Mareferensiya ya Xibukwana xa Minhlanganu ya Mahanyelo ni Ntirho
2 KUYA KA 8 KA SETEMBRO
XUMA XINGA KA RITO LA XIKWEMBU | VAHEVERU 7-8
“Muprista Lwenkulu Hilaha Kungaheliki Kufana na Melkisedeke”
it-2 tl. 798
Melkisedeke
Melkisedeke a ve hosi ya Salema ni “muprista wa Xikwembu Lexinga Henhlahenhla,” Yehovha. (Gn 14:18, 22) I Muprista wa kurhanga kuvulavuliwa hi yena ka Matsalwa; nakambe a ve Muprista na kungase va lembe la 1933 A.E.C. Vito lelinge Salema li vula “Kurhula”, hi yona mhaka leyi mupostola Pawulo a vitanaka Melkisedeke tani hi “Hosi ya Kurhula”. Vito la yena lelinge Melkisedeke li vula “Hosi ya Kululama”. (Hv 7:1, 2) Kuvuliwa leswaku doropa la Salema hi kufamba ka nkama li game li tiviwa hi vito lelinge Yerusalema. Hi yona mhaka leyi minkama yin’wana Yerusalema a vitaniwaka “Salema.” — Ps 76:2.
Ndzhaku ka loko a hlule hosi Kedolawomere ni tihosi letin’wanyana, Abramu (Abrahamu) a ye Nkoveni wa Xavhe kumbe wa “Hosi”. Hi lani Melkisedeke anga “humesa pawu ni vhinyu”, a katekisa Abrahamu a ku: “A kukatekisiwe Abrama hi Xikwembu Lexinga Henhlahenhla, Muyendli wa tilo ni misava naswona aku dzunisiwe Xikwembu Lexinga Henhlahenhla, lexi nyiketeke vokweni la wena lavaku tshikelelaka!” Hiloko Abrahamu a nyika Muprista tlhelo hosi Melkisedeke a “wukhume la hinkwaswu”, kunga ‘swa wukhume la leswi aswiphangheke nyimpini.’ — Gn 14:17-20; Hv 7:4.
it-2 tl. 799 par. 3
Melkisedeke
Melkisedeke ‘angavanga na masungulu naswona wutomi la yena alivanga na makumu’ hi ndlela yihi?
Pawulo a vula mhaka leyi hlamalisaka hi Melkisedeke loko a ku: ‘Tatana wa yena angativiwi, hambi ali mamana wa yena, kumbe longoloko wa lixaka la yena. Masiku ya yena amana masungulu, hambi kuli vutomi la yena, alina makumu. Afana ni N’wana wa Xikwembu, kutani aya mahlweni ali Muprista hilaha kungaheliki.’ (Hv 7:3) Leswi Melkisedeke a ali munhu kufana na hina, a psaliwile ivi hi kufamba ka nkama a fa. Hambileswo, mavito ya vapsali va yena ni lixaka la yena aswi tiviwi naswona Matsalwa ama vuli nchumu hi masungulo ni magamu ya wutomi la yena. Hi ndlela leyo, swa twala kuva Melkisedeke a fanekisela Yesu Kreste, lweyi anga Muprista hilaha kunga heliki. Hi xikombiso, aku na rungula leli kombaka leswaku kuve ni munhu lweyi a veke Muprista na Melkisedeke angese va kona kumbe anga gama amu pfaleta. Swi hi kufana na Yesu. Aku vanga na Muprista Lwenkulu wa kufana na yena, naswona angata tshuka a pfaletiwa hi mun’wana ka wuprista. Kuyengetela ka leswo, hambileswi Yesu a psaliweke ka lixaka la Yuda, ka ndjangu wa wuhosi wa Davhida, a hi lixaka la yena lingamu yendla a va Muprista ni hosi hi nkama wun’we. Swilo leswi swi kotekile hi mhaka ya xihlambanyo lexi Yehovha angamu yendlela xona.
it-2 tl. 798
Melkisedeke
Xifananiso xa Wuprista la Yesu. Ka xiprofeto xin’wana lexi xiyekaka lexi vulavulaka hi Mesiya, Yehovha a hlambanyele “Hosi” ya Davhida a ku: “U muprista hilaha kunga heliki kufana na Melkisedeke!” (Ps 110:1, 4) Xiprofeto lexi xi pfune Vaheberu kuteka Mesiya lweyi a tshembisiweke tani hi lweyi aata va ni wutihlamuleli la kuva Muprista a tlhela a va hosi hi nkama wun’we. Ka papila leli Pawulo anga tsalela Vaheberu, a suse kukanakana hinkwaku loku akuli kona hi lweyi kunga profetiwa leswaku aata va Mesiya, loko a vulavula hi “Yesu lweyi avekiweke kuva Muprista Lwenkulu hilaha kungaheliki kufana na Melkisedeke”. — Hv 6:20; 5:10.
