Ísï exe je alkolini eska Tata Diosï na exejka

TATA DIOSÏ JEOBA, uánikua intsïmperateechantsïni íntsaasti ka kánikuachi sési pʼikuarherasïnga engajtsïni sésikua íntskuka parachi erakuni néna úraani. Ma intsïmperata jindeesti binu. Biblia ísï arhisïndi: “Kurhinda enga únhaajka úsïndi eska ma sési pʼikuarheraaka ka binu úsïndi eska ma tsípini pʼikuarheraaka” (Ecl. 10:19; Sal. 104:15). Jamberichi kuenta íntskukuarhejka eskaksï máru kʼuiripuecha úkua jukanchasïnga alkoli jingoni. Ístu iámu parhakpinirhu, nóksï iámindu kʼuiripuecha májkueni eratsesïndi alkoliiri ambe o na engachi xáni jatsika para arhani. ¿Kristianuechaksï néna jatsiski para exeni alkolini?

Engachi erakuni jámaka ambe úni, nóchi jatsiska para májkueni úni eska ima kʼuiripuecha nani engachi anapueka, jatsiskachi para ísï exeni alkolini eska Tata Diosï na exejka. Engachi ísï uaaka sánderuchi tsípikua jingoni irekaka.

Exesïngachi eska iámu parhakpinirhu uánikua kʼuiripuechaksï jukari arhasïnga alkoli. Máru kʼuiripuechaksï arhasïndi para sési p’ikuarherani. Máteruechaksï arhasïndi paraksï mirikurhiani imeecheri uandanhiateechani. Ka jarhasti nani engaksï kʼuiripuecha jukari alkoli arhajka para xarhatani eskaksï jorhenaska arhani.

Joperu kristianuechachi jatsiska juchaari kuerajpiriri jarhuajperatani. Imeeri Karakatarhujtsini arhistachisïndi na engajtsïni xáni no sési nicheaka engachi jukari alkoli arhaska. Pori ejemplu Proverbios 23:​29-35 uandasïndi ima kʼuiripueri enga kauijka ka uánikua problemechani jatsiani.a Europa anapu erachi ma enga arhinhajka Daniel ante de Jeobaeri testigu úkuarhini ka enga iásï orhejtsïkutiikia, uandantasïndi: “Jukari alkoli arhani, úspti eskani no sési ambe erakupiringa úni ka xáni no sésirini nichespti engareni iásï jamberi no sési pʼikuastajka”.

¿Ambejtsïni jarhuataa parachi sési ambe erakuni úni ka parachi no jukari alkoli ambe uékani arhani? Ambe engajtsïni jarhuataaka jindeesti ísï exeni ambe ma eska Tata Diosï na exejka.

Ju je exeni ambe enga uandajka Biblia alkoliiri ambe ka andiksïsï máru kʼuiripuecha arhajki alkoli.

AMBE ENGA BIBLIA UANDAJKA

Tata Diosïiri Karakata no uandasïndi eska no sési jarhaska sánisï alkoli arhani. Sánderu sési uandasïndi eska ma enga binu arhajka, úsïnga tsípini pʼikuarherani, Eclesiastés 9:7 uandasïndi: “Ní ka a chiiti tʼirekuani sési pʼikuarheraparini ka a chiiti binuni tsípikua jingoni”. Biblia ístu uandasïndi máru jurhiatikuechani enga Jesúsi ka ístu máru Tata Diosï Jeobaeri marhuariicha apka binu (Mat. 26:​27-29; Luk. 7:34; 1 Tim. 5:23).

Joperu no májkueniisti alkoli sáni arhani ka eska sési kénharhini. Bibliajtsïni sési arhisïndi: “Asï jáma je kénharhini xáni binu arhani” (Éfes. 5:18). Ka ístu uandasïndi eska imeecha “engaksï kauini jámajka, […] nóksï pʼiuati Tata Diosïiri Reinuni” (1 Kor. 6:10). Eskachi na exekia, Tata Diosï Jeoba no sési exesïndi para ma jukari arhani kauikua ka kénharhini. Nóchi jurajkusïnga eskajtsïni kʼuiripuecha pájtamaaka májkueni ambe úni o ísï eratseni eska imeecha, sánderu sési jánguarhintasïnga ísï exeni ambe ma eska Tata Diosï na exejka.

Máruksï uandasïndi: “Ji úsïnga kánikua alkoli arhani ka no kénharhini”. Joperu ísï eratseni kánikua no sési jarhasti. Bibliajtsïni sési exerasïndi eskaksï kʼuiripuecha niárasïnga “binueri jántspirini” acheetiicha ka uarhiiticha indeni ambe jimboksï uaati no sési jásï ambe niátani ka nóteruksï sési pájperania Tata Diosï Jeobani jingoni (Titu 2:3; Prov. 20:1). Jesúsi uandaspti eskaksï máru no inchapiringa jimbanhi parhakpinirhu jimbokaksï “jukari alkoli arhasïnga” (Luk. 21:​34-36). Jiájkani ¿ambe uaa jarhuatani kristianuni ma para p’ingukuarhini ka no p’indeni jukari alkoli arhani?

