A Hi Lweleni Ku Tama Hi Wupfa — “Hikusa Siku Lalikulu La Yehovha Li Kusuhi”
“A hi lweleni ku tama hi wupfa.” — HEB. 6:1.
1, 2. Ku yendleke yini swaku Vakreste lava a va tshama Yerusalema ni Yudiya va kota ku baleka va ya ka tintshava?
NKAMA lowu Yesu na a li lani misaveni, vadjondzisiwa va yena va mu vutise leswi: “Xi ta va xihi xikombiso xa nkama wa ku vuya ka wena ni xa ku fika ka nkama wa wugamu?” Xiyenge xa ku sungula xa wuprofeta leli Yesu a nga li vula xi hetisekile ka nkama wa Vakreste va ku sungula. Yesu a vulavule hi nchumu lowu kalaka wu nga tolovelekanga lowu a wu ta yendleka, lowu a wu ta kombisa swaku magamu ma kusuhi. Yesu a tlhele a vula swaku loko va vona xikombiso xolexo xi hetiseka, “lava nga Yudiya a va baleke va ya ka tintshava.” (Mat. 24:1-3, 15-22) Ku nga va swaku vadjondzisiwa a va ta swi kota ku vona xikombiso xolexo va tlhela va yingisa leswi Yesu a nga va byela swona?
2 Loko se ku hundze 30 wa malembe, hi lembe la 61 ka nkama wa hina, mupostolo Pawulo a tsalele Vakreste va Vaheberu lava a va tshama Yerusalema ni kusuhi na kona mhaka ya lisima. Hambileswi Pawulo ni vanghanu va yena lava nga Vakreste a va nga swi tivi, kambe a ku yo sala 5 wa malembe swaku ku humelela xikombiso xa ku sungula xa “nhlomulu wawukulu”. (Mat. 24:21) Hi lembe la 66 ka nkama wa hina, Cestius Gallus a rhangele masonchwa ya Varoma swaku va ya hlasela Yerusalema. Na swi nge se ya kwini a game a suka. Se leswo swi yendle swaku lava a va li Yerusalema va kuma nkama wa ku baleka va ya ka ndhawu leyi a va ta tshama na va hlayisekile.
3. I mpsini leswi Pawulo a nga swi byela Vakreste va Vaheberu, naswona hi mhaka muni?
3 Vakreste lava a swi lava swaku va ma twisisa kahle matsalwa leswaku va vona ku txintxa ka swiyimu va gama va baleka. Kambe van’wani a va “hlwela ku twisisa”. A va fana ni swivanani leswi a swi lava “leiti”. (Lerha Vaheberu 5:11-13.) Hambi lava se a va ni malembe na va li ndzeni ka nhlengeletanu, a va kombisa swaku va sungula “ku suka ka Xikwembu lexi hanyaka.” (Heb. 3:12) Van’wani a va ni mukhuva wa ku lovha mintlhanganwini ka nkama lowu a swi tikomba swaku siku li kusuhi. (Heb. 10:24, 25) Pawulo a va byele leswi swaku a va pfuna: “Hi nga nyimi ka tidjondzo ta ku sungulaa ta Kreste, kambe a hi lweleni ku tama hi wupfa.” — Heb. 6:1.
4. Hi mhaka muni swi li swa lisima ku tshama na hi pfule matihlo, naswona i mpsini swi nga ta hi pfuna ku yendla leswo?
4 Hi hanya ka minkama ya ku hetiseka ka xiyenge xa wugamu xa wuprofeta la Yesu. Siku lalikulu la Yehovha leli nga ta helisa misava hinkwayu ya Sathana li kusuhi. (Sof. 1:14) Swoswi i swa lisima hintamu ku tshama na hi pfule matihlo hi tlhela hi tilunghisela. (1 Pe. 5:8) Indjhe ha swi yendla leswo? Ku va Vakreste va ku wupfa swi ta hi pfuna ku kambela swilo leswi yendlekaka swoswi leswi kombisaka swaku siku la Yehovha li kusuhi.
Swi Vula Yini Ku Va Mukreste Wa Ku Wupfa?
5, 6. a) Swi vula yini ku va Mukreste wa ku wupfa? b) Hi swini swiyenge swimbirhi leswi hi faneleke hi yampsisa ka swona swaku hi va Vakreste va ku wupfa?
