SEMANA 41
¿Ambejtsïni jorhendasïni tsimani karteecha enga Pedru karaaka?
‘Uékasïngaksïni méntku miátantani jarhani ini ambe’ (2 PED. 1:12).
PIREKUA 127 Jánguarhintaaka ísïini eska Jeoba na uéjka
AMBE ENGACHI EXEAKAa
1. ¿Náki ánchikuarhita íntskuspi Tata Diosï Jeoba apostoli Pedruni ante de ima uarhini?
APOSTOLI Pedru ióni sési marhuakuspti Tata Diosï Jeobani. Pámbetaspti Jesúsini enga ima aianhpini jámani japka, ima ueenaspti aianguani Tata Diosïiri ambe imeechani engaksï no judiuepka ka ístu niáraspti jarhani grupurhu enga orhejtsïkuauenga iámindu kúnguarhikuechani imani tiempu jimbo. Ka enga nóteru ióni kueratani japkia para ima uarhini, Tata Diosï Jeoba íntskuspti máteru ánchikuarhita. Uéxurhini 62 ka 64 jimbo ísï, Tata Diosï Jeoba úspti eska ima tsimani kartechani karaapiringa: Primera ka Segunda de Pedru engaksï Bibliarhu jaka. Apostoli Pedru uékasïreendi eskaksï i karteecha seguiripiringa jarhuataani kristianuechani enga ima na uarhipiringia (2 Ped. 1:12-15).
2. ¿Andisï xáni marhuakuapi kristianuechani ima karteecha enga Pedru karaaka?
2 Pedru jiáni karaaspti ini karteechani engaksï imeeri erachiicha “mámaru ambe nitamakuarhini” japka (1 Ped. 1:6). Imeecha jingonksï jarhaspti no ambarhati kʼuiripuecha engaksï chkuanderakua ambe jorhentpienga ka engaksï jánguarhinteenga paraksï kúnguarhikuarhu anapuecha no sési ambe niátani (2 Ped. 2:1, 2, 14). Ka kristianuecha engaksï Jerusaléni irekapka no ióni jimboksï exepirindi eska ‘iámindu ambe kʼamajkunhapiringa’, Roma anapuechaksï kʼamajkupirindi iretani ka ístu templuni (1 Ped. 4:7). Seguruchi jarhaska eskaksï Pedrueri karteecha jarhuataaspka jiáni anapu kristianuechani paraksï úni tekaantani tsʼéjkukuechani engaksï nitamakuarhini japka ka ístu paraksï preparadu jarhani imani tsʼéjkukuechani jimbo engaksï no ióni jimbo jatsiapiringa.b
3. ¿Andichisï jatsi para jorhenguarhiani tsimani karteechani enga Pedru karaaka?
3 Nájkiruka Pedru karaapka ini karteechani para primeru siglurhu anapu kristianuecha, Tata Diosï Jeoba úspti eskaksï i Bibliarhu pakarapiringa parajtsïni ístu jarhuatani juchantsïni (Rom. 15:4). Juchajtuchi irekaxaka parhakpini ma jimbo enga ikichakueni jásï ambe niátanhajka ka jatsiasïngachi tsʼéjkukuechani engachi jimbo úkua jukanchajka marhuakuni Tata Diosïni. Ístuchi no ióni jimbo, nitamakuarhiaka sánderu no sési jásï ambe ka eska jiáni enga Jerusaléni kʼamajkunhapka ka imeeri templu. Ísï jimbo, i tsimani karteecha enga Pedru karaapka jukaparhakua ambejtsïni jorhendasïndi engajtsïni jarhuataaka parachi jingontku erokani Tata Diosï Jeobaeri jurhiatikuani, parachi nóteru chérhiania kʼuiripuechani ka parachi kánikua xénchaani juchaari erachiichani. Ístu i ambe jarhuatauati orhejtsïkutiichani paraksï sési kuidariuani kúnguarhikuarhu anapu erachiichani.
JINGONTKU JARHANI IMANI AMBE JINGONI ENGA ÚKUARHIAKA
4. ¿Ambe úpirini úni eskachi nóteru xáni mintsikaakia ambe enga úkuarhiaka sánderu orhepani? (2 Pedru 3:3, 4).
