Fakaipoipoga Fia‵fia Kolā e Faka‵malu ei a Ieova

Ne fakaipoipo a Uelesi mo Eletia i Soweto, i Afelika ki Saute, i te 1985. I nisi taimi e onoono sāle ei latou mo te lā tamaliki fafine ko Sinisī ki ata o te lā fakaipoipoga, kae e toe mafau‵fau latou ki te aso fiafia tenā. e fiafia sāle a Sinisī ke mate mai a igoa o tino kolā ne ‵kami ki te fakaipoipoga tenā, kae e fiafia malosi a ia ki ata o tena mātua e teu i gatu ‵gali.

NE KAMATA te fakaipoipoga ki te faiga o se lauga mō te fakaipoipoga telā ne fai i se maneapa i Soweto. Ne ‵soko atu ki ei, ne usu atu ne se kaupese o talavou Kelisiano a vikiga ki te Atua i olotou leo kese‵kese. Kae i te taimi ne ‵kai ei a tino ‵kami ne fakatagitagi malie ei se kaseti o pese o te Malo o te Atua. Ne seai ne mea inu ma‵losi i ei, kae ne seai foki ne pese logoā mo tuisi i ei. Kae ne fia‵fia eiloa a tino ‵kami ke sau‵tala fakatasi kae ke fakamālō atu foki latou ki te ‵tauavaga fou. Ne fai a mea katoa konā i itula e tolu. E fai mai Laimoni, se toeaina Kelisiano: “E ‵gali ‵ki a mea e masaua ne au ne ‵tupu i te fakaipoipoga tenā.”

I te taimi ne fai ei te fakaipoipoga a Uelesi mo Eletia ne ga‵lue fakagāmua laua i te ofisa lagolago o te Sosaiete o te Faleleoleo Maluga i Afelika ki Saute. E se uke lā sene ne fakamāumāu ki te faiga o te fakaipoipoga. Ko oti ne fakaiku aka ne nisi Kelisiano ke tiakina te lotou ga‵lue tumau e pelā me ne faifeau kae ne maua a galuega ‵togi ko te mea ke uke olotou sene e maua ke fakamāumāu ki olotou fakaipoipoga. Kae e seai lele eiloa se mea e sala‵mō i ei a Uelesi mo Eletia i te lā fakaipoipoga telā e se uke a sene ne fakamāumāu i ei me ne mafai ei ne laua o ga‵lue tumau e pelā me ne faifeau ke oko eiloa ki te taimi ne fanau mai ei a Sinisī.

E a la, māfai e fakaiku aka se tauavaga fou ke fakatagi‵tagi a pese faka-te-lalolagi kae ‵saka foki i te lā fakaipoipoga? E a māfai e fakaiku aka ne laua ke fakasoa atu i ei a uaina mo nisi meainu ‵kava? E a māfai e lava lā sene ke fai se matugā fakaipoipoga lasi kae ‵togi ‵mafa? E iloa pefea ne laua me ka fai te mea tenā mo fai se taimi fiafia telā e fetaui ‵lei mo tino kolā e tapuaki atu ki te Atua? E ‵tau o mafaufau faka‵lei ki vaegā fesili penā, me e fakatonu mai penei te Tusi Tapu: “Me ne a otou mea e fai, me ‵kai io me inu, e fai katoa ne koutou mō te vikiga o te Atua.”​—⁠1 Kolinito 10:⁠31.

Ke ‵Kalo Keatea Mai Fakafiafiaga Kolā e Fai Valevale

Kāti e faigata ke talitonu me e isi ne fakaipoipoga kolā e se fakafia‵fia atu i ei ki tino. Kae e sili atu eiloa te fakamataku māfai ko tō lasi a fakafiafiaga kolā e sōnafai valevale i ei. I nisi fakaipoipoga a tino kolā e se ne Molimau, e ‵tupu sāle i ei a mea kolā e se faka‵malu atu ki te Atua. E pelā mo te ko‵nā sāle o tino i ei. Kae se mea fakafanoanoa me ko oti ne ‵tupu foki a vaegā mea penā i nisi fakaipoipoga a Kelisiano.