Lavetela Xuma xa Moya
w00 15/8 tl. 14 par. 11
Switlhavelo Leswi Tsakiseke Xikwembu
Mupostola Pawulo a te: ‘Vaprista lavakulu hinkwavu vavekiwile leswaku vahumesa tinyiko ni timhamba kumbe switlhavelo’. (Vaheveru 8:3) Pawulo a hambanisa magandzelo lawa ama yendliwa hi Muprista lwenkulo wa Israyele wa khale hi mintlawa yimbirhi, kunga “tinyiko” ni “switlhavelo” kumbe ‘switlhavelo hi mhaka ya swidjoho’. (Vaheveru 5:1) Vanhu va nyikana tinyiko kumbe swihiwa kuva va kombana leswaku va rhandzana, va khensa, va kulisa wunghanu ni leswaku va yamukelana. (Genesa 32:20; Swivuriso 18:16) Hilaha kufanaka, magandzelo yotala lawa kuvulavuliwaka hi wona ka Nawu wa Moxe, manga voniwa tani hi “tinyiko” kumbe swihiwa leswi hiswi yendlelaka Xikwembu leswaku xihi yamukela. Loko munhu a tlula Nawu a afanele a hakela hi kunyikela ‘switlhavelo hi mhaka ya swidjoho’. A 5 wa mabuku ya kusungula ya Matsalwa, ngopfungopfu mabuku ya Eksoda, Levhitika ni Tinhlayo mahi byela swotala hi mixakaxaka ya tinyiko ni magandzelo. Phela, kuni tipontu tokarhi leti hi faneleke hiti tekela nhlokweni loko swita ka mhaka ya wuxokoxoko hinkwalo leli vulavulaka hi mixaka yohambanahambana ya switlhavelo, hambileswi swingahi karhatelaka kuswi vekisa ni kuswi khumbuka.
it-3 tl. 156 par. 5
Ntwananu
Ntwananu wa Nawu wu ve “lowungaha tirhiki” hi ndlela yihi?
Hi ndlela yokarhi ntwananu wa Nawu wu ve “lowungahatirhiki” hikusa Yehovha a tirhise muprofeta Yeremiya kuvula leswaku akuta va ni ntwananu lowumpsha. (Yr 31:31-34; Hv 8:13) Hi 33 E.C. ntwananu wa Nawu wu ve lowungaha tirhiki hi kuhelela hi mhaka ya lifu la Kreste amhandzini ya nxaniso (Ko 2:14), ivi wu pfaletiwa hi ntwananu lowumpsha. — Hv 7:12; 9:15; Min 2:1-4.
9 KUYA KA 15 KA SETEMBRO
XUMA XINGA KA RITO LA XIKWEMBU | VAHEVERU 9-10
“Ndzhuti . . . wa Leswosaseka Leswingata humelela”
it-3 tl. 242 par. 10
Kurivalela
Hikuya hi nawu lowu Xikwembu xingawu nyika tiko la Israyele, munhu lweyi anga djohela Xikwembu kumbe kudjohela munhu kuloni, kusungula a afanele a lunghisa xihoxo xa yena hikuya hi nawu leswaku a kota kurivaleliwa. Makhambi yotala a afanele a nyikela hi ngati ka Yehovha. (Lv 5:5 – 6:7) Xileswo Pawulo a vule tshinya leli la nawu: ‘Hikuva hakunene, hansi ka Nawu, hingaku hinkwaswu swibasisiwa hi kucheliwa ngati, kutani handle ka kuhalatiwa ka ngati kuhava kurivaleliwa ka swidjoho.’ (Hv 9:22) Phela ngati ya switlhavelo swa swihari ayingaswi koti kususa xidjoho xa munhu yi tlhela yimu yendla ava ni lipfalo leli baseke. (Hv 10:1-4; 9:9, 13, 14) Kuhambana ni leswo, ntwananu lowumpsha wu yendla swi koteka leswaku kuva ni kurivaleliwa ka ntiyiso hi mhaka ya xitlhavelo xa Yesu Kreste. (Yr 31:33, 34; Mt 26:28; 1Ko 11:25; Ef 1:7) Hambi hi nkama lowu Yesu a ali laha misaveni a kombise leswaku a ani matimba ya kurivalela swidjoho loko a hanyise wanuna lweyi a ani mavabyi ya kuwoma swirho. — Mt 9:2-7.
