Simama ku tima tora ga wena “ga ku tiva Nungungulu”

1. Jehovha i hi vangile na hi hi ni zvilaveko muni zva tshinya? (Matewu 5:3)

JEHOVHA i vangile vanhu na va hi ni zvilaveko zvo kari zva tshinya. Hi cikombiso, kasi hi hanya zvi lava ku hi kuma zvakuga, tinguwo ni ka ku tshama kona. Loku hi vhumala zvontlhe a zvilo lezvo, hambu kova hi cikhati citsongwani, a wutomi gi nga hi bindzela nguvhu. Jehovha a nga hi vangangi na hi hi ni cilaveko ca kuva ni zvilo lezvo zva nyama ntsena, kanilezvi i hi vangile na hi hi ni tora ga ku mu tiva kambe. (Lera Matewu 5:3.) Kasi hiva ni litsako la lisine, hi fanele ku zwisisa ku hi na ni cilaveko ca ku rangelwa hi Nungungulu ni ku simama ku mu tsumba.

2. Nyika mufananiso wu kombako ku zvi wula yini a ku ‘tiva’ ku hi na ni “tora ga ku tiva Nungungulu”.

² Zvi wula yini a ku ‘tiva’ ku hi na ni “tora ga ku tiva Nungungulu”? Ka lirimi leli a magezu lawa ma nga tsaliwa hi lona kusanguleni, ma nyika a mongo wa ku kombela zomola ya zvilo zva moya. Hi nga alakanyela mukombeli wa zomola, a bohileko mazacha na a tshamile mbhirini ya ruwa. I mbhelile ntamu hi kota ya ndlala, niku a vanhu va fambela kule naye hi kota ya ciyimo cakwe; i tshama a wora masani niku ni wusiku i biwa hi cirami. A mukombeli loye wa zomola wa zvi tiva ku kasi a cica ciyimo cakwe i fanele ku vhuniwa. Hi kufanana, loyi a zvi tivako ku i na ni tora ga ku tiva Nungungulu — ku nga mukombeli wa zomola ya zvilo zva moya — wa zvi zwisisa ku i fanele ku vhuniwa hi Nungungulu wutomini gakwe. Hikwalaho, i tshama a lambile ku ti buza hi malulamiselo wontlhe ya moya lawa Jehovha a nyikako lava va Mu randzako.

3. Zvini hi to bhula hi zvona ka ndzima leyi?

³ Ka ndzima leyi, a kusangula hi ta wona ku zvini hi gondzako ka wasati wa muFenikiya, loyi a nga khongotela Jesu lezvaku a mu vhuna. A matimu lawo ma khanyisa matshamela manharu ma faneleko ku kombisiwa hi lava va tivako ku va na ni tora ga ku tiva Nungungulu. Hi kulandzela, hi ta kambisisa a cikombiso hi vekelweko hi vavanuna vanharu va moya, ku nga mupostoli Pedro, na mupostoli Pawule, na hosi Dhavhidha.

CIKOMBISO CA KUTIKORAMISA, NI KUPINYAMA, NI KUKHOLWA

4. A wasati wa muFenikiya i wa lava ku Jesu a mu mahela yini?

⁴ Ka khati go kari, a wasati wa muFenikiya i noya ka Jesu. A nhanyana wakwe i wa hi ‘ni dhimoni gi nga mu xanisa nguvhu’. (Mat. 15:21-28) A wasati loye i no khizama mikondzweni ya Jesu a mu khongotela lezvaku a mu vhuna. A wasati loye wa muFenikiya i kombisile matshamela yo hlamalisa nguvhu a cikhati leci a ngaya ka Jesu. A hi woneni yokari.

