MAJOVHEM MA VUTISA
I Mpsini Leswi Ni Faneleke Ni Swi Tiva Hi Majogu?
Swivutiso: Majogu
A Estados Unidos ku nga kona lani ma empreza ya ku yendla majogu ma ganyaka male ya yinyingi . . .
Hi wani malembe ya vanhu lava thaka?
18
30
Hi lini percentagem la vavanuna ni vavasati lava thaka?
55% ya vavanuna; 45% ya vavasati
15% ya vavanuna; 85% ya vavasati
Ka magrupu lawa ma nga lani hansi, hi lini lalikulu ku tlula lelin’wani?
Vavasati lava va nga ni 18 wa malembe kumbe ku tlula
Vavanuna lava va nga ni 17 wa malembe kumbe malembe ya le hansi
Tinhlamulu (mapexkiza lawa ma yendliwe hi 2013):
B. 30.
A. 45% ya lava va thaka i vavasati, ku nga kolomuyani ka metadi ya vanhu hinkwavu lava va thaka
A. Ka vanhu hinkwavu lava va thaka 31% i vavasati lava va nga ni 18 wa malembe kumbe ku tlula. Kuve 19% wa vona i vavanuna, lava va nga ni 17 wa malembe kumbe malembe ya le hansi.
Mapexkiza lawa ma hi byela swaku i va mani lava va thaka. Kambe a ma hi byeli swaku ma nga ku khumbisa ku yini wena.
Swilo swaswinene hi ku tha majogu
Wa pfumelelana ni leswi swi nga vuliwa hi vanhu lava va nga lani hansi mayelana ni majogu?
Irene a li: “Majogu ma nga ku pfuna swaku u tlanga ni ndjangu ni vanghanu va wena naswona ma nga yendla swaku mi twanana.”
Annette a li: “Majogu ma ku pfuna swaku u nga pimisi hi swikarhatu swa wena.”
Christopher a li: “Majogu ma ku pfuna leswaku u pimisa hi ku hantlisa.”
Amy a li: “Majogu ma ku pfuna leswaku u djondza ku lulamisa swikarhatu.”
Anthony a li: “Majogu ma ku pfuna leswaku u djondzisa mimpimiso ya wena, hikusa u djondza ku pimisa ku hamba maplanu ni ku lava tindlela ta ku twisisa maplanu wolawo.”
Thomas: “Majogu man’wani ma ku djondzisa ku tirhisana ni vanhu van’wani.”
Jael a li: “Majogu man’wani ma ku pfuna swaku u hamba ma exercício u tlhela u va ni muzimbha wa ku tshamiseka.”
Wa pfumelelana ni hinkwaswu leswi swi nga vuliwa lani henhla? Phela majogu ma nga ku pfuna swaku u hamba ma exercício ma tlhela ma ku pfuna ku pimisa kahle. A swi bihanga ku u tha majogu leswaku u hungata, naswona hi ku ya hi leswi Annette a nga swi vula majogu ma nga ku pfuna “swaku u nga pimisi hi swikarhatu swa wena.”
● Bibele li li: “Nchumu xin’wani ni xin’wani xi ni nkama wa xona,” ku patsa ni nkama wa ku hungata. — Ekleziyaxta 3:1-4.
Swilo swa ku biha hi ku tha majogu
Indjhe u heta nkama wa wunyingi na u tha majogu?
Annette a li: “Loko ni sungula ku tha swa ni karhatela ku nyima. Ni tibyela swaku, ‘ni to tha nkama wawutsongo!’ Kambe loko se ni txuvuka nkama, ku hundze mawora ya manyingi na ni tha!”
Serena a li: “Majogu ma nga ku hetela nkama wa wena. U nga ha heta mawora ya manyingi na wu tshamile u tibyela swaku u ganye ka 5, kambe ntiyiso wa kona hi leswaku a wu yendlanga nchumu xa lisima.”
Khumbuka: Loko munhu a lahlekeliwa hi male, a nga tlhela a yi kuma. Kambe loko a lahlekeliwa hi nkama a nge he tlheli a wu kuma. Phela a nkama i wa lisima hintamu ku tlula male. Se u nga pfumeleli nchumu xi ku yivela nkama wa wena!
