Te Tausi mo te Atafai Atu ki Tino Ma‵tua​—Se Tiute o Kelisiano

“Au ko te otou Atua, tela la, ka tausi faka‵lei ne au koutou ke oko ki te taimi ko ma‵tua ei koutou kae sinā otou ulu.”​—ISAIA 46:4.

1, 2. E ‵kese pefea te tausi mo te atafai o ‵tou Tamana faka-te-lagi mai ‵tou mātua faka-te-foitino?

E TAUSI ne mātua a‵lofa olotou tama‵liki i te taimi koi pepe ei ke oko eiloa ki te taimi ko talavou ei latou. Ke oko foki eiloa ki te taimi ko ma‵tua ei a talavou kae fai olotou kāiga, e tumau eiloa te tamana mo te mātua i te ‵saga atu mo te fesoasoani kae ‵lago atu ki a latou.

² E tiga eiloa e isi se tapulā ki mea e mafai o fai ne tino ki olotou tama‵liki, e mafai faeloa ne te ‵tou Tamana faka-te-lagi o saga atu mo te alofa ki ana tavini fakamaoni kae ‵lago atu foki ki a latou. Ki ana tino filifilia i aso mua, ne fai atu a Ieova: “Au ko te otou Atua, tela la, ka tausi faka‵lei ne au koutou ke oko ki te taimi ko ma‵tua ei koutou kae sinā otou ulu” (Isaia 46:4) Ko tafaga la te fakamalosi loto o pati konei ki Kelisiano ma‵tua! E se tiaki lele ne Ieova a tino kolā e tumau i te fakamaoni ki a ia. I lō te fai penā, e tauto mai a ia me ka tausi, ‵lago, kae takitaki ne ia latou i olotou olaga kātoa, ke oko ki te taimi ko ma‵tua ei latou.​—Salamo 48:14.

3. Se a te mea ka mafau‵fau tatou ki ei i te mataupu tenei?

³ E fakaakoako atu pefea tatou ki te alofa atafai o Ieova ki tino ma‵tua? (Efeso 5:​1, 2) Ke na mafau‵fau tatou ki auala e mafai ei ne tama‵liki, ovasia i te fakapotopotoga, mo Kelisiano katoa o tausi atu mo te atafai ki manakoga o tino ma‵tua i te ‵tou kautaina i te lalolagi kātoa.

‵Tou Tiute e Pelā me ne Tama‵liki

4. Se a te tiute e maua ne tama‵liki Kelisiano ki olotou mātua?

⁴ “Āva ki tou tamana mo tou mātua.” (Efeso 6:2; Esoto 20:12) Mai te fakaaogāga o pati faigofie kae tāua kolā ne siki mai i te Tusi Tapu i te ‵gana Epelu, ne fakamasaua atu te apositolo ko Paulo ki tama‵liki e uiga ki te lotou tiute ki olotou mātua. Kae e aogā pefea a pati konei ki te tausi atu mo te atafai ki tino ma‵tua? Ka fesoasoani mai se tala gali i aso mai mua o te kau Kelisiano ke tali aka te fesili tenei.

5. (a) E fakaasi mai pefea me ne seki puli i a Iosefa ana tiute ki tena kāiga? (e) Se a te uiga ke āva ki ‵tou mātua, kae se a te fakaakoakoga gali ne tuku mai ne Iosefa i te feitu tenei?

⁵ Ne seki ai eiloa se fesokotakiga o Iosefa mo tena tamana ko Iakopo telā ko matua ‵ki i tausaga e silia atu i te 20. Kae ne seki galo atu eiloa i a Iosefa tena alofa faka-te-kāiga ki a Iakopo. E tonu, i te taimi ne fakaasi atu ei a ia ki ana taina, ne fesili atu penei: “Ea, koi ola toku tamana?” (Kenese 43:​7, 27; 45:3) I te taimi tenā, ko tu poloki eiloa te ogegā meakai i te fenua o Kanana. Tela la, ne avatu ei te fekau a Iosefa ki tena tamana i ana pati konei: “Vau fakavave ki a au i konei. Ka fakanofo ne au a koe i te kogā laukele o Kosena, ke pili mai koe ki a au; . . . ka mafai ei ne au o tausi a koe.” (Kenese 45:​9-11; 47:12) E tonu, a te āva ki mātua kolā ko ma‵tua, e aofia i ei te puipuiga o latou mo te tausi atu foki ki a latou i te feitu faka-te-foitino māfai ko sē mafai ne latou o fai penā. (1 Samuelu 22:​1-4; Ioane 19:​25-​27) Ne talia mo te fiafia ne Iosefa te tiute tenei.