5 Pawulo a byele Vakreste va Vaheberu swaku va va vanhu va ku wupfa a tlhela a va byela swaku ku va Vakreste va ku wupfa swi vula yini. (Lerha Vaheberu 5:14.) “Vanhu va ku wupfa” a va tsaki hi “leiti” ntsena kambe va dla “swakudla swa ku tiya”. Leswo swi va pfuna kuva va tiva tidjondzo ta ku sungula ku patsa ni “swilo swa ku yenta” swa ntiyiso. (1 Ko. 2:10) Handle ka leswo, va djondzisa matimba ya vona ya ku twisisa hi ku tirhisa leswi va swi tivaka “swaku va hambanisa swa ku lulama ni swa ku biha.” Ku yendla leswo swi pfuna Mukreste wa ku wupfa ku tiva minawu ya Bibele leyi a nga yi tirhisaka loko a lava ku yendla xiboho.
6 Pawulo a vule swaku “hi fanele hi swi nyika lisima leswi hi nga swi twa, leswaku hi nga tshuki hi huma ndleleni.” (Heb. 2:1) Hi nga ha huma ndleleni na hi nga swi voni. Swaku leswo swi nga yendleki hi fanele hi kambisisa kahle nkama lowu hi djondzaka mintiyiso ya Bibele. Hi mhaka leyo tivutisi leswi: ‘Indjhe no kambisisa tidjondzo ta masungulo ntsena? No tirhela Yehovha swaku ni hetisisa nawu ntsena kumbe ni mu tirhela hi mbilu ya mina hinkwayu? Ni nga yendla yini swaku ni tama ni va munghanu wa Xikwembu?’ Leswaku hi va Vakreste va ku wupfa, hi fanele hi yendla minzamu swaku hi yampsisa ka swiyenge swimbirhi swa wutomi la hina. Hi fanele hi li tiva kahle Rito la Xikwembu hi tlhela hi djondza ku yingisa.
Li Tivi Kahle Rito La Xikwembu
7. Ku li tiva kahle Rito la Xikwembu swi nga hi pfunisa ku yini?
7 Pawulo a te: “Mun’wani ni mun’wani lweyi a tamaka a tiwundla hi leiti a nga li tivi rito la ku lulama hikusa i xin’wanani.” (Heb. 5:13) Swaku hi va Vakreste va ku wupfa, hi fanele hi li tiva kahle Rito la Xikwembu. Swaku hi yendla leswo swi lava hi li djondza kahle Rito la Xikwembu ku patsa ni mabuku lama humesiwaka hi “mutirhi wa ku tshembeka ni wa ku tlhariha”. (Mat. 24:45-47) Ku twisisa ndlela leyi Yehovha a pimisaka hi yona swa hi pfuna ku djondzisa matimba ya hina ya ku twisisa. Pimisa hi xikombiso xa makwerhu wa xisati lweyi a vitaniwaka Orchid.a Yena a li: “Nchumu xin’wani xi ni pfunaka hintamu ka wutomi la mina i ku lerha Bibele siku ni siku. Ni hete malembe mambirhi swaku ni lerha Bibele hinkwalu kambe loko ni ya ni li lerha a ni ya ni mu tiva ku yampsa Yehovha. Ni djondze hi ndlela leyi Yehovha a yendlaka swilo hi yona, leswi mu tsakisaka ni leswi kalaka swi nga mu tsakisi, ntamu wa yena wawukulu ku patsa ni wutlharhi la yena lalikulu. Ku djondza Bibele siku ni siku swa ni pfuna ka minkama ya ku karhata ya wutomi la mina.”
8. Ku li tiva kahle Rito la Xikwembu swi nga hi pfunisa ku yini?
8 Ku lerha Rito la Xikwembu siku ni siku swi nga yendla swaku li va ni ntamu ka wutomi la hina. (Lerha Vaheberu 4:12.) Ku lerha Bibele swi nga khumba timbilu ta hina swi tlhela swi yendla swaku Yehovha a hi rhandza hintamu. Swi ngo yini u yengesela nkama lowu u wu hetaka na u lerha Bibele u tlhela u pimisa hi leswi li swi vulaka?
9, 10. Swi vula yini ku li tiva kahle Rito la Xikwembu? Nyikela xikombiso.
