Kai Maua ne Koe “te Agaga o te Munatonu”?
“Te Tamana, ko uga mai ei ne ia ki a koutou te sua Fesoasoani, ko te Agaga o te munatonu.”—IOANE 14:16, 17.
“TE ALIKI, ka fano koe ki fea?” A te mea tenā se fesili e tasi ne ‵sili atu ne apositolo o Iesu ki a ia i toe itula ne fakamāumāu ne ia mo latou i te potu i se falealuga i Ielusalema. (Ioane 13:36) A koi fai‵pati latou, ne fakailoa atu ne Iesu ki a latou me ko ‵tau nei o tiakina ne ia latou kae toe foki atu ki tena Tamana. (Ioane 14:28; 16:28) Ka se toe nofo mai a ia o akoako latou kae tali atu ki olotou fesili. Kae ne fakatalitonu atu a ia ki a latou, penei: “Ka fakatagi atu foki au ki te Tamana, ko uga mai ei ne ia ki a koutou te sua Fesoasoani, [io me se tino fakamafanafana] ko te Agaga o te munatonu. Ko te mea ke nofo mau i a koutou ki te se gata mai.”—Ioane 14:16, te fakamatalaga mai lalo, NW.
2 Ne fakamatala mai ne Iesu me se a te fesoasoani tenā mo te auala ka fesoasoani atu ei ki ana soko. Ne fai atu a ia ki a latou, penei: “Ne seki fai atu ne au ki a koutou a mea konei i te kamataga, i a tatou koi ‵nofo tasi . . . E ‵tau o fano au keatea mō te ‵lei o koutou, i te mea kafai e se fano au, ka se vau ki a koutou te Fesoasoani. Kae kafai e fano au keatea, ko uga mai ei a ia ne au ki a koutou. . . . Kafai e oko mai te Agaga o te munatonu, ka takitaki ne ia koutou ki munatonu katoa.”—Ioane 16:4, 5, 7, 13.
3 Ne fakataunu te folafolaga tenei i te Penitekoso i te 33 T.A., e pelā mo te mea ne fakaasi mai ne te apositolo ko Petelu, penei: “Ko oti ne fakatu ne te Atua a Iesu mai te mate, kae molimau matou katoa ki te mea nei. Tela la, i te otiga ne avake a ia ki te lima fakaatamai o te Atua, maua ei ne ia mai te Atua a te Agaga Tapu tela ne folafola ne tona Tamana. E penei mo te mea ko matea kae lagona ne koutou, ko tena meaalofa tena ko tuku mai ki luga i a tatou katoa.” (Galuega 2:32, 33) E pelā mo te mea ka matea atu fakamuli ne tatou, a te agaga tapu telā ne ‵ligi ifo i te Penitekoso ne fakataunu mai i ei a mea e uke mō Kelisiano mua. Kae ne folafola atu ne Iesu me i “te agaga o te munatonu” ka ‘fakamasaua atu a mea katoa kola ko oti ne fai atu ne ia ki a latou.’ (Ioane 14:26) Ka mafai ei ke masaua ne latou a te galuega mo akoakoga a Iesu, ke oko foki eiloa ki ana pati ne fai, kae ke tusi a mea katoa konā ki lalo. Ne fesoasoani malosi atu te mea tenei ki te apositolo ko Ioane, telā ko matua, i te fakaotiga o te senitenali muamua T.A., i te taimi ne kamata ei o tusi ne ia te tala i tena tusi Evagelia. Ne aofia i te tala tenā a pati fakatonutonu tāua kolā ne tuku mai ne Iesu i te taimi ne fai ne ia te Fakamanatuga o tena mate.—Ioane, te mataupu e 13-17.
4 Ne folafola atu foki ne Iesu ki soko mua konā me i te agaga ka ‘akoako atu ki a latou a mea katoa’ kae ‘takitaki ne ia latou ki muna‵tonu katoa.’ Ka fesoasoani atu te agaga ki a latou ke malama‵lama i akoakoga ‵loto o te Tusi Tapu kae fakatumau foki te lotou ‵kau fakatasi i te mafaufau, te malamalama, mo olotou fuafuaga. (1 Kolinito 2:10; Efeso 4:3) Ne tuku atu ne te agaga tapu te malosi ki Kelisiano mua konā ke ga‵lue e pelā me se potukau, ko “te tavini fakamaoni kae poto,” o tuku atu ki Kelisiano fakaekegina taki tokotasi a meakai faka-te-agaga “i te taimi tonu.”—Mataio 24:45.