5. Matshamela muni ma kombisilweko hi wasati wa muFenikiya, niku ma mu khumbisile kuyini Jesu? (Wona ni mufota.)

⁵ A wasati wa muFenikiya i kombisile kutikoramisa ka lisine. Hikuyini hi wulako lezvo? Hakuva a nga zangarangi a cikhati leci Jesu a nga tirisa mufananiso wu nga kari wu mu fananisa ni cimbyanana, ku nga zvihari lezvi kuzvilava zvi nga tala ku fuyiwa hi vamatiko. Loku ku wa hi wena u nga byeliwa lezvo hi Jesu na u te yini? A ku na u zvi wonisile ku khwatsi o ku rukatela u tsukula ni ku kombela civhuno kakwe? A wasati loye a nga kombisangi kutikoramisa ntsena, kanilezvi i tlhelile a kombisa kupinyama. Lezvo zvi woneka khwatsi ka lezvi a nga simamisa zvona ku khongotela Jesu kasi a mu vhuna. Cini ci mu kucileko ku maha lezvo? I wa kholwa ka Jesu. Kunene, a kukholwa ka wasati loyi ku mu khumbile nguvhu Jesu laha ka kuza a maha nchumu wo hlamalisa. Hambu lezvi Jesu a nga wulile ku i wa rumelwe ku ta vhuna ntsena a “tiyivhu ti lahlekileko ta yindlu ya ka Izrayeli”, i no kuceka ku hlongola a dhimoni ga nhanyana wa wasati loye wa matiko.

6. Hi gondza yini ka matimu ya wasati wa muFenikiya?

⁶ Kasi ku tima tora ga hina ga moya, hi fanele ku ti karatela kuva ni matshamela yo fana ni lawa ma kombisilweko hi wasati loye. Hi fanele kutikoramisa, hi pinyama hi tlhela hiva ni kukholwa ko tiya. Ntsena munhu wo ti koramisa hi yena a nga pinyamako a khongotela Nungungulu lezvaku a mu vhuna. Ahandle ka lezvo, hi fanele kuva ni kukholwa ko tiya ka Jesu Kristu hi tlhela hi tsumba lava a va tirisako kasi ku rangela vapizani vakwe. (Mat. 24:45-47) Jehovha ni N’wana wakwe zva va tsakisa a ku tima tora ga moya ga lava va kombisako matshamela lawo. (Fananisa na Jakobe 1:5-7.) Makunu, a hi woneni lezvi Jehovha a hi nyikisako zvona zvakuga zva moya, ni tinguwo ta moya, ni yindlu ya moya. Hi ta tlhela hi wona ku zvini hi faneleko ku maha kasi hi vhuneka hi malulamiselo lawo hi ku kambisisa a cikombiso ca mupostoli Pedro, na mupostoli Pawule, na hosi Dhavhidha.

TSHAMA U XURE HI TLHELO GA MOYA A KU FANA NA PEDRO

7. Cileletelo muni leci Pedro a nga nyikiwa, kanilezvi zvini lezvi a nga fanele ku maha kambe? Tlhamusela. (Mahebheru 5:14–6:1)

⁷ Ehleketa hi cikombiso ca mupostoli Pedro. Pedro i vile mun’we wa vaJudha lava va nga ranga hi vona va pola ku Jesu i wa hi yena Mesiya, ku nga loyi Jehovha a nga kari a mu tirisa kasi ku gisa a vanhu vakwe a “timhaka ta wutomi ga pindzukelwa”. (Joh. 6:66-68) Na a nga se kandziha aya tilweni, Jesu i no mu nyika cileletelo Pedro, aku: “Gisa a tiyivhana ta mina.” (Joh. 21:17) Pedro i khatalele a ciavelo leco hi kutsumbeka, niku Jehovha i zile a mu tirisa kasi ku tsala mapapilo mambiri ma mahileko cipandze ca Bhibhiliya. Hambulezvo, zvi wa lava ku Pedro yenawu a ti gisa a zvakuga zva moya. Hi cikombiso, i wa gondza mapapilo ma pimiselweko lawa mupostoli Pawule a nga rangile a tsala. Pedro i wa vhumela ku a zvilo zvo kari lezvi Pawule a nga tsele zvi wa “karata ku zvi zwisisa”. (2 Ped. 3:15, 16) Kanilezvi, Pedro i no pinyama a gondza na a kholwa ku Jehovha i ta mu vhuna ku gayela kutani ku zwisisa ni ku hanya hi “zvakuga zvi tiyileko” lezvi Pawule a nga pimiselwe ku tsala ka mapapilo yakwe. — Lera Mahebheru 5:14–6:1.