6. Ne fakaasi atu pefea ne Iosefa tena alofa tonu ki tena tamana, kae e mafai pefea o tau‵tali atu tatou ki tena fakaakoakoga?

⁶ Ona ko fakamanuiaga a Ieova, ne fai ei a Iosefa mo fai se tokotasi o tino maumea kae malosi tena pulega i Aikupito. (Kenese 41:40) Kae ne seki mafaufau lele eiloa tou tagata i a ia ko tō tāua io me ko tō fakalavelave ke fakaaloalo atu ei ki tena tamana telā ko 130 ana tausaga. I te iloaga ne ia me ko pili mai a Iakopo (io me ko Isalaelu), “ne sopo Iosefa ki tena kaliota o fano ki Kosena o fakafetaui ki tena tamana. I te fetauiga a laua, ne sai atu a Iosefa ki te ua o tena tamana kae tagi, ne tai leva eiloa tena tagiga.” (Kenese 46:​28, 29) A te fakafetauiga tenei ne sili fakafia atu i lō te fakaasiatuga o te fakaaloalo masani. Ne alofa malosi eiloa a Iosefa ki tena tamana kae ne seki mā ke fakaasi atu te mea tenā ki a ia. Kafai e isi ne ‵tou mātua kolā ko ma‵tua, e mata, e fakaasi atu foki penā ne tatou i ‵tou pati a ‵tou a‵lofa ki a latou?

7. Kaia ne manako ei a Iakopo ke tanu a ia i Kanana?

⁷ Ne tumau eiloa te malosi o te taviniga a Iakopo ki a Ieova ke oko eiloa ki tena mate. (Epelu 11:21) Ona ko tena fakatuanaki ki folafolaga a te Atua, ne fakamolemole atu a Iakopo ke ave tena foitino o tanu i Kanana. Ne fakaaloalo eiloa a Iosefa ki tena tamana mai te faiga o tena loto, faitalia te ‵togi ‵mafa mo te uke o mea ne ‵tau o fai i ei.​—Kenese 47:​29-31; 50:​7-14.

8. (a) Se a te pogai fakavae e tausi atu ei tatou mo te atafai ki mātua kolā ko ma‵tua? (e) Ne a mea ne fai ne se tavini e tokotasi telā ne galue tumau ko te mea ke tausi atu mo te atafai ki ana mātua kolā ko ma‵tua? (Ke onoono ki te pokisi i te itulau e 15.)

⁸ Se a te mea ne fakamalosi atu ki a Iosefa ke tausi atu mo te atafai ki tena tamana? E tiga eiloa ne alofa kae nofo kaitalafu a ia ki te māfuaga o tena ola mo te tino ne tausi atu ki a ia, e seai eiloa se fakalotolotolua me ne manako foki a Iosefa ke fakafiafia atu ki a Ieova. E ‵tau foki o fai tatou penā. Muna a Paulo: “Kae kafai se fafine ko mate tena avaga e isi ne ana tama‵liki io me ne mokopuna, e ‵tau mo latou o muamua o iloa o fai olotou tiute faka te lotu ki olotou kāiga, kae i te faiga tenei ka toe taui atu ne latou ki olotou mātua mo tupuna, me se mea ‵lei tenā i mua o te Atua.” (1 Timoteo 5:4) E tonu, ka fakamalosi mai ki a tatou a te alofa mo te mataku tonu ki a Ieova ke tausi atu mo te atafai ki ‵tou mātua kolā ko ma‵tua, faitalia a mea faiga‵ta e mafai o aofia i ei.a

Te Fakaasiatuga ne Toeaina te Lotou Amanaia

9. Ko oi ne ‵tofi aka ne Ieova ke tausi atu ki te lafu mamoe, e aofia i ei a Kelisiano kolā ko ma‵tua?

⁹ I te taimi ko pili ei o mate a Iakopo, ne fakasino atu a ia ki a Ieova e pelā me “ko te Atua telā ne takitaki mai ne ia a au ke oko mai eiloa ki te aso nei.” (Kenese 48:15) I aso nei, e tausi ne Ieova ana tavini i te lalolagi nei e auala i ovasia Kelisiano, io me ko toeaina, mai lalo i te takitakiga a tena Tama, ko Iesu Keliso, “te Tausi Mamoe Sili.” (1 Petelu 5:​2-4) E tau‵tali atu pefea a ovasia ki a Ieova i te lotou tausi atu ki tino ma‵tua i te lafu mamoe?