cf tl. 183 par. 4
“Hambeta U Ndzi Landzela”
Matsalwa amahi byeli nchumu hi kufika ka Yesu amatilweni, kuhoyozeliwa loku a veke na kona ni ntsaku lowu awu kumeke hi kutlhangana ni B’ava wa yena. Hambileswo, Bibele se ali vule khale leswi aswita humelela tilweni loko Yesu a tlhelela kona. Kuringana malembe lama tlulaka 1.500, Vayuda ava tlangela nkhuvu wokwetsima. Kan’we hi lembe, Muprista Lwenkulu a anghena tempeleni ka Ndhawu Yokwetsima Ngopfu leswaku a n’wan’wasela ngati ka areka ya ntwananu hi Siku la Kukombela Kurivaleliwa ka Swidjoho. Hi siku lolelo, Muprista Lwenkulu a afanekisela Mesiya. Yesu a hetisise wuprofeta lelo hilaha kungaheliki loko a tlhelela tilweni. A nghene ka ndhawu ya kukwetsima ngopfu ka wuyaku hinkwalu, a kombisa ka B’ava wa yena lisima la nkutsulu. (Vaheveru 9:11, 12, 24) Ingava leswaku Yehovha axi yamukelile xitlhavelo xa yena?
it-3 matl. 245-246
Kuhetiseka
Kuhetiseka ka Nawu wa Moxe. Hansi ka Nawu lowu Yehovha awu nyikeke Vayisrayele hi kutirhisa Moxe akuli ni lunghiselelo la wuprista ni la kunyikela switlhavelo swo hambanahambana swa swihari. Hambileswi Nawu awu ta hi ka Xikwembu ni leswi awu hetisekile, kambe wona, wuprista ni switlhavelo aswinga yendli lava ava li hansi ka Nawu va hetiseka hilaha mupostola a kombisaka hakona. (Hv 7:11, 19; 10:1) Handle kova tshunxa ka xidjoho ni lifu, Nawu awu yendla xidjoho xi voneka kahle. (Rhm 3:20; 7:7-13) Hambileswo, malunghiselelo hinkwawu ya Xikwembu ama tirha ka leswi manga yendleliwa swona, kunga leswaku Nawu awu tirha tani hi “mufambisi kumbe mukongomisi” leswaku wu kongomisa vanhu ka Kreste, tani hi xifaniso xohetiseka xa ‘leswosaseka leswingatahumelela’. (Ga 3:19-25; Hv 10:1) Xileswo loko Pawulo a vulavula hi ‘leswi Nawu wuhlulekeke kuswiyendla’, hi leswi awu tsanile hi mhaka ya nyama (Rhm 8:3), yena a avulavula hi kuhluleka ka Muprista Lwenkulu wa Muyuda “kuponisa” hi kuhelela lava a ava tirhela, hilaha swi hlamuseliweke hakona ka Vaheveru 7:11, 18-28 (Nawu wa Moxe awu veka Muprista Lwenkulu kuva a rhangela lunghiselelo la switlhavelo. Yena a anghena ka Ndhawu Yokwetsima Ngopfu hi Siku Lokombela Kurivaleliwa ka Swidjoho ali ni ngati ya switlhavelo). Hambi leswi switlhavelo leswi aswi nyikeliwa hansi ka wuprista la Aroni aswi yendla vanhu va yamukeliwa hi Xikwembu, swona aswingali basise hi kuhelela lipfalu la vona ka xidjoho. Mupostola a vulavula hi mhaka leyo loko aku switlhavelo swa kukombela kurivaleliwa aswingata swikota ‘kuyendla leswaku lavatshinelelaka Xikwembu vava lavahetisekeke’ ka lipfalu la vona. (Hv 10:1-4; fananisa ni Hv 9:9.) Muprista Lwenkulu a angataswi kota kunyikela nkutsulu lowu awu laveka leswaku kuhakeliwa xidjoho. I wuprista la Kreste ni xitlhavelo xa yena ntsena swinga yendlaka leswo swi koteka. — Hv 9:14; 10:12-22.
w92 1/3 tl. 31 mapar. 4-6
Swivutiso swa Valerhi
Pawulo a te a ntwananu xikarhi ka Xikwembu ni vanhu awuta tiyisiwa hi kufa ka munhu. Ntwananu wa Nawu i xikombiso xa leswo. Moxe a ve muhlanganisi ka ntwananu axikarhi ka Xikewmbu ni Israyele wa nyama. Moxe a ve ni xikhundla xa lisima naswona hi yena anga fambisa Vayisrayele akuva va nghena ka ntwananu lowu. Hi mhaka leyo, Moxe a voniwa tani hi muhlanganisi wa ntwananu wa Nawu lowunga sunguliwa hi Yehovha. Ingava leswaku Moxe a halate ngati ya yena leswaku ntwananu lowu wu tirha? Inhim. Kambe kuhalatiwe ngati ya swihari, yi pfaleta ngati ya Moxe. — Vaheveru 9:18-22.