4 Sáno méntkisï, kʼuiripu no jakajkusïndi ambe enga Biblia uandajka eska úkuarhiaka sánderu orhepani. Jimbokachi ióni paxakaia tsípikua jingoni aianhpini eska ambe enga parhakpinirhu úkuarhini jaka kʼamajkunhaaka, máru kʼuiripuechajtsïni jamberi teresmarhujti ka astajtsïni arhini eska inde ambe no méni ísï úkuarhiaka (arhinta je 2 Pedru 3:3, 4). Engajtsïni nema aianhpikuarhu, ánchikuarhitarhu anapu kompanieru ma o parienti ma ísï arhipiringa, jamberichi juchajtu ueenapiringa nóteru xáni mintsikania indeni ambe. ¿Peru ambejtsïni jarhuataa? Ju je exeni ambe enga Pedru uandapka.
5. ¿Ambejtsïni jarhuataa tekaantskua jingoni erokuarhini imani jurhiatikuani enga kʼamajkunhaaka ambe enga xáni úkuarhini jaka parhakpinirhu? (2 Pedru 3:8, 9).
5 Jamberiksï máru kʼuiripuecha eratsejti eska Tata Diosï Jeoba ióndaxakaia kʼamajkuni ambe enga xáni úkuarhini jaka parhakpinirhu. Peru Pedru uandaspti ambe ma engajtsïni eratsetarantajka. Miátantasptijtsïni eska Tata Diosï Jeoba kánikua ménderueni exesïnga tiempuni eska kʼuiripuecha (arhinta je 2 Pedru 3:8, 9). Para Tata Diosï, mili uéxurhini ísïisti komueska ma jurhiatikua. Ístu, ima tekaantstiisti ka no uékasïndi eska nema kʼamajkunhaaka. Peru imeeri jurhiatikua janoati..., ka iámindu ambe enga parhakpinirhu úkuarhini jaka kʼamajkunhaati. ¿A no eska kʼéri kóntperata máeska sési úrani tiempuni enga pakarani jaka parachi iápuru ísï anapu kʼuiripuechani aianguani Tata Diosïiri ambe?
6. ¿Ambechi uaa úni parachi jingontku erokani jarhani Tata Diosï Jeobaeri jurhiatikuani? (2 Pedru 3:11, 12).
6 Pedrujtsïni arhispti eskachi “jingontku erokuarhini” jauaka Tata Diosï Jeobaeri jurhiatikuani (arhinta je 2 Pedru 3:11, 12). ¿Nénachi uaa ísï úni? Engachi jánguarhintaska, pauani pauani eratsentani na engachi xáni sési irekaaka jimbanhi parhakpinirhu. ¿Eranhaskasïntsï ambakiti tarhiata jirejtani ka imani tʼirekuantsï arhani jarhani engaksïni sési úchiaka? ¿Eranhaskasïntsï eroantani jarhani imeechani engajtsï uarhiranchaaka ka aianguani jarhani imeechani engaksï ióntki irekapka na engaksï kumplirikuarhika Biblieri profesiecha? Eratsentani ini ambe jarhuataatiksïni jingontku jarhani ka parajtsï no mirikurhini eskajtsï últimu jurhiatikuecha jimbo irekaxaka. Ka jimbokachi míteskia ambe enga úkuarhiaka sánderu orhepatini, nóchi jurajkusïnga eskajtsïni támisï paaka imeecha engaksï chkuanderakua ambe jorhentpijka (2 Ped. 3:17).
NÓTERU CHÉRHIANIA KʼUIRIPUECHANI
7. ¿Nénajtsïni niárasïni no sési úchini chérhiani kʼuiripuechani?
7 Jimbokachi míteska eska Tata Diosï Jeobaeri jurhiatikua axuterku jarhaskia, uékasïngachi aianguani kʼuiripuechani ambakiti ambe enga Tata Diosïiri Reinu uaaka. Joperuchi jamberi no tekaajka uandontskuarhekuani. ¿Andi? Jimbokachi chérhiasïnga. Inde ambesï pʼikuarherapti Pedru ima chúrikua enga Jesúsi jusgarinhapka. No uandantaspti eska Jesúsiiri chúxapati máespka ka uánikua xanhari uandaspti eska no mítespka (Mat. 26:69-75). Peru sánderu tátsekua, Pedru i ambe uandaspti jimboka nóteru chérhiasïreengia kʼuiripuechani: “Asï jáma je chérhini indeni ambe engaksï imeecha chérhijka ka asï jáma je uandanhiani” (1 Ped. 3:14). Ambe enga Pedru uandaka xarhatachesïndi eskachi uaaka nóteru chérhiania kʼuiripuechani.