9 Ku li tiva kahle Bibele a swi vuli ku tiva ntsena leswi li swi vulaka. Lava Pawulo a nga vula swaku a va fana ni swivanani a hi swaku a vo kala va nga li tivi Rito la Xikwembu. Kambe, a vo kala va nga swi tirhisi leswi li swi djondzisaka. Funtshi a va nga li voni lisima la Bibele ka wutomi la vona. A va nga pfumeleli swaku Rito la Xikwembu li va kongomisa kuva va yendla swiboho swa wutlharhi ka wutomi la vona.
10 Ku li tiva kahle Rito la Xikwembu swi vula ku tirhisa leswi hi swi djondzaka ka lona. Leswi nga humelela makwerhu mun’wani lweyi vito la yena ku nga Kyle, swi kombisa swaku hi nga swi yendlisa ku yini leswo. A holove ni munhu lweyi a a tirha na yena. Se a yendle yini swaku a lunghisa xikarhatu lexi? A vula leswi: “Ndzimana leyi ni nga yi khumbuka kuve Varoma 12:18, leyi nge: ‘Loko swi koteka, hanyani hi ku rhula ni vanhu hinkwavu.’ Se ni kombele lweyi ni tirhaka na yena swaku hi kumana hi bula loko hi game ku tirha. Hi kumanile naswona hi bulile funtshi a tsake swinene hileswi ni nga kombela swaku hi bula.” Kyle a tlhele a ku: “Ni djondze swaku minkama hinkwayu loko hi yendla leswi Bibele li hi djondzisaka swona swilo swi ta hi fambela kahle.”
Djondza Ku Yingisa
11. I mpsini leswi kombisaka swaku ku yingisa a swi vevuki loko hi kumana ni swikarhatu?
11 Ku tirhisa leswi hi swi djondzaka ka Bibele a swi vevuki loko hi kumana ni swiyimu swa ku karhata. Hi xikombiso, ndzhakunyana ka loko Yehovha a humese Vayisrayele aGibita, vona va sungule “ku holovisa Moxe” funtshi a va “tshamela ku ringa Yehovha”. Hi mhaka muni? Hileswi a va nga na mati ya ku phuza. (Eks. 17:1-4) Na ku nga hundzanga tiwheti timbirhi ndzhaku ka loko Vayisrayele va hambe ntwananu ni Xikwembu wa leswaku a va ta yingisa hinkwaswu leswi Yehovha a nga va byela, va tshike ku yingisa Yehovha va gandzela swikwembu swa mavunhwa. (Eks. 24:3, 12-18; 32:1, 2, 7-9) Ku nga va swaku va chavisiwe hi leswi Moxe a nga heta nkama wa ku leha na a nyikiwa minawu ka ntshava ya Horebe? Ku nga va swaku a va chava swaku Vaamaleke a va ta tlhela va va hlasela na Moxe a nga li kona lweyi a nga tirhisiwa hi Yehovha swaku a va ponisa? (Eks. 17:8-16) Swi nga yendleka. Kambe mhaka hi leswaku Vayisrayele ‘va yale ku yingisa.’ (Min. 7:39-41) Pawulo a byele Vakreste swaku va ‘zama hi matimba’ kuva va nga landzeli xikombiso xa lava kalaka va nga yingisi, ku nga Vayisrayele nkama na va chava ku nghena ka Tiko la Xitshembiso. — Heb. 4:3, 11.
12. Yesu a djondzise ku yini ku yingisa, naswona swi mu pfunise ku yini?
12 Leswaku hi va Vakreste va ku wupfa swi lava hi yendla hinkwaswu hi nga swi kotaka swaku hi yingisa Yehovha. Hi lani swi nga yendleka hi kona ka Yesu Kreste minkama ya yinyingi hi nga djondza ku yingisa ka swikarhatu leswi hi kumanaka na swona. (Lerha Vaheberu 5:8, 9.) Na a nge se ta lani misaveni, Yesu a a yingisa Papayi wa yena. Kambe leswaku a yendla ku rhandza ka Papayi wa yena lani misaveni a swi lava swaku a xaniseka a tlhela a karhateka. Leswi a nga yingisa hambileswi a nga kumana ni swikarhatu swaswikulu Yesu “a hetisekile”, a kota ku yendla ntirho lowu Xikwembu a xi lava swaku a wu yendla ku nga ku va Hosi ni Muprista Wamukulu.