10. Ne a mea ne fai ke tuku atu ei a fesoasoani i te feitu faka-te-foitino ki Kelisiano kolā ko ma‵tua? (Ke onoono ki te pokisi i te itulau e 17.)

¹⁰ Mai tua malie ifo o te fakatūga o te fakapotopotoga Kelisiano, ne ‵tofi aka ne apositolo a “tāgata e tokofitu . . . e ‵fonu i te agaga tapu mo te poto” ke pule ne latou “te tufatufaga” o meakai ki fāfine Kelisiano ko ‵mate olotou avaga kolā e ma‵nako ki se fesoasoani. (Galuega 6:​1-6) Fakamuli ifo, ne fakatonu atu a Paulo ki te ovasia ko Timoteo ke aofia a fāfine ma‵tua ko ‵mate olotou avaga i te fakasologa o tino kolā e ‵tau o maua ne latou te fesoasoani i te feitu faka-te-foitino. (1 Timoteo 5:​3, 9, 10) E penā foki te loto fia‵fia o ovasia Kelisiano i aso nei ke tuku atu a fesoasoani ‵tau ki Kelisiano ma‵tua māfai e ‵tau o fai penā. Kae e uke atu a mea e ‵tau o fai i te tausi atu mo te atafai ki tino ma‵tua fakamaoni.

11. Ne a muna a Iesu ne fai e uiga ki se fafine mativa ko mate tena avaga telā ne tuku atu se meaalofa foliki fua?

¹¹ I te piliatuga ki te fakaotiotiga o tena galuega i te lalolagi, ne sagasaga ifo a Iesu i te faletapu kae “onoono atu ki tino e lafo olotou tupe.” E isi se tino telā ne saga malosi atu a ia ki ei. E fai mai penei te tala: “E isi se fafine mativa ko mate tena avaga, ne vau kae lafo ana tupe apa e lua, kāti e ‵tusa mo se sene e tasi te aofaki.” Ne fakamaopoopo ne Iesu ona soko, kae fai atu ki a latou: “Au e fai atu ki a koutou, me e uke atu a tupe a te fafine tenei ne lafo ki te pusa tupe i lō latou. Me i nisi o latou ne lafo ne latou olotou tupe mai i te uke olotou mea; ka ko te fafine tenei, e tiga eiloa a tona mativa, ne lafo katoa ne ia ana mea, ne lafo atu katoa ana mea e ola ei a ia.” (Maleko 12:​41-44) Ne mu‵tana fua a tupe ne tuku atu ne te fafine ko mate tena avaga tenā, kae ne iloa ne Iesu a te lasi o te tāua ki tena Tamana faka-te-lagi a te fakaasiatuga o te tapuaki atu mo te loto kātoa. Faitalia te matua o te fafine mativa, ne seki fakasēaogā ne Iesu tena mea ne fai.

12. E fakaasi atu pefea ne toeaina te lotou amanaia ki tusaga e fai ne Kelisiano ma‵tua?

¹² E pelā mō Iesu, e se fakasēaogā ne ovasia Kelisiano a mea e fai ne tino ma‵tua ke gasolo atu ei ki mua te tapuakiga tonu. E maua foki ne toeaina a pogai ‵lei ke fakamālō atu ki tino ma‵tua mō olotou tusaga i te galuega talai, olotou tali i fakatasiga, olotou fakamalosiga aogā i te fakapotopotoga, e pelā foki mo te lotou kufaki. E mafai o fesoasoani atu a pati fakamalosi ki tino ma‵tua ke ‘fia‵fia malosi’ ki te lotou taviniga, kae ‵kalo keatea mai te fakatusatusaga o olotou mea e fai ki mea e mafai o fai ne nisi Kelisiano io me ko mea ne fai ne latou i aso ko ‵teka.​—Kalatia 6:4.