8. ¿Ambejtsïni jarhuataa nóteru chérhiania máteruechani? (1 Pedru 3:15).
8 ¿Ambejtsïni jarhuataa nóteru chérhiania máteruechani? Pedrujtsïni ini konseju íntskusti: “Mintsita jingoni jiókuarhi je eska Kristu jindeeska Tata ka eska pímbinhajkunhantaska” (arhinta je 1 Pedru 3:15). I ambe ístu arhikuekasïndi eskachi jatsiska para eratsentani ánchikuarhitani enga intsïnhaka tata Jesukristu ka na enga xáni uinhapika juchaari Tata ka Rei. Engajtsï chéni pʼikuarherajka jiáni engajtsï uékani jarhajka aianguni nemani Tata Diosïiri ambe, eratsenta je juchaari Reini. Uaakajtsï eranhaskani Jesúsini juramuni jarhani auandarhu ka eska uánikua ánjeliicha jingoni jarhaska. Ka miá je eska ima “iámu juramukua intsïnhaska auandarhu ka echerirhu” ka eska ima chánksïni jingoni jauaka “pauani pauani astaka nóteru ióni kueratani jauakia para kʼamajkunhani parhakpini” (Mat. 28:18-20). Pedrujtsïni arhisïndi eskachi jatsiska para “méntkisï jingontku” jarhani para kuájpini ambe engachi jakajkujka. ¿Tsitipirintsï aianhpini ánchikuarhitarhu, eskuelarhu o máteru naniisï? Jiájkani, eratsenta je na jatintsï úpirini ísï úni ka sési eratsenta je ambe engajtsï uandaaka. Kurhaku je Tata Diosï Jeobani eskaksïni íntskuaka balori, ka mintsika je eskaksïni ima jarhuataaka parajtsï nóteru chérhiania kʼuiripuechani (Úku. 4:29).
‘KÁNIKUA XÉNCHPERA JE’
Pedru jiókuarhispti enga Pablu jurhimberantapka. Imeeri tsimani karteechajtsïni jorhendasïndi eskachi jatsiska para xarhatani eskachi xénchaasïnga juchaari erachiichani. (Exe je párrafu 9).
9. ¿Pedru káni no xarhataspi eska xénchpesïreenga? (Ístu exe je imajenini).
9 Pedru jorhenguarhispti ambe enga arhikuekajka sési jimbo xénchpeni. Ima jima jarhaspti enga Jesúsi i ambe uandapka: “Jíksïni jimbanhi mandamientu ma íntskuxaka: eskajtsï xénchperaaka máteru ka máteruni jingoni; ka ísï eskaksïni ji na xénchajka, chájtujtsï jatsiska para májkueni xénchperani” (Juanu 13:34). Joperu, sánderu tátsekua, jimboka Pedru chérhiaspka máteruechani, ima no uékaspti tʼireni imani kristianuecha jingoni engaksï no judiuepka. Apostoli Pablu arhispti Pedruni eska no ísï jámaxapka eska na jatsipiringa para jámani (Gal. 2:11-14). Pedru jiókuarhispti enga Pablu jurhimberantapka ka mójtakurhispti. Imeeri tsimani karteecha jimbo, sési xarhatasti eska no solu uétarhisïnga pʼikuarhenhini eskachi xénchaasïnga juchaari erachiichani, sino eskachi ístu jatsiska para xarhatakuani.
10. ¿Ambejtsïni jarhuataa parachi ísï xénchperani enajkichi “iáminduecha ermanutiipirini” ka no ísku apariinchi? (1 Pedru 1:22).