E fai mai te Tusi Tapu ke fakaeteete tatou me “kafai ko to lasi tau inu i te kava kae gasolo fua koe o valea kae pakalaga sale.” (Faataoto 20:⁠1) A te pati Epelu telā e ‵fuli ki te “pakalaga” e fakauiga pelā me “e logoā malosi.” Kafai e mafai ne te kava o fai ne ia se tino ke logoā malosi, ke na fakaataata i tou mafaufau a mea kolā ka ‵tupu māfai e maopoopo fakatasi a tino e tokouke kae ko tō lasi te lotou inu! E mautinoa eiloa, me se mea faigofie fua o oko atu a vaegā taimi penā ki te “kona, fiafiaga o te kona, mo nisi mea katoa penei,” kolā e laulau mai ne te Tusi Tapu e pelā me ne vaega o ‘manakoga faka te foitino.’ A vaegā amioga konā e fai ei ke se maua ne se tino sē salamō i ei a te ola se-gata-mai mai lalo i te pulega a te Malo o te Atua.​—⁠Kalatia 5:​19-21.

Ne fakaaogā sāle te pati Eleni mō “fiafiaga o te kona” ke fakamatala mai i ei a solo logoā o talavou kolā ko tai ko‵nā kae ne usu pese, ne saka, kae ne tātā pese foki latou. Kafai ko tō uke a meainu ma‵losi i se fakaipoipoga, kae ko logoā malosi te tātāga o pese kae e se pule faka‵lei ki siva, e fakamataku te faiga tenā me e iku o fai valevale fua i ei a fakafiafiaga konā. I vaegā taimi penā, se mea faigofie fua ki tino vāi‵vāi ke taka‵vale i fakaosoosoga kae fakataunu ne latou a nisi manakoga faka-te-foitino pelā mo te ‘sulaitetapu, te amio masei, mo te [takavale foki i te] finau valea.’ Ne a mea e mafai o fai ko te mea ke mo a ma fakamakosu te fiafia o te fakaipoipoga Kelisiano i vaegā manakoga faka-te-foitino konā? Ke tali mai te fesili tenā, ke na onoono tatou ki pati i te Tusi Tapu e uiga ki se fakaipoipoga e tasi.

Te Fakaipoipoga Telā ne Kau Atu a Iesu ki ei

Ne ‵kami a Iesu mo ana soko ke olo atu ki te fakaipoipoga i Kana i Kalilaia. Ne talia ne latou te ‵kamiga, kae ne isi foki se tusaga o Iesu i te fiafia telā ne maua i te taimi tenā. I te taimi ne palele ei te uaina, ne avatu fakavavega ne ia a toe uaina ‵lei. Kāti e se taumate ne fakaaogā ne te tagata fatoa fakaipoipo telā e loto fakafetai mo tena kāiga a uaina kolā ne ‵toe mai i ei mai tua ifo o te faiga o te fakaipoipoga.​—⁠Ioane 2:​3-11.

E isi ne akoakoga aogā kolā e maua ne tatou mai i te fakaipoipoga telā ne kau atu a Iesu ki ei. Muamua la, ne seki olo atu fua a Iesu mo ana soko e aunoa mo se ‵kamiga ki te ‵kaiga o te fakaipoipoga. E fai tonu mai te Tusi Tapu me ne ‵kami latou ke olo atu. (Ioane 2:​1, 2) E penā foki loa mo te avā tala fakatusa kolā ne fai ne Iesu e uiga ki ‵kaiga o te fakaipoipoga, ne faipati faeloa Iesu i ei e uiga ki tino kolā ne ‵nofo atu i ei me ne ‵kami latou ke ‵kau atu i ei.​—⁠Mataio 22:​2-4, 8, 9; Luka 14:​8-10.