13. Ne a auala e mafai ei ne toeaina o fakaaogā a taleni mo poto o tino ma‵tua?

¹³ E fakaasi atu ne toeaina te tāua o tusaga e fai ne Kelisiano ma‵tua mai te fakaaogāga o olotou taleni. E mafai o fakaaogā i nisi taimi a tino ma‵tua kolā e fai mo fai ne fakaakoakoga ‵lei, i fakaasiga mo fakasau‵talaga. “Ne ‵saga malosi atu kae fakalogo‵logo faka‵lei foki a tino fakalogo‵logo i te taimi ne fakasau‵tala ei ne au se taina io me se tuagane matua telā ne puti aka ne ia ana tama‵liki i te munatonu,” ko pati a se toeaina e tokotasi. Ne lipoti mai foki se toeaina i te suā fakapotopotoga, me ne iku manuia eiloa a taumafaiga a se tuagane paenia telā ko 71 ana tausaga i te fesoasoani atu ki tino talai o te Malo ke ‵kau atu faeloa ki te galuega talai. Ne fakamalosi atu foki a ia ki a latou ke fai a “mea fakavae,” e pelā mo te faitauga o te Tusi Tapu mo te tusi siki o te aso kae mafaufau ‵loto ki ei.

14. Ne fakaasi atu pefea ne se potukau o toeaina e tasi te lotou amanaia ki se tokotasi o se taina ovasia?

¹⁴ E fakatāua foki ne toeaina a tusaga o olotou taina ovasia kolā ko ma‵tua. A José, telā ko 70 tupu ana tausaga kae ne tavini atu pelā me se toeaina i te fia o tausaga, ne fai se ‵tipiga lasi eiloa ki ei. Mai tua o se taimi leva ne faka‵tali ei ke toe ‵lei tena masaki, ne mafaufau tou tagata ke fakafoki tena tauliaga e pelā me se toeaina tausi. “Ne poi malosi au i te kilokiloga a nisi toeaina,” ko muna a José. “I lō te taliaga o toku manatu, ne fesili mai latou me se a te fesoasoani e manako au ki ei ko te mea ke fakatumau eiloa toku tauliaga.” Mai te fesoasoani o se toeaina tai foliki ifo, ne mafai ei ne José o tumau i te tavini atu mo te fiafia e pelā me se toeaina tausi, kae ne fai te mea tenei mo fai se fakamanuiaga ki te fakapotopotoga. E fai mai penei se taina toeaina: “E lasi ‵ki eiloa te amanaia o taina ki galuega a José e pelā me se toeaina. E a‵lofa kae āva latou ki a ia ona ko tena atamai mo te fakaakoakoga ‵lei e uiga ki tena fakatuanaki. E fakamalosi aka faeloa ne ia te motou fakapotopotoga.”

Te Fakatau Atafai

15. Kaia e ‵tau ei mo Kelisiano katoa o ‵saga malosi atu ki te ‵lei o tino ma‵tua i loto i a latou?

¹⁵ E se ko tama‵liki fua mo mātua kolā ko ma‵tua mo toeaina tofia e ‵tau o ‵saga malosi atu ki tino ma‵tua. I te fakatusaga o te fakapotopotoga Kelisiano ki se foitino e tasi, ne tusi mai a Paulo: “Ko te Atua eiloa ne tuku fakatasi ne ia o‵tou foitino, ko te mea ke lasi te ‵malu o vaega kolā e se faka‵malu tatou ki ei. Tela la, e seai se mavaevaega o te foitino, kae e fakatau fesoasoani katoa a vaega kese‵kese o te foitino, ko te suā vaega ki te suā vaega.” (1 Kolinito 12:​24, 25) E faitau penei te suā ‵fuliga: “Ne fai a vaega kese‵kese [o te foitino] ko te mea ke fakatau tausi atu mo te atafai mō te ‵lei o latou katoa.” (Knox) Ko te mea ke gasuesue te fakapotopotoga Kelisiano i se auala tokagamalie, e ‵tau o ‵saga malosi atu a tino taki tokotasi ki te ‵lei o olotou taina tali‵tonu, e aofia i ei a tino ma‵tua.​—Kalatia 6:2.