10 Pedru uandaspti eskachi jatsiska para ísï xénchperani enajkichi “iáminduecha ermanutiipirini” ka nóchi ísku apariini (arhinta je 1 Pedru 1:22). Niárasïngachi ísï xénchperani engachi újka ambe enga jurhimbikua ambeeka, ka ístu máteru jurhimbikua ambe jindeesti eska “Tata Diosï iáminduechani májkueni kaasïnga” (Úku. 10:34, 35). Engajtsï solu máru erachiichani xénchaaska kúnguarhikuarhu, nóchi kurhajchani japiringa ambe enga Jesúsi uandapka uékperakueri ambe. Ísïisti, jamberijtsï sánderu sési pájperajka máru erachiicha jingoni, ísï eska Jesúsi na úpka imeeri chúxapatiicha jingoni (Juanu 13:23; 20:2). Joperu Pedrujtsïni miátantasïndi eskachi jatsiska para iámindu erachiichani ísï xénchaani enajkichi “iáminduecha ermanutiipirini” (1 Ped. 2:17).
11. ¿Ambe arhikuekasïni mintsita jingoni xénchpeni?
11 Pedru ini konsejuni íntspisti: “Mintsita jingoni xénchpera je iáminduecha”. Ini tekstu jimbo arhikuekaxapti eskachi jatsiska para xénchaani asta imeechani jamberi engachi no úpiringa xénchaani. Pori ejemplu, ¿ambechi úpirini engajtsïni erachi ma no sési ambe úchipiringa ojtsïni no sési pʼikuastani? Jimbokachi no perfektueska, jamberichi juchajtu úpiringa májkueni úkuntani ka nóchi xénchperakua jingoni kámani. Joperu Jesúsi jorhendaspti Pedruni eska Tata Diosï Jeoba no sáni jaiapanhentasïnga indeni ambe (Juanu 18:10, 11). Ísï jimbo, apostoli Pedru ini ambe karaspti: “Engaksïni kʼuiripuecha no sési ambe úchiaka chá asï jáma je májkueni kaani, ka engaksïni no sési ambe arhiaka chájtu asï jáma je no sési arhiani. Sánderu sési, sési arhia je” (1 Ped. 3:9). Engajtsï chá mintsita jingoni xénchpeska, sésijtsï káuaka asta imeechani engaksïni niáraaka no sési ambe úchini ka ístujtsï kurhangukuauaka.
12. a) Engachi kánikua xénchaaska juchaari erachiichani, ¿ístuchi ambe uaa úni? b) ¿Ambejtsïni jarhuatasïni úni bideu Ú je ambe enga uétarhijka parajtsï sési pájperani?
12 Imeeri primeru karta jimbo, Pedru ístu uandaspti: “Kánikua xénchpera je”. Enga nema ísï xénchpejka no solu ménichantkusï puátspentajti, sino “méntkisï puátspentasïndi” (1 Ped. 4:8). Enga Pedru ini ambe karapka, jamberi miántapti ambe enga Jesúsi jorhendapka ambe enga sési jimbo arhikuekajka puátspentani. Enga Pedru arhipka eska ima asta “siete xanhari jamberi” puátspentapiringa, jamberi ima eratsepti eska kánikua sési ambe úxapkia. Peru Jesúsi jorhendaspti eska jatsispka para “77 xanhari jamberi” puátspentani, i ambe arhikuekasïndi, eska ma jatsiska para méntkisï puátspentani. Ka juchajtuchi jatsiska para májkueni úni (Mat. 18:21, 22). ¿Úkua jukanchasïntsï ísï úni? Asï kuatanta je. Jimbokachi jucha no perfektueska, iámindu Tata Diosï Jeobaeri marhuariichachi ménichani úkua jukanchasïnga puátspentani. Peru, ¿ambejtsï uaa úni? Kánikua jukaparhakuesti eskajtsï jánguarhintaaka xáni eskajtsï xáni uaaka parajtsï puákuntani chaari erachini ka sésijtsï pájperantani imani jingoni.c
ORHEJTSÏKUTIICHA, KUIDARIUA JE KARICHIICHANI
13. ¿Andiksïsï úpirini úkua jukanchani orhejtsïkutiicha kuidariuani erachiichani?
