SEMANA 33
PIREKUA 4 “Jeoba ísïsti komu Karichi Eranguti ma”
Andichisï uaa seguru jarhani eskajtsïni Tata Diosï Jeoba xénchasïnga
“Jimbokakeni méntkisï xénchaska, úska eskarini andarhierapiringa” (JER. 31:3).
AMBE ENGACHI JORHENGUARHIAKA
Exenchi jauaka andisï xáni jukaparhakue seguru jarhani eskajtsïni Tata Diosï Jeoba xénchasïnga, ka ambejtsïni jarhuataa parachi sánderu seguru jarhani eskajtsïni ima xénchasïnga.
1. ¿Andiresï eraku méntkisï marhuakuni Tata Diosï Jeobani?
¿MIÁSÏNDI jiáni engari kómarhipka Tata Diosï Jeobani ka arhindi eskari méntkisï marhuakuapiringa? Ísïiri úspka jimbokari niáraspka míteni ka kánikua xénchani. Jimborisï arhipka eska para t’u sánderu jukaparhakuepiringa úni ambe enga ima uéjka ka eskari méntkisï xénchapiringa iámu chiiti mintsita, alma, eratsekua, ka uinhapikua jingoni (Mar. 12:30). Ka jiáni uératini, sánderuri xénchasïngia Tata Diosï Jeobani. Ísï jimbo, engakeni nema kurhamarhipiringa “¿Meruri xénchasïni Tata Diosï Jeobani?”, t’uri jirejiresï arhipiringa: “¡Jo, imanisïni sánderu xénchajka¡”.
Jiáni engari aiakukuarhepka ka itsï atakuarhini, ¿miáxakiri nári xáni xénchasïreeni Tata Diosï Jeobani? (Exe párrafu 1).
2, 3. ¿Ambe uékasïni Jeoba? (Jeremías 31:3). ¿Ambechi exea ini artikulu jimbo?
2 Joperu amberi mókuntapirini engaksïni kurhamarhipiringa “¿segururi jarhaski eskakeni Tata Diosï Jeoba xénchasïnga?”. Jamberiri sáni úkua jukanchaaka mókuntani jimbokari eratsejka eskari no jukanchaska parakeni ima xénchani. Pirenchi ma enga kómu nitamakuarhipka jiáni enga sapiipka, uandaspti: “Ji seguru jarhaska eskani xénchasïnga Tata Diosï Jeobani, joperuni ménisï kurhamarhikuarhisïnga sini imajturini xénchasïni”. Joperu ju exeni ambekini jarhuataa seguru jarhani eskakeni Tata Diosï Jeoba xénchasïnga.
3 Tata Diosï Jeoba uékasïndi eskari t’u seguru jauaka eskakeni ima xénchasïnga (arhinta Jeremías 31:3). Tata Diosï Jeoba ústi eskari mítepiringa imani parari imeeri amigueni. Ka engari aiakukuarhekia ka itsï atakuarhini, desde jiáni uératini, imakeni méntkisï xénchasti. I ambe arhikuekasïndi eskakeni ima mintsita jingoni xénchasïnga ka eskakeni no méni jurajkuaka ni t’ungini ni máteruechani. Imakeni kánikua jukaparharasïndi jimbokakeni kánikua xénchasïnga (Mal. 3:17, nota). Tata Diosï Jeoba uékasïndi eskari t’u seguru jauaka eskakeni ima xénchasïnga, ka eskari májkueni pʼikuarheraaka eska apostoli Pablu, enga karapka: “Jimbokani ji sési mítetixaka eska no ma ambe jarhaska enga uaaka úni eskajtsïni Tata Diosï nóteru xénchaakia, ni uarhikua, nijtu tsípikua, nijtu ánjeliicha, nijtuksï juramutiicha, nijtu ima ambe enga iásï úkuarhini jaka, nijtu ambe enga sánderu orhepatini úkuarhiaka, nijtu uinhapikua ambe, nijtu ima ambe enga iótakuarhu jaka, nijtu ambe enga kétsekua jaka, méntku no ma kueraakata uaati úni eskajtsïni Tata Diosï nóteru xénchaakia” (Rom. 8:38, 39). Ini artikulu jimbochi exeaka andisï xáni jukaparhakue eskachi seguru jauaka eskajtsïni Tata Diosï Jeoba xénchasïnga ka ambejtsïni jarhuataa sánderu seguru jarhani.
