E Mata, ko Manumalo Satani?

E UKE a manatu tuku taumate o tino tusitala mo tino ata‵mai e uiga ki te fakatau‵faiga i te va o te ‵lei mo te masei i te lalolagi kātoa. Kae e isi se tusi telā e fakamatala faka‵lei mai ei te kinauga i te va o te Atua mo te Tiapolo. A te tusi tenā ko te Tusi Tapu. E fakaasi mai i ei a mea kolā e aofia i te kinauga tenei mo auala ke iloa ei ne tatou te tino telā e manumalo.

Mai tua malie eiloa o te faitega o te tagata mo te fafine muamua, ne ‵teke atu ei se agaga masei, ko Satani te Tiapolo, ki te pulega a te Atua. E pefea la? Mai te faiga o ana pati fakalogo, ne ‵losi atu ei Satani me ne seki fia tuku atu ne Ieova a mea ‵lei ki ana tino kolā ne faite, kae e ‵lei atu te lotou olaga māfai e ‵tu tokotasi latou mai i a ia.​—⁠Kenese 3:​1-5; Fakaasiga 12:⁠9.

Fakamuli ifo, i aso o Iopu, ne toe fakasae aka ne Satani se isi kinauga. Ne taumafai malosi a ia o fakamasei te fakamaoni o Iopu ki te Atua, kae ne fai atu ei a Satani, penei: “A te tagata e mafai fua o tiakina ana mea katoa manafai ko manako ke ola a ia.” (Iopu 2:⁠4) Ko oko eiloa i te fakalogo‵mae o pati konā ki tino katoa. Ne fakaaogā ne ia te tugāpati ko “te tagata” i lō te fakasino atu fua ki a Iopu, kae ne fakafesiligina ei ne Satani te fakamaoni o tino katoa. Ne fakauiga ana pati konā, penei: “E fai fua ne se tino so se mea ke tumau ei a ia i te ola. Tuku mai fua te avanoaga ki a au kae ka ‵fuli ne au a tino katoa keatea mai te Atua.”

E mafai fua o iloa aka a te tino e manumalo i te Atua mo te Tiapolo māfai e tali faka‵lei aka a fesili e lua konei: E mata, e mafai o manuia a tino māfai e pule atu ki a latou eiloa? E mata, ko oti ne ‵fuli ne te Tiapolo a tino katoa mai te Atua tonu?

E Mata, e Mafai o Manuia a Tino Māfai e Pule Atu ki a Latou Eiloa?

Ne tofotofo a tino ki vaegā pulega kese‵kese i te fia afe tausaga. I aso ko ‵teka, ne tofotofo a tāgata ki vaegā pulega kese‵kese e pelā mo te malo telā e isi sena tupu, te malo telā e pule ne se matakāiga mau‵mea (kaigā Aliki), malo Saoloto, te malo telā e pule ne se tino tokotasi, malo Fasisi mo malo Kominisi. E fakaasi mai ne tofotofoga ki pulega kese‵kese konei me e se mafai eiloa o ma‵goi olotou pulega, i ne?

“Ne tofotofo foki te kau Loma ki vaegā pulega kese‵kese,” ko pati a H. G. Wells i tena tusi ko te History of the World, telā ne ‵lomi i te 1922. Ne toe fai mai a ia, penei: “Ne mafuli‵fuli faeloa olotou pulega, kae ne seki mafai foki o tumau. Ne seki iku manuia a tofotofoga konā. I aso nei, koi tofotofo eiloa a Eulopa mo Amelika ki auala kese‵kese ke faka‵lei aka ei a fakalavelave e uiga ki pulega i te lalolagi e pelā mo mea kolā ne oko atu ki te kau Loma.”

Koi tumau te tofotofoga ki pulega kese‵kese konā ke oko mai eiloa ki ‵tou vaitaimi nei. Ne iku atu i ei ki te taliaga ne te tokoukega o tino a te pulega o malo saoloto. E tali‵tonu a tino me e isi se tusaga o tino katoa o te atufenua i te pulega o malo saoloto. Kae e mata, ne fakaasi mai ne malo saoloto me ne mafai o manuia a tino i te lotou pule atu ki a latou eiloa e aunoa mo te fesoasoani o te Atua? Ne fai mai te pule o te malo mua o Initia, ko Jawaharlal Nehru me e ‵lei ‵ki a malo saoloto kae ne toe fakaopoopo mai a ia, penei: “E fai atu au penei ona fua ko nisi pulega e sili atu te ma‵sei.” Ne fai mai foki a te pelesitene mua o Falani ko Valéry Giscard d’Estaing, penei: “Ko lavea atu nei ne tatou se matugā fakalavelave lasi i te faiga o malo saoloto.”

