Akoakoga e Tauloto ne Tatou Mai Toe Pati a Iakopo ki Ana Tama—Vaega 2

1. Se a te vaega o toe pati fakaoti a Iakopo ka sau‵tala tatou ki ei i te mataupu tenei?

KO MAOPOOPO atu a tama tāgata a Iakopo ki ana tafa, kae fakalogo‵logo faka‵lei ki fakamanuiaga a te lotou tamana, telā ko toeaina, ki a latou taki tokotasi. E pelā mo mea ne sau‵tala ki ei i te mataupu mai mua, a pati a Iakopo ki a Leupena, Simeona, Levi mo Iuta ne fakapoi ‵ki—kae kāti ne ofo foki i ei—ana tama tāgata. Tela la, e se taumate ne ‵nofo fakatalitali latou me ne a ana pati ka fai ki ana nisi tama tāgata e tokovalu. Ke onoono tatou ki akoakoga ka tauloto ne tatou mai ana pati ki a Sepulona, Isakala, Tanu, Kato, Asela, Nafatali, Iosefa, mo Peniamina.a

SEPULONA

2. Fakamatala mai te fakamanuiaga ne maua ne Sepulona mo te auala ne fakataunu ei. (Kenese 49:13) (Onoono foki ki te pokisi.)

² Faitau te Kenese 49:13. Ne fai atu a Iakopo me i tino i te gafa o Sepulona ka ‵nofo pili ki te tai, ki te feitu ki mātū o te Fenua o te Folafolaga. I se 200 tupu tausaga mai tua ifo kae maua ne tino Sepulona se laukele mō latou telā ne tu i te vasia o te Tai o Kalilaia mo te Metitilani. Ne ‵valo mai a Mose: “Ke fiafia koe e Sepulona māfai ko fano koe ki tua.” (Teu. 33:18) Kāti ne fakasino atu te mea tenei ki te faigofie ki a Sepulona ke faimalaga atu i te avā tai konei o fakatau kae ‵togi mai a mea mai nisi fenua. Faitalia me se a te mea ne fakauiga ki ei, kae uke pogai ke fia‵fia ei a tino Sepulona.

3. Se a te mea e mafai o fesoasoani mai ke lotoma‵lie tatou ki ‵tou mea ko maua?

³ Ne a mea e tauloto ne tatou? E isi faeloa ne pogai e ‵tau ei mo tatou o fia‵fia, faitalia te koga e ‵nofo ei tatou io me ko ‵tou fakanofonofoga. Ko te mea ke tumau tatou i te fia‵fia, e ‵tau o lotoma‵lie tatou ki ‵tou mea ko maua. (Sala. 16:6; 24:5) Nisi taimi e faigofie ki a tatou ke manavase ki mea kolā e se maua ne tatou i lō mea ‵gali kolā ko maua ne tatou. Tela la, taumafai ke kilo atu ki mea ‵lei e maua ne koe i te olaga.—Kala. 6:4.

ISAKALA

4. Fakamatala mai te fakamanuiaga ne maua ne Isakala mo te auala ne fakataunu ei. (Kenese 49:​14, 15) (Onoono foki ki te pokisi.)

⁴ Faitau te Kenese 49:​14, 15. Ne tavae ne Iakopo a Isakala ona ko tena galue malosi mai te fakatusa ne ia tou tagata ki se asini malosi—se manu telā e mafai o sau ne ia a amoga ‵mafa. Ne fai atu foki a Iakopo me ka maua ne Isakala se fenua gali. E ‵tusa mo pati a Iakopo, ne maua ne tino i te gafa o Isakala se laukele ola ‵lei i tafa o te vaitafe ko te Iolitana. (Iosu. 19:22) E mautinoa me ne ga‵lue malosi latou o fai faka‵lei te lotou laukele, kae ne ga‵lue malosi foki o fesoasoani atu ki nisi tino. (1 Tupu 4:​7, 17) E pelā mo te taimi ne ma‵nako a te Famasino ko Palaka mo te pelofeta fafine ko Tepola ki se fesoasoani mai tino Isalaelu kae ne toka a te matakāiga o Isakala ke taua atu mō te fenua.—Fama. 5:15

