Te ‵Kaiga a te Aliki i te Afiafi​—E Fakamanatu Pefea?

KE FAKAMAINA atu a te faiga o te ‵Kaiga a te Aliki i te Afiafi, ne tusi mai te apositolo Kelisiano ko Paulo: “I te mea ne maua ne au mai te Aliki a te akoakoga telā ne tuku atu ne au ki a koutou: me i te po eiloa telā ne fakalata ei a te Aliki, ne puke ne ia te falaoa, ko fakafetai, ne tofitofi ne ia, ana muna, ‘Ko toku foitino tenei ko tuku atu mō koutou, ke fai te mea tenei mo fakamanatuga ki a au.’ E penā foki i te ipu uaina i te otiga ne ‵kai, ana muna, ‘Ko te ipu tenei o te feagaiga fou i toku toto, ke fai te mea tenei i taimi katoa e inu koutou ki ei, mo fakamanatuga ki a au.’ Me ko te otou ‵kai sāle ki te falaoa tenei kae inu ki te ipu, e folafola atu ei ne koutou te mate o te Aliki ke oko ki tena oko mai.”​—1 Kolinito 11:​23-​26.

E pelā mo pati a Paulo, ne fakamanatu ne Iesu a te ‵Kaiga a te Aliki i te “po eiloa telā ne fakalata ei a [Iesu]” ne Iuta te Isikaliota ki takitaki lotu Iutaia kolā ne fakamalosi atu ki te kau Loma ke fakasataulo a Keliso. Ne kamata te ‵kaiga tenā i te afiafi po o te Aso Fa, Mati 31, 33 T.A. Ne mate a Iesu i luga i te sataulo i te fakaafiafi o te Aso Lima, Apelila 1. Ona ko aso o te kau Iutaia e kamata mai i te afiafi po o te aso e tasi kae oti i te afiafi po o te suā aso, a te aso telā ne fakamanatu ei te ‵Kaiga a te Aliki i te Afiafi ko te aso foki telā ne mate ei a Iesu Keliso​—i a Nisani 14, 33 T.A.

E ‵tau o “fai” faeloa te mea tenei mo fakamanatuga ki a Iesu. E ‵tusa mo nisi ‵fuliga, ne fai atu Iesu: “Ke fai te mea tenei mo mea e masaua ei au.” (1 Kolinito 11:​24, The Jerusalem Bible) E taku foki a te ‵Kaiga a te Aliki i te Afiafi ki te Fakamanatuga o te Mate o Keliso.

Kaia e ‵Tau ei o Fakamanatu te Mate o Iesu?

E maua te tali māfai e maina ‵lei i te pogai tāua o tena mate. Ne mate a Iesu e pelā me ko te ‵toe tino fakamaoni eiloa i te fakamalugāga o te pulega a Ieova. Telā la, ne fakatalitonu atu ne ia i ei i a Satani se tino loi i ana ‵losiga ‵se me e tavini atu fua a tino ki te Atua ona ko te kaimanako. (Iopu 2:​1-5; Faataoto 27:11) Ona ko tena mate e pelā me se tino ‵lei katoatoa, ‘ne tuku atu foki ne Iesu a tena ola mō tino e tokouke.’ (Mataio 20:28) I te taimi ne agasala ei Atamu ki te Atua, ne galo i a ia a te ola ‵lei katoatoa mo te fakamoemoega ke ola ki te se-gata-mai. Kae “ne penā eiloa o alofa mai te Atua ki te lalolagi [o tino], ne tuku mai ei ne ia tena Tama e tokotasi, ko te mea ke sē malaia so se tino e fakatuanaki ki a ia, kae ke maua ne ia te ola se-gata-mai.” (Ioane 3:16) E tonu, a “te taui o te agasala ko te mate ka ko te meaalofa faivasaga a te Atua; ko te ola se-gata-mai i a Keliso Iesu te ‵tou Aliki.”​—Loma 6:23.

Tela la, e aofia i te mate o Iesu Keliso a fakaasiga pito ma‵luga e lua o te alofa​—ko te ‵toe alofa sili ne fakaasi mai ne Ieova ki tino i te tukumaiga o tena Tama mo te fakaasimaiga o te alofa tauanoa o Iesu ki tino ona ko tena lotomalie o tuku atu tena ola faka-te-foitino. A te Fakamanatuga o te mate o Iesu e fakatāua mai i ei a te fakaasimaiga o alofa e lua konei. Me e aogā ki a tatou a te alofa tenei, e mata, e se ‵tau o fakaasi atu ne tatou a te loto fakafetai e uiga ki ei? A te auala e tasi ke fai ei penā ko te kau atu ki te fakamanatuga o te ‵Kaiga a te Aliki i te Afiafi.