13 Seguru eska Pedru no méni mirikurhispka ambe enga Jesúsi arhipka enga na tsíntapkia, ima arhispti: “Eranguani ja juchiiti karichi sapirhatiichani” (Juanu 21:16). Enga chá orhejtsïkutiika, míteskajtsï eskajtsï jatsiska para ísï úni eska i tekstu na uandajka. Joperu jamberi úpirindi difisiliini tiempu arhutani para kumplirini ini xáni k’éri ánchikuarhitani. Orhejtsïkutiichaksï primeru jatsisti para exeni ambe engaksï uétarhinchani jaka imeecheri familia, exeni na engaksï pʼikuarherajka ka eskaksï sési marhuakuni jauaka Tata Diosïni. Ístu, jatsistiksï para ambakiti ejemplu máeni aianhpikuarhu ka sésiksï prepararikuarhini paraksï sési jorhentpini tánguarhikuecharhu ka íntu paraksï sési nitamataraani arhijtsïkperatechani kʼéri tánguarhikuecharhu. Ístuksï máru jarhuajpesïndi Grupuecharhu engaksï jarhuataajka Testiguechani engaksï Tratamientu ma uétarhinchajka, ka máteruechaksï jarhuataasïndi sukursalirhu anapu erachiichani engaksï Konstruksioniri ambe Exejka. I ambe, xarhatasïndi eskaksï orhejtsïkutiicha kánikua ánchikuarhita jatsisïnga.
Nájkirukaksï orhejtsïkutiicha uánikua úkua ambe jatsijka, xénchaasïndiksï Tata Diosïiri karichichani ka úsïndiksï ambe engaksï xáni uaaka paraksï kuidariauani. (Exea je párrafuechani 14 ka 15).
14. ¿Andiksïsï uéjki orhejtsïkutiicha sési kuidariuani imeecheeri erachiichani, ka ambe uaa jarhuataani? (1 Pedru 5:1-4).
14 Pedru ístu arhiaspti máteru kristianuechani engaksï orhejtsïkutiipka: “Exeani ja je Tata Diosïiri karichiichani” (arhinta je 1 Pedru 5:1-4). Míteskachi eskaksï orhejtsïkutiicha xénchaasïnga erachiichani ka ístuksï uékasïndi kuidariuani. Joperu ménichanksï úpirindi ísï pʼikuarherani eska difisiliiska indeni ánchikuarhitani úni, jimbokaksï kánikua ánchikuarhita jatsisïnga o kuataratinksï jarhani. Enga chá ísï pʼikuarherajka, ¿ambejtsï uaa úni? Aiangu je Tata Diosï Jeobani na engajtsï pʼikuarherajka. Pedru i ambe karaspti: “Enga nema jántspikuajka máteruechani, eska ísï uaaka Tata Diosïiri uinhapikua jimbo” (1 Ped. 4:11). Jamberiksï erachiicha problemeechani jatsiajti engaksï no uaaka sési niántani ini jurhiatikuecha jimbo. Joperu orhejtsïkutiicha, miá je eska tata Jesukristu, uaaka sánderu kánikua ambe úni imeechani jimbo ka eska chá, iáiasï ka ístu sánderu orhepatini, jimboka ima jindeeska “sánderu kʼéri karichi eranguti”. Ambe enga Tata Diosï Jeoba uéjka jindeesti eskaksï orhejtsïkutiicha xénchauaka erachiichani, sési kuidariuani ka eskaksï imeecha ueenaka “sési jámani”.
15. ¿Ambe úsïni orhejtsïkuti ma para kuidariuani erachiichani? (Ístu exe je imajenini).
15 William, enga ióni páni jakaia orhejtsïkutiini, kánikua jukaparharasïndi sési kuidariuani kúnguarhikuarhu anapu erachiichani. Enga ueenapka pandemia COVID-19, ima ka máteru kúnguarhikuarhu anapu orhejtsïkutiichaksï exespti eska jukaparhakuespka paraksï uandontskuarheni mándani semana aianhpiriicha jingoni engaksï imeecheri grupurhu japka. ¿Andi? Ima uandantasïndi: “Uánikuechaksï jandiajku jarhaspti imeecho, ka no nemanksï jatsispti engaksï jingoni úpiringa uandontskuarheni. Ísï jimbo, úpirindiksï chkétakukuarhini”. Jiáni enga erachi ma problema ma jatsijka, William kurhajchasïndi para míteni ambe uétarhinchaxaki ka ambe uandanhiatasïni. Xásï jirinhantasïndi informasioni para jarhuataani, sáno méntkisï, bideu ma úrasïndi enga juchaari pájina internetirhu jaka. Ístu, William uandantasïndi: “Iásï sánderu uétarhisïndi kuidariuani juchaari erachiichani. Juchachi kánikua jánguarhintasïnga para jarhuataani kʼuiripuechani míteni Tata Diosï Jeobani. Ka sáno májkueni ambechi jatsiska para úni parachi kuidariuani Tata Diosï Jeobaeri karichiichani ka jarhuataani paraksï no jurajkuni jurhimbikuani”.