● Bibele li li: “Mi wu tirhisa kahle nkama wa n’wina.” — Vakolosa 4:5.
Ku tha majogu swi ku khumbisa ku yini?
Seth a li: “Ka majogu a wu pimisi kambirhi leswaku u yendla nchumu lexi a wu ta petiwa djele hi xona kumbe ku dlayiwa.”
Annette a li: “Ka majogu ya manyingi swi lava u hlula munhu leswaku u ganya, hambi swi lava u dlaya vanhu van’wani swaku u yendla leswo.”
Nathan a li: “Minkama yin’wani, nkama u thaka jogu ni vanghanu va wena u nga ha hlaya swilo swaku a wu nga ta swi hlaya swa ku fana ni swaku, ‘fani’ kumbe ‘ni ta ku dlaya’.”
Khumbuka: U nga thi majogu lawa ka wona ku nga ni swilo leswi Yehovha a kalaka a nga swi rhandzi swa ku fana ni ku lwa, wuntunga la swa masangu ni wunyanga. — Vagalatiya 5:19-21; Vaefeza 5:10; 1 Yohani 2:15, 16.
● A Bibele li li: “[Yehovha] a nyenya mun’wani ni mun’wani lweyi a rhandzaka ku lwa.” Ku nga li ntsena lweyi a lwaka. (Tipisalema 11:5) Majogu lawa u ma langaka swi nga yendleka ma nga kombisi swaku u ta va munhu wa ku tshamisa ku yini ka nkama lowu taka kambe ma kombisa swaku u munhu wa ku tshamisa ku yini swoswi.
Pimisa hi leswi: Hi ku ya hi buku leli nge Getting to Calm, “a majogu lawa ma kombisaka vanhu na va banana, ma nga khumba hintamu, ku tlula ku sixtira televisão. Hikusa a vana vo mu sixtira ntsena munhu lweyi a bananaka a tlhela a dlaya vanhu van’wani, kambe ka majogu a munhu yelweyo hi vona. A majogu ma djondzisa kambe muxaka wolowo wa majogu wo djondzisa ntsena ku rhandza ku lwa.” — Vona ni Esaya 2:4.
Veka jogu ka ndhawu ya yona
Majovhem ya manyingi ma djondze ku veka jogu ka ndhawu ya yona. Vona swikombiso swimbirhi.
Joseph a li: “A ni talisa ku tha majogu anze madrugada, na ni tibyela swaku: ‘Swa yenela swaku ni yetlela 5 wa mawora, na ha tlhela ni tha kakutsongonyana.’ Kambe swoswi ni djondze ku veka jogu ka ndhawu ya yona. Phela swi kahle ku tha jogu swaku u pepa nhloko kambe na u nga tlulisi mpimu.”
David a li: “Swoswi ni kalaka ni nga ha thi hintamu majogu na swi kota ku yendla minchumu ya yinyingi, ni kote ku yampsisa ntirho wa mina wa ku chumayela, ni pfuna vamakwerhu abandleni naswona ni djondze ku chaya piyanu. Phela wutomi a hi ku tha majogu ntsena, ku ni swilo swin’wani swa lisima swa ku swi yendla.”
● Bibele li vula swaku vanhu lava va nga ni wunghanu la ku tiya na Yehovha va “pimela ka minchumu hinkwayu.” (1 Timotiya 3:2, 11) Phela va swi rhandza ku tlanga kambe va swi tiva swaku i nkama muni va fanelaka va tshika ku tlanga, naswona va swi kota ku tikhoma. — Vaefeza 5:10.
Khumbuka: Phela ku tha majogu i ndlela yin’wani ya ku hungata, kambe swi nga pfuna hintamu loko u veka jogu ka ndhawu ya yona. U nga pfumeleli swaku majogu ma ku hetela nkama wa wena kumbe ma ku pfalela swaku u nga yendli leswi nga swa lisima hintamu ka wutomi la wena. Se, swi ngo yini u heta nkama ni ntamu wa wena swaku u fikelela maplanu ya wena ku tlula ku heta nkama wa wunyingi ka majogu?