Iesu Keliso Tali ki ‵Tou Fesili

“Ne a muna a te vaitino me ko oi au?”—LUKA 9:18.

NE ‵SILI atu ne Iesu a te fesili tenā ki ana soko me iloa ne ia me e kese‵kese a manatu o tino e uiga ki a ia. Kae e ui i ei, e seai se pogai ‵lei e ‵tau ei o ‵numi a tino. A Iesu e sē se tino e mata‵kalo kae fai ‵funa ana mea. I lō te fai penā, e ‵milo fakatasi a ia mo tino i olotou fa‵kai fo‵liki mo fa‵kai ‵lasi. Ne talai kae akoako atu a ia i mua o tino me manako a ia ke iloa ne tino a te meatonu e uiga ki a ia.—Luka 8:1.

E mafai o iloa a te munatonu e uiga ki a Iesu mai i ana pati mo faiga, kolā e tusi i loto i tusi e fa o te Tusi Tapu—ko Mataio, Maleko, Luka, mo Ioane. A te tusi fakaosofia tenā ko te fakavae ke tali aka ki ei a ‵tou fesili e uiga ki a Iesu.—Ioane 17:17.

FESILI: E mata, a Iesu se tino tonu eiloa i tala fakasolopito?

TALI: Ao. Me e taku mai ne tino tusitala, e aofia i ei a Iosefasa mo Tasitusi i te senitenali muamua, me i a Iesu se tino tonu i tala fakasolopito. Kae sili atu la i te tāua, me e fakaasi mai i te Tusi Tapu me i a Iesu se tino tonu eiloa, kae e sē se tino fakaloiloi. E fakapitoa kae fakamatala fakalikiliki mai i te tusi tenā a te taimi mo te koga e ‵tupu ei a mea. E pelā me se fakaakoakoga, e taku mai ne te tino tusitala o te Tusi Tapu ko Luka a ofisa pule e tokofitu—kolā ko oti ne fakamautinoa aka olotou igoa ne tino tusitala—ko te mea ke iloa aka i ei a te tausaga ne kamata ne Iesu a tena galuega talai.—Luka 3:1, 2, 23.

A te fakamaoniga me i a Iesu se tino eiloa i tala fakasolopito e tonu loa. “E taku tonu mai ne tino a‵koga e tokouke me i te tagata telā e iloa pelā me ko Iesu ne ola eiloa i te senitenali muamua,” ko pati i te tusi ko te Evidence for the Historical Jesus.

FESILI: E mata, a Iesu ko te Atua eiloa?

TALI: Ikai. Ne seki mafaufau lele a Iesu i a ia e ‵pau mo te Atua. E ‵kese mai i ei, ne fakaasi mai faeloa ne Iesu me i a ia e malalo ifo i a Ieova.a E pelā me se fakaakoakoga, ne fakasino atu a Iesu ki a Ieova e pelā me ko “toku Atua” mo “te Atua tonu e tokotasi.” (Mataio 27:46; Ioane 17:3) Ko te tino fua telā e malalo ifo e mafai o fakaaoga ne ia a vaegā tugāpati penā ke fakasino atu ki te suā tino. A te tino galue telā e fai atu ki te tino telā e galue a ia i ei ko “toku pule” io me “ko te tino telā e pule” e fakaasi manino mai ne ia a tena tulaga e malalo ifo i tena pule.

Ne fakaasi mai foki ne Iesu me i a ia e mavae loa mo te Atua. E tasi te taimi ne fai atu a Iesu ki tino ‵teke kolā ne ‵teke atu ki tena pulega: “E tusi mai foki i te otou Tulafono, ‘A te molimau a tino e tokolua e tonu.’ Au ko te tino telā e molimau e uiga ki a au, a ko te Tamana telā ne uga mai ne ia au e molimau foki ki a au.” (Ioane 8:17, 18) E ‵tau eiloa o ‵kese a Iesu mo Ieova. E mafai foki la pefea o ‵kilo atu ki a laua e pelā me ne molimau e tokolua?

FESILI: E mata, a Iesu se tagata ‵lei fua?

TALI: Ikai. E sili ‵mao atu a ia i te mea tenā. Ne malamalama a Iesu i te uke o tusaga tāua ne fai ne ia ke fakataunu te loto o te Atua. Konei la a nai mea i ei:

● “Tama fagasele e tokotasi a te Atua.” (Ioane 3:18) Ne iloa ne Iesu a tena māfuaga. Ko leva eiloa ne ola a ia a koituai o fanau mai a ia ki te lalolagi. “Me i a au ne vau mai te lagi,” ne fakamatala mai tou tagata. (Ioane 6:38) A Iesu ko te mea muamua eiloa a te Atua ne faite kae ne fesoasoani a ia i te faitega o nisi mea katoa. E pelā me ko te tino fua e tokotasi telā ne faite eiloa ne te Atua, e ‵tau eiloa o taku a Iesu ko te “Tama fagasele e tokotasi a te Atua.”—Ioane 1:3, 14; Kolose 1:15, 16.