JUKAPARHAKUESTI JAKAJKUNI ESKAJTSÏNI TATA DIOSÏ JEOBA XÉNCHASÏNGA
4. ¿Ambesï sánderu úrajki Noambakiti parajtsïni támisï jánhastani ka nénachi uaa orhepani uérakuni?
4 Engachi seguru jauaka eskajtsïni Tata Diosï Jeoba xénchasïnga, uaakachi “uíuinhasï jarhani jiáni enga Noambakiti jirinhakuntani jauaka nénajtsïni uaa támisï jánhastani” (Éfes. 6:11). ¿Ambesï sánderu úrajki Noambakiti para úni eskachi nóteru marhuakuakia Tata Diosïni? Uékasïndi eskachi jakajkuaka eskajtsïni Tata Diosï Jeoba no xénchasïnga. Ju je no méni mirikurhini eska Noambakiti méntkisï jirinhakuntaaka parajtsïni támisï jánhastani. Bibliajtsïni arhisïndi eska ima ísïiska eska leoni ma (1 Ped. 5:8, 9). Leonichaksï imani animaliichani auantasïndi engaksï no uinhapika o engaksï no uaaka kuájpikuarhini. Sáno májkueni, Noambakitijtsïni jiánisï uéjti sánderu no sési úchini engachi jucha chkétakuarhitini jarhajka, kuataratini jarhani, uandanhiani jarhani, kómu p’ikuarherani jarhani ima ambe jimbo engachi ióntki nitamakuarhika, o sánderu uandanhiani jarhani imani ambe jimbo enga úkuarhiaka sánderu orhepatini (Prov. 24:10). Parachi úni orhepani uérakuni ka no jurajkuni eskajtsïni támisï jánhastaaka, jatsiskachi para no chéni ka jánguarhintani méntkisï seguru jarhani eskajtsïni Tata Diosï Jeoba xénchasïnga (Sant. 4:7).
5. ¿Andisï xáni jukaparhakue pʼikuarherani eskajtsïni Tata Diosï Jeoba xénchasïnga ka eskajtsïni jukaparharasïnga?
5 Engachi seguru jauaka eskajtsïni Tata Diosï Jeoba xénchasïnga, sánderuchi andarhieraaka imani. ¿Andichisï ísï uandajki? Tata Diosï Jeobajtsïnisï ústi parachi xénchpeni ka ístu parachi xénchanhani. Enga nema xarhatajka eskajtsïni xénchasïnga, juchajtuchi xénchasïnga imani. Ísï jimbo, engachi sánderu exeaka eskajtsïni Tata Diosï Jeoba xénchasïnga ka jukaparharani, juchajtuchi sánderu xénchaaka (1 Juanu 4:19). Jo, Tata Diosï Jeoba ka juchachi niáraaka sánderu xénchperani jimboka Biblia uandasïnga: “Andarhiera je Tata Diosïni ka imaksïni andarhieraati chánksïni” (Sant. 4:8). Ju je exeni ambejtsïni jarhuataa mándani juchantsïni parachi seguru jarhani eskajtsïni Tata Diosï Jeoba xénchasïnga.
AMBE ENGAKENI JARHUATAAKA JAKAJKUNI ESKAKENI TATA DIOSÏ JEOBA XÉNCHASÏNGA
6. ¿Amberi uaa kurhakuni Tata Diosï Jeobani engari úkua jukanchani jauaka jakajkuni eskakeni ima xénchasïnga?