Te Uiga o te Falaoa mo te Uaina

I te kamataga o te ‵Kaiga a te Aliki i te Afiafi, ne fakaaogā ne Iesu se falaoa mo te ipu uaina e pelā me ne mea fakatusa. Ne puke ne Iesu te falaoa, kae mai tua o te “fakafetai, ne tofitofi ne ia, ana muna, ‘Ko toku foitino tenei [te falaoa] ko tuku atu mō koutou.’ ” (1 Kolinito 11:24) Ne ‵tau o tofitofi te falaoa ko te mea ke mafai o tufatufa atu kae ‵kai ki ei me e pagu‵gugu te falaoa ona ko te mea ne faite mai fua ki falaoa mo vai e aunoa mo se mea faka‵fete io me se isi. E fakaasi mai i te Tusi Tapu me e fakatusa a te mea faka‵fete ki te agasala. (Mataio 16:​11, 12; 1 Kolinito 5:​6, 7) Ne seki agasala a Iesu. Tela la, ne fetaui ‵lei a tena foitino ‵lei katoatoa ke fai mo fai te taulaga togiola mō tino katoa. (1 Ioane 2:​1, 2) Se mea ‵lei eiloa ke seai ne mea faka‵fete e fakaaogā ki te falaoa telā e fakaata mai i ei te foitino sē agasala o Keliso!

Ne fai foki ne Iesu te fakafetai mō te uaina ‵kula kae fai atu: “Ko te ipu tenei o te feagaiga fou i toku toto.” (1 Kolinito 11:25) E fakauiga a te uaina ‵kula i te ipu ki te toto o Iesu. E pelā loa mo te fakamau‵tūga o te feagaiga o te Tulafono i te va o te Atua mo te fenua o Isalaelu i te 1513 T.L.M. e auala i toto o pulumakau mo kouti, e penā foki te fakamau‵tūga o te feagaiga fou e auala i te toto maligi o Iesu.

Ko oi e ‵Tau o ‵Kai Kae Inu ki ei?

Ko te mea ke iloa ‵tonu ne tatou a tino kolā e ‵tau o ‵kai kae inu ki te falaoa mo te uaina, e ‵tau o malamalama tatou me se a te feagaiga fou kae ko oi e aofia i ei. E fai mai te Tusi Tapu: “Muna a te Aliki, ‘Ka oko mai te taimi e fai ei ne au se feagaiga fou mo tino Isalaelu mo tino Iuta. . . . Ka tuku atu ne au taku tulafono ki a latou kae tusi ne au i olotou loto. Ka fai au mo Atua o latou, ka ko latou ka fai mo oku tino. . . . Ka fakamagalo ne au olotou agasala, kae sē toe manatua olotou mea ‵se ne fai.’ ”​—Ielemia 31:​31-​34.

E tuku mai i te feagaiga fou tenā se fesokotakiga fakapito mo Ieova te Atua. E auala i te feagaiga tenei, e fai i ei se potukau o tino mo fai ana tino kae fai a ia mo olotou Atua. E tusi a te tulafono a Ieova i loto i a latou, i olotou loto, kae e mafai foki o aofia a tino mai tua kolā e se pilitome pelā mo tino Iutaia i te feagaiga tenei mo te Atua. (Loma 2:29) Ne tusi mai a Luka i te Tusi Tapu, ki te fuafuaga a te Atua ke fakaasi atu ‘tena alofa ki tino o fenua fakaatea, i te filifiliga o nisi tino mai i a latou ke fai mo ona tino tonu.’ (Galuega 15:14) E ‵tusa mo te 1 Petelu 2:​10, “ne seki fai [latou] mo tino o te Atua i aso mua, kae nei ko fai [latou] mo ona tino.” E fakasino atu a te Tusi Tapu ki a latou e pelā me ko “te Isalaelu a te Atua,” telā ko te Isalaelu faka-te-agaga. (Kalatia 6:​16; 2 Kolinito 1:​21) Tela la, a te feagaiga fou ko te feagaiga i te va o Ieova te Atua mo te Isalaelu faka-te-agaga.

I tena toe po mo ana soko, ne toe fai foki ne Iesu se isi feagaiga mo latou. Ana muna: “E pelā eiloa mo te tukumaiga ne toku Tamana te pule ki a au, e pelā foki taku feagaiga ki a koutou.” (Luka 22:29) A te feagaiga tenei ko te feagaiga mō te Malo. A te aofaki o tino sē ‵lei katoatoa kolā ka aofia i te feagaiga o te Malo e toko 144,000. Kafai ko oti ne faka‵tu aka ki te lagi, ka pule fakatasi latou mo Keliso e pelā me ne tupu mo faitaulaga. (Fakaasiga 5:​9, 10; 14:​1-4) Tela la, a tino kolā e aofia i te feagaiga fou mo Ieova te Atua e aofia foki i te feagaiga o te Malo mo Iesu Keliso. Ko latou fua konā e ‵tau o ‵kai kae inu ki te falaoa mo te uaina i te ‵Kaiga a te Aliki i te Afiafi.