Kuvuliwa yini hi ntwananu lowumpsha wa Yehovha ni Israyele wa moya? Laha Yesu a ni xikhundla xohlawuleka swinene tani hi Muhlanganisi ka ntwananu xikarhi ka Yehovha ni Israyele wa moya. Hambileswi kunga Yehovha anga sungula ntwananu lowu, Yesu Kreste hi yena xisekelo xa wona. Handle ka kuva Muhlanganisi, Yesu a tlhele a hanyisana ni vanhu lava avata va vosungula kunghena ka ntwananu lowu. (Luka 22:20, 28, 29) Lexikulu, aswimu fanela kunyikela xitlhavelo lexi tiyiseke ntwananu. Xitlhavelo lexi axinga fani ni switlhavelo leswinga nyawuliki swa swiharhi, kambe aku li xa munhu wohetiseka. Xileswo aswi fanelile kuva Pawulo a vulavula hi Kreste tani hi Muhlanganisi wa ntwananu lowumpsha. Ntwananu lowumpsha wu sungule kutirha ndzhaku ka loko Kreste ‘anghenile . . . tilweni hi koxe, leswaku atahumelela swoswi mahlweni ka Xikwembu kuhiyimela.’ — Vaheveru 9:12-14, 24.
Loko Pawulo a vulavula hi Moxe na Yesu tani hi vahlanganisi, aanga vuli leswaku vona va ve vasunguli va mintwananu leyi, yona yi sunguliwe hi Xikwembu. Vavanuna lava vambirhi, va ve ni ntirho wa lisima ntsena hileswi va veke vahlanganisi ka mintwananu leyi. Ka mintwananu hayimbirhi akufanele kuhalatiwa ngati, ngati ya swiharhi ayi pfaleta ya Moxe, naswona Yesu a nyikele ngati ya yena ya lisima akuva swi koteka kuva vanhu va nghena ka ntwananu lowumpsha.
it-1 tl. 315
Kutsakamisiwa
Luka a hlamusela leswaku Yesu awo khongela loko a li karhi a tsakamisiwa. (Lk 3:21) Handle ka leswo, mutsali wa papila la Vaheberu a te loko Kreste a tile “laha misaveni” (a kuvuliwi nkama lowu anga psaliwa hi wona, lowu aanga tivi kulerha kumbe kuvula marito lawo, kambe kuvuliwa nkama lowu anga tsakamisiwa ni kusungula ntirho wa yena wa kuchumayela) a vule leswi hi kuyelana ni marito ya Tipisalema 40:6-8 (LXX): ‘Awunavelanga timhamba kumbe switlhavelo ni tinyiko, kambe univumbele miri . . . Hi mina lweyi, we Xikwembu, nitile kutayendla kurhandza ka wena, (hilaha swingatsaliwa hakona henhla ka mina bukwini ya Nawu).’ (Hv 10:5-9) Yesu a psaliwe ka lixaka la vayuda, kunga lixaka leli yendleke ntwananu wa Nawu ni Xikwembu. (Eks 19:5-8; Ga 4:4) Hi mhaka leyo, loko Yesu a tsakamisiwa hi Yohane se a atitwa a li ka ntwananu na Yehovha. Kambe Yesu a yendle nchumu xotlula leswi aswi laveka hansi ka Nawu. A tinyikelile ka B’ava wa yena Yehovha leswaku a yendla “kurhandza” ka yena, kunga kunyikela miri wa yena lowu lunghiseleliweke ni kuhelisa switlhavelo swa swihari leswi aswi nyikeliwa hansi ka Nawu. Mupostola Pawulo a li: ‘Kutani, leswi ayendleke kurhandza loku ka Xikwembu, hina hiyendliwile lavahlawulekeke hi miri wa Yesu Kriste, lowu awunyiketeke kuva mhamba kumbe xitlhavelo kan’we ntsena swiva swihela kolaho.’ (Hv 10:10) Kurhandza loku ka Yehovha hi Yesu a kukatsa ni kuyendla ntirho lowu yelanaka ni Mfumu, naswona Yesu a tinyikele kuyendla ntirho lowu. (Lk 4:43; 17:20, 21) Yehovha aku yamukelile kutinyikela loku ka N’wana wa yena, amu tota hi moya wokwetsima a tlhela amu byela leswi wena: U “N’wananga lweyi arhandzekaka, lweyi ni mutsakelaka”. — Mr 1:9-11; Lk 3:21-23; Mt 3:13-17.
16 KUYA KA 22 KA SETEMBRO
XUMA XINGA KA RITO LA XIKWEMBU | VAHEVERU 11
“Lisima la Kupfumela”
w16.10 tl. 27 par. 6
Kombisa Kupfumela ka Wena ka Switshembiso swa Yehovha
Bibele la hlamusela swaku kupfumela i yini ka buku la Vaheveru 11:1. (Lerha.) Kupfumela kutiseketela hi swilo swimbirhi leswinga vonekiki ka hina: 1) ‘Swilo leswilanguteliwaka’, kunga swilo leswi hi tshembisiwaka swona hi wumundzuku kambe aswise humelela, swofana ni kuhelisiwa ka wubihi ni kuta ka misava leyimpsha. 2) ‘Swilo swa xiviri leswingavoniwiki.’ Ka mhaka leyi, rito la Xigriki leli hundzuluxeliweke li va “wumboni lelitiyeke” li vula “wumboni leli kholwisaka”, kunga swilo leswinga voniwiki: Yehovha, Yesu Kreste, tintsumi ni mintirho ya Mfumu wa matilo. (Hev. 11:3) Hingaswi kombisa kuyini leswaku ntshembo wa hina ka swilo leswinga voniwiki leswinga ka Rito la Xikwembu wa hanya? Hingaswi kombisa hi marito ni mintirho, hikusa handle ka leswo kupfumela ka hina kungava kufunengeta dlambu hi lihlelo.