Ne iloa ‵lei ne se tino atamai Eleni, ko Plato me e isi se vāivāiga e tasi i pulega a malo saoloto i te lima senitenali T.L.M. I tena tusi ko te History of Political Theory, ne taku tonu mai ne ia me e “se lava te atamai mo te iloa o tino fakapolitiki kolā e pule mai i malo saoloto.” E fakaasi mai ne tino fakapolitiki i aso nei te lotou fanoa‵noa me ko oko eiloa i te faigata ke maua ne latou a tino ata‵mai ke ga‵lue i malo. E fai mai te nusipepa ko The Wall Street Journal me “e fanoa‵noa a tino ona ko te foliki o te iloa o takitaki ke faka‵lei aka a fakalavelave faiga‵ta kolā e fe‵paki mo latou.” Ne toe faka‵soko mai, penei: “Ko ‵fiu latou i te fakalotolotolua mo te sē fakamaoni o olotou takitaki me e ma‵nako latou ki se pulega tonu.”

Ke mafau‵fau la ki te pulega a te tupu ko Solomona i Isalaelu. Ne tuku atu ne Ieova te Atua a te poto sē fuafuagina ki a Solomona. (1 Tupu 4:​29-34) Ne manuia pefea te fenua ko Isalaelu i tausaga e 40 ne pule atu ki ei a Solomona? E tali mai te Tusi Tapu, penei: “A tino Iuta mo Isalaelu ko pelā eiloa mo one o te matafaga i te tokouke; i te taimi nei a tino e kai kae inu kae fia‵fia.” Ne toe fai mai te tala, penei: “A tino Iuta mo Isalaelu ne ‵nofo faeloa mo te saogālēmū i aso ne ola ei a Solomona. E tofu eiloa kāiga takitasi mo olotou togā vine mo togā mati.” (1 Tupu 4:​20, 25) Ne maua ne te atufenua tenā se pulega tumau, te maumea mo te fia‵fia foki ona ko te pule atu o se tupu poto pelā me ko te sui matea o te ‵toe Pule Sili telā e se lavea ki mata, ko Ieova te Atua.

Ko tafaga la te ‵kese o pulega a tino mo te pulega a te Atua! E mata, e tonu te manatu me ko manumalo nei a Satani i te kinauga e uiga ki te pulega? Ikai, me ne folafola mai te pelofeta ko Ielemia, penei: “Te Aliki, e iloa ne au me e seai se tino e pule i tena ikuga; e seai se tino e pule i tena ola.”​—⁠Ielemia 10:⁠23.

E Mata, e Mafai ne Satani o ‵Fuli Kea‵tea a Tino Katoa Mai te Atua?

E mata, ko oti ne manumalo a Satani me ne mafai o ‵fuli kea‵tea ne ia a tino katoa mai te Atua? I te mataupu e 11 o te tusi ko Epelu, ne taku mai ne te apositolo ko Paulo a igoa o tāgata mo fāfine fakamaoni i aso mua. Kae ne folafola mai a ia, penei: “Ko se lava te taimi e tala fakamāea atu ei ne au a latou konei: Kitiona, Palako, Samasoni, Iefata, Tavita, Samuelu mo pelofeta.” (Epelu 11:32) Ne fakasino atu a Paulo ki tavini fakamaoni a te Atua e pelā me ne molimau kolā e fai pelā me se fakaputugā kaumana lasi. (Epelu 12:⁠1) A te pati Eleni telā ne fakaaogā i konei ki te “kaumana” e se fakauiga ki se kaumana fua e tasi kae ki kaumana kolā e kaumanā ei te lagi. E fetaui ‵lei te mea tenei ona ko tavini fakamaoni a te Atua i aso ko ‵teka ne fai pelā me ne kaumana ‵lasi ona ko te tokouke o latou. E tonu, ko oti ne fakaaogā ne tino e tokouke a te saolotoga ke fai olotou filifiliga ke ‵lago atu ei latou ki te pulega a Ieova te Atua.​—⁠Iosua 24:⁠15.