6 Kurhaku Tata Diosï Jeobani eskakeni jarhuataaka kurhanguni andikenisï xénchajki (Luk. 18:1; Rom. 12:12). Jamberiri jatsiaka para pauani pauani arhini eskakeni jarhuataaka ísï exekuarhini eskakeni ima na exejka. Enga chiiti mintsita no uékaaka jakajkuni eskakeni xénchasïnga, miá eska Tata Diosï Jeoba sánderu kériska eska chiiti mintsita (1 Juanu 3:19, 20). Imakenisï sánderu sési míteti ka exeasïndi kualidadiichani engari tʼu no exekuarhiajka (1 Sam. 16:7; 2 Crón. 6:30). Ísï jimbo, asï ché aianguni iámu ambe engari pʼikuarherajka ka kurhakuni eskakeni jarhuataaka seguru jarhani eskakeni xénchasïnga (Sal. 62:8). Ka engari na kómarhiakia, ú arini ambe.
7, 8. ¿Nénajtsïni jarhuatasïni salmuecha parachi seguru jarhani eskajtsïni Tata Diosï xénchasïnga?
7 Jakajkuku Tata Diosï Jeobani. Tata Diosï úrasti imeeri espiritu santu paraksï kʼuiripuecha sési karani Bibliarhu na enga jásïika Tata Diosï Jeoba. Exe ambe enga karapka Dabidi: “Tata Diosï Jeoba imeecha jingoni jarhasti engaksï no sési pʼikuarhinheni jarhajka mintsitarhu ka pʼímutaantasïndi imeechani engaksï kánikua kómu pʼikuarherani jarhajka” (Sal. 34:18). Engari tʼu ísï pʼikuarherajka, jamberiri eratsejka eskakeni no nema kurhanguchisïnga o eskakeni no nema uaaka jarhuatani. Joperu Tata Diosï Jeoba uandasïndi eska ima t’ungini jingoni jauaka jimboka exesïnga eskari jiánisï sánderu uétarhinchani jarhajka imani. Máteru salmo jimbo, Dabidi karaspti: “Jatsira juchiiti uekua chiiti odreru” (Sal. 56:8). Ióntki, kʼuiripu ma kánikua jukaparharasïreendi imani itsïni enga odri ma jimbo peenga desierturhisï. Engari tʼu uerajka jimbokari no sési pʼikuarherani jarhasïnga, Tata Diosï Jeobajtu kánikua no sési pʼikuarherasïndi ka kánikua jukaparharasïndi chiiti uekuani ka ísï úsïndi enajki odri ma jimbo patsajki jimboka kánikua uandanhiasïnga tʼungini jimbo. Dabidi ístu arhispti Tata Diosï Jeobani: “Sésiri míteaska juchiiti xanharuechani” (Sal 139:3). Tata Diosï Jeoba exesïndi iámindu chiiti xanharuechani, i ambe arhikuekasïndi eska ima exesïnga ambe engari újka, ka méntkisï imani ambesï exejti engari t’u sési újka (Ebr. 6:10). ¿Andi? Jimboka kánikua jukaparharasïnga iámu ambe engari t’u újka parari sési pʼikuastani imani.a
8 Ini xáni ambakiti bersikuluechani jimbo ísïisti enajkikini Tata Diosï Jeoba arhini japirini: “Uékasïnga eskari míteaka na engakeni xáni xénchajka ka na engani pendienti jaka t’ungini jimbo”. Joperu eskachi na exekia, Noambakiti uékasïndi eskari t’u jakajkuaka eskakeni Tata Diosï Jeoba no xénchasïnga. Ísï jimbo, engari ménisï kurhamarhikuarhiaka sini Tata Diosï Jeobakini xénchajki, uaakari íni ambe eratseni: “¿Imani jakajkukua enga jindeeka ʻchkuandereecheeri taati’ o Tata Diosï Jeobani enga no chkuanderajka?” (Juanu 8:44; Ebr. 6:18).