E Molimau Mai te Agaga
5 I te po 14 o Nisani, i te 33 T.A., ne fakaasi atu ne Iesu ki ana soko me ka olo atu fakamuli latou ki a ia kae ka ‵nofo fakatasi latou katoa mo tena Tamana i te lagi. Ne fai atu a ia ki a latou, penei: “E uke a mea e ‵nofo ei koutou i te fale o toku Tamana, kae tenei au ka fano o fakatoka mo koutou. Moi seai, penei e se fai atu ne au ki a koutou. Kafai foki e fano au o fakatoka se koga e ‵nofo i ei koutou, au e toe foki mai, ko ave ei ne au a koutou, ko te mea ke iai koutou i te koga e nofo ei au.” (Ioane 13:36; 14:2, 3) Ka pule fakatasi latou mo ia i tena Malo. (Luka 22:28-30) Ke maua ne latou te fakamoemoega faka-te-lagi tenei, e ‵tau mo latou o “fanau mai ne te Agaga” e pelā me ne tama faka-te-agaga a te Atua kae fakaekegina ke tavini atu e pelā me ne tupu mo faitaulaga fakatasi mo Keliso i te lagi.—Ioane 3:5-8; 2 Kolinito 1:21, 22; Tito 3:5-7; 1 Petelu 1:3, 4; Fakaasiga 20:6.
6 Ne kamata te ‘kalagāga faka-te-lagi’ tenei i te Penitekoso i te 33 T.A., kae e foliga mai me ne gata atu te kalagāga tāua tenā ki te tokoukega o tino konā i tausaga mai tua ifo o te 1930. (Epelu 3:1) A te aofaki o tino kolā ne fakamailoga ne te agaga tapu ke fai mo fai ne vaega o te Isalaelu faka-te-agaga ko te toko 144,000, “kola ne fakaolagina latou mai te tokoukega o tino.” (Fakaasiga 7:4; 14:1-4) Ne papatiso a tino konei ke aofia i te foitino faka-te-agaga o Keliso, tena fakapotopotoga, mo tena mate. (Loma 6:3; 1 Kolinito 12:12, 13, 27; Efeso 1:22, 23) Mai tua o te lotou papatisoga ki te vai kae fakaeke ki te agaga tapu, ne ola latou i se olaga faigata, se olaga fakamaoni ke oko ki te mate.—Loma 6:4, 5.
7 E pelā me ne tino Isalaelu faka-te-agaga, ne aofia a Kelisiano fakaekegina konei i te feagaiga fou i te va o Ieova mo te “Isalaelu a te Atua.” (Kalatia 6:16; Ielemia 31:31-34) Ne fakamautinoa aka te feagaiga fou ki te toto maligi o Keliso. Ne taku mai ne Iesu te mea tenei i te taimi ne fai ei ne ia te Fakamanatuga o tena mate. E fai mai penei te tala a Luka: “Ne puke a ia ki te falaoa, ko fakafetai, ko tofitofi, kae avatu ki a latou, ana muna, ‘Ko toku foitino tenei, ko tuku atu mo koutou; ke fai mo fakamanatuga ki a au.’ Ne pena foki o puke ki te ipu i te otiga ne ‵kai, ko fai atu penei, ‘Ko te ipu tenei o te feagaiga fou i toku toto, ko fakamaligi mo koutou.’ ” (Luka 22:19, 20) A te ‵toega, io me ko sui koi ‵toe o te 144,000 i te lalolagi, ko tino kolā e ‵tau o ‵kai ki te falaoa kae inu ki te uaina fakatusa i te Fakamanatuga o te mate o Iesu.