● “Tama a te tagata.” (Mataio 8:20) E uke taimi ne fakasino atu Iesu ki a ia eiloa e pelā me ko “te Tama a te tagata,” mai te fakaaogaga o te tugāpati telā e nofo ki te 80 taimi e sae mai ei i loto i tusi Evagelia. E fakaasi mai i te tugāpati tenei me i a ia se tagata eiloa penei mo tatou kae e sē se Atua i foliga faka-te-tagata. Kae ne mafai pefea o fanau mai te Tama fagasele e tokotasi a te Atua e pelā me se tagata? E auala i te agaga tapu, ne faulu ne Ieova a te ola o tena Tama ki te moegātama o te taupou Iutaia ko Malia, tenā ne faitama ei a ia. Ka ko te ikuga, ne fanau mai a Iesu e ‵lei katoatoa kae seai se agasala.—Mataio 1:18; Luka 1:35; Ioane 8:46.

● “Faiakoga.” (Ioane 13:13) Ne fakaasi manino mai ne Iesu me i tena galuega telā ne tuku mai ne te Atua ko te “akoako . . . kae talai atu te tala ‵lei” e uiga ki te Malo o te Atua. (Mataio 4:23; Luka 4:43) I se auala manino kae faigofie, ne fakamatala atu ei ne tou tagata a te Malo o te Atua mo mea kolā ka fai ne ia ke fakataunu ei te loto o Ieova.—Mataio 6:9, 10.

● “Te Muna.” (Ioane 1:1) Ne galue a Iesu e pelā me ko te Tukumuna a te Atua—ko te auala e fakaoko mai ei ne te Atua a fakamatalaga mo fakatonuga ki nisi tino. Ne fakaaoga ne Ieova a Iesu ke fakaoko mai Tena fekau ki tino i te lalolagi.—Ioane 7:16, 17.

FESILI: E mata, a Iesu ko te Mesia telā ne folafola mai?

TALI: Ao. Ne folafola mai i valoaga i te Tusi Tapu a te vau o te Mesia io me ko te Keliso, te “Tino Fakaekegina.” Ka fai ne te Tino telā ne Folafola mai a te tusaga tāua i te fakataunuga o te fuafuaga a Ieova. I se taimi e tasi, ne fai atu ei se fafine Samalia ki a Iesu: “E iloa ne au i te Mesia e vau telā e taku ko Keliso.” Kae ne fai tonu atu a Iesu ki tou fafine: “Ko te tino tenā e faipati koe ki ei, ko ia tenā.”—Ioane 4:25, 26.

E mata, e isi se fakamaoniga me i a Iesu ko te Mesia eiloa? E isi ne fakamaoniga e tolu kolā kafai e tuku fakatasi, ko maua mai i ei se fakatalitonuga sē fuafuagina, e pelā me se fakailoga i te matikao lima telā e fakaasi mai fua i ei a te tino e tokotasi—ko Iesu.

● Tena gafa. Ne folafola mai i te Tusi Tapu me ka tupu mai te Mesia i a Apelaamo e auala i te gafa o Tavita. (Salamo 132:11, 12; Isaia 11:1, 10) A Iesu ko te tino telā ne tupu mai i lāua.—Mataio 1:1-16; Luka 3:23-38.

● Valoaga ko oti ne fakataunu. E maua i loto i Tusitusiga Epelu a valoaga e uke e uiga ki te olaga o te Mesia i te lalolagi, e aofia i ei a mea likiliki e uiga ki tena fanau mai mo tena mate. Ne fakataunu ki a Iesu a valoaga katoa. E aofia i ei: Ne fanau mai a ia i Peteleema (Mika 5:2; Luka 2:4-11), ne kalagagina a ia ke tiakina a Aikupito (Hosea 11:1; Mataio 2:15), kae ne tamate a ia e aunoa mo se ivi e fati (Salamo 34:20; Ioane 19:33, 36). E seai eiloa se auala ne mafai ei ne Iesu o fakamafulifuli aka a tena olaga ko te mea ke fetaui ‵lei mo mea kolā e manakogina ke fakataunu i ei a valoaga faka-Mesia katoa.b

● Te molimau totino a te Atua. I te taimi ne fanau ei a Iesu, ne uga atu ne te Atua a agelu ke fai atu ki tausi mamoe me i te Mesia ko oti ne fanau mai. (Luka 2:10-14) E isi ne taimi i te faiga o te galuega a Iesu, ne faipati mai eiloa te Atua ki tou tagata mai te lagi, e fakaasi mai i ei me talia ne ia a Iesu. (Mataio 3:16, 17; 17:1-5) Ne fai ne Ieova ke mafai ne Iesu o fai a vavega ma‵losi, e fakatalitonu atu i ei me i a Iesu ko te Mesia eiloa.—Galuega 10:38.