8. Zvini lezvi Pedro a nga maha a cikhati leci a nga amukela cileletelo ciswa hi ka Jehovha?

⁸ Pedro i kombile ku i wa hi ni kukholwa ko tiya ka Jehovha hi ku ingisa a zvileletelo lezvi a nga kari a nyikiwa. Hi cikombiso, na a hi dhoropeni ga Jopa, Pedro i nova ni muwoniso wa ngilozi yi nga mu byela ku a daya ni kuga a zvihari zva ku, hi kuya hi Nayo wa Mosi, zvi wa nga hlazvekangi. Lezvi ka ku kusukela wun’wananeni Pedro i wa hi muJudha, ka yena zvi wa bihile a ku maha lezvi a ngilozi yi nga kari yi mu byela. Kusanguleni, Pedro i no hlamula, aku: “Ahihi Hosi yanga, hakuva cima a ndzi sega cilo co nyenyeza ni co kala ku hlazveka.” Hi kulandzela, a ngilozi yi mu byela ku: “Tsika ku wula ku zvi nyenyezile a zvilo lezvi Nungungulu a zvi basisileko.” (Miti. 10:9-15) Pedro i no zvi zwisisa. Hi zvi tivisa kuyini? Cikhatanyana ndzhako ka ku wona muwoniso lowo, ku no chikela vavanuna vanharu va nga rumilwe hi hosana yabye, a wanuna wa matiko wa ku hi Korneliyu, va ta vitana Pedro kasi a ya wulawula naye. Loku i wa nga wonangi muwoniso, Pedro na a nga tshukangi a vhumele kuya mutini wa munhu wa matiko. Hikuyini? Hakuva a vaJudha va wa wona vamatiko kota vanhu va nga hlazvekangiko. (Miti. 10:28, 29) Kanilezvi laha Jehovha a nga komba Pedro ku a kusukela ka cikhati leco zviya mahlweni i lava ku a vanhu vontlhe vazwa mahungu ya manene, Pedro i no tekela ku cica mawonela yakwe kasi a ingisa Jehovha. (Mav. 4:18) I no chumayela Korneliyu ni va ngango wakwe a tlhela ava ni litsako la ku va wona na va vhumela lisine, va amukela moya wo basa ni ku bhabhatisiwa. — Miti. 10:44-48.

9. Hi tihi a tindlela timbiri leti hi vhunekako hi tona hi ku ti karatela ku navela nguvhu a zvakuga zvo tiya zva moya?

⁹ A ku fana na Pedro, hi fanele ku an’wa mafi kutani lisine-tshinya la Mhaka ya Nungungulu hi kukhandzakanya. Ahandle ka lezvo, hi fanele ku ti vangela ndlala ya zvakuga zvo tiya zva moya, ku nga lisine leli kuzvilava li karatako ku li zwisisa. Hi fanele ku ti vekela cikhati hi tlhela hi ti yimisela ku maha zvontlhe hi zvi kotako kasi hi gondza a Mhaka ya Nungungulu hi yi zwisisa khwatsi. Loku hi maha lezvo, hi ta vhuneka hi tindlela timbiri hi wutsongwani ga kona. Yo sangula, lezvi hi to gondza xungetano hi Jehovha zvi ta engetela a lirandzo la hina ni cichavo ca hina hi yena. Ya wumbiri, hi ta zvi dokolokela nguvhu a ku bhulela van’wani hi Papayi wa hina wo hlamalisa wa le tilweni. (Rom. 11:33; Kuv. 4:11) A cikombiso ca Pedro ci hi gondzisa zvin’wani kambe, zvi nga lezvi: Loku hi amukela mazwisisela maswa ya Mhaka ya Nungungulu, hi fanele ku tekela ku cica a maalakanyo ya hina ni zvimaho zva hina. Loku hi maha lezvo, hi ta simama hi rangelwa hi Jehovha hi tlhela hi mu tirela hi kutsumbeka.

AMBALA MUNHU MUSWA A KU FANA NA PAWULE

10. Zvi patsa yini a ku ambala tinguwo ta moya? (Va Le Kolosi 3:8-10)

¹⁰ Kasi ku tsakisa Nungungulu, hi fanele ku londzowota a malulamiselo man’wani lawa yena a hi nyikako: ku nga tinguwo ta moya. Hi lava ku wula yini hi lezvo? Mupostoli Pawule i tsalile ku hi fanele ku ‘tlhatlha a munhu wa kale’ ni ku ambala “a munhu muswa”. (Lera Va Le Kolosi 3:8-10.) Zvi lava cikhati ni kutikarata kasi hiva ni matshamela ma tsakisako Nungungulu. Ehleketa hi cikombiso ca Pawule. Hambu a cikhati leci a nga hi n’wanana, i wa ti karatela ku tsakisa Nungungulu. (Gal. 1:14; Filp. 3:4, 5) Hambulezvo, i wa nga hi na wutivi ga lisine hi kungo ga Nungungulu. Hikwalaho, i wa hi ni ndlala ya moya. Kota lezvi a nga kala a nga ti tivi a tigondzo ta Kristu, lezvo na a hi ni matshandza, i nova munhu wo kala a “nga hi na cichavo hi munhu” ni wa matshamela yo biha. — 1 Tim. 1:13.