8 E iloa pefea ne te kau fakaekegina me ko maua ne latou te kalagāga faka-te-lagi? E maua ne latou te molimau a te agaga tapu telā e se mafai o ‵se. Ne tusi atu te apositolo ko Paulo ki vaegā tino penā, penei: “Ko latou kola e takitaki ne te Agaga o te Atua, ko tama kona a te Atua. . . . Ko te Agaga eiloa tela e molimau mai ki agaga o tatou, me i a tatou ko fanau a te Atua. Ona ko tatou ko ana fanau, ka maua ne tatou a fakamanuiaga ne tausi ne ia mo ana tino, kae ka maua foki fakatasi ne tatou mo Keliso a mea kola ne tausi ne te Atua mō Keliso, i te mea, kafai e kau fakatasi tatou mo fi‵taga o Keliso, ka kau fakatasi foki tatou mo ia i tona ‵malu.” (Loma 8:14-17) E ‵mana ‵ki te molimau tenei a te agaga me i tino kolā e fakalotolotolua malie e uiga ki te mauaga o te kalagāga faka-te-lagi e mafai o fakaiku aka mo te fakamaoni me e seki maua ne latou a te kalagāga tenā, kae e se ‵kai kae inu latou i te taimi o te Fakamanatuga.
Te Agaga mo Nisi Mamoe
9 Ona ko te mea e mu‵tana te aofaki o Kelisiano e aofia i te Isalaelu faka-te-agaga, ne fakasino atu a Iesu ki a latou e pelā me ko te “lafu foliki.” E tuku atu latou ki loto i te “lulu” o te feagaiga fou, kae e ‵kese latou mai i ‘nisi mamoe’ e se lausia kolā ne fai mai a Iesu me e ‵tau o ‵luku mai foki ne ia. (Luka 12:32; Ioane 10:16) A nisi mamoe kolā ne fakamaopoopo aka i te taimi o te gataga ka aofia i te “vaitino tokouke” kolā ne fakaiku aka ke ‵sao atu “i te fakasauaga lasi,” mo te fakamoemoega ke ola ki te se-gata-mai i te lalolagi palataiso. Se mea gali, me i te fakaasiga ne maua ne Ioane i te fakaotiga o te senitenali muamua T.A., e faka‵kese i ei a te vaitino tokouke tenei mo sui e toko 144,000 o te Isalaelu faka-te-agaga. (Fakaasiga 7:4, 9, 14) E mata, e maua foki ne nisi mamoe a te agaga tapu, kae kafai e maua, e aogā pefea te agaga tapu ki olotou olaga?
10 E fai ne te agaga tapu se tusaga tāua i olaga o nisi mamoe. E fakamailoga te lotou tukuatuga ki a Ieova e auala i te papatisoga “i te igoa o te Tamana, te Tama mo te Agaga Tapu.” (Mataio 28:19) E talia ne latou te pulega sili a Ieova, kae faka‵logo ki a Keliso e pelā me ko te lotou Tupu mo te Fakaola, kae tautali foki ki te takitakiga a te agaga o te Atua, io me ko te malosi galue, i olotou olaga. E ati aka ne latou i olotou olaga i aso katoa a “fua o te Agaga,” ko te “alofa, te fiafia, te filemu, te kufaki, te mataalofa, te ‵lei, te fakamaoni, te loto malalo, mo te loto pulea.”—Kalatia 5:22, 23.
11 E ‵tau o talia ne nisi mamoe a te Muna a te Atua mo tena agaga tapu ke faka‵mā latou. Ko oti ne faka‵māgina te kau fakaekegina i se auala fakapito, me ne taku amiotonugina kae faka‵malugina foki e pelā me ko te avaga fafine a Keliso. (Ioane 17:17; 1 Kolinito 6:11; Efeso 5:23-27) E faipati a te pelofeta ko Tanielu e uiga ki a latou e pelā me ko “tino tapu o te Atua Maluga,” kolā e maua ne latou te Malo mai lalo i ‘te tama a te tagata,’ ko Keliso Iesu. (Tanielu 7:13, 14, 18, 27, NW) Mai mua atu i ei, ne folafola mai a Ieova e auala i a Mose mo Alona, ki te fenua o Isalaelu, penei: “Au ko [Ieova] te otou Atua, tela la, e tau mo koutou o fakatapu otou foitino, me i a au e malu.”—Levitiko 11:44.