E iloa pefea ne tino kolā e ‵kai kae inu i te Fakamanatuga me ko aofia latou i se fesokotakiga fakapito mo te Atua kae ka pule fakatasi foki mo Keliso? E fakamatala mai a Paulo: “Ko te Agaga [tapu] eiloa telā e molimau mai ki agaga o tatou [‵tou mafaufau], me i a tatou ko fanau a te Atua. Ona ko tatou ko ana fanau, ka maua ne tatou a fakamanuiaga ne tausi ne ia mō ana tino, kae ka maua foki fakatasi ne tatou mo Keliso a mea kolā ne tausi ne te Atua mō Keliso, i te mea, kafai e ‵kau fakatasi tatou mo fi‵taga o Keliso, ka ‵kau fakatasi foki tatou mo ia i tona ‵malu.”​—Loma 8:​16, 17.

E auala i tena agaga tapu, io me ko te malosi galue, e fakaeke ei ne te Atua a tino kolā ka pule fakatasi mo Keliso. E fakamautinoa atu i ei me i a latou ko fai mo sui pule o te Malo. Ko maua i ei ne Kelisiano fakaekegina te fakamoemoega ke ola i te lagi. Ko iloa ei ne latou me i mea katoa kolā e fai mai i te Tusi Tapu e uiga ki te olaga i te lagi, e fakasino atu ki a latou. E se gata i ei, e fia‵fia foki latou ke tiakina olotou fesokotakiga katoa ki te lalolagi, e aofia i ei ko te ola i te lalolagi mo te fesokotaki atu ki tino. E ui eiloa e iloa ne Kelisiano fakaekegina me i te olaga i te lalolagi Palataiso ka gali ‵ki, e se fakamoe‵moe eiloa latou ki ei. (Luka 23:43) E se fai penā ona ko te kilokiloga a lotu ‵se kae mai faifaiga a te agaga o te Atua, ko maua ei ne latou se fakamoemoega telā ko sē toe mafai o ‵fuli kae ko ‵tau ei o ‵kai kae inu latou ki te falaoa mo te uaina i te Fakamanatuga.

Kāti e se mautinoa faka‵lei i se tino me e aofia a ia i te feagaiga fou io me ko te feagaiga o te Malo. E pefea la māfai e se lava a molimau mai te agaga tapu o te Atua i a ia se tokotasi telā ka pule mo Keliso? Ko tena uiga e se ‵tau mo ia o kai kae inu i te Fakamanatuga. Ka sē fiafia eiloa a te Atua māfai e fai mai se tino me ka fai a ia mo tupu io me se faitaulaga i te lagi kae seki maua ne ia te kalagāga tenā.​—Loma 9:16; Fakaasiga 22:5.

E ‵Tau o Fakamanatu Fakafia?

E mata, e ‵tau o fakamanatu te mate o Iesu i vaiaso katoa io me ko aso katoa? Ne kamata ne Keliso a te ‵Kaiga a te Aliki i te Afiafi kae ne tamate ei i se auala sē ‵tau i te aso o te Paseka. Ne fakamanatu fakatasi fua i te tausaga a te Paseka, telā ko te fakamanatuga o te fakasaolotomaiga o tino Isalaelu mai te ‵nofo fakapagota i Aikupito, i a Nisani 14. (Esoto 12:​6, 14; Levitiko 23:5) Tela la, e ‵tau o fakamanatu a te mate o “Keliso te ‵tou tamā mamoe o te Paseka” fakatasi i te tausaga, kae e se i vaiaso io me ko aso katoa. (1 Kolinito 5:7) I te fakamanatuga o te ‵Kaiga a te Aliki i te Afiafi, e tau‵tali eiloa a Kelisiano i mea kolā ne fai ne Iesu i te taimi ne kamata ei ne ia te fakamanatuga tenā.

Ne a la uiga o pati a Paulo: “Me ko te otou ‵kai sāle ki te falaoa tenei kae inu ki te ipu, e folafola atu ei ne koutou te mate o te Aliki ke oko ki tena oko mai”? (1 Kolinito 11:26) I te fuaiupu tenei ne fakaaogā ne Paulo se pati telā e fakauiga ki “so se taimi” io me ko “taimi katoa.” Tela la, ne fai atu a ia me i taimi katoa e ‵kai kae inu ei a Kelisiano ki mea fakamanatu konā, e fakaasi atu ei ne latou te lotou fakatuanaki ki te taulaga togiola a Iesu.