9. ¿Ambe aiakuasïni Tata Diosï Jeoba imeechani engaksï xénchajka? (Éxodo 20:5, 6).
9 Eratsenta ambe enga pʼikuarherajka Tata Diosï Jeoba imeechani jimbo engaksï xénchajka. Eratsenta ambe enga arhipka Moisésini ka israeliteechani (arhinta Éxodo 20:5, 6). Tata Diosï uandasïndi eska méntkisï xénchauaka imeechani engaksï xénchaajka. Jimboka Tata Diosï Jeoba no méni jurajpisïnga, méntkisï xénchauati imeechani engaksï xénchajka (Neh. 1:5). Ísï jimbo, engari ménisï úkua jukanchaaka jakajkuni eskakeni Tata Diosï Jeoba xénchasïnga, kurhamarhikuarhi: “¿Xénchasïni ji Tata Diosï Jeobani?”. Exe: Engari t’u xénchajka imani ka jánguarhintani úni ambe enga ima tsitijka, uaakari seguru jarhani eskakeni imajtu kánikua xénchasïnga (Dan. 9:4; 1 Kor. 8:3). Ísï jimbo, engari t’u seguru jaka eskari xénchasïnga Tata Diosï Jeobani, ísturi jatsiska para seguru jarhani eskakeni ima xénchasïnga ka eskakeni no méni jurajkuaka.
10, 11. ¿Néna uékasïni Tata Diosï Jeoba eskari exeaka euajpintskuani? (Galasia 2:20).
10 Eratsenta euajpintskuani. Enga Jesúsi uarhika juchantsïni jimbo jindeesti sánderu ambakiti regalu enga Tata Diosï Jeoba íntskuka kʼuiripuni (Juanu 3:16). Tata Diosï Jeoba no solu axaspti imeeri Uájpani paraka uarhipiringa máteru kʼuiripuecha jimbojku, sino ístu t’ungini jimbo. Eratsenta apostoli Pablueri ejempluni. Ante de kristianu úkuarhini, no sési ambe úspti, ka enga na kristianuepkia, útasï úkua jukanchasïreendi para no úni imani ambe enga no sési jaka (Rom. 7:24, 25; 1 Tim. 1:12-14). Joperu niáraspti ísï exeni euajpintskuani komueska regalu ma enga Tata Diosï Jeoba íntskupka imani (arhinta Galasia 2:20). Miá eska Tata Diosï Jeoba úraska imeeri espiritu santuni paraka Pablu karapiringa iámu ambe, ka enga Bibliarhu jaka inde ambe, jindeesti jimbokajtsïni Tata Diosï Jeoba uékasïnga jorhendani (Rom. 15:4). Uékasïndi eskari tʼujtu ísï exeaka euajpintskua komueska regalu ma para t’u. Engari ísï exeaka, sánderuri seguru jauaka eskakeni Tata Diosï Jeoba xénchasïnga.
11 Kánikuachi agradesidu jarhaska Tata Diosï Jeoba jingoni jimboka íntspiska imeeri Uájpani juchantsïni jimbo. Joperu Jesúsi no solu jurhaspti Echerirhu para íntspini imeeri tsípikuani, ístu jurhaspti parajtsïni jorhendani jurhimbikua ambe Tata Diosïiri ka na engajtsïni exejka ima. Ju exeni (Juanu 18:37).
JESÚSI JORHENTPISTI ESKAKENI TATA DIOSÏ JEOBA XÉNCHASÏNGA
12. ¿Andichisï uaa mintsikani eska ísïiska ambe enga Jesúsi uandapka Tata Diosï Jeobaeri ambe?