w13 1/11 tl. 11 mapar. 2-5
Muhakeli wa Lava Vamu lavaka Hakunene
Kulaveka yini leswaku hi tsakisa Yehovha? Pawulo a tsale a ku: ‘Handle ka kupfumela aswi koteki kutsakisa Xikwembu.’ Twisisa leswaku Pawulo anga vuli swona leswaku loko hinga pfumeli ka Xikwembu swa karhata kuxi tsakisa, kambe a li aswi koteki. Swi li, akuva hi tsakisa Xikwembu swo boha hiva ni kupfumela.
I kupfumela ka kutshamisa kuyini loku tsakisaka Yehovha? Kupfumela ka hina ka Xikwembu kukatsa swilo swimbirhi. Xosungula, hi ‘fanele kupfumela leswaku xikona’. Vahundzuluxeli van’wana va li “kupfumela leswaku i xa xiviri” ni “kupfumela leswaku xikona.” Hingaswi kotisa kuyini kutsakisa Xikwembu kuve ha kanakana leswaku xi kona? Hambileswo, kupfumela ntsena aswi yeneli, phela hambi madimoni ma pfumela leswaku Yehovha a kona. (Yakobo 2:19) Vhela kupfumela leswaku Xikwembu xi kona swi fanele swihi susumetela kuyendla swilo, kunga leswi, hi hanya hi ndlela leyi yixi tsakisaka. — Yakobo 2:20, 26.
Xawumbirhi: Hi “fanele kupfumela” leswaku Xikwembu i ‘muhakeli’. Munhu lweyi anga ni kupfumela ka ntiyiso a kholwa hi kuhelela leswaku kutikarhata ka yena kuhanya hi ndlela leyi tsakisaka Xikwembu ahi ka hava. (1 Vakorinto 15:58) Hingamu tsakisisa kuyini Yehovha kuve ha kanakana leswaku waswi lava naswona waswi kota kuhi hakela? (Yakobo 1:17; 1 Petro 5:7) Munhu lweyi a pimisaka leswaku Xikwembu axi na mhaka ni munhu, axi khensi, axi na malwandla angaxi tivi Xikwembu xa ntiyiso.
I vamani lava Xikwembu xiva hakelaka? Pawulo a te xi hakela “lava vaxilavaka [hakunene NM]”. A buku la tinhlamuselo la kupfuna vahundzuluxeli va Bibele, li kombisa leswaku rito la Xigriki leli hundzuluxeliweke li va “kuxilava hakunene” ali vuli kufamba u lavetela Xikwembu kambe swi vula kuxi tshinelela “uxi gandzela.” A buku lin’wana la tinhlamuselo li hlamusela leswaku rito leli li tsaliwe hi ndlela leyi kombisaka kuhiseka ni kutikarhata lokukulu. Impela Yehovha wava hakela lava kupfumela ka vona kuva yendlaka vamu gandzela hi mbilu hinkwayu, hi kuhiseka ni hi lirhandzu. — Matewu 22:37.
w16.10 tl. 23 mapar. 10-11
Tiyisa Kupfumela ka Wena ka Leswi Uswi Languteleke
Ka Vaheveru ndzima 11, mupostola Pawulo a vulavula hi mindzingo leyi vagandzeli votala va Xikwembu vayi tiyiseleleke. Hi xikombiso, mupostola lweyi a vulavula hi vavasati va kupfumela lava vanga feliwa hi vana va vona kambe ndzhaku vava vona loko va pfuxiwa. A tlhela a vulavula hi vanhu lava ‘avatayala kutshunxiwa, leswaku vatapfukela vuton’wini lelinene.’ (Hev. 11:35) Ahiswi tivi kumbe Pawulo a avula mani, kambe vanhu va kufana na Naboti na Zakariya va khandliwe hi maribye va za va fa hikusa ava yingisa Xikwembu va tlhela va yendla kurhandza ka xona. (1 Tiho. 21:3, 15; 2 Tikro. 24:20, 21) Daniyele ni vanghanu va yena va ve na wona mukhandlu wa “kutshunxiwa”, ako laveka ntsena va tlula nawu wa Xikwembu. Kambe kuhambana ni leswo, hi kupfumela ka vona ka matimba ya Yehovha “vapfalile milomo ya tinghonyama” naswona “vatimile ndzilo wa matimba makulu”. — Hev. 11:33, 34; Dan. 3:16-18, 20, 28; 6:13, 16, 21-23.