I nisi fenua, se tuu masani ke ma‵natu aka a tino katoa i te fa‵kai me e saoloto fua latou o ‵kau atu ki te ‵kaiga o te fakaipoipoga faitalia me e ‵kami latou me ikai. Kae kāti e iku atu i ei ki fakalavelave i mea tau tupe. Kāti ka fai ne se taufāmau telā e se uke lā sene se kaitalafu ko te mea ke lava a meakai mo meainu mō tino e tokouke kolā e seai se tapulā ki te lotou aofaki. Tela la, kafai e fakaiku aka se tauavaga Kelisiano ke fai se tamā ‵kaiga kae ke ‵kami mai fua ne laua se aofaki foliki o tino ki ei, e ‵tau o maina kae amanaia ki ei lā taina Kelisiano kolā ne seki ‵kami. E masaua ne se tagata telā ne fai ne ia tena fakaipoipoga i Cape Town, i Afelika ki Saute, me ne ‵kami ne ia a tino e toko 200 ki tena fakaipoipoga. Ne o‵mai a tino e toko 600, kae se mea vave o ‵kiva a mea‵kai. Ne aofia i tino kolā ne seki ‵kami ko tino kolā ne o‵mai i se pasi kae ne āsi mai fua latou ki Cape Town i te aso telā ne fai ei te fakaipoipoga. Kae ona ko te mea e kāiga te takitaki o te kaumalaga i te pasi mo te tamāfine telā e fai tena fakaipoipoga, ne manatu aka a ia me e saoloto fua a ia ke ‵taki atu te potukau kātoa tenā ki ei e aunoa mo te fanoi atu ki te tamataene io me ko te tamāfine telā ne fakaipoipo i te aso tenā!

Seiloga ke fakailoa mai me e saoloto fua so se tino i te ‵kaiga tenā, ka se fanatu se soko tonu o Iesu ki te ‵kaiga o te fakaipoipoga māfai e se ‵kami a ia kae ka se kai kae inu a ia ki mea kolā ne fakatoka mō tino ‵kami. Kafai e fia olo atu a tino kolā ne seki ‵kami, e ‵tau o fesili ifo latou penei, ‘Kafai e kau atu au ki te fakaipoipoga tenei e fakaasi atu i ei me e se alofa tonu au ki te tauavaga fou, i ne? Ka fakaopoopo atu i ei a fakalavelave kae ka fakamakosu i ei te fiafia o te faigā mea tenā?’ E se ‵tau o loto masei te Kelisiano malamalama me ne seki ‵kami a ia, kae kāti ka avatu ne ia se fekau e fakamālō atu ei ki te tauavaga kae fai atu me e manako a ia ke fakamanuia atu a Ieova ki a laua. Kāti ka fia fesoasoani atu foki a ia ki te tauavaga fou mai i te avatuga o se meaalofa ke fakaopoopo atu ei ki fiafiaga o te lā aso fakaipoipo.​—⁠Failauga 7:9; Efeso 4:⁠28.

Ko oi e Pule ki ei?

I nisi kogā koga i Afelika, e pule sāle a nisi tino ma‵tua i te kāiga ki fakatokaga mō te fakaipoipoga. Kāti ka fia‵fia ki ei a nisi tauavaga, me e se manava‵se latou i ei ki mea tau tupe. Kāti e ma‵natu aka foki latou me e se mafai o ‵losi atu ki a latou e uiga ki mea kolā kāti ka ‵tupu i ei. Kae koi tuai o talia mai ne se tauavaga so se fesoasoani mai i lā kāiga kolā e a‵lofa mai, e ‵tau o fakamautinoa aka muamua ne laua me ka amanaia lā kāiga ki mea kolā e ma‵nako laua ki ei.