12 A te pati ko te “faka‵māgina” e fakauiga eiloa ki te “gasuesue io me ko te faiga ke ‵malu, ke ‵vae keatea, io me e tuku fakaa‵tea mō te taviniga io me ke fakaaogā i te taviniga ki a Ieova te Atua; te tulaga ‵malu, kae ‵mā.” I te kamataga o te 1938, ne fai mai te Watchtower me i te potukau pelā mo Ionatapa, io me ko nisi mamoe, “e ‵tau o iloa ne latou me e manakogina ke ‵vae keatea [tukugina atu] kae faka‵māgina so se tino telā e fai mo fai te vaega o te vaitino tokouke kae ola i te lalolagi.” I te fakaasiga e uiga ki te vaitino tokouke, telā ne fakamau i te tusi o Fakaasiga, e fai mai i ei e uiga ki a latou me “ne ‵ta olotou gatu, kae ne faka‵kena foki ne latou ki te toto o te Tama Mamoe” kae “tavini atu ki a ia [Ieova] i te ao mo te po i tona fale tapu.” (Fakaasiga 7:9, 14, 15) Fakatasi mo te fesoasoani o te agaga tapu, e fakaoti ne nisi mamoe olotou mafi ke ola e ‵tusa mo mea e manakogina ne Ieova e uiga ki te ‵malu.—2 Kolinito 7:1.
Te Faiga o Mea ‵Lei ki Taina o Keliso
13 Ne faka‵mafa mai ne Iesu te fesokotakiga ‵pili i te va o nisi mamoe mo te lafu mamoe foliki i tena tala fakatusa ki mamoe mo kouti, telā ne aofia i tena valoaga e uiga ki “te gataga o te lalolagi.” I te tala fakatusa tenā, ne fakaasi manino mai ne Iesu me i te fakaolataga o nisi mamoe e fetaui ‵lei mo olotou faifaiga ki te kau fakaekegina, kolā ne fakaigoa ne ia me ko “oku taina.” Ne fai mai a ia, penei: “Ko fai atu ei au ko te tupu ki tino i toku feitu fakaatamai, ‘O‵mai, i a koutou ko oti ne fakamanuiagina ne toku Tamana, ke fai mō koutou a te malo ne fakatoka mō koutou mai te kamataga o te lalolagi. . . . Au e taku tonu atu ki a koutou, so se mea ne fai ne koutou ki se tokotasi o oku taina konei e se taulia, ko au tena ne fai ne koutou ki ei!’ ”—Mataio 24:3; 25:31-34, 40.
14 A te tugāpati ko te “so se mea ne fai ne koutou” e fakasino atu ki faifaiga a‵lofa ki taina faka-te-agaga o Keliso, kolā ne seki fai faka‵lei ne te lalolagi a Satani, ke oko eiloa ki te ‵peiga o nisi o latou ki te falepuipui. Ne ma‵nako latou ki mea‵kai, gatu, mo vailakau. (Mataio 25:35, 36, te fakamatalaga mai lalo, NW) I te taimi tenei o te gataga, talu mai te 1914, ko oti ne oko atu a tino fakaekegina e tokouke ki vaegā tulaga penā. A tala fakamuli nei o Molimau a Ieova e fakaasi mai i ei me ko oti ne ‵lago atu olotou taugasoa a‵lofa fakamaoni ki a latou, ko nisi mamoe kolā ne fakaosofia ne te agaga.
15 Ko oti ne maua i se auala fakapito ne taina fakaekegina o Keliso i te lalolagi i te taimi tenei o te gataga a te ‵lago malosi atu o nisi mamoe i te faiga o te fakatonuga ne tuku mai ne te Atua ke ‘talai atu te tala ‵lei tenei o te Malo ki te lalolagi katoa, mo fai te molimau ki tino katoa.’ (Mataio 24:14; Ioane 14:12) E tiga eiloa ko fanaifo ki lalo te aofaki o te kau fakaekegina i tausaga ko ‵teka atu nei, kae ko te aofaki o nisi mamoe ko gasolo aka eiloa ki luga i te fia miliona. Ko oti ne tavini atu a te fia afe o tino konei e pelā me ne tino talai tumau—paenia mo misionale—mai te fakasalalauatuga o te tala ‵lei o te Malo ki “kapakapalagi o te lalolagi.” (Galuega 1:8) E ‵kau atu a nisi tino ki te galuega talai e ‵tusa mo te mea e mafai o fai ne latou kae e ‵lago atu latou mo te fia‵fia ki te galuega tāua tenei i mea tau tupe.