16. E mafai pefea o fakaasi atu te ‵tou amanaia ki tino ma‵tua māfai e ‵kau atu tatou ki fakatasiga Kelisiano?

¹⁶ E tuku mai i fakatasiga Kelisiano se avanoaga ‵lei ke fakaasi atu te ‵tou amanaia ki tino ma‵tua. (Filipi 2:4; Epelu 10:​24, 25) E mata, e fakaavanoa ne tatou se taimi ke sau‵tala mo tino ma‵tua i vaegā taimi penā? E tiga eiloa e ‵lei ke fesili atu e uiga ki te lotou ma‵losi, e mata, e mafai o tuku atu ne tatou a nisi “meaalofa faka te agaga,” kāti mai te fakaasiatuga o se tala fakamalosi loto io me se manatu mai te Tusi Tapu? Ona ko te mea e se mafai o gasue‵sue a nisi tino ma‵tua, se mea ‵lei ke olo atu tatou ki ei i lō te fakamoe‵moe ke o‵mai latou ki a tatou. Kafai e tai ‵tuli olotou taliga, e ‵tau o tai fai‵pati malielie tatou kae ke ma‵nino foki ‵tou pati. Kae kafai e ‘fakatau fakamalosi’ tatou i se auala tonu, e ‵tau o fakalogo‵logo faka‵lei tatou ki pati a se tino matua.​—Loma 1:​11, 12.

17. E mafai pefea o fakaasi atu te ‵tou atafai ki Kelisiano ma‵tua kolā ko sē mafai o oloolo sāle?

¹⁷ Kae, e a māfai ko sē mafai o ‵kau atu a nisi tino ma‵tua ki fakatasiga Kelisiano? E fakaasi mai i te Iakopo 1:27 me ko te ‵tou tiute ke tausi “ki tama‵liki ko ‵mate olotou mātua, mo fāfine ko ‵mate olotou avaga i olotou puapuaga.” E tasi te uiga o te veape Eleni telā e ‵fuli ki te “tausi” ko te “āsi atu.” (Galuega 15:36) E fakatāua malosi eiloa ne tino ma‵tua māfai ko āsi atu tatou! I te taimi ne nofo atu ei i te falepuipui i Loma kāti i te 65 T.A., ne nofo tokotasi eiloa a Paulo telā ko matua ‵ki. Ne fia lavea ne ia tena taina ko Timoteo telā ne ga‵lue fakatasi mo ia kae ne tusi atu ei penei: “Taumafai malosi ke oko fakavave mai koe ki a au.” (Filemoni 9; 2 Timoteo 1:​3, 4; 4:9) E tiga eiloa e se ‵nofo atu latou i falepuipui, ko sē mafai ne nisi tino ma‵tua o oloolo sāle ona ko te sē lava o te malosi. E fai mai eiloa latou, ‘Fakamolemole, fai te mea e mafai ne koe o fai ke āsi fakavave mai ki a au.’ E a, e ‵saga fakavave atu tatou ki vaegā fakamolemole penā?

18. Ne a mea aogā e mafai o maua mai te āsi atu ki tino ma‵tua?

¹⁸ Ke mo a ma manatu māmā ki te aogā o te āsi atu ki se taina io me se tuagane faka-te-agaga telā ko matua. I te taimi ne nofo atu ei se Kelisiano e igoa ki a Onesefolo i Loma, ne ‵sala malosi atu tou tagata ki a Paulo, ne maua ne ia, kae mai tua ifo ne “masani eiloa a ia o fakamalosi” atu ki a ia. (2 Timoteo 1:​16, 17) “E fiafia malosi au ki tama‵liki fo‵liki,” ko muna a se tuagane telā ko matua. “A te mea telā e fiafia malosi au ki ei ko te fai ne latou au e pelā me se tino e tokotasi o te lotou kāiga. E fakamalosi aka ei toku loto.” E fai mai te suā Kelisiano matua: “E fiafia malosi eiloa au māfai e lafo mai ne se tino se tusi, e telefoni mai i ne nāi minute, io me e āsi mai i se taimi toetoe. E pelā eiloa mo te mānava atu ki se ea fou.”

