Leswi Hi Nga Swi Yendlaka Swaku Hi Tama Hi Rhandzana

1-2. a) Hi mhaka muni mupostolo Pawulo a vule swaku lirhandzu hi lona la lisima hintamu? b) Hi swini swivutiso leswi hi nga ta swi hlamula ka nhlokomhaka leyi?

NKAMA mupostolo Pawulo a nga vulavula hi lipfumelo, ntshembo ni lirhandzu, a gamesile hi ku: “Xaxikulu ka hinkwaswu i lirhandzu.” (1 Kor. 13:13) Hi mhaka muni mupostolo Pawulo a vule leswi? Hi mhaka ka nkama lowu taka, a hi nga ha ta lava lipfumelo ka switshembiso swa Xikwembu swa misava ya nyuwani hikusa se swi ta va swi hetisekile. Kambe hi ta lava ku tama hi komba vanhu va Yehovha lirhandzu. Hi mhaka leyo, lirhandzu la hina li ta lava ku tama li kula hi nkama wa ku kala wu nga heli.

² Minkama hinkwayu swi lava hi tama hi va ni lirhandzu; se ka nhlokomhaka leyi hi ta djondza hi swilo swinharhu leswi swi nga swa lisima hintamu ka mhaka leyi. Xa ku sungula hi ta vona swaku, hi mhaka muni hi fanele hi rhandza van’wani? Xa wumbirhi, hi nga swi kombisa ku yini swaku ha rhandzana? Xa wunharhu, hi nga yendla yini kuva hi tama hi kulisa lirhandzu leli hi nga na lona?

HI MHAKA MUNI HI FANELE HI RHANDZANA?

3. Hi mhaka muni hi fanele hi rhandzana?

³ Hi mhaka muni swi li swa lisima ku va hi rhandzana? Ku ni swivangelo swa swinyingi. Xin’we xa swona hi leswaku lirhandzu li kombisa swaku hi Vakreste va ntiyiso. Yesu a byele vapostolo va yena a ku: “Hinkwavu va ta tiva swaku mi vadjondzisiwa va mina loko mi rhandzana.” (Yoh. 13:35) Se lirhandzu li yendla swaku hi twanana. Pawulo loko a vulavula hi lirhandzu a te: “[Lirhandzu] li yendla swaku vanhu hinkwavu va twanana hi ku helela.” (Kol. 3:14) Ku ni xivangelo xin’wani xa lisima lexi xi yendlaka leswaku hi rhandzana. Mupostolo Yohani loko a tsalele Vakreste van’wani a te: “Lweyi a rhandzaka Xikwembu a fanele a rhandza ni vamakwavu.” (1 Yoh. 4:21) Se loko hi rhandza vamakwerhu hi kombisa swaku ha mu rhandza Yehovha.

4-5. Nyikela xikombiso lexi kombisaka ku yelana ka ku rhandza Yehovha ni ku rhandza vamakwerhu.

⁴ Ndlela leyi hi mu rhandzaka hi yona Yehovha yi yelanisa ku yini ni ndlela leyi hi va rhandzaka hi yona vamakwerhu? Leswo hi nga swi fananisa ni leswi mbilu ya hina yi tirhisanisaka xiswona ni swirho swin’wani swa miri. Hi xikombiso, loko dotori a lava ku tiva swaku mbilu ya hina yi tshamise ku yini, a hi kambakamba ka voko kuva a vona swaku mbilu ya hina yi bisa ku yini. Se xikombiso lexo, xi yelanisa ku yini ni mhaka leyi hi vulavulaka hi yona ya lirhandzu?

