva zvi nene. A Bhibhiliya gi ngalo: ‘Zvontlhe lezvi [u zvi navelako] a zvi ringani na gona. . . . [A wutlhari] i sinya ya wutomi ka lava va gi kumako, i katekile loyi a gi hlayisako.’ (Mavingu 3:13-18) Jesu i te: “Loku mu tiva a timhaka leti, mu ta tsaka loku mu ti maha.” (Johani 13:17, Tradução do Novo Mundo) A vapizani va Jesu va wa ta tsaka hi kuva va simama ku maha lezvi a nga va byelile. A kulandzela tigondzo takwe ni cikombiso cakwe gi wa hi gona hanyela gabye.

6. Hikuyini hi faneleko ku simama hi hanya hi lezvi hi gondzako?

⁶ Hinawu hi fanele ku simama hi hanya hi lezvi hi gondzako. Hi nga ehleketa hi mulungisi wa mimovha, loyi a nga ni zvipanela ni wutlhari. A zvipanela ni wutlhari lego zvi ta mu vhuna ku ava mulungisi wa mu nene wa mimovha ntsena loku a zvi tirisa. A nga hava ni malembe yo tala na a maha ntiro lowo, kanilezvi loku a ha lava ku ava mulungisi wa mu nene wa mimovha i fanele ku simama a tirisa lezvi a zvi gondzileko. Hi ndlela yo fana, a cikhati hi nga sangula ku gondza lisine, hi wa tsaka hakuva hi wa hanya hi lezvi hi nga kari hi gondza. Kanilezvi kasi hiva ni litsako la pindzukelwa, siku ni siku hi fanele ku simama hi hanya hi lezvi Jehovha a hi gondzisako.

7. Zvini hi faneleko ku maha kasi hi gondza ka zvikombiso zva lomu ka Bhibhiliya?

⁷ Ka ndzima leyi, hi ta wulawula hi zviyimo zvo kari zvi nga tshukako zvi hi karatela ku simama hi ti koramisa. Hi ta tiva lezvi a malandza ya Nungungulu ya cikhati ci hundzileko ma nga simamisa zvona ma ti koramisa. Kanilezvi a hi faneli ku gondza basi hi nyima kwalaho. Hi fanele ku ehleketa hi zvona hi tlhela hi hanya hi lezvi hi zvi gondzako.

U NGAVI NI CIHLAWULELA

8, 9. Hi gondza yini xungetano hi kutikoramisa ka Pawule ku nga ka Mitiro 14:8-15? (Wona mufota kusanguleni ka ndzima.)

⁸ Nungungulu i lava lezvaku a vanhu vontlhe “va ponisiwa, va li tiva khwatsi a lisine”. (1 Timote 2:4, NM) U va wonisa kuyini lava va kalako va nga se gondza lisine? Mupostoli Pawule i gondzisile vaJudha va ku va wa sina va tiva cokari xungetano hi Jehovha. Kanilezvi i tlhelile a gondzisa lava va nga khozela vanungungulu va mawunwa. Phela a ku chumayela vanhu lavo zvi ringile a kutikoramisa ka Pawule. Hi ndlela muni?

⁹ Ka lipfhumba lakwe lo sangula la wurumiwa, Pawule i fambile na Bharnabhasi le dhoropeni ga Listra. A vaLikawoniya lava va nga hanya le Listra va wonile Pawule na Bharnabhasi a ku khwatsi vanhu va ntamu nguvhu va tlhela va va vitana hi mavito ya vanungungulu vabye va mawunwa Merkure na Jupiteri. Xana Pawule na Bharnabhasi va ti zwile matshandza hi kota ya lezvo? Lezvi va nga xanisilwe ka madhoropa mambiri lawa va nga ha hi ku ma endzela, xana lezvi va nga wonisiwa zvona hi vanhu va le Listra va zvi wonile kota kucica ko tsakisa? Ku ngava lezvaku va alakanyile ku lezvi a vanhu lavo va nga va khatalelisa zvona zvi ta vhuna vanhu vo tala lezvaku va ingisela mahungu ya ma nene? Ahihi! Va no swireka nguvhu, va kanyuluka vaku: ‘Hikuyini mu mahako lezvi zvilo? Hinawu hi vanhu va tshamela gin’we na n’wina.’ — Mitiro 14:8-15.

10. Hikuyini Pawule na Bharnabhasi va nga kala ku ti wona na va hi va lisima ku hundza vaLikawoniya?

¹⁰ A cikhati leci Pawule na Bharnabhasi va ngaku vonawu vanhu, va wo wula ku a va mbhelelangi. Va wa nga wuli ku a makhozelela yabye ma fana ni lawa ya vaLikawoniya. Pawule na Bharnabhasi va wa no rumelwa hi Nungungulu kasi va tira kota varumiwa. (Mitiro 13:2) Va wa totilwe hi moya wa ku basa niku va wa hi ni kutsumba ko tsakisa. Kanilezvi leco ci wa nga hi cigelo ca ku va ti wona na va hi va lisima nguvhu. Va wa zvi wonile ku a vanhu lavo na vonawu va ngava ni kutsumba ka ku hanya le tilweni loku va vhumela mahungu ya ma nene.