EXE JE ANDI, NA XÁNI KA NAMUNI UELTAJTSÏ ARHASÏNI

Eskachi na exekia, uaatijtsïni kánikua no sési nicheni engachi jurajkuska eskajtsïni kʼuiripuecha pájtamaaka. Ísï jimbo, kristianuechachi jánguarhintasïnga kurhajchani Tata Diosï Jeobani tʼirekua ka itsïmakua ambe jingoni. Bibliajtsïni ini konsejuni íntskusïndi: “Engajtsï tʼireni jámaaka, engajtsï itsïmani jámaaka o ambe uéjkijtsï úni jarhani, ú je iámindu ambe paraka Tata Diosï kʼéri ambe arhinhaaka” (1 Kor. 10:31). Ju je exeani máru kurhamarhikuechani ka Biblieri prinsipiuechani engachi jatsika para kurhajchaani.

¿Arhasïni alkoli jimbokani uékasïnga sési pájperani máteruecha jingoni? Éxodo 23:2 arhisïndi: “Asï chúnguma je kʼuiripuechani”. Ini bersikulu jimbo, Tata Diosï Jeoba arhiaxapti israeliteechani eskaksï jingontku jámapiringa para no májkueni úni eskaksï ima kʼuiripuecha engaksï no sési jásï ambe niátajka. Ka i konseju útasï májkueni marhuaxati para iásï anapu kristianuecha. Engachi jurajkujka eskajtsïni pájtamaaka ambe engaksï máteruecha eratsejka ka úni, úpiringachi no kurhajchani Tata Diosï Jeobaeri juramukuechani ka jarharinchi (Rom. 12:2).

¿Arhasïni alkoli para xarhatani eskani uinhapitiiska? Máru kulturecha jimbo no no sési exenhasïndi jukari alkoli arhani ka someni arhani (1 Ped. 4:3). Joperu ju je exeni ini konsejuni engajtsïni íntskujka 1 Korintu 16:13: “Jingontku jáma je, méntkisï mintsika je, asï jáma je chéni ka uinhapikuarhinta je”. Alkoli no úsïndi eska ma kʼuiripu uinhapitiuaka. Sánderu sési, úsïndi eska no uaaka sési eratseni ka eska no uaaka sési erakuni úni ambe ma. Kánikua alkoli arhani no úsïndi eskari sánderu uinhapitiuaka, sánderu sési débilikini úsïndi. Isaías 28:7 uandasïndi eska imeecha engaksï támisï nirajka alkoli jimbo, jiniani ka ixúanksï nirasïndi ka kuarhatsenksï.

Engachi uéjka uinhapikua jatsini para jurhimbitku úni ambe ma, jatsiskachi para Tata Diosï Jeobani kurhakuni jarhuajperata ka jánguarhintanchi jingontku jarhani ka eska juchaari jakajkukua uiuinhasï jauaka (Sal. 18:32). Para ísï úni, jatsiskachi para méntkisï jingontku jarhani, ka no erakuni imani ambe engachi úpiringa nóteru sési pájperania Tata Diosï Jeobani jingoni. Inde ambesï úpti Jesúsi enga Echerirhu jámani japka, ka uánikua kʼuiripuechaksï janhanharhisïreendi Jesúsini jimboka ima xarhatasïreenga eska balori jukaspka ka eska méntkisï imani ambe úsïreenga enga sési japka.

¿Kauisïni parani no eratseani juchiiti uandanhiateechani? Salmueri karari ísï arhispti Tata Diosï Jeobani: “Engani uánikua uandanhiateechani jatsiapka, uinhaperantaspkarini ka sésirini pʼikuastantani” (Sal. 94:19). Engajtsï uandanhiata ambe jatsiaka, jirinhanta je Tata Diosï Jeobani ka no alkolini. Ma ambe engaksï uaaka jarhuataani, jindeesti seguidu kómarhini Tata Diosï Jeobani. Uánikuechani jarhuatastia kurhakuni konseju ma erachini ma enga jánhastiika. Joperu enga nema alkolini jirinhantajka para no imeeri uandanhiateecha eratseani jarhani, no jatsisïndi uinhapikua para sési peuantani imeeri uandanhiateechani, ka sánderu fasilisïndi imani ambe niátani enga no sési jaka (Os. 4:11). Danieli engachi antesi uandaka, uandantasïndi: “Jánguarhintaxapka no xáni no sési pʼikuarherani imani ambe jimbo engani ji úpka, jimbokani jukarini kulpabli pʼikuarherasïreenga. Jimbosïni alkoli arheenga, ima ambe jimbo engani ueenga, niáraspka sánderuni uandanhiateechani jatsiani ka amiguechani tsïtakuarhiani ka nóteru eratseparini uandania”. Joperu ¿ambe jarhuataspi? Ima uandantasïndi: “Niáraspka kuenta íntskukuarheni eskari Tata Diosï Jeobajkusï úpiringa jarhuatani ka no alkoli. Imeeri jarhuajperata jimbo, úspka orhepani uérakuani uandanhiateecha ka nóteru imani ambe eratseni jarhania”. Ju je no mirikurhini, nájkiruka ísï xarharaka eskachi no uaaka orhepani uérakuani juchaari uandanhiateechani, Tata Diosï Jeoba méntkisï jima jauati parajtsïni jarhuatani (Filip. 4:​6, 7; 1 Ped. 5:7).