E tiga eiloa ne fai Iesu mo fai te Tama a te Atua telā “ne fanaifo mai te lagi,” e seai eiloa se mea e fakaasi mai me ne fia pule kae fia fakatoka ne ia a mea katoa i te fakaipoipoga tenā i Kana. (Ioane 6:41) Kae e fai mai te tala i te Tusi Tapu me ne isi se tagata telā ne ‵tofi aka ke fai mo fai “te pule o te ‵kaiga.” (Ioane 2:⁠8) Kae ne ‵tau o fakalogo foki te tagata tenā ki te ulu fou o te kāiga, ko te tagata telā ne fatoā fakaipoipo.​—⁠Ioane 2:​9, 10.

E ‵tau o āva atu a kāiga Kelisiano ki te ulu telā ne ‵tofi aka ne te Atua mō te kāiga fou. (Kolose 3:​18-20) E pānaki tonu mo ia te tiute ke pule ki mea katoa kolā e ‵tupu i tena fakaipoipoga. Kae e tonu, e se ‵tau o loto ‵fika te tagata fatoā fakaipoipo kae kafai e mafai, e ‵tau o talia ne ia a mea kolā e manako ki ei tena avaga, ana mātua mo mātua o tena avaga. Kae kafai e fakama‵keke eiloa a kāiga i te fia fakatoka ne latou a mea kolā e se ma‵nako ki ei te ‵tauavaga fou, kāti e ‵tau o fai atu te tauavaga me e se fia talia ne laua te fesoasoani o tino konā, kae ‵togi ne laua a mea mō te lā fakaipoipoga telā e se uke a tupe e fakamāumāu i ei. Kafai e fai penā, ka se tupu i ei se mea telā ka fanoanoa fakamuli i ei te tauavaga tenā. E pelā mo te fakaipoipoga e tasi a se tauavaga Kelisiano i Afelika, ne pule se tino sē talitonu o te kāiga tenā ki te faiga o te ‵kaiga, kae ne tu atu tou tagata kae ne fakamanuia atu ki agaga o tino ‵mate i te lotou kāiga!

I nisi taimi e olo atu ei te tauavaga fou mai te koga e fai ei te fakaipoipoga a koi tuai o oti a fakafiafiaga i ei. Kafai e fai penā, e ‵tau o fakatoka ne te tagata fatoā fakaipoipo a tino ata‵mai ke pule atu ki faifaiga kolā e fetaui mo tulafono i te Tusi Tapu kae ke oti atu foki a fakafiafiaga konā i te taimi ‵lei.

Fakatokatokaga mo Faifaiga Paleni ‵Lei

Kāti ne malaku a meakai ‵gali i te fakaipoipoga telā ne fanatu Iesu ki ei, me e fakamatala mai ne te Tusi Tapu a te mea tenā pelā me se ‵kaiga lasi o te fakaipoipoga. E pelā mo pati ko oti ne fakaasi atu, ne uke foki a uaina i ei. Kāti e se taumate, ne faka‵tagi a pese ‵lei kae ‵saka foki i se auala ‵lei me konā eiloa a mea masani i olaga o tino Iutaia. Ne fakaasi mai ne Iesu te mea tenā i tena tala fakatusa lauiloa e uiga ki te tama fakamāumāu mea. Ona ko te fiafia lasi o te tamana maumea i te tala tenā e uiga ki te fokimaiga o tena tama salamō, ne fai atu a ia penei: “Ke fai te ‵kaiga fiafia a tatou.” E pelā mo muna a Iesu, ne aofia a “lakau fakatagitagi mo tino e ‵saka” i te fakafiafiaga tenā.​—⁠Luka 15:​23, 25.

Kae masaua foki, e se fai ‵tonu mai te Tusi Tapu me e isi ne pese mo siva i te faiga o te fakaipoipoga i Kana. A te tonuga loa, e se maua se fakamatalaga e uiga ki siva i so se tala i te Tusi Tapu e uiga ki fakaipoipoga. E foliga mai i ei, me ne seki tāua malosi a siva ki tavini fakamaoni a te Atua i aso o te Tusi Tapu, kae e se ko te ‵toe mea tāua i te faiga o olotou fakaipoipoga. E a, e isi ne mea e ‵tau o iloa ne tatou i ei?