16 Ko oko eiloa i te loto fakafetai o taina fakaekegina o Keliso ki te ‵lago atu mo te a‵lofa fakamaoni o olotou taugasoa, ko nisi mamoe! Ne fakaasi faka‵lei mai olotou lagonaga i te tusi ko te Worldwide Security Under the “Prince of Peace” telā ne tuku mai ne te potukau ko te tavini i te tausaga ko te 1986. E fai mai, penei: “Talu mai te Taua a te Lalolagi i te Lua, a te fakataunuga o te valoaga a Iesu mō te ‘gataga o te lalolagi’ e lasi eiloa te tusaga o te ‘vaitino tokouke’ o nisi mamoe e fai i ei. . . . Tela la, e ‵tau eiloa o fakafetai atu e aunoa mo te fakatalave, ki te ‘vaitino tokouke’ i te lalolagi kātoa kolā e ‵kau fakatasi mō te tusaga lasi ne fai ne latou i te fakataunuga o te valoaga a [Iesu] i te Mataio 24:14!”
‘Ne Fakakatoatoagina Fakatasi Latou mo Tatou’
17 Ne faipati te apositolo ko Paulo e pelā me se tokotasi o te kau fakaekegina, e uiga ki tāgata mo fāfine fakamaoni kolā ne ola mai mua o Keliso, kae ne tusi mai a ia, penei: “Ka ko tino katoa konei, ne taku‵leia ona ko te lotou fakatuanaki! Kae ne seki maua ne latou te mea ne folafolagina ne te Atua, me ko oti ne fuafuagina ne te Atua se fuafuaga e sili atu mō tatou [te kau fakaekegina]. A tona fakamoemoega ke fakakatoatoagina fakatasi latou mo tatou.” (Epelu 11:35, 39, 40) I te Meleniuma, ka pule mai a Keliso mo ana soko fakaekegina e toko 144,000 e pelā me ne tupu mo faitaulaga kae ka fakasoa mai ne latou te aogā o te taulaga togiola a Keliso ki te lalolagi nei. Kae ka “fakakatoatoagina” a foitino mo mafaufau o nisi mamoe i ei.—Fakaasiga 22:1, 2.
18 E ‵tau o fakamalosi atu ne mea katoa konei a mafaufau o nisi mamoe ke iloa ne latou te pogai e ‵saga malosi atu ei a Tusitusiga Tapu Kelisiano faka-Eleni ki a Keliso mo ana taina fakaekegina mo te lotou vaega fakavae i te fakagaluegāga o fuafuaga a Ieova. Tela la, e ‵kilo atu a nisi mamoe ki ei e pelā me se tauliaga ke ‵lago atu i so se auala e mafai o fai ne latou ki te potukau fakaekegina o te tavini a koi faka‵tali latou “i te fia lavea o te Atua ko fakaasi mai tena fanau” i Amaketo mo te vaitaimi o te Meleniuma. E mafai o ‵kilo atu latou ki te taimi “ka fakasaoloto a mea katoa ne faite mai te pologa mo te iku vale, ko te kau fakatasi i te saolotoga ‵malu o te fanau a te Atua.”—Loma 8:19-21.
Ne ‵Kau Fakatasi i te Agaga i te Fakamanatuga
19 I tena ‵talo fakaoti i te po 14 o Nisani, i te 33 T.A., ne fai atu a Iesu, penei: “E se fakapito fua taku ‵talo . . . ko te mea ke tasi latou katoa, e pela mo koe te Tamana e i loto i a au, mo au foki e i loto i a koe, ke tasi foki latou i loto i a taua; ko te mea ke talitonu te lalolagi me ne uga mai ne koe au.” (Ioane 17:20, 21) Ona ko te alofa, ne uga mai ei ne te Atua tena Tama ke tuku atu tena ola mō te fakaolataga o te kau fakaekegina mo te lalolagi o tino faka‵logo. (1 Ioane 2:2) Ko oti ne fai ne “te agaga o te munatonu” ke ‵kau fakatasi a taina o Keliso mo olotou taugasoa. I te afiafi-po i a Mati po 28, māfai ko tō te mata o te la, ka maopoopo fakatasi ei a potukau e lua konei ke fakamanatu te mate o Keliso kae ke fakamasaua aka ei a mea katoa ko oti ne fai ne Ieova ki a latou e auala i te taulaga a tena Tama fagasele, ko Keliso Iesu. Ke na fakamalosi mai te lotou ‵kau mai i te taimi tāua tenā ki te lotou loto ‵kau fakatasi kae ke fakafou aka ei te lotou fakaikuga ke tumau i te faiga o te loto o te Atua, mai te tukuatuga o fakamaoniga me e fia‵fia latou ke ‵nofo fakatasi mo tino kolā e alofa a Ieova ki ei.