Ka fakamanatu ne Kelisiano fakaekegina a te mate o te Keliso “ke oko ki tena oko mai.” Ka tumau eiloa te faiga o te fakamanatuga tenei ke oko ki te oko mai o Iesu o puke ana soko fakaekegina ki te lagi māfai ko toe‵tu aka latou ki te olaga faka-te-agaga i te taimi e “foki mai ei” a ia. (1 Tesalonia 4:​14-​17) E fetaui ‵lei a te mea tenei mo pati a Keliso ki apositolo fakamaoni e toko 11: “Kafai foki e fano au o fakatoka se koga e ‵nofo i ei koutou, au e toe foki mai, ko ave ei ne au a koutou, ko te mea ke iai koutou i te koga e nofo ei au.”​—Ioane 14:3.

Se a te Uiga o te Fakamanatuga mō Koe?

E mata, e ‵tau o kai kae inu ki mea fakatusa o te fakamanatuga ke maua i ei a mea aogā mai te taulaga a Iesu kae ke maua foki ei te ola se-gata-mai i te lalolagi? Ikai. E seai se mea e fakaasi mai i te Tusi Tapu me kafai ko toe faka‵tu aka latou mai te mate ki te lalolagi, ka ‵kai kae inu a tino kolā ne ma‵taku ki te Atua e pelā mo Noa, Apelaamo, Sala, Isaako, Lepeka, Iosefa, Mose, mo Tavita ki mea fakatusa o te fakamanatuga. Kae e ‵tau mo latou, pelā foki mo nisi tino kolā e ma‵nako ki te ola se-gata-mai i te lalolagi o fakatuanaki ki te Atua mo Keliso e pelā foki mo te fakatokaga a Ieova e uiga ki te taulaga togiola a Iesu. (Ioane 3:​36; 14:1) E ‵tau o fakatuanaki foki koe penā ke maua te ola se-gata-mai. A tou kau atu ki te fakamanatuga o te mate o Keliso i te tausaga se fakamasauaga o te taulaga sili tenā kae ‵tau foki o fakamalosi aka i ei tou loto fakafetai ki ei.

Ne faka‵mafa mai ne te apositolo ko Ioane a te tāua o te taulaga a Iesu i ana pati: “Ko tusi atu ne au ki a koutou [taina fakaekegina] a te mea nei, ke sē agasala koutou; kae kafai e isi se tino e agasala, e iai i a tatou a Iesu Keliso, ko te tino amiotonu, telā e fautua mō tatou ki te Tamana. Me i a Keliso, ko ia tenā ko te auala e fakamagalo ei o‵tou agasala, e se ko agasala fua a tatou, kae pelā foki mo agasala a tino katoa.” (1 Ioane 2:​1, 2) E mafai o fai atu a te kau fakaekegina me i te taulaga a Iesu ko te auala ke fakamagalo ei olotou agasala. Kae e fai foki penā te fakamagaloga o agasala a tino i te lalolagi kātoa, ke mafai o maua ne tino faka‵logo katoa a te ola se-gata-mai!

E mata, ka kau atu koe ki te fakamanatuga o te mate o Iesu i a Apelila 4, 2004? Ka fai te fakamanatuga tenei i te lalolagi kātoa ne Molimau a Ieova i koga e maopoopo sāle ei latou. Kafai e kau atu koe ki ei, ka maua ne koe a mea aogā mai te fakalogologo ki te lauga tāua telā e fakavae ki te Tusi Tapu. Ka fakamasaua atu foki i ei ki a koe a te lasi o te mea ne fai ne Ieova te Atua mo Iesu Keliso mō tatou. Se fakamalosiga gali foki faka-te-agaga ke ‵kau fakatasi mo tino kolā e āva malosi ki te Atua mo Keliso mo te taulaga togiola a Iesu. E mafai o fakamalosi atu te sauniga tenei ke fakalasi aka tou manakoga ke maua ne koe a te alofa tauanoa o te Atua, telā e iku atu ki te ola se-gata-mai. Ke mo a e faka‵lave koe ne se mea. Ke na kau atu koe ki te sauniga fakamalie loto telā e faka‵malu kae fakafiafia atu ei ki te ‵tou Tamana ko Ieova te Atua.

[Ata i te itulau e 5]

E fetaui a te mate o Iesu mo fakaasiga pito ma‵luga e lua o te alofa

[Ata i te itulau e 6]

E fetaui ‵lei a te falaoa sē faka‵fete mo te uaina

ke fai pelā me ne fakatusa o te foitino ‵lei katoatoa o Iesu mo tena toto maligi