11. Hi nga ku pimanyisisa kuyini a kutikoramisa ka Pawule a cikhati hi chumayelako?

¹¹ Laha hi kuma ndlela leyi hi nga hi nga kombako hi yona ku ha ti koramisa a ku fana na Pawule. Hi nga ti byeli ku a ntiro wa hina wa kuchumayela kutani zvilo lezvi Jehovha a hi vhunako ku maha zvi hi maha hiva vo hlawuleka. Hi nga ti wutisa lezvi: ‘Ndzi va wonisa kuyini vanhu va lomu cipandzeni ca hina? Ku ni tlawa wa vanhu vo kari ndzi kalako ndzi nga wu woni khwatsi ke?’ Misaveni yontlhe, a Timboni ta Jehovha ti ti karatela ku hlota lava va to ingisela mahungu ya ma nene. A tokari tiza ti ti karata ti gondza lirimi ni matshamela ya vanhu va woniwako kota va lahasi. Kanilezvi a ti ti woni na ti hi chukwana a ku hundza lava ti va chumayelako. Wutshan’wini ga lezvo, ti zama ku zwisisa vontlhe hi mun’we mun’we kasi ti va vhuna kala laha zvi kotekako hi kona lezvaku va vhumela mahungu ya Mufumo.

KHONGELELA VAN’WANI HI MAVITO

12. Epafrasi i kombisile kuyini lezvaku i wa khatala hi van’wani hi mbilu yontlhe?

¹² A ndlela yin’wani hi kombako hi yona ku ha ti koramisa ku khongelela vamakabye va hina, lava “va kumileko a kukholwa ku nga ni ntsengo wa hombe wo fanana ni loku hi ku kumileko hina”. (2 Pedro 1:1) Hi zvalezvo a nga maha Epafrasi. A Bhibhiliya gi mu kumbuka makhati manharu. A cikhati leci Pawule a nga vhalelwe le Roma, i tsalele maKristu ya le Kolosi, a wulawula hi Epafrasi aku: ‘A kukhongeleni kakwe wa mu lwela contlhe cikhati.’ (Va Le Kolosi 4:12) Epafrasi i wa va tiva khwatsi vamakabye, niku i wa khatala hi vona hi mbilu yontlhe. Pawule i mu vitanile lezvaku i “peresu-kulori”. Lezvo zvi komba ku Epafrasi i wa hi ni zvikarato zvakwe. (Filemoni 23) Hambulezvo i simamile a khatalela zvilaveko zva van’wani, niku i mahile cokari kasi ku va vhuna. Epafrasi i khongelele vamakabye a tlhela a va kumbuka hi mavito. Hinawu hi nga maha zvalezvo. A mikhongelo ya tshamela lego yi nga vhuna nguvhu. — 2 Va Le Korinte 1:11; Jakobe 5:16.

13. U nga mu pimanyisisa kuyini Epafrasi a cikhati u khongelako?

¹³ Ehleketa hi wokari u nga mu khongelelako. Kuzvilava u tiva vanghana lomu bandleni kutani maxaka ma lwisanako ni zvikarato. Kuzvilava va na ni zviboho zvo karata va lavako ku maha kutani valwa ni tixanisa. U nga khongelela kambe ni vamakabye lava a mavito yabye ma nga ka jw.org ka ndzima yi nge: “Testemunhas de Jeová presas por causa da sua fé— por região”. (Nghena laha va nga tsala ku IMPRENSA > CASOS JURÍDICOS.) U nga tlhela u khongelela lava va nga felwa hi munhu va mu randzako, lava va nga pona gi no ha ka timhango kutani ka tiyimpi ta ha hi ku hundzako, hambu lava va nga wusiwaneni. Ku na ni vamakabye vo tala va zvi lavako ku hi va khongelela. Loku hi va khongelela, hi komba lezvaku a hi alakanyeli zvilaveko zva hina basi kanilezvi ni zvilaveko zva van’wani. (Va Le Filipi 2:4) Phela Jehovha wa ingisela mikhongelo ya tshamela lego!

“HATLISA KUZWA”

14. Hikuyini Jehovha a nga yena a zvi kotako ku ingisela khwatsi van’wani?

¹⁴ A ndlela yin’wani hi kombako hi yona ku ha ti koramisa ku tiva ku ingisela khwatsi van’wani. Jakobe 1:19 i hi byela ku hi fanele ku “hatlisa kuzwa”. Jehovha hi yena a zvi kotako ku ingisela khwatsi van’wani. (Genesisi 18:32; Joxuwa 10:14) Kota cikombiso, lera mabhulo ma nga ka Eksodhusi 32:11-14. (Gondza.) Hambu lezvi ka ku Jehovha i wa nga kurumeteki ku ingisela mawonela ya Mosi, i mu tsikile a ti phofula. U wa ta zvi kota ku kombisa lihlazva-mbilu ka munhu wa ku ka khati go kari ive ni mawonela yo soleka, u mu ingisela khwatsi u gumesa u tirisa mawonela yakwe ke? Hambulezvo, Jehovha i kombisa lihlazva-mbilu, a ingisela vontlhe va khongelako ka yena hi kukholwa.