11. I tshamela muni zvi nga lava ku Pawule a ti karata kasi ku gi tsika? Tlhamusela.

¹¹ Na a nga seva muKristu, Pawule i wa hi ni cizangazangani. A matimu ma nga ka bhuku ga Mitiro ma komba ku Pawule i wa va zangarele nguvhu a vapizani va Kristu laha ka kuza a lava ku va daya. (Miti. 9:1) Andzhako ka ku maha muKristu, handle ko kanakana Pawule i tirile yi nga chayi kasi ku tsika a tshamela lego ga munhu wa kale. (Efe. 4:22, 31) Hambulezvo, a cikhati leci Pawule na Bharnabhasi va ngava ni kungazwanani, “va no holova nguvhu”. (Miti. 15:37-39) Pawule i wawa na a vhuka, kanilezvi a nga mbhelangi ntamu. I no simama ku “tsayisa miri” wakwe, alwa ni kungambheleli kakwe, kasi ava ni matshamela ma tsakisako Jehovha. — 1 Kor. 9:27.

12. Cini ci vhunileko Pawule ku a zvi kota ku tlhatlha matshamela yakwe yo biha?

¹² Pawule i zvi kotile ku tlhatlha matshamela yakwe yo biha a ambala a munhu muswa, hakuva i wa nga tsumbi a ntamu wakwe wutsumbu. (Filp. 4:13) A ku fana na Pedro, Pawule i wa tsumba “ntamu lowu Nungungulu a nyikako”. (1 Ped. 4:11) Hambulezvo, ka zvikhati zvo kari Pawule i mahile zvihoxo a tlhela a ti wona na a nga vhuni nchumu. Kanilezvi, a cikhati leci a nga mbhela ntamu, i no ehleketa hi zvilo zva zvinene lezvi a Papayi wakwe wa le tilweni a nga mu mahele niku lezvo zvi engetele kutiyimisela kakwe ka ku simama a ti tsitsirita. — Rom. 7:21-25.

13. Hi nga mu pimanyisisa kuyini Pawule?

¹³ Hi nga pimanyisa Pawule hi ku vhumela ku hambu loku hi hi ni malembe yo tala na hi tirela Jehovha, hi fanele ku simama hi ti karatela ku tlhatlha a munhu wa kale hi ambala a munhu muswa, ku nga tinguwo ta moya leti Nungungulu a hi nyikako. Loku hi tshuka hi phazama, ku ngava hi kuzangara kutani ku wula magezu ya ku tlhava mun’wani, a hi faneli ku ti byela ku hi nga ta tshuka hi zvi kota ku tsakisa Jehovha. Kanilezvi, hi fanele ku simama hi ti karatela ku tatisa kungo ga hina ga ku cica mapimisela ya hina ni mamahela ya hina ya zvilo. (Rom. 12:1, 2; Efe. 4:24) Hambulezvo, laha hi mahako lezvo, hi fanele ku alakanya ku a co tiya hi leci: A ku hambana ni tinguwo to kongoma ta ku hi nga kombela mun’wani a hi hungulela kutani ku vhulula kasi ti hi tshama, hina hi hina hi faneleko ku cica zvokari kasi hi tshamiwa hi tinguwo ta moya leti Jehovha a hi nyikako. Zva ringana a ku kuva hina hi cicako lezvi hi nga tshamisa zvona kasi hi ti zwananisa ni milayo ya Nungungulu.

TSHAMA NDLWINI YA MOYA A KU FANA NA DHAVHIDHA

14-15. Jehovha i ma nyika yindlu ya moya a malandza yakwe hi ndlela muni? (Lisimu 27:5) (Wona ni mufota.)

¹⁴ Kasi hiva ni litsako la lisine, ku laveka zvo hundza kuva ni zvakuga zva moya ni tinguwo ta moya. Ku laveka ku hiva ni yindlu ya moya kambe. Zvini zvezvo, niku zvini hi nga mahako kasi Jehovha a hi vhikela?