Ke Toe Mafaufau ki ei
• Ko te taimi fea ne tuku atu ei “te agaga o te munatonu” ki Kelisiano mua, kae ne fakamaoni aka pefea te mea tenā e pelā me se “fesoasoani”?
• E iloa pefea ne te kau fakaekegina me ko maua ne latou te kalagāga faka-te-lagi?
• Ne a auala e galue ei te agaga o te Atua i nisi mamoe?
• Ne fai pefea ne nisi mamoe a mea ‵lei ki taina o Keliso, kae kaia ka fakakātoatoagina fakatasi ei latou mo te kau fakaekegina?
[Fesili mo te Sukesukega]
1. Se a te fakamatalaga tāua ne tuku atu ne Iesu ki ana soko i te ‵toe taimi ne ‵nofo tasi ei latou i te potu i se falealuga?
2. Se a te mea ne folafola atu ne Iesu me ka uga mai ne ia ki ana soko māfai ko fano kea‵tea a ia?
3. (a) Ne uga atu anafea “te agaga o te munatonu” ki Kelisiano mua? (e) Se a te auala tāua e tasi ne fai ei a te agaga mo fai se “fesoasoani” ki a latou?
4. Ne fesoasoani atu pefea “te agaga o te munatonu” ki Kelisiano fakaekegina mua?
5. (a) Se a te fakamoemoega fou ne fakamatala atu ne Iesu ki ana soko i te po 14 o Nisani i te 33 T.A? (e) Se a te tusaga o te agaga tapu i te fakataunuga o te folafolaga tenā a Iesu?
6. (a) Ne kamata anafea te kalagāga ki te lagi, kae e tokofia e maua ne latou te kalagāga tenei? (e) Ne a mea ne aofia i te papatisoga a tino kolā ne kalagagina?
7. Kaia e fai ei pelā me ko Kelisiano fakaekegina fua e ‵kai kae inu i te Fakamanatuga?
8. E iloa pefea ne te kau fakaekegina me ko maua ne latou te kalagāga faka-te-lagi?
9. Ne a potukau ‵kese e lua e taku mai i tusi Evagelia mo te tusi o Fakaasiga?
10. E papatiso pefea a nisi mamoe “i te igoa o te Tamana, te Tama mo te Agaga Tapu”?
11, 12. (a) E faka‵malugina pefea a te kau fakaekegina i se auala fakapito? (e) I auala fea e faka‵malu kae fakatapu ei a nisi mamoe?
13, 14. (a) E ‵tusa mo te tala fakatusa a Iesu e uiga ki mamoe mo kouti, se a te mea e fakalago‵lago ki ei a te fakaolataga o mamoe? (e) I te taimi tenei o te gataga, e fai pefea ne nisi mamoe a mea ‵lei ki taina o Keliso?
15, 16. (a) Se a te galuega telā ne fai ne nisi mamoe ke fesoasoani atu i ei ki taina fakaekegina o Keliso i te lalolagi nei? (e) Ne fakaasi atu pefea ne te kau fakaekegina te lotou loto fakafetai ki nisi mamoe?
17. Se a te auala ka “fakakatoatoagina” ei a tino fakamaoni i aso mua kolā ka toe‵tu mai ki te lalolagi fakatasi mo te kau fakaekegina?
18. (a) Se a te mea ko maina ‵lei i ei a nisi mamoe mai fakamatalaga ‵tonu i te Tusi Tapu? (e) Se a te fakamoemoega e fakatali‵tali ki ei a nisi mamoe māfai ‘ko fakaasi mai a fanau a te Atua’?
19. Se a te mea ko oti ne fai ne “te agaga o te munatonu” ki te kau fakaekegina mo olotou taugasoa, kae ka ‵kau fakatasi pefea latou i se auala fakapito i te afiafi po i a Mati po 28?
[Ata i te itulau e 25]
Ne ‵ligi atu “te agaga o te munatonu” ki soko i te Penitekoso i te 33 T.A.
[Ata i te itulau e 27]
Ko oti ne fai ne nisi mamoe a mea ‵lei ki taina o Keliso mai te ‵lago atu ki a latou i te fakataunuga o te fakatonuga mai te Atua ke talai atu