12 Jesúsi kánikua tsitisïreendi aianhpini Tata Diosï Jeobaeri ambe Echerirhu (Luk. 10:22). Ka uaakachi mintsikani eska ísïiska iámu ambe enga Jesúsi uandaka Taati jémbeeri ambe. ¿Andi? Jimboka no nema xáni ióni jarhaska auandarhu Tata Diosï jingoni eska Jesúsi, jimbosï xáni sési míteti (Kol. 1:15). Jesúsi niárasti exeni ka p’ikuarherani na enga xáni xénchaajka Tata Diosï Jeoba imeechani engaksï no méni jurajkujka, komu ánjeliichani ka imeeri marhuariichani ixú Echerirhu. Ju je exeni nénajtsïni jarhuatasïni Jesúsi kurhanguni eskajtsïni Tata Diosï Jeoba xénchasïnga.
13. ¿Néna uékasïni Jesúsi eskachi exeaka Tata Diosï Jeobani?
13 Jesúsi uékasïndi eskachi ísï exeaka Tata Diosï Jeobani eska ima na exejka, komueska Taati uékpiti ma engajtsïni kánikua xénchajka. Ebanjeliuecharhu, Jesúsi 160 xanhari arhispi Tata Diosï Jeobani Taati. Ka enga uandontskuarhekuauenga imeeri chúxapatiichani úrasïreendi uandakuechani “chari Taati” o “chaari Taati enga auandarhu jaka” (Mat. 5:16; 6:26). Nota para sánderu ambe jorhenguarhini Mateu 5:16 jimbo uandasïndi: “Ióntki anapu Tata Diosïiri marhuariichaksï ísï uandajpasïreendi Tata Diosï Jeobani komu ‘ima enga iámindu ambe újka úni’, ‘enga sánderu k’eri ambeeka’ ka ‘Tata kuerajpiri’ […]. Joperu enga tata Jesukristu arhienga ‘Taati’ Tata Diosïni, xarhatasïndi na enga Tata Diosï sési pájperajka imeeri marhuariicha jingoni”. Ju je exeani tsimani ejempluechani enga Jesúsi arhipka Tata Diosï Jeobani “Taati”.
14. ¿Néna xarhataski Jesúsi eska mándani jucha kánikua jukaparhakueska para Tata Diosï Jeoba? (Mateu 10:29-31; ístu exe imajenini).
14 Orheta, ju je exeni ambe enga Jesúsi uandapka Mateu 10:29-31 jimbo (arhinta). Jimini uandasti eska juchaari Taati mítesïnga enga pájaru ma niárajka uekorheni. Enga Tata Diosï pendienti jarhajka pájaruechani jimbo engaksï no kómarhijka nijtuksï xénchani, uaakachi seguru jarhani eska ima sánderu pendienti jarhasïnga mándani juchantsïni jimbo engachi marhuakujka jimbokachi xénchasïnga. Ístu, Jesúsi uandaspti eska juchaari Taati kuenta úkata jatsiska juchaari jauirini. Engajtsïni Tata Diosï Jeoba asta indeni jamberi mítechika, uaakachi seguru jarhani eskajtsïni juchaari Taati auandarhu anapu kánikua xénchasïnga.
Enga Tata Diosï Jeoba pendienti jarhajka ka exeni enga pájaru ma uekorhejka, eranhaska na engakeni xáni xénchajka tʼungini engari marhuakujka jimbokari xénchasïnga imani. (Exe párrafu 14).
15. ¿Amberi jorhenguarhisïni Tata Diosï Jeobaeri ambe Juanu 6:44 jimbo?
15 Máteru xanhari enga Jesúsi úrapka uandakua “Taati” jimini jarhasti Juanu 6:44 jimbo (arhinta). Eskari na újka exeni, chiiti Taati auandarhu anapu ústi eskari mítepiringa imani jimboka exeska eskari ambakiti mintsita ma jataska (Úku. 13:48). Nota para sánderu jorhenguarhini Juanu 6:44 jimbo, uandasïndi eska jamberi Jesúsi eratseni japka ini Jeremíasiiri karakatani: “Jimbokakeni méntkisï xénchaska, úska eskarini andarhierapiringa”. I bersikulu ístu úpirindi ísï peenhantani: “Seguiriixakakini xarhatacheni xénchperakua” (Jer. 31:3; nota; terukutanta Oseas 11:4 jingoni). Eratsenta: juchaari Taati auandarhu anapukini seguiriixati xénchani, ka i ambe arhikuekasïndi eska seguiriixaka exeni ambakiti ambe engari újka nájkirukari tʼu no exejka.