13. I mpsini swi kombisaka swaku ha yingisa kumbe a hi yingisi?
13 Se swi li yini hi hina? Hi tinyimiselile ku yingisa Yehovha hambiloko hi kumana ni swikarhatu swaswikulu? (Lerha 1 Pedru 1:6, 7.) Minawu ya Yehovha leyi fambelanaka ni mahanyelo, ku tshembeka, mavulavulelo yamanene, ku lerha Bibele siku ni siku, ku va ni djondzo ya Bibele ya munhu hi yexe, ku ya mintlhanganwini ni ku ya nsin’wini ya twisiseka. (Yox. 1:8; Mat. 28:19, 20; Efe. 4:25, 28, 29; 5:3-5; Heb. 10:24, 25) Indjhe ha mu yingisa Yehovha ka swiyimu leswi hinkwaswu hambiloko hi kumana ni swikarhatu? Phela loko hi mu yingisa hi kombisa swaku hi Vakreste va ku wupfa.
Hi Mhaka Muni Ku Va Mukreste Wa Ku Wupfa Swi Pfuna?
14. Nyikela xikombiso xi kombisaka leswaku ku va Mukreste wa ku wupfa swa hi vhikela.
14 Ku ma tirhisa kahle matimba ya ku hambanisa swaswinene ni swa ku biha swi nga vhikela Mukreste ka misava leyi “nga tlanyala ka swilo hinkwaswu swa ku biha”. (Efe. 4:19) Hi xikombiso, makwerhu James a a swi rhandza ku lerha ni ku ma nyika lisima mabuku ya nhlengeletanu. Kambe hi ku famba ka nkama a game a va ni ntirho lowu hinkwavu lava a va tirha na yena a va li vavasati. Yena a te: “Hambileswi ku tala ka vona a va nga na mahanyelo yamanene, mun’we wa vona a a tikomba na a ni mahanyelo yamanene a tlhela a tsakela ku djondza Bibele. Khambi lin’wani a ko va mina na yena ntsena ka sala leli a hi tirhela ka lona. Se a sungule ku yendla swilo leswi a swi kombisa swaku a lava ku famba masangu na mina. Ku sunguleni a ni ku o tlanga kambe swi game swi ni karhatela ku huma ka yena. Hi nkama wolowo ni khumbuke mhaka yin’wani leyi ni nga yi djondza ka Murindzi leyi a yi vulavula hi makwerhu lweyi a nga kumana ni xikarhatu xa ku fana ni xa mina antirhweni. Nhlokomhaka yoleyo yi tirhise xikombiso xa Yosefa ni nsati wa Potifaru.b Hi nkama wolowo ni vhele ni mu chovha a gama a baleka.” (Gen. 39:7-12) James a tsake hintamu hileswi a kalaka a nga yendlanga xidjoho, ni leswi a nga tama a va ni lipfalu la ku basa. — 1 Tm. 1:5.
15. Ku va Mukreste wa ku wupfa swi yi tiyisisa ku yini mbilu ya hina ya ku fanekisela?
15 Ku va Vakreste va ku wupfa swi yendla swaku mbilu ya hina ya ku fanekisela yi tiya. Naswona hi nga “djikisiwi hi tidjondzo ta tinyingi ni leti kalaka ti nga twisiseki.” (Lerha Vaheberu 13:9.) Loko hi yendla minzamu swaku hi tiyisa wunghanu la hina na Yehovha hi ta tshamela ku pimisa hi “swa lisima hintamu.” (Filp. 1:9, 10) Hi ndlela leyo, hi mu nyika lisima hintamu Yehovha ku patsa ni swilo leswi a swi yendlaka swaku a hi pfuna. (Rom. 3:24) Mukreste lweyi a ‘kulaka hi ku helela ku twisiseni ka yena’ a mu khensa hintamu Yehovha a tlhela a va munghanu wa yena. — 1 Ko. 14:20.
16. I mpsini swi nga pfuna makwerhu mun’wani ku tirhela Yehovha hi mbilu hinkwayu?
16 Makwerhu mun’wani wa xisati lweyi a vitaniwaka Louise, a vula swaku loko a tsakamisiwile lexi a a karhateka hintamu hi xona a ku li ku tsakisa van’wani. Yena a li: “A ni nga yendli nchumu xa ku biha, kambe a ni nga mu tirheli hi mbilu hinkwayu Yehovha. A ni swi tiva swaku ku va ni tirhela Yehovha hi mbilu ya mina hinkwayu, a swi lava ni txintxa xanchumu. Phela lexo kuve xikarhatu xaxikulu.” Kambe hi ku va Louise a yendle hinkwaswu leswi a nga swi kota swaku a kulisa wunghanu la yena na Yehovha a tiyiselile nkama lowu a nga kumana ni mavabyi. (Yak. 5:8) Louise a li: “Ni yendle minzamu yayikulu kambe ni swi kotile ku va munghanu wamukulu wa Yehovha.”