I nisi fakaipoipoga Kelisiano i Afelika, e fakaaogā i ei a mea fakatagi‵tagi malosi. Kāti ko tō logoā te faiga o pese telā ko se mafai ei ne tino ‵kami o sau‵tala faka‵lei. I nisi taimi e se lava ei a mea‵kai kae e se mafai o se lava a tuisi kolā e fai valevale. E se foliga mai a mea konā e pelā me ne ‵kaiga o te fakaipoipoga, kae e pelā fua me ne avanoaga ke fai ei a tuisi. Kae ona ko te logoā o pese, ko fakapili‵pili mai ei a tino faka‵tupu fakalavelave, ko tino fakaa‵tea kolā ne seki ‵kami.

Me e se faka‵mafa mai ne tala i te Tusi Tapu te faiga o pese mo siva, e ‵tau o fesoasoani atu te manatu tenā ki se taufāmau telā e fakatoka ne laua se fakaipoipoga telā ka tavae atu ei ki a Ieova, i ne? Kae i te taimi ne fakatoka ei a fakaipoipoga kolā ne fai fakamuli nei i Afelika ki saute, a talavou Kelisiano kolā ne filifili e pelā me ne soa mō te fakaipoipoga ne fakamāumāu ne latou te fia o itula i te taulotoga ki siva faigata. I te fia o masina ko tō uke a taimi ne fakamāumāu ne latou i te fakatokaga tenā. Kae ne ‵tau mo Kelisiano o “fakaaoga faka‵lei so se avanoa e maua” ne latou mō “mea e sili atu i te ‵lei,” e pelā mo te galuega talai, sukesukega totino, mo te ‵kauatuga ki fakatasiga a Kelisiano.​—⁠Efeso 5:16; Filipi 1:⁠10.

E foliga mai i te uke o uaina ne fakatoka ne Iesu, me ne lasi ‵ki te fakaipoipoga telā ne fai i Kana. Kae e mafai o tali‵tonu tatou me ne seki logoā malosi te mea tenā kae ne seki sōna inu malosi a tino ‵kami i meainu ma‵losi e pelā mo nisi fakaipoipoga Iutaia. (Ioane 2:10) E iloa pefea ne tatou? Me ne kau atu te Aliki ko Iesu Keliso ki ei. Mai i tāgata katoa, ne sili atu te fakaeteete o Iesu ke faka‵logo ki te fakatonuga tenei a te Atua e uiga ki taugasoa ma‵sei: “Sa takaga ki tino inu malosi ki uaina.”​—⁠Faataoto 23:⁠20.

Tela la, kafai e fakaiku aka se tauavaga ke fakaaogā a uaina mo nisi meainu malosi i te lā fakaipoipoga, e ‵tau o fakatoka ke pule faka‵lei ki ei a tino kolā e mafai o fakatuaga ki ei. Kae kafai e fakaiku aka ne laua ke faka‵tagi ne pese i ei, e ‵tau o filifili faka‵lei ne laua a pese kae fai atu ki se tino ‵lei ke onoono sāle ki te ma‵luga o pese konā. E se ‵tau o talia ke kamata o fakatoka ne tino ‵kami a mea i a latou eiloa kae kamata o faka‵tagi ne latou a pese sē ‵lei io me ‵ki malosi ne latou ki luga a pese konā. Kafai e isi ne siva, e ‵tau o fai faka‵lei a mea konā i se auala ‵tau. Kafai e isi ne tino sē talitonu o te kāiga io me ne Kelisiano vāivāi kolā e se ‵lei io me e fai fakaatea olotou tāga i siva konā, kāti e mafai ne te tagata fatoā fakaipoipo o sui te vaegā pese io me ke fakamolemole faka‵lei atu ke taofi aka a siva konā. Kafai e se fai penā, kāti ka gasolo o sē ‵lei te fakaipoipoga ona ko te fai valevale o fakafiafiaga i ei kae kāti ka pa‵kia i ei a tino.​—⁠Loma 14:⁠21.