5. Kaia e ‵tau ei o ga‵lue malosi tatou?

⁵ Ne a mea e tauloto ne tatou? E tāua eiloa ki a Ieova a galuega e uke e fai ne tatou i tena taviniga e pelā eiloa mo te tāua ki a ia a galuega ‵lei ne fai ne te matakāiga o Isakala. (Fai. 2:24) E pelā me se fakaakoakoga, mafaufau la ki te uke o galuega e fai ne taina i te fakapotopotoga. (1 Timo. 3:1) E se taua atu a taina konei i taua ‵tonu, kae e ‵tau o fai ne latou te ‵toe mea e mafai ke puipui a tino o te Atua mai mea fakama‵taku i te feitu faka-te-agaga. (1 Koli. 5:​1, 5; Iuta 17-23) E ga‵lue malosi foki latou o fakatoka kae fai olotou lāuga kolā ka fakamalosi aka ei te fakapotopotoga.—1 Timo. 5:17.

TANU

6. Se a te tofiga ne tuku atu ki te matakāiga o Tanu? (Kenese 49:​17, 18) (Onoono foki ki te pokisi.)

⁶ Faitau te Kenese 49:​17, 18. Ne fakatusa ne Iakopo a Tanu ki se gata telā e taua atu ki ana fili kolā e ‵lasi atu i a ia, e pelā mo te solofanua o te taua mo tena tino fakatele. E fai eiloa a Tanu e pelā me se mea fakamataku ki fili o Isalaelu. I te lotou malaga ki te Fenua o te Folafolaga, ne puipui ne Tanu te fenua mai te “fai pelā me ne leoleo tafa ki tua.” (Nume. 10:25) Ne tāua ‵ki te lotou tiute tenā faitalia me e se lavea mai ne tino katoa o te fenua a te galuega e fai ne latou.

7. E ‵tau o pefea ‵tou lagonaga ki so se tofiga e maua ne tatou i te taviniga ki a Ieova?

⁷ Ne a mea e tauloto ne tatou? Kai ‵tofi aka loa koe ke fai se galuega telā e se lavea mai ne tino? Kāti ne fesoasoani atu koe ki te ‵fuluga mo te faka‵leiga o te Fale Tapuaki, ne galue fakavolenitia koe i se fono foliki io me se fono lasi io me fai se isi galuega aka. E fakamālō atu eiloa ki a koe māfai ne fai koe penā! Ke masaua faeloa me lavea kae fakatāua ne Ieova a mea katoa e fai ne koe mō ia. E sili atu tena fiafia māfai e tavini atu koe ki a ia, ona ko tou alofa ki a ia, kae e se ona ko tou manako ke maua a tavaega mai nisi tino.—Mata. 6:​1-4.

KATO

8. Kaia ne faigofie ke taua atu a tino ki te matakāiga o Kato i te Fenua o te Folafolaga? (Kenese 49:19) (Onoono foki ki te pokisi.)

⁸ Faitau te Kenese 49:19. Ne fai atu a Iakopo me ka olo atu a tino kai‵soa o kaisoa a mea a Kato. I se lua tupu senitenali ki tua ifo, ne olo atu te matakāiga o Kato o ‵nofo i se laukele i te feitu ki saegala o te vaitafe ko te Iolitana—se laukele telā e tuakoi ki fenua o te fili. Ne faigofie ke taua atu olotou fili ki a latou. Kae ne ma‵nako loa a tino Kato o ‵nofo i konā me lasi te laukele mo fagai olotou manu. (Nume. 32:​1, 5) Ne lavea atu me i tino Kato ne tino loto ma‵losi. E se gata i ei, ne tali‵tonu latou me ka fesoasoani atu a Ieova ki a latou ke ‵pulu te lotou fenua ne tuku atu ne te Atua, mai tino kai‵soa. Ne uga atu foki ne latou te lotou kautau mō se fia tausaga ke fesoasoani ki nisi matakāiga ke puke te ‵toega o fenua i te Fenua o te Folafolaga, i te feitu ki togala o te Iolitana. (Nume. 32:​16-19) Ne tali‵tonu latou me ka puipui ne Ieova olotou avaga mo tama‵liki i te taimi e ‵galo ei olotou tāgata. Ne fakamanuia eiloa ne Ieova latou ona ko te lotou loto ma‵losi mo te loto fesoasoani faitalia te faigata ke fai penā.—Iosu. 22:​1-4.