15. Hi nga mu pimanyisisa kuyini Jehovha mhakeni ya ku va nyika lisima van’wani?

¹⁵ Ti wutise lezvi: ‘Loku Jehovha a ti koramisa laha ka kuza a ingisela vanhu a ku fana ni lezvi a nga mu ingiselisa zvona Abrahama, Rakeli, Mosi, Joxuwa, Manowa, Elija, na Hezekiya minawu a ndzi faneli ku maha lezvo ke? Xana ndzi nga va nyika lisima vamakabye va mina vontlhe hi ku va ingisela ndzi tlhela ndzi tirisa mawonela yabye loku zvi koteka? Ku na ni wokari lomu bandleni kutani laha ngangweni zvi lavako ku ndzi mu ingisela nguvhu ke? Ndzi ta maha yini ka mhaka leyi?’ — Genesisi 30:6; Valamuli 13:9; 1 Tihosi 17:22; 2 Kronekele 30:20.

‘KUZVILAVA JEHOVHA I TA CUWUKA KUXANISEKA KA MINA’

16. Dhavhidha i mahile yini a cikhati leci Ximeyi a nga mu mahela zvobiha?

¹⁶ A kutikoramisa ku tlhela ku hi vhuna ku ti khoma loku a van’wani va hi mahela zvobiha. (Va Le Efesusi 4:2) Hi wona cikombiso ca ci nene ca lezvo ka 2 Samuweli 16:5-13. (Gondza.) Ximeyi, a xaka ga Hosi Sawule, i rukatele Dhavhidha a tlhela a mu vhukela ni malandza yakwe. Loku Dhavhidha i wa no zvi lava, na a nga mu tsikangi Ximeyi a maha lezvo. Kanilezvi i no timisela hi lihlazva-mbilu. Dhavhidha i zvi kotisile kuyini ku ti khoma? A hlamulo wa kona hi nga wu kuma hi ku kambisisa Lisimu 3.

17. Cini ci nga vhuna Dhavhidha lezvaku a ti khoma, niku hi nga mu pimanyisisa kuyini?

¹⁷ Dhavhidha i tsalile Lisimu 3 a cikhati leci a n’wana wakwe Absalome a nga mu hlota kasi ku mu daya. Kuve ka cikhati caleco Ximeyi a nga vhukela Dhavhidha, kanilezvi Dhavhidha i kumile ntamu wa ku simama a nga zvi lavi ku holova ni munhu. Hi ndlela muni? Ka Lisimu 3:4, hi gondza magezu ya Dhavhidha yaku: ‘Ndzi vitana ka Jehovha hi gezu ga mina, yena wa ndzi hlamula hi le citsungeni cakwe co basa.’ Loku hi kari hi mahelwa zvobiha, hi fanele ku khongela a ku fana na Dhavhidha. Loku hi maha lezvo, Jehovha i ta hi nyika moya wakwe wa ku basa kasi hi zvi kota ku timisela. Xana u nga engetela kuva wo ti khoma kutani wo tsetselela loku a wokari a ku mahela zvobiha? Wa kholwa ku Jehovha wa zvi zwisisa zvikarato zva wena niku i ta ku vhuna a tlhela a ku katekisa ke?

‘A WUTLHARI CILO CO RANGA’

18. Hi vhunekisa kuyini hi ku hanya hi zvileletelo zva Jehovha?

¹⁸ Loku hi maha lezvi hi zvi tivako ku zvi nene, hi tava ni wutlhari niku Jehovha i ta hi katekisa. Ka Mavingu 4:7, a Bhibhiliya gi ngalo: ‘A wutlhari cilo co ranga, gi lave.’ Hambu lezvi a munhu a kumako wutlhari hi kuva ni wutivi, a wutlhari gi patsa zvo hundza ku zwisisa lisine. Gi patsa a zviboho lezvi hi mahako. Phela hambu tisokoti ta kombisa wutlhari hi ku hlengeletela zvakuga kasi tiga hi nguva ya cirami. (Mavingu 30:24, 25) Kristu, a vitaniwako ku “wutlhari ga Nungungulu”, contlhe cikhati i maha lezvi zvi tsakisako Papayi wakwe. (1 Va Le Korinte 1:24; Johani 8:29) Nungungulu i ta hi katekisa loku hi kombisa wutlhari hi hlawula ku maha lezvi hi zvi tivako ku zvi nene hi tlhela hi simama ku ti koramisa. (Gondza Matewu 7:21-23.) Hikwalaho simama u maha ku a bandla giva wutshamu lomu hontlheni hi nga mu tirelako kona Jehovha hi ku ti koramisa. Zvi teka cikhati niku zvi lava lihlazva-mbilu kasi hi hanya hi lezvi hi zvi tivako ku zvi nene. Kanilezvi a ku maha lezvo zvi komba ku ti koramisa, niku a ku ti koramisa zvi ta hi maha hi tsaka zvezvi ni kala kupindzuka.