⁵ Ku fana ni leswi dotori a nga vonaka leswi mbilu yi tirhisaka xiswona hi ku kamba voko la hina, na hina hi nga vona ndlela leyi lirhandzu la hina hi Yehovha li nga likulu hi yona hi ku vona ndlela leyi hi va rhandzisaka xiswona vamakwerhu. Loko hi vona swaku a hi va rhandzi kahle vamakwerhu, swi nga kombisa swaku na Yehovha a hi mu rhandzi kahle. Kambe loko minkama hinkwayu hi va komba lirhandzu vamakwerhu, lexi xi ta va xikombiso xa leswaku hi mu rhandza hintamu Yehovha.

6. Hi mhaka muni hi fanele hi karhateka loko hi nga va rhandzi hintamu vamakwerhu? (1 Yohani 4:7-9, 11)

⁶ Loko hi vona swaku a hi va rhandzi kahle vamakwerhu hi fanele hi karhateka, hikusa leswo swi lava ku vula swaku a wunghanu la hina na Yehovha a li tiyanga. Naswona mupostolo Yohani a swi kombisile leswo nkama a nga hi khumbukisa swaku “lweyi a kalaka a nga mu rhandzi makwavu lweyi a mu vonaka, a nge swi koti ku rhandza Xikwembu lexi a kalaka a nga se tshama a xi vona.” (1 Yoh. 4:20) Hi djondza yini ka mhaka leyo? Hi djondza swaku Yehovha a to hi rhandza ntsena loko hi rhandzana. — Lerha 1 Yohani 4:7-9, 11.

HI NGA SWI KOMBISA KU YINI SWAKU HA RHANDZANA?

7-8. Hi tini tindlela ta ku kombisa swaku ha va rhandza vamakwerhu?

⁷ Makhambi ya ku hambanahambana Bibele li hi byela swaku “hi fanele hi rhandzana.” (Yoh. 15:12, 17; Rom. 13:8; 1 Tes. 4:9; 1 Ped. 1:22; 1 Yoh. 4:11) Kambe lirhandzu li ta hi le ndzeni ka mbilu ya hina, naswona a nga kona lweyi a nga kotaka ku swi vona leswo hikusa a nga kona lweyi a nga vonaka leswi swi nga ndzeni ka mbilu. Se i mpsini leswi hi nga swi yendlaka swaku hi kombisa leswaku ha rhandzana? Hi nga kombisa swaku ha rhandzana hi leswi hi swi yendlaka ni leswi hi swi vulaka.

⁸ Ku ni tindlela ta tinyingi leti hi nga kombisaka hi tona swaku ha va rhandza vamakwerhu. Vona swikombiso swin’wani: “Vulavulani ntiyiso.” (Zak. 8:16) “Hanyisanani hi ku rhula ni van’wani.” (Marka 9:50) “Tinyimiseleni ku va va ku sungula ku hlonipha van’wani.” (Rom. 12:10) “Yamukelanani.” (Rom. 15:7) “Tamani mi . . . rivalelana.” (Kol. 3:13) “Tamani mi rhwalelana mindzhwalu ya n’wina.” (Gal. 6:2) “Tamani mi tiyisana.” (1 Tes. 4:18) “Tamani mi . . . yakana.” (1 Tes. 5:11) “Khongelelanani.” — Yak. 5:16.

9. Hi mhaka muni ku tiyisa vamakwerhu ku li xikombiso xa lirhandzu? (Vona mufoto.)

⁹ Swoswi a hi voneni xikombiso xin’wani xa leswi hi nga swi yendlaka swaku hi komba van’wani swaku ha va rhandza. Pawulo a te: “Tamani mi tiyisana.” Hi mhaka muni ku tiyisa van’wani ku li xikombiso xaxinene xa lirhandzu? Hi ku ya hi buku lin’wani leli li tlhamuselaka Bibele, rito “ku tiyisa” li vula “ku va kusuhi ni munhu lweyi a nga ka xiyimu xa ku karhata leswaku hi mu pfuna ku ya mahlweni a tiyisela.” Se loko hi tiyisa vamakwerhu lava va nga ka swiyimu swa ku karhata, hi ta va pfuna ku va va tama va tirhela Yehovha hi ku tshembeka. Minkama hinkwayu loko hi rila ni vamakwerhu lava va rilaka hi ta va hi va komba lirhandzu. — 2 Kor. 7:6, 7, 13.