FESILI: Kaia ne ‵tau ei o logo‵mae a Iesu kae mate?

TALI: Ne sē ‵tau eiloa o logo‵mae a Iesu, te tagata e seai se agasala. Io me ne ‵tau o ‵tuki ki luga i te pou e pelā me se tino solitulafono lauiloa kae tiakina i konā ke mate i se mate fakalumaluma. Kae ne fakamoemoe eiloa a Iesu me ka fetaui a ia mo faifaiga sē ‵lei penā kae ne loto fiafia eiloa o fakafesagai ki ei.—Mataio 20:17-19; 1 Petelu 2:21-23.

Ne folafola mai i valoaga faka-Mesia me ne ‵tau eiloa o logo‵mae kae mate a te Mesia ke fakamagalo i ei a agasala a nisi tino. (Isaia 53:5; Tanielu 9:24, 26) Ne fai mai a Iesu me i a ia ne vau ke “tuku atu foki tena ola e pelā me se togiola mō tino e tokouke.” (Mataio 20:28) E maua ne latou kolā e fakatuanaki ki te tāua o tena mate pelā me se taulaga togiola a te fakamoemoega ke faka‵sao mai te agasala mo te mate kae ola ki te se-gata-mai i te lalolagi Palataiso.c—Ioane 3:16; 1 Ioane 4:9, 10.

FESILI: E mata, e mafai o tali‵tonu tatou me i a Iesu ne toe fakatu aka mai te mate?

TALI: Ao. Ne fakamoemoe katoatoa a Iesu ke toe fakatu aka a ia mai te mate. (Mataio 16:21) E tāua ke masaua ne tatou me ne seki fai mai a Iesu io me ko tino ne tusi ne latou a te Tusi Tapu me ka toe fakatu aka a ia e auala i se isi malosi aka. A te vaegā manatu tenā ko siliga atu mo te mea e tali‵tonu ki ei. I lō te fai penā, e fai mai te Tusi Tapu: “Ne toe fakatu kae fakasaoloto a ia ne te Atua mai te malosi o te mate.” (Galuega 2:24) Kafai e talia ne tatou me e isi se Atua ka ko ia ko te Māfuaga o mea katoa, ko maua ei ne tatou a pogai e uke ke tali‵tonu me e mafai eiloa ne ia o toe fakatu aka tena Tama mai te mate.—Epelu 3:4.

E mata, e isi se fakamaoniga me i a Iesu ne toe fakatu aka? Ke mafau‵fau ki mea kolā e ‵soko mai.

● Te molimau ne lavea ki mata. Kāti e 22 tausaga mai tua o te mate o Iesu, ne tusi mai ei te apositolo ko Paulo me silia atu i te 500 tino e molimau ki te ‵toe fakatuakaga o Iesu kae ko te tokoukega o latou koi ola i te taimi ne tusi mai ei a Paulo. (1 Kolinito 15:6) E faigofie ke fakaseaoga se tokotasi io me se tokolua o molimau, kae ko oi e mafai o faka‵se ne ia te molimau a tino e silia atu i te toko 500?

● Molimau kolā e mafai o fakatalitonugina. A soko mua o Iesu—kolā e iloa ‵lei ne latou a mea ne ‵tupu—ne loto ‵toa eiloa o folafola atu me i a Iesu ne toe fakatu aka. (Galuega 2:29-32; 3:13-15) A te tonuga loa, ne ‵kilo atu latou tena toetuga e pelā me se mea e tāua ki te fakatuanaki faka-Kelisiano. (1 Kolinito 15:12-19) Ne loto fia‵fia eiloa a soko konā o ‵mate i lō te gutugutulua ki te lotou fakatuanaki ki a Iesu. (Galuega 7:51-60; 12:1, 2) E mata, e iloa ne koe se tino telā e loto fiafia o mate mō se mea telā e iloa ne ia me e se tonu?

Ko oti ne mafau‵fau tatou ki tali a te Tusi Tapu ki fesili fakavae e ono e uiga ki a Iesu. I tali konā, e fakaasi manino mai i ei ki a tatou me ko oi la a Iesu. Kae e mata, e tāua ‵ki a tali ki ei? I te suā feitu, e mata, e isi se ‵kese ki te mea telā e filifili ne koe ke talitonu ki ei e uiga ki a Iesu?

[Fakamatalaga fakaopoopo]