Hi mhaka kupfumela ka vona, vaprofeta va kufana na Mikaya na Yeremiya “vaxanisiwile ni kutseketseliwa . . . vanghenisiwa djele”. Van’wana va kufana na Elixa, “vatsendzelekile mananga ni le tintshaveni, ni le timhakweni, ni le makheleni ya laha misaveni.” Hinkwavu va tiyiselile hikusa ava ni “kutshemba lokutiyisekisiweke ka swilo leswi nyimeliwaka”. — Hev. 11:1, 36-38; 1 Tiho. 18:13; 22:24-27; Yer. 20:1, 2; 28:10, 11; 32:2.
Lavetela Xuma xa Moya
it-2 tl. 109 par. 3
Kupfumela
Swikombiso swa Khale swa Kupfumela. Hinkwavu lava boxiweke ka ‘refu lelikulu la timboni’ hi kuvula ka Pawulo ava ni xivangelo lexi twalaka xa kupfumela. (Hv 12:1) Hi xikombiso, Abele a aswi tiva leswaku Xikwembu xi tshembise “mbewu” leyi ayi ta pfotlosa nhloko ya “nyoka”. Nakambe a vone leswaku leswi Yehovha anga vula leswaku aswita yendleka hi mhaka kukala kuyingisa ka vapsali va yena a Edeni se aswi yendleka. Loko va hlongoliwile a Edeni, Adamu ni ndjangu wa yena va sungule kudla swa nyuku wa vona hikusa misava ayi rhukiwile, xileswo ayi milisa mitwa ni mahlwehlwe. Swinga yendleka leswaku Abele a vone kunavela loku Evha aali na kona ka nuna wa yena ni leswaku Adamu a amu fuma. Handle ka kukanakana, mamana wa yena a ava bulela hi kuvava loku a akutwa hi kuveleka. Kuyengetela ka leswo, Yehovha a aveke tintsumi ni xipada lexi axi pfurha ndzilo leswaku ti rindza nyangwa wa jaradi la Edeni. (Gn 3:14-19, 24) Hinkwaswu leswi swi ve “wumboni lelitiyeke” ka Abele ka leswaku kutshunxiwa akuta ta hi ka “mbewu” leyi tshembisiweke. Kutani kupfumela ka yena kumu yendle a ‘ahumesela Xikwembu mhamba kumbe xitlhavelo’ xa lisima xa kutlula xitlhavelo xa Kayini. — Hv 11:1, 4.
“A Tsakise Xikwembu”
Enoki a “rhurhisiwe” leswaku ‘anga voni lifu’ hi ndlela yihi? Swingaha yendleka leswaku Yehovha a yendle Enoki a fa handle kotwa kuvava. Kambe kusungula Enoki a yamukele ‘vumboni la leswaku atsakise Xikwembu’. Kambe ali yamukelise kuyini? Na angese fa swingaha yendleka Enoki a ve ni xivono lexi taka hi ka Xikwembu, laha kumbexana a voneke misava yi li paradeyise. Xivono lexi xi ve xikombiso xa leswaku Yehovha wamu yamukela, naswona ndzhaku ka xona Enoki a file. Loko a tsala hi Enoki ni vavanuna ni vavasati van’wana va kutshembeka mupostola Pawulo a vule leswi: “Vanhu lava hinkwavu va fele kupfumeleni”. (Vaheveru 11:13) Kumbexana valala va Enoki va lavetele miri wa yena, kambe avawu kumanga. Swinga yendleka hi mhaka ya leswi Yehovha angawu yendla wu nyamalala leswaku vangawu khomi hi ndlela yobiha kumbe kuwu tirhisela wukhongeli la mavunhwa.
23 KUYA KA 29 KA SETEMBRO
XUMA XINGA KA RITO LA XIKWEMBU | VAHEVERU 12-13
“Kulayiwa I Xikombiso xa Lirhandzu la Yehovha”
w12 15/3 tl. 29 par. 18
Unga ‘Languti Ndzhaku’
Ndzayo leyi vavaka. Swingaku yini hi loko hi tshamela kukhumbuka ni kuvaviseka hi ndzayo yokarhi leyi hinga tshama hi nyikiwa? Leswo swingahi yendla hi ‘hela mbilu’. (Hev. 12:5) Kunga yamukeli ndzayo ni kuyi yamukela kambe hi kufamba ka nkama hingayi tirhisi swa fana, hikusa ahiyi pfumeleli ndzayo leyi yi tirha ka hina. Swa yampsa kuyingisa marito ya Solomoni lamange: “Namarhela ndzayo; u ngayi tshiki yi famba. Yi hlayise, hikusa i wutomi la wena.” (Swi. 4:13) Kufana ni mufambisi wa movha lweyi a landzelaka minawu ya xitaratu, na hina ahi yingiseni ndzayo hi tlhela hiyi tirhisa, kutani hi ya mahlweni. — Swi. 4:26, 27; lerha Vaheveru 12:12, 13.