Se a te mea ko lavea atu ne tatou i ‵tou aso nei? Ko oti ne oko atu te aofaki o Molimau a Ieova i te lalolagi kātoa ki te ono miliona tupu faitalia eiloa a fakasauāga fakama‵taku mo ‵tekemaiga i te vaitaimi nei. E ‵kau atu foki ki a latou te toko iva miliona tupu o nisi tino, kae ko fakaiku ne tino e tokouke konei ke momea aka te fakapili‵pili atu o latou ki te Atua.

E maua mai eiloa i te Tama a te Atua ko Iesu Keliso a te tali tonu ki ‵losiga a Satani me e mafai ne ia o ‵fuli a tino katoa kea‵tea mai i a Ieova. Ne seki mafai foki eiloa ne tena logo‵mae i luga i te sataulo o fakagata tena fakamaoni. I tena toe mānavaga eiloa, ne fai atu a Iesu, penei: “Toku Tamana, ko tuku atu ne au toku agaga ki ou lima!”​—⁠Luka 23:⁠46.

E fakaaogā ne Satani tena malosi katoatoa​—⁠e auala i fakaosoosoga mo fakasauāga​—⁠ke pule atu ei a ia ki tino. E fakaaogā ne ia a “manakoga agasala, ko mea e matea ne tino kae ma‵nako ki ei, mo mea katoa i te lalolagi nei kolā e fakamata‵mata ki ei a tino” ke fakaosooso aka ei latou kae ‵sala foki a ia ki se avanoaga ke fakalavelave atu ei ki te lotou ‵kau atu ki a Ieova. (1 Ioane 2:16) Ko oti foki ne ‘fakapouli a mata o tino sē tali‵tonu ne Satani ko te mea ke se lavea ne latou a te mainaga o te Tala ‵Lei e uiga ki te ‵malu o Keliso.’ (2 Kolinito 4:⁠4) Kae e se fakatalave foki a Satani i ana taumafaiga ke fakamalosi aka te mataku ki tino ke fakataunu ei te mea e manako a ia ki ei.​—⁠Galuega 5:⁠40.

Ka se mafai eiloa o manumalo a Satani i tino kolā e ‵kau atu ki te Atua. Ko oti ne iloa ne latou a Ieova te Atua kae e ‘a‵lofa foki latou ki a ia mo olotou loto kātoa, agaga kātoa mo olotou mafaufau kātoa.’ (Mataio 22:37) E tonu, a te ‵mautakitaki o te fakamaoni o Iesu Keliso mo nisi tino e tokouke e fai pelā me se fakamaoniga tonu eiloa me ko takavale Satani te Tiapolo.

Se a te Mea ka Tupu i Aso Mai Mua?

E mata, ka tumau eiloa a tino i te tofotofo aka ki pulega kese‵kese? Ne ‵valo mai te pelofeta ko Tanielu, penei: “I te taimi o takitaki konā, kae ka fakatu ne te Atua o te lagi a te malo telā ka se toe gata mai. Ka se toe mafai o takavale a te malo tenā. Ka fakatakavale ne ia a malo katoa konā, kae ka tumau ki te se-gata-mai.” (Tanielu 2:44) A te Malo telā e fakatu aka ne te Atua se malo i te lagi telā e pule i ei a Iesu Keliso. Ko te Malo foki eiloa telā ne fakaakoako ne Iesu ana soko ke ‵talo atu ki ei. (Mataio 6:​9, 10) Ka fakaseai atu ne te Malo tenā a malo katoa o tino i te “taua [telā ko pili mai] i te aso lasi o te Atua e o ia te Malosi Katoatoa” kae ka pokotia i ei te lalolagi kātoa.​—⁠Fakaasiga 16:​14, 16.

Ne a mea ka ‵tupu ki a Satani? E fakamatala mai ne te Tusi Tapu a te mea telā ka tupu: “Ne puke ne [te agelu a Ieova] te talako, telā ko te gata mua eiloa, ko te Tiapolo tenā io me ko Satani, kae ne saisai ne ia i te afe o tausaga. Ne ‵pei ne te agelu a ia ki mone, ‵loka faka‵mau ko te mea ke se toe takitaki ‵se ne ia a fenua ke oko ki te palelega o te afe o tausaga.” (Fakaasiga 20:​1-3) Ka kamata te Pulega a Iesu Keliso i te Afe Tausaga māfai ko oti ne ‵pei atu a Satani ki mone.