16. a) ¿Ambejtsïni jorhendaski Jesúsi, ka andichisï uaa jakajkukuni? b) ¿Ambejtsïni jarhuataa parachi seguru jarhani eska Tata Diosï Jeoba jindeeska juchaari Taati engachi uétarhinchajka? (Exe rekuadruni “Taati engachi iáminduecha uétarhinchajka”).
16 Ísïisti enajkijtsïni Jesúsi arhini japirini: “Tata Diosï Jeoba no solu juchiiti Taatiisti; ístu chiiti Taatiisti. Ka ji seguru jarhaska eskakeni ima xénchasïnga ka eska kánikua uandanhiasïnga tʼungini jimbo”. Ísï jimbo, engari ménisï úkua jukanchani jauaka jakajkuni eskakeni Tata Diosï Jeoba xénchasïnga, eratsenta ambe enga Jesúsi uandapka ka jakajkuku jimboka ima méntkisï jurhimbitku uandasïnga ka no nema sánderu sési mítesti juchaari Taatini eska ima (1 Ped. 2:22).
SEGUIRII JÁNGUARHINTANI PARARI PAUANI PAUANI SÁNDERU SEGURU JARHANI
17. ¿Andichisï jatsi para pauani pauani jánguarhintani seguru jarhani eskajtsïni Tata Diosï Jeoba xénchasïnga?
17 Eskachi na exeka, Noambakiti juchaari enemiguesti ka jánguarhintaati ambe uéjki úni parachi nóteru marhuakunia Tata Diosï Jeobani. Ma ambe enga úrajka jindeesti eskachi eratseaka eskajtsïni Tata Diosï Jeoba no xénchasïnga. Ju je no jurajkuni eskajtsïni no sési úchiaka (Job 27:5). Ísï jimbo, jatsiskachi para pauani pauani jánguarhintani jarhani seguru jarhani eskajtsïni Tata Diosï Jeoba xénchasïnga.
18. ¿Ambekini uaa jarhuatani parari sánderu seguru jarhani eskakeni Tata Diosï xénchasïnga?
18 Ini artikulu jimbo exeskachia máru ambe engakeni jarhuataaka seguru jarhani eskakeni Tata Diosï Jeoba xénchasïnga. Pori ejemplu, uaakari kurhakuni eskakeni jarhuataaka parari ísï exekuarhini eskakeni ima na exejka ka eratseanta máru tekstuechani engaksï xarhatajka na enga Tata Diosï Jeoba xáni xénchaajka imeeri marhuariichani. Ístu kánikua jukaparhakuesti eskari miáuaka eska Tata Diosï méntkisï xénchasïnga imani kʼuiripuni enga ístu xénchajka imani. Asï mirikurhi eska Tata Diosï íntspiska imeeri Uájpani komueska regalu ma para tʼu. Ka miá eska tata Jesukristu uandaska eska Tata Diosï Jeoba chiiti Taatiiska. Ísï jimbo, engakeni nema kurhamarhiska “¿Segururi jarhaski eskakeni Tata Diosï xénchasïnga?”, tʼuri uaaka jirejiresï mókukuntani: “Seguru jarhaska, ka pauani pauani jánguarhintasïnga xarhatakuni eskani jíjtuni xénchasïnga imani”.
PIREKUA 154 Uékperakua no méni kʼamakurhiati
a Librurhu Bibliarhu anapu karakateecha para kristianuecheeri irekua, jima enga arhijka “No jakajkuni”, uaakajtsï exeantani máteru karakateechani engaksïni uinhaperantaaka ka jakajkuni eskaksïni Tata Diosï Jeoba xénchasïnga.