‘Yingisa Yehovha Hi Mbilu Hinkwayu’
17. Hi mhaka muni ku yingisa ku ve ka lisima ka Vakreste va minkama ya vapostolo?
17 Marito lawa Pawulo a nga ma byela Vakreste va ku sungula va Yerusalema ni Yudiya ya ku va fanele va lwela ku va vanhu va ku wupfa, ma va pfunile swaku va ponisa wutomi la vona. Vakreste lava va nga tinyimisela ku kulisa wunghanu la vona na Yehovha va swi kotile ku vona xikombiso lexi Yesu a nga vulavula hi xona, xa ku balekela ka tintshava. Loko va vone “nchumu xa ku nyenyentsa lexi wonhetelaka na xi nyime xi ku dzii ka ndhawu ya ku kwetsima” se a va swi tiva swaku a ku li nkama wa ku baleka. (Mat. 24:15, 16) Vakreste volavo va yingise wuprofeta leli Yesu a nga li vula, naswona va balekile va suka Yerusalema na a nga se lovisiwa. Hi ku ya hi Eusebius mun’we wa lava vulavulaka hi switoriya leswi nga yendleka minkameni ya khale, Vakreste va ye va ya tshama ka doropa la Pela, ku nga ndhawu ya tintshava ya Jiliyadi. Hi ku yendla leswo, va ponile nkama lowu doropa la Yerusalema li nga helisiwa.
18, 19. a) Hi mhaka muni swi li swa lisima ku yingisa swoswi? b) Hi ta djondza hi yini ka nhlokomhaka leyi landzelaka?
18 Loko hi li Vakreste va ku wupfa swi ta hi vevukela ku yingisa, funtshi leswo swi ta ponisa wutomi la hina loko xiyenge xa wugamu xa wuprofeta la Yesu leli vulavulaka hi “nhlomulu wawukulu lowu kalaka wu nga se tshama wu humelela wa ku fana na wona” wu sungula. (Mat. 24:21) Indjhe hi ta tekela ku yendla xin’wani ni xin’wani lexi hi nga ta byeliwa hi “mutirhi wa ku tshembeka ni wa ku tlhariha”? (Luka 12:42) Phela i swa lisima hintamu ku djondza ku ‘yingisa hi mbilu hinkwayu’! — Rom. 6:17.
19 Leswaku hi va Vakreste va ku wupfa, swi lava hi tiva ku ma tirhisa kahle matimba ya hina ya ku twisisa. Hi nga yendla leswo hi ku li tiva kahle Rito la Xikwembu ni ku djondza ku yingisa. Phela ku va Mukreste wa ku wupfa a swi vevuki ngopfungopfu ka majovhem. Ka nhlokomhaka leyi landzelaka hi ta vona swaku majovhem ma nga yendla yini swaku ma va Vakreste va ku wupfa.
[Mintlhamuselo]
a Mavito man’wani ma txintxiwile.
b Vona nhlokomhaka leyi nge: “Xivindzi Xa Ku Ala Ku Endla Swo Biha,” ka Murindzi wa 1 ka Outubro wa 1999, (hi Xitsonga).
U Djondze Yini?
• Swi vula yini ku va Mukreste wa ku wupfa, naswona hi nga swi kotisa ku yini?
• Ku tiva Rito la Xikwembu swi nga hi pfunisa ku yini swaku hi va Vakreste va ku wupfa?
• Hi nga djondzisa ku yini ku yingisa?
• Ku va Vakreste va ku wupfa swi nga hi pfunisa ku yini?
[Foto Ka Pajina]
Ku tirhisa leswi Bibele li swi vulaka swi hi pfuna ku lulamisa swikarhatu hi ndlela yayinene
[Foto Ka Pajina]
Ku tirhisa leswi Yesu a nga swi vula swi ponise wutomi la Vakreste va ku sungula