Ko tafaga la te gali o te lalolagi nei i te taimi tenā! Ka ‵galo atu i ei a amioga ma‵sei katoa mo te māfuaga o mea konā. E folafola mai te Tusi Tapu, penei: “Ka ko tino amio ma‵sei ka afuli kea‵tea . . . ka ko latou kolā e loto malalo, ka fai mo latou te fenua, kae ka maua ne latou te manuia mo te filemu katoatoa.” (Salamo 37:​9-11) Ka seai eiloa se mea ka fakamakosu atu ei te lotou olaga filemu​—⁠faitalia me ne tino io me ko manu. (Isaia 11:​6-9) Ke oko foki eiloa ki te fia miliona o tino kolā ne seki maua ne latou se avanoaga ke tauloto e uiga ki a Ieova kae ne ‵lago atu foki mo te sē iloa ki te Tiapolo, ka toe faka‵tu mai latou ke akoako latou e uiga ki te Atua.​—⁠Galuega 24:⁠15.

Kafai ko oti atu te Pulega i te Afe Tausaga, ka fai te lalolagi pelā me se palataiso, kae ka ‵lei katoatoa a tino i ei. Ka toe fakasaoloto mai ei a Satani mō “se taimi toetoe,” kae mai tua ifo i ei, ko fakaseai atu ei a ia ki te se-gata-mai fakatasi mo tino katoa kolā e ‵teke atu ki te pulega a te Atua. ​—⁠Fakaasiga 20:​3, 7-10.

Ka Kau Atu Koe ki a Ai?

E fakamasei ne Satani te lalolagi i te vaitaimi tenei kae maise eiloa i te selau tausaga ko ‵teka atu nei. Kae e se fakauiga i ei me ko manumalo a ia, kae e fakaasi mai ne te tulaga o te lalolagi nei me ko ‵nofo atu tatou i aso fakaoti o te lalolagi masei tenei. (Mataio 24:​3-14; Fakaasiga 6:​1-8) E se fakamaoni mai ne te uke o amioga ma‵sei i te lalolagi nei io me ko mea kolā e tali‵tonu ki ei te tokoukega o tino me ko oi te tino e manumalo. E fakamaoni mai te tino manumalo i te faiga o te pulega telā e ‵lei atu pelā foki mo te tavini atu o tino ki te Atua ona ko te lotou a‵lofa ki a ia. Kae e ‵tusa eiloa mo ikuga o faifaiga e lua konā, ko iloa ei ne tatou me e manumalo eiloa a Ieova.

Kae kafai ko oti ne fakatalitonu mai me e ‵se fua a ‵losiga a Satani i te taliaga ne te Atua ke ola Satani i se taimi tai mata leva, kaia la, koi talia ei ne te Atua ke tumau eiloa a amioga ma‵sei? E fakaasi mai i ei ne Ieova tena kufaki “me se manako a ia ke malaia se tino, tenā te pogai e fakatuai ei a ia o fakataunu ana folafolaga, ko te mea ke lava se taimi e sala‵mō ei a tino.” (2 Petelu 3:⁠9) E manako te Atua “ke ola tino katoa, ka ke iloa foki ne latou te munatonu.” (1 Timoteo 2:⁠4) Talosia ke fakaaogā ne koe a taimi konei koi ‵toe ke sukesuke malosi koe ki te Tusi Tapu kae ‘ke puke ‵mau ki te iloaga tonu e uiga ki te Atua tonu e tokotasi mo te tino telā ne uga mai ne ia, ko Iesu Keliso.’ (Ioane 17:⁠3) Ka fia‵fia malosi eiloa a Molimau a Ieova ke fesoasoani atu ki a koe ke maua te iloaga tenā ko te mea ke mafai foki o kau atu koe ki te fia miliona o tino kolā e tu ‵mautakitaki i te ‵kau atu ki te tino telā e manumalo.

[Ata i te itulau e 5]

Mai te tumau i te fakamaoni, ko fesoasoani atu nei a Molimau a Ieova ki te fakatakavalega o Satani

[Ata i te itulau e 7]

E uke ‵ki a tino fakamaoni ko ‵kau atu nei ki a Ieova