¹⁵ Hosi Dhavhidha i wa tiyiseka ku Jehovha i wa ta mu vhikela zvikhatini zva zvikarato. (Lera Lisimu 27:5.) Jehovha i va vhikelisa kuyini a vanhu vakwe nyamutlha? Jehovha i hi vhikela ka ni wihi nchumu kutani munhu a nga wa ta daya a kukholwa ka hina hi kumbhelela. Yena i tsumbisa lezvaku a ku na tlhari ni gin’we gi bethelweko a ku vhukela malandza yakwe gi to humelela. (Lis. 34:7; Isa. 54:17) Hambu lezvi Sathani ni lava va hi vhukelako va nga ni ntamu, a va nge zvi koti ku hi vangela mhango ya pindzukelwa. Hambu loku va hi daya, Jehovha i ta hi vhuxa. (1 Kor. 15:55-57; Kuv. 21:3, 4) Jehovha kambe wa hi vhuna ku lwisana ni kukarateka ka le ndzeni kasi hi zvi kota ku simama hi mu tirela. (Mav. 12:25; Mat. 6:27-29) A cin’wani kambe, a Papayi wa hina wa le tilweni wa hi nyika ngango wa moya wu wumbiwako hi vamakabye lava va hi tiyisako ni ku hi seketela zvikhatini zva zvikarato. I tlhela a hi nyika madhota kambe kasi ma hi gondzisa ni ku hi vhuna ku simama hi tiyisa kukholwa ka hina. (Isa. 32:1, 2) Loku hi hi mitlhanganweni, a kutala ka zvikhati hi alakanyisiwa tindlela to kongoma leti Jehovha a hi vhikelako hi tona. — Mah. 10:24, 25.

16. Jehovha i vhikele Dhavhidha hi tindlela muni?

¹⁶ A cikhati leci Dhavhidha a nga kari a ingisa Jehovha, i wa vhikeleka ka timhango ti welako lava va wonhako ha womu. (Fananisa na Mavingu 5:1, 2.) Kanilezvi, a cikhati leci Dhavhidha a nga kanyisa zvileletelo zva Nungungulu, yena a nga mu vhikelangi ka mawuyawuya ya hava ya zvimaho zvakwe. (2 Sam. 12:9, 10) Ahati ka zvikhati lezvi Dhavhidha a nga xaniseka na a nga hi na nandzu? Dhavhidha i no chulula mbilu yakwe ka Jehovha hi mukhongelo, niku Jehovha i no hungula a kukarateka ka Dhavhidha hi ku mu tiyisekisa lezvaku Yena wa mu randza nguvhu niku i wa ta mu khatalela. — Lis. 23:1-6.

17. Hi nga mu pimanyisisa kuyini Dhavhidha?

¹⁷ Hi nga pimanyisa Dhavhidha hi ku hlota wusungukati ga Jehovha a cikhati leci hi mahako zviboho. Hi fanele ku tlhela hi zwisisa ku ka zvikhati zvo kari hi nga tshuka hi xaniseka, na ku nga hi lezvaku Jehovha i no tsika ku hi vhikela, kanilezvi hi ku ngha hi mahile zviboho zva wupumbu. (Gal. 6:7, 8) Niku a cikhati leci hi yimisanako ni zvikarato na hi nga hi na nandzu, hi nga chulula mbilu ya hina ka Jehovha hi mukhongelo na hi tiyiseka lezvaku i ta hlayisa timbilu ta hina ni maalakanyo ya hina. — Filp. 4:6, 7.

SIMAMA KU TIMA TORA GA WENA GA KU TIVA NUNGUNGULU

18. Zvikarato muni hi kumanako nazvo niku hi nga simamisa kuyini ku tima tora ga hina ga ku tiva Nungungulu? (Wona ni mifota.)

¹⁸ A mutsalo wa hina wa lembe ga 2026 wu ngalo: “Va tsaka lava va tivako ku va ni tora ga ku tiva Nungungulu.” Zva lisima nguvhu a ku hi maha lezvo nyamutlha a ku hundza kale. Hikuyini? Hakuva hi hanya cikari ka vanhu va alako lezvaku va na ni cilaveko leco kutani va zamako ku ci tatisa hi tindlela tabye wutsumbu, ku ngava hi ku tirisa wukhongeli ga mawunwa kutani tifilozofiya ta vanhu. Hi fanele ku ti wonela kasi hi nga thapelwi hi moya lowo. Hi nga zvi mahisa kuyini? Hi ku simama hi ti gisa zvakuga zva moya lezvi Jehovha a hi nyikako, hi ambala munhu muswa ni ku hlota kuvhikelwa ndlwini ya Jehovha.