E Taui ne Ieova a Tino Atafai

19. Ne a fakamanuiaga e maua mai te tausi mo te atafai atu ki tino ma‵tua?

¹⁹ E iku atu a te tausi mo te atafai ki tino ma‵tua ki fakamanuiaga e uke. A te fakamāumāuga o taimi fakatasi mo tino ma‵tua mo te tauloto mai i a latou se tauliaga lasi ‵ki. E sili atu te fiafia e maua ne tino kolā e tausi atu ki tino ma‵tua ona ko te tuku atu o olotou mea, te lotomalie ki mea ne fai mo te tokagamalie telā e maua mai te fakataunuga o te lotou tiute faka-te-Tusi Tapu. (Galuega 20:35) E se gata i ei, a tino kolā e tausi atu ki tino ma‵tua, e se ‵tau o ma‵taku me ka tuku tiaki latou māfai ko ma‵tua latou. E fakatalitonu mai te Muna a te Atua penei: “Ke mafola tou lima, kae ka maumea koe. Fesoasoani atu ki nisi tino, kae ka fesoasoani mai foki a tino ki a koe.”​—Faataoto 11:25.

20, 21. E pefea te kilokiloga a Ieova ki tino kolā e tausi atu mo te atafai ki tino ma‵tua, kae se a te mea e ‵tau o fakaiku aka ne tatou ke fai?

²⁰ E taui atu a Ieova ki tama‵liki, ovasia, mo nisi Kelisiano atafai kolā e ma‵taku ki a Ieova mō te lotou ‵saga atu e aunoa mo te manatu fakapito ki manakoga o olotou taina tali‵tonu ma‵tua. E fetaui ‵lei te vaegā lagonaga tenā mo te faataoto tenei: “Kafai e avatu ne koe ne mea ki tino ma‵tiva, e pelā eiloa me se mea e tuku atu ne koe ki te Aliki, tela la, e toe taui mai ne te Aliki ki a koe e ‵tusa eiloa mo tou aga‵lei.” (Faataoto 19:17) Kafai ko te alofa telā e fakamalosi aka ei tatou ke fakaasi atu te alofa ki tino ma‵lalo kae ma‵tiva, e kilo atu te Atua ki te mea tenā e pelā me sena kaitalafu telā e toe ‵togi mai ne ia ki fakamanuiaga. E toe ‵togi mai foki ne ia tatou mō te fakaasiatuga o te alofa atafai ki taina tapuaki kolā ko ma‵tua, kae e tokouke i a latou ne “tino ma‵tiva o te lalolagi nei” kae “maumea i te fakatuanaki.”​—Iakopo 2:5.

²¹ E pefea te lasi o te kaimalie o te Atua i te ‵togiga o tena kaitalafu! E aofia i ei te ola se-gata-mai. E maua ne te tokoukega o tavini a Ieova te ola se-gata-mai i te lalolagi palataiso, telā ka fakagata atu ei a ikuga ma‵sei o te agasala telā ne togi mai kae toe liu talavou ei a tino ma‵tua fakamaoni. (Fakaasiga 21:​3-5) A koi faka‵tali tatou ki te taimi gali tenā, ke na tumau eiloa tatou i te fakataunuga o ‵tou tiute faka-Kelisiano ke tausi atu mo te atafai ki tino ma‵tua.

[Fakamatalaga mai lalo]

Ne a au Tali?

• E fakaaloalo atu pefea a tama‵liki ki olotou mātua kolā ko ma‵tua?

• E fakaasi atu pefea ne toeaina te lotou amanaia ki tino ma‵tua i te lafu mamoe?

• Ne a mea e mafai o fai ne Kelisiano taki tokotasi ke fakaasi atu te fiafia tonu ki tino ma‵tua?

• Ne a fakamanuiaga e maua mai te tausi atu mo te atafai ki Kelisiano kolā ko ma‵tua?

[Ata i te itulau e 14]

E mata, e loto fia‵fia tatou ke fakaasi atu te ‵tou a‵lofa ki mātua kolā ko ma‵tua?

[Ata i te itulau e 16]

E mafai ne tino katoa i te fakapotopotoga o fakaasi atu te lotou a‵lofa ki olotou taina tali‵tonu kolā ko ma‵tua