Ona ko te fakama‵taku o nisi vaegā siva ‵fou, pese logoā, mo te uke o meainu ma‵losi, ko oti ne fakaiku aka ne nisi tagata kolā ka fakaipoipo ke se aofia a mea konā i olotou fakaipoipoga. Ne munasele atu a nisi tino ki a latou ona ko te fakaikuga tenā, kae e ‵tau o fakamālō atu ki a latou ona ko te lotou manakoga ke mo a ma fai so se mea telā ka fakamasiasi i ei te igoa ‵malu o te Atua. Kae ko nisi tagata fatoā fakaipoipo e fakatoka ke faka‵tagi a pese ‵lei, e fakaavanoa se taimi mo siva, kae e fakasoa atu ne nāi meainu ‵kava. Faitalia me e fai la pefea, e pānaki tonu mo te tagata fatoā fakaipoipo a te tiute ke pule atu ki mea katoa kolā e ‵tupu i tena fakaipoipoga.

I Afelika e manatu fātauvā sāle a nisi tino kolā e se ma‵losi i te feitu faka-te-agaga ki fakaipoipoga ‵lei a Kelisiano kae e fai mai me e ‵pau eiloa a fakaipoipoga konā mo te faiga o fanoanoa. Kae e se ‵lei te kilokiloga tenā. Kāti e maua sāle a fakafiafiaga sē tumau i manakoga faka-te-foitino, kae e pa‵kia sāle i ei a loto lagona o Kelisiano kae e fakamasiasi atu i ei ki te igoa o te Atua. (Loma 2:24) Kae i te suā feitu, e maua eiloa te tinā fiafia tonu mai i te agaga tapu. (Kalatia 5:22) E fiafia māfai e masaua ne nisi tauavaga Kelisiano te aso ne fakaipoipo ei latou, me e iloa ne latou me i te aso tenā se aso fiafia kae e se se “mea faigata ki mafaufauga o nisi tino.”​—⁠2 Kolinito 6:⁠3.

Koi masaua ne Uelesi mo Eletia te fia o pati tavae mai olotou kāiga sē talitonu kolā ne o‵mai ki te lā fakaipoipoga. Muna a te tino e tokotasi: “Ko fi‵ta matou i fakaipoipoga logoā kolā e fai sāle i aso nei. Se mea gali ke fatoā kau atu au ki se fakaipoipoga mata ‵malu.”

Kae ko te ‵toe mea tāua, a fakaipoipoga a Kelisiano kolā e fia‵fia kae mata ‵malu e tavae atu ei ki te Mafuaga o te fakaipoipoga, ko Ieova te Atua.

[Ata i te itulau e 32]

TE FAKASOLOGA O MEA KE ONOONO KI EI I TE ‵KAIGA O TE FAKAIPOIPOGA

• Kafai e ‵kami ne koe se kāiga sē talitonu ke fai se lauga i ei, e mata, e mautinoa i a koe me ka se fai ne ia se faiga telā e ‵teke atu ki mea faka-Kelisiano?

• Kafai e faka‵tagi atu a pese, ko oti ne filifili aka fua ne koe a pese ‵lei?

• Ka se tō ma‵luga a pese kolā e faka‵tagi atu?

• Kafai e talia ke fai a siva, e mata, ka ‵lei a siva konā?

• Ka fakasoa atu fua ne nāi meainu ma‵losi?

• Ka pule faka‵lei atu a tino ma‵losi i te feitu faka-te-agaga ki te fakasoaga o meainu konā?

• Ko oti ne fakaiku aka ne koe se taimi ‵lei ke fakagata ei te ‵kaiga o te fakaipoipoga?

• Ka ‵nofo mai a tino ata‵mai ke tausi faka‵lei ki faiga katoa ke oko eiloa ki te fakaotiga o te ‵kaiga tenā?