9. Kafai e tali‵tonu tatou ki a Ieova ne a filifiliga ka fai ne tatou?

⁹ Ne a mea e tauloto ne tatou? Ko te mea ke tumau tatou i te tavini atu ki a Ieova i taimi faiga‵ta, e ‵tau o tumau te ‵tou tali‵tonu ki a ia. (Sala. 37:3) Faitalia te faigata, kae e fakaasi atu eiloa ne tino e tokouke i aso nei te lotou tali‵tonu ki a Ieova mai te ‵lago atu ki galuega fakatu‵tu a te fakapotopotoga, te tavini i koga e manakogina ei tino talai, io me fesoasoani atu i nisi auala aka. E fai latou penā ona ko te lotou tali‵tonu me ka tausi atu faeloa a Ieova ki a latou.—Sala. 23:1.

ASELA

10. Se a te mea ne fakatamala a Asela o fai? (Kenese 49:20) (Onoono foki ki te pokisi.)

¹⁰ Faitau te Kenese 49:20. Ne fai mai a Iakopo me ka mau‵mea a te matakāiga o Asela, kae tenā eiloa te mea ne tupu. E aofia i laukele kolā ne tuku ki a Asela a toe laukele ola ‵lei i Isalaelu kātoa. (Teu. 33:24) Ne tuakoi foki a ia ki te Tai Metitilani kae ne tu foki i ei a te taulaga vaka o Foinikia i Saitonu telā e uke faifaiga fakapisinisi e fai i ei. Kae ne fakatamala a Asela o afuli kea‵tea a tino Kanana mai te laukele tenā. (Fama. 1:​31, 32) E se taumate ne fai ne amioga ma‵sei a tino Kanana fakatasi mo te tulaga maumea o Asela ke gasolo o se ma‵losi latou i te tapuakiga ‵ma. Ne seki fia saga atu a Asela ki te Famasino ko Palaka i te taimi ne manako a ia ki ne tino ke fesoasoani atu ki a ia ke taua ki te kautau a Kanana. Tenā ne seki lavea ei ne latou a vavega ne fai ne Ieova ke manumalo a tino Isalaelu “i vai o Mekito.” (Fama. 5:​19-21) Kāti ne mā a Asela ma lagona ne ia te pese o te manumalo a Palaka mo Tepola telā e aofia i ei a pati konei: “Asela ne sagasaga fua i te tafatai.”—Fama. 5:17.

11. Kaia e ‵tau ei o fakatumau ne tatou se kilokiloga paleni ki kope faka-te-foitino?

¹¹ Ne a mea e tauloto ne tatou? E ma‵nako tatou o tuku atu ki a Ieova a ‵tou toe mea ‵lei. Ke fai penā, e ‵tau o ‵teke ne tatou a te kilokiloga a te lalolagi me i tupe mo mea e ‵togi ki ei ko toe mea tāua eiloa i te olaga. (Faata. 18:11) E ‵tau mo tatou o taumafai malosi ke maua se kilokiloga tonu ki tupe. (Fai. 7:12; Epe. 13:5) Ke mo a ma fakamāumāu a taimi i te kausaki atu ki mea kolā e se manakogina malosi kae ka taofi aka i ei te ‵tou taviniga ki te Atua. I lō te fai penā, e fai ne tatou a te ‵toe mea e mafai o fai, me iloa ne tatou me kafai e tumau tatou i te fakamaoni, ka taui mai eiloa ne Ieova a tatou ki se olaga gali i te lalolagi fou i aso mai mua.—Sala. 4:8.