10. Hi kwini ku yelana ka ku kombisa timpsalu ni ku tiyisa vamakwerhu?

¹⁰ Ku tiyisa van’wani swa yelana ni ku va hi va twela wusiwana. A munhu lweyi a va twelaka wusiwana vanhu van’wani a swi lava hintamu ku va tiyisa, a tlhela a yendla hinkwaswu leswi a nga swi kotaka swaku a va pumbela ku hlupheka loku va ku twaka. Se swi lava hi rhanga hi ku va twela wusiwana van’wani, hi kona hi nga ta kota ku va tiyisa. Pawulo a vule swaku Yehovha a tiyisa vanhu van’wani hi leswi a va rhandzaka a tlhela a va twela wusiwana. Phela yena loko a vulavula hi Yehovha a li i “Papayi lweyi a nga tala hi timpsalu a tlhela a va Xikwembu lexi xi tiyisaka vanhu ka swiyimu hinkwaswu.” (2 Kor. 1:3) Loko mupostolo Pawulo a tirhise marito lawa ma nge “Papayi lweyi a nga tala hi timpsalu” ka ndzimana leyi, a a tlhamusela leswi Xikwembu xi titwisaka xiswona hi vanhu van’wani. Se Xikwembu xi vitaniwa “Papayi kumbe xihlovo xa timpsalu,” hikusa xi va twela wusiwana hintamu vanhu funtshi xi lava ku va tiyisa ka mahlomulu ya tinxakaxaka. (2 Kor. 1:4) Hi nga fanisa leswo ni xihlovo lexi xi nga ni mati yamanene lawa ma phuziwaka hi vanhu lava va twaka torha. Se Yehovha na yena wa va pfuna vanhu lava va kumanaka ni swikarhatu. Hina ke hi nga mu tekelelisa ku yini Yehovha? Swin’wani hi nga swi yendlaka swaku hi mu tekelela i ku lwela ku va ni wumunhu lalinene leli li nga ta hi pfuna ku va hi tiyisa vanhu van’wani. Swoswi a hi kambisiseni lin’wani la wumunhu lolelo leli nga hi pfunaka kuva hi va twela wusiwana van’wani.

11. Hi ku ya hi Vakolosa 3:12 na 1 Pedru 3:8, i mpsini swin’wani leswi swi nga ta hi pfuna ku rhandza vamakwerhu ni ku va tiyisa?

¹¹ I yini xi nga hi pfunaka ku kombisa lirhandzu hi ku va hi tiyisa van’wani siku ni siku? Swi lava hi va ni ntwelawusiwana ni wunene. (Lerha Vakolosa 3:12; 1 Pedru 3:8.) Se li ta hi pfunisa ku yini wumunhu leli? Phela loko hi va twela wusiwana vanhu van’wani, swi ta hi vevukela ku pfuna lava va nga ka swiyimu swa ku tika. Hilani Yesu a nga vula hi kona, “munhu a vulavula leswi swi nga tala ka mbilu. Munhu wamunene a humesa swilo swaswinene ka xuma xa yena xaxinene.” (Mat. 12:34, 35) Ku tiyisa vamakwerhu va hina i nchumu xa lisima xi lavekaka swaku hi kombisa lirhandzu.

HI NGA LI TIYISISA KU YINI LIRHANDZU LA HINA HI VAMAKWERHU?

12. a) Hi mhaka muni hi fanele hi tivonela swaku hi nga tshiki ku tiyisa vamakwerhu? b) Hi xini xivutiso lexi hi nga ta xi kambisisa swoswi?