JU JE JURAJKUNI ESKAJTSÏNI TATA DIOSÏ JEOBA KʼAMARAAKA SÉSI JORHENDANI
16. ¿Nénachi uaa ísï úni eskachi na jorhenguarhika Pedrueri karteecharhu?
16 Ini jorhenguarhikua jimbochi exeskia máru ambe engachi uaaka jorhenguarhini Pedrueri karteecha jimbo. Jamberijtsï exekia nani engajtsï jatsika para sánderu jánguarhintani. Pori ejemplu, ¿tsitipirintsï sánderu eratsentani na engachi xáni sési irekaaka jimbanhi parhakpinirhu? ¿Uékapirintsï aianhpini ánchikuarhitarhu o eskuelarhu o máteru lugari jimbo? ¿Eratseskijtsïa ambe máteru ambejtsï uaa úni parajtsï xarhatakuani erachiichani eskajtsï kánikua xénchaasïnga? Ka enga chá orhejtsïkutiika, ¿eratsetixakijtsï kuidariuani Tata Diosï Jeobaeri karichiichani tsípikua ka mintsita jingoni? Enga chá exekuarhikia ka kuenta íntskukuarheni eskajtsï no úxaka úni ambe ma, asï chkétakukuarhi je. Miá je “na enga xáni sési kámpijka Tata” ka eskaksïni ima jarhuataaka parajtsï sánderu sési úni ambe ma (1 Ped. 2:3). Pedrujtsïni i ambe aiachisïndi: “Tata Diosï[ksïni] [...] kʼamaraati sési jorhendani iámindu ambe. Ima uaati eskajtsï uíuinhasï jauaka, imaksïni jarhuataati parajtsï no méni jurajkuni ka ima uaati eskajtsï sési anhaxurhitini jauaka” (1 Ped. 5:10).
17. ¿Ambechi intsïnhaa engachi jánguarhintaska ka engachi jurajkuska eskajtsïni Tata Diosï Jeoba kʼamaraaka sési jorhendani?
17 Ma xanhari, Pedru ísï pʼikuarheraspti eska no jukanchaspka Tata Diosïiri Uájpeeri orhepatini jimbo jarhani (Luk. 5:8). Joperu Pedru seguirispti sési marhuakuni Kristuni, jimboka Tata Diosï Jeoba ka Jesúsi xénchperakua jingonksï jarhuataspka. Ka indeni ambe jimbo, ima intsïnhasti sésikua para inchani “Reinurhu enga jindeeka para méntkisï enga juchaari Tata Jesukristueriika, ima engajtsïni pʼímutantajka” (2 Ped. 1:11). ¡Xáni ambakiti ambe enga Pedru intsïnhaka! Enga chá májkueni jánguarhintaska eska Pedru ka jurajkuntsï eskaksïni Tata Diosï Jeoba kʼamaraaka sési jorhendani, ístujtsï uaaka intsïnhani tsípikua para méntkisï. Ka ísïjtsï ʻpʼímutanhantaaka, indeni ambe jimbo engajtsï chá xáni mintsikajkaʼ (1 Ped. 1:9).
PIREKUA 109 Ju je mintsita jingoni uékperani
a Ini jorhenguarhikua jimbo, exeakachi máru ambe engachi uaaka jorhenguarhini Pedrueri karteecharhu ka ístuchi exeaka na engajtsïni uaaka jarhuatani parachi úni tekaantaani tsʼéjkukuechani. Ístuksï orhejtsïkutiicha jorhenguarhiati ambeksï uaa úni paraksï sési kuidariuani erachiichani.
b Jamberi ima kristianuecha engaksï Palestina irekapka, jiánksï intsïnhaapti Pedrueri tsimani karteechani ante deksï Roma anapuecha ueenani uarhipeni Jerusaléni jingoni uéxurhini 66 jimbo.
c Pájinarhu jw.org exe je bideuni Ú je ambe enga uétarhijka parajtsï sési pájperani.