Engajtsï chá pʼindeka arhani alkoli, sési japirindi eskajtsï kurhamarhikuarhipiringa máru ambe. “¿Ménisïrini niáraskia arhini familiari ma o amigu ma eska uandanhiaxaka na engani xáni arhani alkoli?”. Enga ísïika, jamberichi niárani jakaia sánderu alkoli arhani ka nóchi kuenta íntskukuarheni jarhani. “¿Sánderuri arhasïnia alkoli eska antesi?”. Nájkiruka chá no seguidu auaka alkoli, jamberi i ambe úpirindi niárani úni eskajtsï sánderu seguidu auaka alkoli. “¿Úkua jukanchasïni engani máru jurhiatikuechani no arhani jarhajkia alkoli?”. Enga ísïika, jamberijtsï pʼindeni jakaia méntku arhani jarhani alkoli. Ka enga ísïika jamberijtsï uétarhinchaaka jarhuajperata nemeeri enga kánikua mítekuka indeeri ambe.

Paraksï úni orhepani uérakuni ini uandanhiatani, máru kristianuechaksï erakusïndi no arhani alkoli. Ístuksï jarhastiksï erachiicha engaksï no uékajka arhani alkoli jimboksï no sési tsʼémusïnga. Engachi míteka nemani enga no arhajka alkoli, ju je xarhatakuni uékperakua ka no teresmarhuni.

Máruksï exestia eska marhuasïga jatsikukuarhiani na xántku arhani alkoli. O jamberiksï erakuti arhani sáni alkoli engajtsï tʼireni jauaka o ma ueltajku ma semana. Ka máteru jindeesti, na jásïichi uaa arhani alkoli ka náki nómbe. Pori ejemplu, máruksï erakusïndi sésku arhani binu o serbesa, ka nóksï uékasïndi arhani imani enga sánderu alkoli jukajka o engaksï sántku jukajka ka engaksï mámaru jásï alkoli jeuetajka. Engachi sési eratsentaska na xáni arhani, sánderu fásiliuati parachi úni pʼíngukuarhini. Kristianu ma jánhaskatii enga ini ambe erakuka ka ísï úni, no méni kʼuratsekua jingoni pakaraati.

Máteru jindeesti eratseani máteruechani. Roma 14:21 arhisïndi: “Sánderu sésiisti no arhani kʼuiripeta ambe, nijtu arhani binu, nijtu imani ambe úni enga no sési ambe úraaka chiiti erachini”. O máteru uandakuecha jimbo, ju je sési eratsentani ka xarhatatsperani uékperakua. Enga erachi ma no sési pʼikuarherapiringa parachi alkoli arhani, uékperakua xarhatakunchi jauaka engachi ima jurhiatikua no auaka. Ísïchi xarhatani jarhasïnga eskachi respetariini jarhasïnga na engaksï pʼikuarherajka máteruecha ka nóchi uékani juchajku sési uéranchani (1 Kor. 10:24).

Ístu, kristianuechachi kurhajchasïnga leini enga alkoliiri ambe uandajka ka enga gobiernu peeraka. Pori ejemplu, eskaksï no jatsiska para arhani alkoli imeecha engaksï nótki jatiriuaka o eskaksï no jatsisti para alkoli arhani engaksï manejariuaka o mákina ambe kamani (Rom. 13:​1-5).

Tata Diosï Jeobajtsïni íntskusti sésikua parachi erakukuarhini néna úrani imani regaluechani engajtsïni ima íntskuajka. Ísï jimbo, iáminduechachi úsïnga erakukuarhini ambechi tʼirea ka ambechi itsïma. Ju je méntkisï jánguarhintani sési ambe erakuni úni ka engachi ísï úni jauaka, xarhatakunchi jauaka juchaari Taati auandarhu anapuni, eskachi uékasïnga jaiapanherantani.