¹² Hinkwerhu ha swi lava ku “tama hi rhandzana.” (1 Yoh. 4:7) Kambe i swa lisima ku khumbuka leswi Yesu a nga swi vula loko a ku “lirhandzu la va ku tala li ta pumbeka.” (Mat. 24:12) Yesu a a nga lavi ku vula swaku ku tala ka vadjondzisiwa va yena a nkameni wa hina a va nga ta rhandzana. Kambe a a lava ku vula swaku hi nga tekeleli vanhu va misava leyi va ku kala va nga na lirhandzu. Se swoswi a hi voneni swaku hi nga tikambelisa ku yini ku vona swaku lirhandzu la hina hi vamakwerhu li tiyile kumbe nada?

13. I yini lexi nga hi pfunaka ku tiva swaku a lirhandzu la hina hi vamakwerhu li tiyile kumbe nada?

¹³ Ndlela yin’wani ya ku vona kumbe lirhandzu la hina la ha tiyile i ku va hi kambela ndlela leyi hi hlamulaka hi yona loko ku humelela swiyimu swa ku karhi. (2 Kor. 8:8) Xin’wani xa swiyimu swa kona hi lexi xi nga vuliwa hi mupostolo Pedru loko a ku: “Kambe ka hinkwaswu rhandzanani swinene, hikusa lirhandzu li mbhonya swidjoho swa swinyingi.” (1 Ped. 4:8) Se leswi hi swi yendlaka loko vamakwerhu va hi djohela swi nga hi pfuna ku vona swaku lirhandzu la hina la ha tiyile ke.

14. Hi ku ya hi 1 Pedru 4:8, i lirhandzu la muxaka muni leli hi faneleke hi va na lona? Nyikela xikombiso.

¹⁴ A hi kambeleni marito ya Pedru hi kusuhi. Xiyenge xa ku sungula xa ndzimana 8 xi tlhamusela muxaka wa lirhandzu leli hi faneleke hi va na lona, i nga “lirhandzu lalikulu swinene.” Rito leli Pedru a nga li tirhisa loko a ku “rhandzanani swinene” li nga ha vula ku “tshandzavuta.” Xiyenge xa wumbirhi xa ndzimana leyi xi tlhamusela ndlela leyi lirhandzu leli li pfunaka hi yona. Li mbhonya a swihoxo swa vamakwerhu. Hi nga ha swi fananisa hi ndlela leyi: Hi khome panu ya lirhandzu hi mavoko ya hina hi mambirhi, hi gama hi yi gwimba, hi yi gwimba yi za yi tshandzavuka lakakuva yi mbhonya, ku nga li xidjoho xin’we kumbe swimbirhi, kambe “swidjoho swa swinyingi.” Hi nga ha fananisa ku “mbhonya” ni ku rivalela. Ku fana ni leswi panu yi mbhonyaka tindhawu ta ku wonheka kumbe ta ku boxeka, lirhandzu li nga mbhonya a swihoxo leswi van’wani va hi yendlelaka swona.

15. Loko hi va rhandza hintamu vamakwerhu hi ta kota ku yendla yini? (Vakolosa 3:13)

¹⁵ Lirhandzu leli hi nga na lona hi van’wani li ta hi yendla hi kota ku va rivalela hambiloko swi karhata. (Lerha Vakolosa 3:13.) Loko hi swi kota ku rivalela van’wani hi ta kombisa swaku lirhandzu la hina li tiyile ni leswaku hi lava ku tsakisa Yehovha. I yini lexi nga hi pfunaka swaku hi nga hantlisi ku kwata hi tlhela hi rivalela van’wani loko va hi djohela?

16-17. I mpsini swin’wani leswi nga hi pfunaka ku rivalela vamakwerhu? Nyikela xikombiso. (Vona mufoto.)