NAFATALI

12. I te auala fea ne fakataunu ei te fakamanuiaga ne fai ki a Nafatali? (Kenese 49:21) (Onoono foki ki te pokisi.)

¹² Faitau te Kenese 49:21. A “pati ‵gali” kolā ne fai mai ne Iakopo kāti e fakasino ki te auala ne faipati atu ei a Iesu i tena galuega talai. A Iesu telā ne lauiloa i te ‵gali o ana akoakoga, ne taku ne ia a Kapanaumi telā e tu i Nafatali me ko “tena fakai.” (Mata. 4:13; 9:1; Ioa. 7:46) Ne ‵valo mai a Isaia me ka fai a Iesu e pelā me “se mainaga lasi” ki tino Sepulona mo tino Nafatali. (Isa. 9:​1, 2) A Iesu ko “te mainaga tonu telā ka maina atu ki tino kese‵kese katoa” e auala i ana akoakoga.—Ioa. 1:9.

13. E mafai pefea o mautinoa i a tatou me fiafia a Ieova ki ‵tou pati e fai?

¹³ Ne a mea e tauloto ne tatou? E saga tonu eiloa a Ieova ki ‵tou pati e fai mo te auala e fai atu ei. E mafai pefea o fai atu ne tatou a “pati ‵gali” kolā e fiafia ki ei a Ieova? E mafai o fai‵pati tatou ki te mea tonu. (Sala. 15:​1, 2) E mafai o fakamalosi ne tatou a nisi tino ki ‵tou pati mai te fakamālō fakavave atu ki a latou kae ke fakatuai o fakamasei io me fameo. (Efe. 4:29) Kae e mafai o taumafai tatou ke apo i te kamataga o sau‵talaga kolā ka mafai o iku atu ki te talai atu ki tino.

IOSEFA

14. Fakamatala mai te auala ne taunu i ei te fakamanuiaga ne fai ki a Iosefa. (Kenese 49:​22, 26) (Onoono foki ki te pokisi.)

¹⁴ Faitau te Kenese 49:​22, 26. Kāti ne fakamatamata malosi eiloa a Iakopo i a Iosefa—a ia e “tu ‵kese mai i ana taina.” Ne taku ne Iakopo a ia ko te “kaula o se lakau telā e ‵fua mai i ei a fuataga.” A Iakopo ko te lakau, kae ko Iosefa se kaula o te lakau tenā. A Iosefa ko te tama tagata matua a te avaga pele a Iakopo ko Lasela. Ne fai atu a Iakopo me ka maua ne Iosefa fakalua taimi a te vaega telā ne ‵tau o maua ne Leupena, te tama tagata matua a Iakopo i tena avaga ko Lea. (Kene. 48:​5, 6; 1 Nofo. 5:​1, 2) I te fakataunuga o te valoaga tenā, ne maua ne tino ne ‵tupu mai i tama tāgata a Iosefa, ko Efalaima mo Manase, a laukele o lāua e pelā me ne matakāiga kese‵kese e lua.—Kene. 49:25; Iosu. 14:4.

15. Ne saga atu pefea a Iosefa ki faifaiga sē ‵lei ne fai ki a ia?

¹⁵ Ne fai mai foki a Iakopo e uiga ki tino sana matasana kolā ne “sana ne latou a [Iosefa] ki matasana kae ita fakamoemoe faeloa ki a ia.” (Kene. 49:23) A latou konei ko ana taina kolā ne loto ma‵sei ki a ia, kae māfua mai i a latou a faifaiga sē ‵lei e uke kolā ne fepaki mo ia. Kae ko Iosefa ne seki ita fakamoemoe eiloa ki ana taina io me ki a Ieova. Ne fai mai a Iakopo: “Kae ko tena kausana [Iosefa] e toka faeloa mo ana lima e tumau i te ma‵losi kae apo.” (Kene. 49:24) Ne fakalagolago a Iosefa ki a Ieova i taimi o fakalavelave, kae ne fakamagalo ne ia ana taina kae fai faka‵lei foki ki a latou. (Kene. 47:​11, 12) Ne kilo atu a Iosefa ki fakalavelave ne fepaki mo ia e pelā me se auala ke akoako a ia ke tai ‵lei atu. (Sala. 105:​17-19) Ona ko te mea tenā, ne mafai ne Ieova o fakaaoga a ia i se auala fakaofoofogia.