w12 1/7 matl. 21-22 par. 4
“Loko Mikhongela, miku: ‘Tatana’”
Papayi lweyi anga ni lirhandzu wamu laya n’wana wa yena hikusa a lava leswaku ava munhu wa munene loko se a kulile. (Vaefesa 6:4) Papayi lweyi angaha laya n’wana hi matimba kambe angamu layi hi ndlela ya kubiha. Hilaha swi fanaka, minkama yin’wana B’ava wa hina wa le matilweni, angaha vona swi fanelile kuva ahi laya. Kambe minkama hinkwayo Yehovha ahi laya hi lirhandzu ni hi mpimo lowu ringaneke. Kufana ni B’ava wa yena, Yesu aanga karhati, hambiloko vadjondzisiwa va yena va hlwela kufambisana ni ndzayo ya yena. — Matewu 20:20-28; Luka 22:24-30.
w18.03 tl. 32 par. 18
“Yingisani Kulayiwa Kutani Mi Tlhariha”
Hambileswi kulayiwa kungaha vavaka kuni lexi vavaka kutlula kulayiwa, kunga mavuyelo ya kuyala kuyamukela kulayiwa. (Hev. 12:11) Vona swikombiso swimbirhi swa Kayini na Hosi Sedekiyasi. Loko Kayini a sungule kunyenya Abele, Xikwembu ximu byele leswi: “Hayini uhlundzukile ni kutlhela ukukuvala? Loko uhundzuka uyendla leswinene, xana awungetlheli utsakeliwa? Kambe loko ungahundzuki uyendla leswinene, xidjoho xihlomela nyangweni naswona xinavela kukuhlula; xana utaswikota kuxihlula?” (Gen. 4:6, 7) Kayini anga yingisanga. Kutani a hluliwe hi xidjoho. Xileswo a tivitanele nghozi hi yexe! (Gen. 4:11, 12) Loko Kayini a ayingise kulayiwa hi Yehovha a angata kumana ni kufamba a vaviseka.
Lavetela Xuma xa Moya
w11 15/9 matl. 17-18 par. 11
Tsutsuma hi Kutiyisela
Malandza ya Xikwembu lama vumbaka ‘refu lelikulu la timboni’ amanga li vahlaleli ntsena lava ava hlalela vanhu lava tsutsumaka, kumbe lava ava nyimela kuvona vatsutsumi lava vava rhandzaka va ganya. Kuhambana ni leswo, na vona ava li vatsutsumi. Naswona va tsutsume va za va ya fika magamu, va tlhela va ganya. Hambileswi se va feke, vanga voniwa tani hi vatsutsumi va ntokoto, naswona vanga khutaza vatsutsumi lavampsha. Mutsutsumi lweyi aha kusungulaka a ata titwisa kuyini loko a tiva leswaku vatsutsumi lavanga ni ntokoto vamu hlalela loko a tsutsuma? A ata tsutsuma ngopfu hilaha anga kotaka hi kona. Timboni leti ta khale a tita tiyisekisa leswaku swa koteka kuganya ka kutsutsuma loku hambileswi swi karhataka. Kutani hi kuyanakanyisisa hi xikombiso xa ‘refu lelikulu la timboni’, Vakeste va Vaheberu avatava ni xivindzi va tlhela va ‘tsutsuma hi kutiyisela’, hi laha na hina hinga yendlaka ha kona.
w89 15/12 tl. 22 par. 10
Nyikela Switlhavelo Leswi Tsakisaka Yehovha
Vaheberu ava fanele va tivonela leswaku ‘vanga kanganyisiwi hi tidjondzo ta tinxakaxaka letinga twisiseki’ ta lava ava hisekela wukhongeli la Xiyuda. (Vagalatiya 5:1-6) ‘Mbilu yinga tiyisiwa hi timpsalu ta Xikwembu’ leswaku yinga hambuki a ntiyisweni kunga li hi tidjondzo toleto letinga twisisekiki. Swi tikomba van’wana ava holova hi mhaka ya swakudla ni switlhavelo, hikusa Pawulo a vule leswaku mbilu ayinga tiyisiwi hi ‘swakudla, leswinga pfuniki nchumu ka lava vaswi landzelelaka.’ Hi pfuneka hi tlhelo la moya loko hi chava Xikwembu ni kutlangela nkutsulu, kunga li hi kukarhateka hi kudla kumbe kunga dli swokarhi kumbe kutlangela masiku yokarhi. (Varhoma 14:5-9) Kutlula leswo, xitlhavelo xa Kreste xi yendle switlhavelo swa Valevhi swingaha tirhi. — Vaheveru 9:9-14; 10:5-10.