¹⁶ U nga tshameli ku vona swilo swa ku biha leswi vamakwerhu va swi yendlaka, kambe vona swilo swaswinene leswi va swi yendlaka. Pimisa hi xikombiso lexi. A hi nge u li ka xifextana na u titlangela ni vamakwerhu. Phela hinkwenu mi tsakile; loko se mi gamile mi susa mafoto. A la ku sungula a li humanga kahle, se mi gama mi susa man’wani, ma ku 3. Nkama u txuvukiselaka mafoto wolawo u vona swaku ka lin’we la wona ku ni makwerhu lweyi a nga binya. Se a u ta ku yini hi mufoto wolowo? A u ta tima mufoto wolowo u sala ni lawa makwerhu lweyi a a binyile ka la ku sungula na yena a hlekelelaka.

¹⁷ Hi nga fananisa mafoto lawa hi nga ma vekisa ni leswi hi lavaka ku swi khumbuka. Hina hi talisa ku khumbuka swilo swaswinene leswi hi nga swi yendla ni vamakwerhu. Minkama ya yinyingi hi khumbuka swilo swa ku tsakisa ni minkama ya ku tsakisa leyi hi nga va na yona ni vamakwerhu. Kambe a hi nge ka minkama yoleyo makwerhu a vulile kumbe ku yendla nchumu xa ku kala xi nga hi tsakisi. Se hi ta ku yini hi swona? Hi ta zama ku swi susa ka mimpimiso ya hina ku fana ni leswi a hi ta tima mufoto lowuyani wu kalaka wu nga humanga kahle. (Swi. 19:11; Efe. 4:32) Hi nga zama ku khohlwa swilo swaswitsongo swa ku biha leswi vamakwerhu va nga hi yendlela swona, kambe hi khumbuka swilo swa swinyingi swa ku tsakisa leswi hi nga va na swona ni makwerhu yelweyo. I swilo swa ku fana ni leswi hi lavaka ku swi khumbuka ni ku swi vekisa.

HI MHAKA MUNI LIRHANDZU LI YA LI LAVEKA HINTAMU KA MASIKU YA HINA?

18. I mpsini leswi hi nga swi djondza ka nhlokomhaka leyi?

¹⁸ Kasi hi mhaka muni swi lava hi tama hi va rhandza hintamu vamakwerhu? Hi lani hi nga swi vona hi kona ka nhlokomhaka leyi, loko hi rhandza vamakwerhu swo fana ni loko hi rhandza Yehovha. Se hi nga swi kombisa swaku ha va rhandza vamakwerhu hi ku va tiyisa loko va kumana ni swikarhatu. Phela xin’wani xi nga ta hi pfuna kuva hi tama hi tiyisa vamakwerhu va hina i “ku va twela wusiwana”. Kambe i yini xin’wani xi nga hi pfunaka ku tiyisa lirhandzu leli hi nga na lona hi vamakwerhu? I ku yendla hinkwaswu leswi hi nga swi kotaka swaku hi va rivalela loko va hi djohela.

19. Hi mhaka muni swi li swa lisima hintamu ku va hi rhandza vamakwerhu namuntlha?

¹⁹ Hi mhaka muni swi li swa lisima ku va hi tama hi kombana lirhandzu ka masiku lawa? Twana leswi mupostolo Pedru a nga swi vula. A te: “Magamu ya swilo hinkwaswu ma kusuhi, . . . rhandzanani swinene.” (1 Ped. 4:7, 8) Leswi magamu ya misava leyi ya ku biha ma yaka ma tshinela, i yini hi nga swi nyimelaka? Yesu a vule swaku a ku ta yendleka leswi hi valandzeli va yena: “Mi ta nyenyiwa hi matiko hinkwawu hi mhaka ya vito la mina.” (Mat. 24:9) Se leswaku hi tshama na hi tshembekile ka Yehovha hambiloko hi hluphiwa, swi lava hi twanana. Se loko hi twanana, minzamu leyi Sathana a yi yendlaka swaku a hi hambanisa yi ta ba hansi hikusa “lirhandzu li yendla leswaku vanhu hinkwavu va twanana hi ku helela.” — Kol. 3:14; Filp. 2:1, 2.