16. E fakaakoako pefea tatou ki a Iosefa māfai ko fe‵paki mo fakalavelave?

¹⁶ Ne a mea e tauloto ne tatou? Ke mo a eiloa ma talia ne tatou a fakalavelave e fe‵paki mo tatou ke fai ei ke ‵mao malosi tatou mo Ieova io me ko ‵tou taina tapuaki. Ke masaua me mafai o akoako ne Ieova a tatou mai te talia ne ia ke tofotofo aka a te ‵tou fakatuanaki. (Epe. 12:​7, fml.) A akoakoga penei e mafai o fesoasoani mai ke ati aka kae fakafou aka a ‵tou uiga Kelisiano, e pelā mo te alofa fakamagalo mo te loto fakamagalo. (Epe. 12:11) Ka tuku mai eiloa ne Ieova te taui ki a tatou ona ko te ‵tou kufaki, e pelā mo te mea ne fai ne ia ki a Iosefa.

PENIAMINA

17. Ne fakataunu pefea a pati fakavaloaga e uiga ki a Peniamina? (Kenese 49:27) (Onoono foki ki te pokisi.)

¹⁷ Faitau te Kenese 49:27. Ne fai mai a Iakopo me i tino Peniamina e atamai i te taua e pelā eiloa me se kuli vao. (Fama. 20:​15, 16; 1 Nofo. 12:2) A te tupu muamua eiloa o te malo o Isalaelu, telā ko Saulo, ne vau mai te matakāiga o Peniamina. Ne fai a ia pelā me se toa mafi i te tauatuga ki tino Filisitia. (1 Samu. 9:​15-17, 21) I te fia tausaga ki tua ifo, ne faka‵sao ne te Tupu fafine ko Eseta mo te Ulu o te Malo ko Moletekai, kolā ne tino Peniamina katoa, a tino Isalaelu ke mo a ma tamate ne te malo o Pelesia.—Eseta 2:​5-7; 8:3; 10:3.

18. E mafai pefea o fakaakoako tatou ki tino Peniamina i te lotou fakamaoni ki fakatokaga a Ieova?

¹⁸ Ne a mea e tauloto ne tatou? E mautinoa me ne fia‵fia malosi eiloa a tino Peniamina ke ‵kilo atu ki se tino mai te lotou matakāiga ko fai mo tupu e fakataunu ei a pati fakavaloaga. Kae i te taimi ne fai ei ne Ieova a Tavita, mai te matakāiga o Iuta, ke fai mo tupu, ne ‵lago katoatoa a tino Peniamina ki ei. (2 Samu. 3:​17-19) I se fia sefulu tausaga ki tua ifo i te taimi ne ‵teke atu a nisi matakāiga, ne tumau eiloa a tino Peniamina i te fakamaoni ki a Iuta mo te tino ne fakasopo ne Ieova mo fai te tupu. (1 Tupu 11:​31, 32; 12:​19, 21) Ke na ‵lago katoatoa atu foki tatou ki tino kolā ne ‵tofi ne Ieova ke takitaki ana tino i aso nei.—1 Tesa. 5:12.

19. E mafai pefea o aoga ki a tatou a toe pati fakaoti a Iakopo?

¹⁹ E mafai eiloa o aoga ki a tatou a toe pati fakaoti a Iakopo. Kafai e toe onoono tatou ki te auala ne fakataunu ei ana pati, ka mafai eiloa o fakamalosi aka i ei te ‵tou tali‵tonu ki valoaga a Ieova i loto i tena Muna. Kae ka mafai foki o malamalama faka‵lei tatou i te auala ke fakafiafia ei a Ieova.