30 KA SETEMBRO KUYA KA 6 KA OUTUBRO
XUMA XINGA KA RITO LA XIKWEMBU | YAKOBO 1-2
“Leswi Yisaka ka Xidjoho ni Lifu”
g17.4 tl. 14
Kuringiwa
Kuringiwa hi loko munhu a kokiwa hi kunavela nchumu xokarhi, ngopfungopfu nchumu xobiha. Leswaku hiswi twisisa kuyampsa, ahinge u le bazara, u vona nchumu lexi uxi lavaka hintamu. Hi nkama wolowo, mbilu ya wena yi kubyela leswaku u yiva hikusa awungete kumiwa hi munhu. Kambe lipfalo la wena li kubyela leswaku ungaswi yendli! Hiloko u huma ka swona ivi u tifambela. Hi nkama wolowo u hlule ndzingo.
LESWI BIBELE LISWI VULAKA
Loko u navela kuyendla swobiha aswi vuli swona leswaku u munhu wobiha. Bibele li vula leswaku hinkwerhu hita ringiwa minkama yin’wana. (1 Vakorinto 10:13) Kambe leswi swinga swa lisima hi leswi hiswi yendlaka loko hi ringiwa. Van’wana va tshamela kupimisa hi swilo swobiha, xileswo va gama hi kuswi yendla. Kambe van’wana va tekela kuswi bakanya.
“Kambe munhu mun’wana ni mun’wana waringiwa loko akokiwa ni kuphasiwa hi kunavela ka yena n’winyi.” — Yakobo 1:14.
g17.4 tl. 14
Kuringiwa
Bibele li vulavula hi swilo leswi swingahi yendlaka hi djoha. Yakobo 1:15 yi li: ‘Kutani loko kunavela [kobiha] kukolwile, kupsala xidjoho; xidjoho xona, loko xihetisekile, xipsala lifu.’ Hi xikombiso, loko wansati ani nyimba, magamu ya kona i kupsala n’wana. Hi kufanana, loko hi tshamela kufukamela mimpimiso ya kubiha, magamu ya kona i kuswi yendla. Kambe swa koteka kuhlula mimpimiso yobiha.
Lavetela Xuma xa Moya
it-2 tl. 726
Kuvonakala
Yehovha i “B’ava wa mavoningo ya le mpfhukeni.” (Yk 1:17) Yehovha angohi ‘nyika [ntsena] dlambu leswaku livoninga ninhlikanhi, ni minawu ya n’weti ni tinyeleti leswaku tivoninga niwusiku’. (Yr 31:35) kambe, a tlhela ava xihlovo xa kuvonakala hinkwaku ka le moyeni. (2Ko 4:6) Nawu wa yena, swiboho swa yena swa wuyavanyisi, ni rito la yena i kuvonakala ka lava pfumelaka kukongomisiwa hi swona. (Ps 43:3; 119:105; Swiv 6:23; Esa 51:4) Mupisalema a vule a ku: “Hikolaho ka kuvonakala lokuhumaka ka wena haswikota kuvona kuvonakala.” (Ps 36:9; fananisa ni Ps 27:1; 43:3.) Kufana ni leswi dlambu li tamaka li voninga hakatsongotsongo anze li kudlaa, ni tindlela ta lava volulama ti voningiwa hi wutlhari la Xikwembu hakatsongotsongo. (Swiv 4:18) Kufamba hi ndlela leyi Yehovha ahi kongomisaka ka yona, swi fana ni kufamba kuvonakaleni ka yena. (Esa 2:3-5) Hi tlhelo lin’wana, loko munhu a vona swilo hi ndlela leyi yinga basangiki, a le munyameni hi tlhelo la moya. Hi laha Yesu anga vula hakona, “loko mahlo ya wena manga lulamanga, miri hinkwawu wa wena wutava munyameni. Kutani-ke, loko kuvonakala lokunga ka wena kuli munyama, munyama wa kona wutava lowukulu ngopfu!” — Mt 6:23; fananisa ni Dt 15:9; 28:54-57; Swiv 28:22; 2Pe 2:14.
it-2 tl. 685 par. 3
Nawu
“Nawu Lowunga Hosi”. Nawu lowu, hi wona wa lisima kutlula minawu hinkwayu leyi kongomisaka mahanyelo ya vanhu, kufana ni leswi hosi yinga ya lisima xikarhi ka vanhu. (Yk 2:8) A ntwananu wa nawu awu sekeliwe ka lirhandzu. Kutani nawu lowunge “Utarhandza munhukuloni, kukota loko utirhandza”, i nawu lowunga hosi. Ka swilerhiso hinkwaswu leswi Nawu ni Vaprofeta aswi sekeliwe ka swona, nawu lowu awu li wa wumbirhi. (Mt 22:37-40) Vakreste a va hansi ka ntwananu wa Nawu, kambe va le hansi ka nawu wa Hosi Yehovha, ni N’wana wa yena Hosi Yesu Kreste, hi kufambisana ni ntwananu lowumpsha.